{loadposition ba_textlink}
Στις 26 Νοεμβρίου 2015, έξι μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου η κυπριακή βουλή τροποποίησε τον εκλογικό νόμο, αυξάνοντας το εκλογικό μέτρο για την είσοδο στην δεύτερη κατανομή στο 3,6% από το 1,8%, που ίσχυε από τη δεκαετία του 1980. Σύμφωνα με τον προϊστάμενο της Υπηρεσίας Εκλογών Δημήτρης Δημητρίου, που μίλησε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, δεν θα υπάρξει δυσκολία στην εφαρμογή του νέου εκλογικού μέτρου, το μόνο που θα χρειαστεί είναι η τροποποίηση των ποσοστών στο λογισμικό. Ο κ. Δημητρίου είπε ότι στην πρώτη κατανομή που γίνεται καθαρά με βάση το ποσοστό της εκλογικής περιφέρειας (επαρχίας) μπορεί ένα κόμμα να εκλέξει βουλευτή έστω και αν δεν εξασφαλίσει παγκύπρια 3,8% όπως είναι το νέο εκλογικό μέτρο για τη δεύτερη κατανομή.
Η τροποποίηση εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία. Υπέρ ψήφισαν οι παρόντες βουλευτές του ΑΚΕΛ και του ΔΗ.ΣΥ., κατά ψήφισαν οι βουλευτές της ΕΔΕΚ και του ΔΗΚΟ (εκτός από την Αθηνά Κυριακίδου που τάχθηκε υπέρ), καθώς και οι Οικολόγοι, το ΕΥΡΩΚΟ και η Συμμαχία Πολιτών και ο ανεξάρτητος Ζαχαρίας Κουλίας. Αρχικά ο ΔΗΣΥ είχε προτείνει την αύξηση του εκλογικού μέτρου στο 5%, αλλά στη συνέχεια συμφώνησε στην πρόταση του ΑΚΕΛ για 3,6%. Επίσης, με την αποχή του ΑΚΕΛ, εγκρίθηκε η τροπολογία του ΔΗΣΥ, που διπλασιάζει το όριο της τρίτης κατανομής από 3,6% στο 7,2%. – Υπάρχουν επιχειρήματα, θέσεις και απόψεις υπέρ και εναντίον της αύξησης του εκλογικού ορίου.
Ποια είναι η άποψη των κομμάτων για την αύξηση του εκλογικού ορίου εισδοχής τους στη Βουλή;
Τα κόμματα που ψήφισαν υπέρ της αύξησης του ποσοστού εμμένουν στη θέση ότι το 1,79% ήταν ασφαλώς μικρό ποσοστό και αυτό είχε αποδειχθεί στην πράξη. Αυτό που επένδυσε κυρίως η συντριπτική πλειοψηφία των πολλών μικρών σχηματισμών που είχαμε στο παρελθόν ήταν η ανταλλαγή του μικρού ποσοστού τους με μερίδιο εξουσίας ή εξαργύρωσή του σε άλλα πολιτικά παζάρια. Επρόκειτο κυρίως για προσωποπαγή σχήματα παρά για πολιτικά ρεύματα.
Συμπληρώνουν δε ότι το μέτρο αφορά μόνο τη δεύτερη και τρίτη κατανομή. Δηλαδή τη διανομή των εδρών από τα υπόλοιπα που απομένουν μετά την πρώτη κατανομή, όπου σε επαρχιακό επίπεδο θα συνεχίσει να ισχύει η ανόθευτη απλή αναλογική. Αυτό το οποίο ουσιαστικά αποθαρρύνει είναι τα προσωποπαγή κόμματα, που χρησιμοποιώντας και μεταφέροντας μικρά υπόλοιπα από όλες τις επαρχίες της Κύπρου, επιθυμούν να εξασφαλίσουν μια έδρα σε μία επαρχία. Αυτό, θα μπορούσε να πει κάποιος, στρεβλώνει την αντιπροσωπευτικότητα σε επαρχιακό επίπεδο.
