Αδέσποτα ζώα: Ανεπάρκεια και ελλείψεις σε νοοτροπία, νομοθεσία και πολιτικές

{loadposition ba_textlink}

Περίπατο θα το παίρνει η υπηρέτρια, αλλά όταν δεν υπάρχει, θα το αφήνουν έξω στη βεράντα ή στον κήπο, μάλλον δεμένο, για να μην λερώνει εδώ και εκεί. Τα παιδιά θα μεγαλώσουν, και όπως τα πλείστα τα παιχνίδια ξεχνιούνται, θα ξεχαστεί και αυτό. Και μια μέρα, η εξώπορτα θα μείνει ανοικτή, και η φασαρία, το ξεχασμένο παιχνίδι θα έχει φύγει. `Ισως ο άνδρας του σπιτιού θα το βάλει στο αυτοκίνητο και αρκετά χιλιόμετρα μακριά, θα το εγκαταλείψει.

Ο κυνηγός, που με τόση υπερηφάνεια έπιασε το `σσίηλο` για να τον βοηθήσει στο θήραμα, είναι θυμωμένος. Ο σκύλος δεν είναι αυτό που περίμενε. Και στην επόμενη κυνηγετική εξόρμηση θα τον εγκαταλείψει στα βουνά, καλύτερα εκεί, γιατί δεν θα έχει ευκαιρία να επιστρέψει.

Οι μάγκες της γειτονιάς, θέλουν να αποδείξουν ότι μπορούν να ρίξουν σφεντόνες. Ο αδέσποτος γάτος είναι ιδανικός στόχος. Ακόμη καλύτερο, μπορούν να τον κάψουν ή να τον πνίξουν για να δουν την αντίδρασή του.

Συχνές εικόνες αυτές, ένα μικρό παράδειγμα στα πολλά, για τον τρόπο που μερίδα της κυπριακής κοινωνίας αντιμετωπίζει τα ζώα. Αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι τα ζώα έχουν τεράστια αγάπη για τα αφεντικά τους, δεν τα εγκαταλείπουν ποτέ, αλλά δυστυχώς το αντίθετο γίνεται καθημερινά. Υπερασπίζονται το χώρο τους, τον άνθρωπό τους και δεν ζητούν τίποτε περισσότερο από φαγητό και αγάπη.

Στην Κύπρο υπάρχει ο Περί Σκύλων Νόμος 184 ( Ι )/2002. Την ευθύνη για εφαρμογή του έχουν πέντε δήμοι. Η ευθύνη για τη δημιουργία κατάλληλων χώρων κράτησης αδέσποτων είναι μέσα στις νομικές υποχρεώσεις των δήμων και των κοινοτήτων, αλλά δεν έχουν προχωρήσει. Νόμος για τους αδέσποτους γάτους δεν υπάρχει. Εκτός από το Δήμο Λευκωσίας, στις ιστοσελίδες των υπόλοιπων δήμων ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για την ευθύνη που έχουν, τις υπηρεσίες που προσφέρουν ή ο κατατοπισμός των δημοτών για το τί πρέπει να κάνουν όταν βρίσκουν αδέσποτα σκυλιά. Εξού και κανείς διερωτάται πώς θα ζητηθούν αδέσποτα ζώα που περισυλλέγουν οι δήμοι, αφού δεν γίνεται καμία ενημέρωση με φωτογραφία ότι βρίσκονται σε χώρους κράτησης. Το ΚΥΠΕ επικοινώνησε με την `Ενωση Δήμων και ζήτησε να μιλήσει με αρμόδιο, ο οποίος ωστόσο δεν θέλησε να προβεί σε σχόλιο.

