Επίσης εντοπίζονται αδυναμίες στο σύστημα παρακολούθησης της είσπραξης καθυστερημένων εσόδων των τμημάτων και υπηρεσιών του κράτους.
Του Παναγιώτη Χατζηαποστόλου
Σύμφωνα με την έκθεση της Γενικής Ελέγκτριας, με στοιχεία που λήφθηκαν από τα διάφορα Υπουργεία/Τμήματα/Υπηρεσίες, στις 31 Δεκεμβρίου 2012 το σύνολο των καθυστερημένων εσόδων, μετά τη συμπερίληψη τόκων και προστίμων, ήταν €1,692 δις, σε σύγκριση με €1,578 δις το προηγούμενο έτος. Από το ποσό αυτό, €968,7 εκ. (57,2%), €316,1 εκ. (18,7%) και €190,1 εκ. (11,2%), αντιπροσωπεύουν καθυστερήσεις, συμπεριλαμβανομένων τόκων και προστίμων, του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, Υπηρεσίας Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, αντίστοιχα, σε σύγκριση με €971,6 εκ. (62%), €271,9 εκ. (17%) και €167,9 εκ. (11%), το 2011. Σημειώνεται ότι, όπως αναφέρεται και στη Δημοσιονομική Έκθεση του Κράτους για το 2012, στα καθυστερημένα έσοδα περιλαμβάνεται ποσό €557,6 εκ. (χωρίς τόκους και πρόστιμα), η είσπραξη του οποίου θεωρείται επισφαλής.
Διαβάστε την έκθεση της Γενικής Ελέγκτριας για το 2012
Παράλληλα, η κ. Γιωρκάτζη επισημαίνει πως το σύστημα παρακολούθησης της είσπραξης καθυστερημένων εσόδων παρουσιάζει σε πολλά Τμήματα και Υπηρεσίες αδυναμίες, με αποτέλεσμα τα μέτρα που λαμβάνονται για την είσπραξή τους να μην είναι αποτελεσματικά και τα καθυστερημένα έσοδα να μην εισπράττονται για χρόνια, με συνέπεια το Δημόσιο να στερείται σημαντικών εσόδων, αλλά και ορισμένα έσοδα να καθίστανται ανεπίδεκτα είσπραξης και να διαγράφονται.
Επισημάνεται παράλληλα πως σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται ότι το ύψος των τελών και δικαιωμάτων που εισπράττονται δεν αναθεωρούνται έγκαιρα και σε ύψος που να συνάδει με τα σημερινά δεδομένα, με αποτέλεσμα την απώλεια δημόσιων εσόδων, που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι σημαντική. Επίσης, σε διάφορες περιπτώσεις δεν έχουν καθοριστεί τέλη για υπηρεσίες που παρέχονται από το Κράτος, όπως προβλέπεται από τις σχετικές νομοθεσίες, ενώ παρέχονται υπηρεσίες για τις οποίες δεν υπάρχουν πρόνοιες στις σχετικές νομοθεσίες για την επιβολή και είσπραξη τελών.
Διπλασιασμός των εκκρεμούντων οφειλών
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για το 2012, παρατηρείται διπλασιασμός των εκκρεμούντων οφειλών σε σχέση με το 2011. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, αναγνωρίστηκαν στη Δημοσιονομική Έκθεση του Κράτους εκκρεμείς οφειλές για το έτος 2012 συνολικού ποσού €18,3 εκ. (2011:€7,6 εκ.). Οι δημοσιονομικές και Λογιστικές Οδηγίες προνοούν ότι οι υποχρεώσεις της Κυβέρνησης πρέπει να τακτοποιούνται έγκαιρα και οι κατάλογοι εκκρεμών υποχρεώσεων κατά την 31η Δεκεμβρίου, να υποβάλλονται στον Γενικό Λογιστή μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Οι σημαντικότερες οφειλές αφορούν στο Υπουργείο Υγείας (€11,8 εκ.), Υπουργείο Άμυνας (€1,7 εκ.), Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων (€0,6 εκ.), Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως (€1,1 εκ.), Υπουργείο Οικονομικών (€1,3 εκ.) και Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού (€1,2 εκ). Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται καθυστέρηση στην εξόφληση τιμολογίων, με αποτέλεσμα οι προμηθευτές να διεκδικούν τόκους και τα οφειλόμενα ποσά να αυξάνονται.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη Δημοσιονομική Έκθεση του Κράτους για το 2012, οι εκκρεμείς οφειλές αντιπροσωπεύουν οφειλές προς τρίτους από την Κυβέρνηση, που προκύπτουν από την προμήθεια αγαθών και την παροχή υπηρεσιών, οι οποίες δεν έχουν πληρωθεί μέχρι την ημερομηνία της Κατάστασης Ενεργητικού και Παθητικού.
Ως εκ τούτου, οι πιο πάνω εκκρεμείς οφειλές δεν αφορούν στις συνολικές οφειλές του Κράτους, αφού δεν περιλαμβάνουν σημαντικά ποσά που αφορούν, μεταξύ άλλων, σε απαλλοτριώσεις περιουσιών, επιστροφές Φ.Π.Α. και συνταξιοδοτικά ωφελήματα των δημόσιων υπαλλήλων.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, το οφειλόμενο ποσό για απαλλοτριώσεις ανερχόταν στις 31.12.2012 σε €508,5 εκ. (31.12.2011- €530,8 εκ.). Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει ποσά αποζημίωσης για απαλλοτριώσεις για τις οποίες δεν έγινε ακόμα προσφορά στους δικαιούχους (περιλαμβανομένων και όσα αφορούν σε Τ/Κ περιουσίες). Όσον αφορά στις επιστροφές Φ.Π.Α., σύμφωνα με τον Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων και Έφορου Φ.Π.Α., το οφειλόμενο ποσό στις 31.12.2012 ανερχόταν σε €331,2 εκ. (31.12.2011- €341,3 εκ.).
Σχετικά με την οφειλή για συνταξιοδοτικά ωφελήματα των δημοσίων υπαλλήλων, αναλογιστική μελέτη που διεξήχθη με ημερομηνία αναφοράς 31.12.2010 κατέδειξε ότι η παρούσα αξία των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των εν ενεργεία κρατικών υπαλλήλων και συνταξιούχων, τα οποία είχαν συσσωρευθεί μέχρι τις 31.12.2010, ανερχόταν σε €10,2 δις.
Γενικά Συμπεράσματα
Σύμφωνα με τα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης, σε αρκετά Τμήματα και Υπηρεσίες του κράτους εξακολουθούν να παρατηρούνται ελλείψεις και αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου.
Διαπιστώνεται επίσης μεγάλη καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίηση των στρατηγικών έργων του Γενικού Σχεδίου Μηχανογράφησης της Δημόσιας Υπηρεσίας, με αντίκτυπο στην οικονομική και αποδοτική λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας και στο επίπεδο των παρεχόμενων προς το κοινό υπηρεσιών. Επίσης, συνεχίζει να διαπιστώνονται αδυναμίες στην υποστήριξη του Σχεδίου από τις υπό μηχανογράφηση Υπηρεσίες, στην έγκαιρη και αποδοτική λειτουργία τους, στην αξιολόγηση των έργων μετά την ολοκλήρωση και έναρξη λειτουργίας τους, καθώς και δυσκολία στην αποδοχή των συστημάτων από τους χρήστες, όπως επίσης και στη λειτουργική υποστήριξη των συστημάτων από το Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής.