Είναι πεποίθηση του ΔΗ.ΣΥ. και του ΑΚΕΛ, προφανώς και της κ. Αθηνάς Κυριακίδου η οποία υπερψήφισε την αύξηση εκλογικού ορίου ότι σε όλες τις χώρες σχεδόν της ΕΕ υπάρχει εκλογικό μέτρο εφάμιλλο και πολλές φορές μεγαλύτερο από αυτό που ψηφίστηκε για την Κύπρο. Σε καμία άλλη χώρα δεν αμφισβητείται ως αντιδημοκρατικό, επειδή ακριβώς αναβαθμίζει την ποιότητα της δημοκρατικής λειτουργίας και της συντεταγμένης πολυφωνίας.
Ίσως ναι, να υπάρξουν μικρές αλλαγές στον κομματικό χάρτη, αλλά κατά τη γνώμη τους αυτές θα είναι για καλό. Εάν για παράδειγμα 2-3 μικροί σχηματισμοί συνενωθούν σε έναν, τότε αυτό τους αποχαρακτηρίζει από προσωποπαγή σχήματα και τους καθιστά πραγματικό πολιτικό ρεύμα. Η δημοκρατία και τα κόμματα εκφράζουν πρώτα απ’ όλα ρεύματα, αρχές, απόψεις και όχι προσωπικές φιλοδοξίες που εξυπηρετούνται από την ύπαρξη των κομμάτων τού ενός ή των πολύ λίγων.
Στην αντίπερα όχθη, όσα κόμματα καταψήφισαν την συγκεκριμένη τροπολογία θεωρούν ότι η αύξηση του ποσοστού δεν ήταν συγκυριακή, αλλά αποτελούσε μια στρατηγική αφανισμού της πολυφωνίας και των μικρών πολιτικών ομάδων που μέχρι τώρα κατάφεραν να επιβιώσουν στην πολιτική σκηνή της Κύπρου. Το μέχρι τον Νοέμβριο του 2015 εκλογικό μέτρο – η απλή αναλογική – αποτελούσε άνοιγμα στη δημοκρατία με την εμπλοκή περισσότερων ανθρώπων στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων.
Η αύξηση του εκλογικού ορίου πλήττει τη δημοκρατική πολυφωνία. «Η διαφορά απόψεων και ιδεολογιών, η αντιπαράθεση και ο διάλογος είναι χαρακτηριστικά που γέννησε η Αρχαία Ελλάδα στην Αγορά μέσα από την οποία αναδείχθηκε η δημοκρατία.» χιλιοειπωμένη φράση του τελευταίου εξαμήνου.
Τονίζουν επανειλημμένα δε ότι το 1/56 που προνοούσε η μέχρι τον Νοέμβριο ισχύουσα νομοθεσία ήταν αντιπροσωπευτική βάση γι’ αυτή την κοινωνία. Με 56 βουλευτές θα πρέπει να διευρυνθούν οι δημοκρατικές διαδικασίες για να εκπροσωπούνται όσο το δυνατό περισσότερες ιδεολογικές ομάδες του πληθυσμού.
Σε μια σημαδεμένη από πολιτικά σκάνδαλα κοινωνία απαιτείται η διεύρυνση της δημοκρατίας. Η προώθηση της πολυφωνίας πρέπει να αποτελεί στόχο και επιδίωξη. Το ίδιο το κράτος πρέπει να στοχεύσει στην ενεργό συμμετοχή των πολλών στα κοινά.
Ο πλουραλισμός των ιδεών αποτελεί βασικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Αναμφίβολα, η ύπαρξη μιας ιδεολογίας δεν συνδέεται με τη συμμετοχή του χώρου που την εκπροσωπεί στη Βουλή. Η έμπρακτη εφαρμογή των ιδεών όμως συσχετίζεται άμεσα με την ευκαιρία που έχει ένα κόμμα να συμμετέχει ενεργά στις διαδικασίες λήψεως αποφάσεων.