Οι φιλοζωικές οργανώσεις προσπαθούν εδώ και πάρα πολλά χρόνια για τη δημιουργία πέντε περιφερειακών χώρων κράτησης αδέσποτων ζώων. Μόνο οι Δήμοι Μείζονος Λευκωσίας (εκτός των Λατσιών) το έχουν επιτύχει αυτό. Οι υπόλοιποι δήμοι αρκούνται σε χώρους που παρά κατάλληλοι μπορούν να χαρακτηριστούν. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε φαινόμενα κακομεταχείρισης και κακοποίησης ζώων, όπως και η τελευταία περίπτωση σε υποστατικό στη Λάρνακα.

Για εξομάλυνση της κατάστασης, εθελοντές που μοναδικό σκοπό έχουν την φροντίδα των ζώων, οργανώνονται και δημιουργούν εθελοντικές ομάδες και καταφύγια σε ιδιωτική βάση.

Ο Προϊστάμενος Υγείας και Ευημερίας των Ζώων στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες Χριστόδουλος Πίπης μίλησε στο ΚΥΠΕ για τις αρμοδιότητες του Κτηνιατρείου στο θέμα.

Σύμφωνα με τον κ. Πίπη, η αρμοδιότητα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών είναι η διασφάλιση της ευημερίας των ζώων που είναι αδέσποτα, και καταλήγουν στις εγκαταστάσεις των διαφόρων δήμων. Οι διάφορες τοπικές αρχές έχουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι η κράτησή τους στους συγκεκριμένους χώρους καλύπτει τις ανάγκες που προβλέπονται από τις πρόνοιες του περί της επιμέλειας της προστασίας των ζώων νόμου. Αναφερόμαστε, είπε, στους σκύλους για τους οποίους υπάρχει ο περί σκύλων νόμος. Για τις γάτες, είπε, δεν έχει νόμο για να καλύπτονται.

Μέσα σε αυτό το νομικό πλαίσιο, είπε, προβλέπεται ότι οι δήμοι και οι κοινότητες είναι υπεύθυνοι να έχουν χώρους στους οποίους θα κρατούνται τα αδέσποτα ζώα, που βρίσκονται στα όρια των αρμοδιοτήτων τους για κάποιο συγκεκριμένο διάστημα. Αυτές οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να πληρούν τις βασικές απαιτήσεις που προβλέπονται από τον περί προστασίας και ευημερίας ζώων νόμο. Υπογράμμισε ότι “η ευθύνη ήταν στους δήμους από την αρχή του νόμου”.

Ωστόσο, όπως ανέφερε, το κύριο θέμα που εγείρεται στην Κύπρο είναι η διαπαιδαγώγηση όσον αφορά τα ζώα. Το θέμα των αδέσποτων έγκειται στο ότι οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των ζώων δεν είναι υπεύθυνοι, σημείωσε “Πιάνουν τα ζώα, τα χρησιμοποιούν τις παραπάνω φορές ως αντικείμενα, δώρα χριστουγεννιάτικα ή πασχαλινά, και μετά από λίγο καιρό τα αφήνουν γιατί τα βαρέθηκαν και μετά τα αποκαλούν αδέσποτα. Αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Αγοράζουν το ζώο για να είναι στη μόδα, γιατί αυτό γίνεται στις μέρες μας, είναι ανεύθυνος και αφήνει το ζώο γιατί το βαρέθηκε, το παρατά. Δεν φταίει όμως το ζώο.”

Δυστυχώς, είπε, είναι θέμα κουλτούρας και πρέπει να υπάρξει αντίστοιχη δράση και από το Υπουργείο Παιδείας. Στο πλαίσιο αυτό, επροσδοκείτο ότι μέσω του Φορέα για την Προστασία και την Ευημερία των Ζώων, που επρόκειτο να γίνει, θα εδίδετο η αρμοδιότητα να ρυθμίζει αυτός αυτά τα θέματα και να ασκεί και έλεγχο, κατά κάποιο τρόπο, στους δήμους που είναι υπεύθυνοι να τα κάνουν αλλά δεν τα κάνουν για “ψηφοθηρικούς λόγους”. Το πρόβλημα, συνέχισει ο κ. Πίπης, είναι ότι υπάρχουν νομοθετικές πρόνοιες, αλλά δεν εφαρμόζονται σωστά.

Και η κατάληξη είναι η γνωστή. ‘Οπως εξήγησε, όταν ένας Δήμος κρατήσει τα ζώα του πάνω από 15 μέρες και δεν βρεθεί ο ιδιοκτήτης του ή άλλος να το υιοθετήσει, τα μεταφέρουν στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες για να γίνει ευθανασία.

Σύμφωνα με τον κ. Πίπη, υπήρχε στο παρελθόν πρόγραμμα μέσω του οποίου δινόταν ένα ποσό χρημάτων για εφαρμογή προγράμματος στειρώσεων για τους γάτους. Με την οικονομική κρίση, έχει περιοριστεί το ποσό. Παρόλα ταύτα έχει δοθεί ένα ποσό, γύρω στις 50 χιλιάδες στις φιλοζωϊκές οργανώσεις για στείρωση των γάτων και τον περασμένο Δεκέμβριο έγινε κινητοποίηση για διενέργεια συγκεκριμένου αριθμού στειρώσεων σε γάτες. Το ποσό δόθηκε από το Κτηνιατρείο, μέσω του Υπουργείου Γεωργία,ς στις φιλοζωϊκές οργανώσεις. Η κάθε επαρχία πήρε ένα ποσό από 2-5 χιλιάδες και η Συντονιστική Επιτροπή Ευημερίας Ζώων σε κάθε επαρχία θα φρόντιζε να βγουν κουπόνια για αριθμό αδέσποτων γάτων για να γίνουν αυτές οι στειρώσεις.

Ερωτηθείς γιατί πιστεύει ότι απέτυχε το σύστημα, ο κ. Πίπης ανέφερε: “Είναι πολυπαραγοντικό. Η νοοτροπία ότι αυτοί οι οποίοι έχουν το ρόλο να διασφαλίζουν, να είναι θεματοφύλακες του νόμου, δεν τον εφαρμόζουν οι ίδιοι. `Αρα πώς θα γίνω εγώ σύννομος πολίτης;” διερωτήθηκε.

“Προσπαθήσαμε αυτό να το κάνουμε μέσω του Φορέα, να έχει τέτοιες αρμοδιότητες που να επιβάλλει την εφαρμογή του νόμου. Οι δήμοι και οι κοινότητες αντέδρασαν, επικαλούμενοι ότι ο φορέας θα τους κάνει επικυριαρχία και ότι παρεμβαίνουμε στη διοικητική αρχή και στις εξουσίες τους, με αποτέλεσμα να κάνουμε, είπαν, τον Φορέα Συμβουλευτικού χαρακτήρα. Δηλαδή πού ήσουν, πουθενά”, πρόσθεσε.

Ο Κυριάκος Κυριάκου, Πρόεδρος για το Κόμμα για τα Ζώα, δήλωσε χαρακτηριστικά στο ΚΥΠΕ ότι “δεν υπάρχουν αδέσποτοι σκύλοι αλλά αδέσποτοι άνθρωποι με αδέσποτη συμπεριφορά”.

Αναφέρθηκε σε εκείνους που αντί να στειρώσουν τις σκυλίτσες τους το αμελούν και όταν μείνουν έγκυες είτε πωλούν τα σκυλάκια, είτε τα δίνουν σε φίλους ή ακόμη τα εγκαταλείπουν.

“Το 1994 όταν είχαμε την νομοθεσία περί σκύλων, την ευθύνη για τις στειρώσεις ή οτιδήποτε άλλο περί κατοικίδιων, την είχε το Κτηνιατρείο. Όταν έκαναν παράπονο οι ιδιώτες κτηνίατροι τους τις έδωσαν. `Ομως όπως έχουν φθάσει οι τιμές, είναι αποτρεπτικό”, ανέφερε.

Το Κόμμα απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, μίλησε και με τον Επίτροπο Εθελοντισμού Γιάννη Γιαννάκη και προτείνει όπως πραγματοποιηθεί και στην Κύπρο ο μαραθώνιος στειρώσεων, το λεγόμενο Spayathon, το οποίο είναι μια μεγάλη οργάνωση που εδρεύει στη Βρετανία και μαζί με Ρουμάνους κτηνιάτρους, όταν πάρουν το πράσινο φως από το Συμβούλιο Κτηνιάτρων, θα μπορούν να έρθουν στο νησί, και μαζί με τους Κύπριους να προβούν σε μαζικές στειρώσεις. Οι ξένοι κτηνίατροι θα φέρουν μαζί τους τα φάρμακα και ό,τι χρειάζεται, και θα μπορούν να δώσουν τα φώτα τους στους Κύπριους για τις νέες τεχνικές στην Ευρώπη.

Ταυτόχρονα η Κυβέρνηση πρέπει να φροντίσει αυστηρά να εφαρμόσει την νομοθεσία περί ευημερίας και να τελειώσει τη νομοτεχνική μελέτη για τους κανονισμούς που αφορούν τους εκτροφείς, τα καταφύγια και τα pet shops.

Για τις γάτες, ο κ. Κυριάκου αναφέρθηκε στο ποσό που δόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας. “`Ηταν πενιχρό το ποσό, 2 χιλιάδες ανά πόλη, δηλαδή για 60 γάτους ή 300 γάτους ανά την Κύπρο. Είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Οι γάτοι είναι χιλιάδες, αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες”, σημείωσε.

Ωστόσο σημειώνει ότι το “α” και το “ω” είναι η επιμόρφωση και στα σχολεία. “Να ξέρει ο κόσμος ότι όταν αγοράσεις σκυλάκι και μεγαλώσει λίγο, δεν το πετάς, δεν είναι αντικείμενο, έπιπλο. Αυτό πρέπει να μάθει ο κόσμος”.

Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, η Στέλλα Στυλιανού, Πρόεδρος και ιδρύτρια του ιδιωτικού καταφυγίου `Αργος, στην Αραδίππου, και μέλος της επαρχιακής επιτροπής ευημερίας ζώων Λάρνακας, είπε ότι ο περί σκύλων νόμος, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή το 2004 καθιστά τις τοπικές αυτοδιοικήσεις υπεύθυνες για τον έλεγχο των σκύλων, είτε αυτοί είναι αδέσποτοι, είτε όχι.

Πολύ λίγες τοπικές αυτοδιοικήσεις έχουν εφαρμόσει αυτή τη νομοθεσία, με τη δημιουργία υποστατικών κράτησης των αδέσποτων και τη σήμανση των σκύλων, κάτι που είναι νόμος, είπε. Και όσες τοπικές αυτοδιοικήσεις έχουν προχωρήσει στην δημιουργία υποστατικών έχουν πρόβλημα, ανέφερε. Αν δεν μπουν μέσα εθελοντές να καθαρίζουν, να προσπαθούν να υιοθετούνται τα ζώα, αυτοί οι χώροι είναι “κολαστήρια”, σημείωσε.

Ο Κυπραίος, ανέφερε, “όταν δεν θέλει το ζώο, θα το πετάξει”.

Για το θέμα των στειρώσεων των γάτων, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα του κράτους με χρηματικό ποσό 10 χιλιάδων ευρώ ανά επαρχία, για να γίνονται οι στειρώσεις σε άγριες γάτες ή γάτες που βρίσκονται σε γειτονιές και τις ταΐζουν. Ωστόσο το κονδύλι σταμάτησε το 2012 και τον Οκτώβριο 2015, η επιτροπή ζήτησε να το επαναφέρουν γιατί ό,τι δουλειά έκαναν, τα χρόνια που δινόταν το κονδύλι, χάθηκε, σημείωσε.

Για τους σκύλους, είπε, δεν υπάρχει κονδύλι, και ούτε υπήρξε ποτέ.

Σύμφωνα με την κ. Στυλιανού, το θέμα της σήμανσης αφέθηκε στο ελεύθερο εμπόριο και ο κάθε κτηνίατρος ό,τι θέλει χρεώνει, με τιμές να φθάνουν τα 50 ευρώ “για πράγμα που στοιχίζει πέντε ευρώ”.

Για τα pet shops, είπε, αναμένουν τους κανονισμούς για τα καταστήματα, τα ξενοδοχεία σκύλων/γάτων και για τους εκτροφείς.

Η κ. Στυλιανού είπε ότι αν άτομα επιθυμούν να στειρώσουν τους γάτους ή τους σκύλους τους μπορούν να επικοινωνήσουν με τη φιλοζωική οργάνωση της επαρχίας τους για να τους κατατοπίσει ανάλογα, σημειώνοντας πως γίνονται ειδικές τιμές για τα εμβόλια και τα microchips.

Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ο Ηρακλής Χριστοφόρου, Εκπρόσωπος Τύπου του Παφιακού Συνδέσμου Προστασίας Ζώων, μιας φιλοζωικής οργάνωσης με 30 χρόνια προσφοράς, εξέφρασε μεγάλη απογοήτευση για τις υπηρεσίες, είτε κρατικές είτε δημοτικές.

Για τόσα χρόνια, η ιδρύτρια του Παφιακού, Κριστίν Παναγιώτου, έκανε τη δουλειά των δήμων και των κοινοτήτων χωρίς καμία βοήθεια αφού δεν υπάρχει δημοτικό καταφύγιο, είπε. “Το 2013 όταν ήρθαν τα πάνω-κάτω για όλους τους Κυπρίους, ήρθαν και τα πάνω κάτω για τον δικό μας σύνδεσμο”, σημείωσε. Ο Σύνδεσμος προσέγγισε όλες τις δημοτικές αρχές της επαρχίας Πάφου και τις κοινότητες και ζήτησε οικονομική στήριξη, αλλά μάταια.

Ο Παφιακός κάνει δωρεάν στειρώσεις γάτων σε μια προσπάθεια να περιορίσει το πρόβλημα. “Επίσης προβαίνει σε υιοθεσίες σκύλων και σε πολλές δράσεις και δραστηριότητες αλλά οι δήμοι και οι κοινότητες της Πάφου δυστυχώς δεν είναι μαζί μας”, ανέφερε. Ο Παφιακός έχει περίπου 1000 ζώα, περίπου 400 σκυλιά και άλλα τόσα γατιά και 65 γαϊδούρια.

`Ηγειραν το θέμα με στο Δήμαρχο Πάφου Φαίδωνας Φαίδωνος “ούκ ολίγες φορές” και στο τέλος, μετά την έλλειψη ανταπόκρισης στις προσφορές για δημιουργία δημοτικού καταφυγίου, ο Δήμαρχος ζήτησε από τον Παφιακό να συνεργαστούν, όπως ανέφερε. “Ωστόσο το 2015 δεν περιλήφθηκε κονδύλι στον προϋπολογισμό του Δήμου για θέματα ευημερίας ζώων, ενώ βρισκόμαστε στο Μάρτιο, και φωνή βοώντος εν τη ερήμω”, πρόσθεσε.

Διερωτήθηκε αν θα πρέπει να αφήσουν τα ζώα μέσα στους δρόμους για να κατανοήσουν το πρόβλημα οι δημοτικές αρχές στην Πάφο.

Η Μαίρη Αναστάση Πρόεδρος της Φωνής για τα Ζώα της Κύπρου, επέρριψε ευθύνες στην `Ενωση Δήμων και στην Ενωση Κοινοτήτων.

Πηγή: KYΠΕ