Ουσιαστική πολυφωνία είναι η ενεργή συμμετοχή εκεί όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις για την καθημερινότητα των απλών πολιτών. Ο πλουραλισμός ιδεών απαιτείται μέσα στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εκεί όπου λαμβάνονται αποφάσεις πρέπει να υπάρχει διάλογος, διαφωνία επί της ουσίας και επικράτηση της απόψεως των πολλών. Τούτο εστί δημοκρατία.
«Από τη στιγμή που ψηφίστηκε η αύξηση του εκλογικού μέτρου αναμένονται μεγάλες αλλαγές τόσο στον πολιτικό όσο και στον κομματικό χάρτη της Κύπρου. Ο αποκλεισμός από τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα οδηγήσει τα μικρά κόμματα στον αφανισμό.
Αυτό που επιδιώκεται είναι να χάσουν τα μικρότερα κόμματα τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες, τις οποίες θέλουν να κρατούν μυστικές από το λαό τα κόμματα του κατεστημένου.» ανάφερε με νόημα πάμπολλες φορές στέλεχος μικρού κόμματος.
Μιλήσαμε με τον πολιτικό επιστήμονα κ. Χαράλαμπο Αριστοτέλους. Ο κ. Αριστοτέλους τοποθετήθηκε επί του θέματος λέγοντας : « Η άνοδος του εκλογικού μέτρου σίγουρα βολεύει το κατεστημένο που δημιουργεί η άρχουσα τάξη για την διαιώνιση της ίδιας της αυτοκυριαρχίας της, περιορίζοντας τις φωνές αντίδρασης αλλά και αντίστασης θέλοντας να κρατήσει τις ισορροπίες προς όφελος των συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης και εξουσίας.
Αποτελούμε μια χώρα στην οποία επιδιώξαμε με ενέργειες και πράξεις να διευρύνομε τις δημοκρατικές διαδικασίες και τους θεσμούς για μια πιο δίκαια και όχι ανισομερή προς τους πολίτες της κυπριακή κοινωνία. Μια κοινωνία που να πρυτανεύει η ισοπολιτεία και ίσες ευκαιρίες και δυνατότητες. Παρόλα αυτά, είμαι πεπεισμένος πως αυτό το πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικό σύστημα που επικράτησε σε παγκόσμιο επίπεδο επηρεάζει αναπόφευκτα και τον τόπο μας. Ζούμε στην εποχή της πλήρης ελευθερίας και ισοπολιτείας αλλά και των δημοκρατικών διαδικασιών. Η αποκατάσταση και η διεύρυνση των δημοκρατικών διαδικασιών δεν τελειώνει ούτε αρχίζει με το εκλογικό μέτρο αλλά έχει να κάνει με την ίδια την πηγή που παράγει και διαιωνίζει την ανισότητα ,τούς αποκλεισμούς ,την εκμετάλλευση και την κερδοφορία της κυρίαρχης τάξης διαιωνίζοντας πολλές φορές σκόπιμα τις σαθρές πτυχές της κοινωνίας μας.»
Το αν θα υπάρξει πλουραλισμός ιδεών και πολυφωνία στη νέα Βουλή θα διαφανεί μόνο με το εκλογικό αποτέλεσμα της 22ας Μαΐου. Εμείς, ευχόμαστε την είσοδο όσο περισσότερων κομμάτων στα έδρανα του κοινοβουλίου. Τα κόμματα αποτελούν τα κύτταρα της Δημοκρατίας και θα ήταν απογοητευτικό να εκπροσωπούνται στη Βουλή τρία ή τέσσερα από το σύνολο των δώδεκα πολιτικών σχηματισμών που επέβαλαν επίσημα υποψηφιότητα.
