Της Αλεξίας Καφετζή
Τα λιμνάζοντα νερά σε ό,τι αφορά τις παραβάσεις και τις ευθύνες για το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα δεν είναι απαραίτητο ότι προσφέρουν μια σχετική ηρεμία· αντιθέτως, εντείνονται οι ανησυχίες για την πορεία των έργων και κατά πόσο αυτά αντιβαίνουν στους κανόνες, αλλά κυρίως για την προστασία του φυσικού πλούτου που είναι και το βασικό ζητούμενο.
Το πόρισμα της διοικητικής έρευνας, το οποίο έχει στην κατοχή της η Υπουργός Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου εδώ και σχεδόν ένα μήνα, αναμένεται με αγωνία, αφού προέχει το ξεκαθάρισμα για το ποιος ευθύνεται, πού ευθύνεται και πώς προχωρά η διαδικασία για τυχόν ποινικές ή άλλες ευθύνες. Το βέβαιο μέχρι στιγμής είναι πως τα κατασκευαστικά έργα στο οδικό δίκτυο του Πάρκου Ακάμα παρεκκλίνουν από τους νομικά δεσμευτικούς όρους της επιτροπής για την ειδική οικολογική αξιολόγηση.
Σύμφωνα με τον διάλογο, αρχής γενομένης από την αρμόδια υπουργό, η ίδια επέλεξε να είναι λακωνική στις ερωτήσεις που τις απευθύναμε σχετικά με το πόρισμα της διοικητικής έρευνας για τον Ακάμα. Η κα Παναγιώτου, ερωτηθείσα για το πού βρίσκεται η εν λόγω έρευνα και το πώς θα προχωρήσει η όλη διαδικασία, απάντησε ότι «όλα θα γίνουν βάσει της νομοθεσίας, από την οποία δεν μπορούμε να ξεφεύγουμε».
Αλίμονο αν ξεφεύγαμε από τις νόμιμες διαδικασίες, ωστόσο οι βολικές απαντήσεις δεν δίνουν την εικόνα και κυρίως την ουσία της υπόθεσης. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά τον Ακάμα, λίγα πράγματα έχουν γίνει ξεκάθαρα από τις δύο διαδοχικές κυβερνήσεις που χειρίζονται το Τοπικό Σχέδιο.
«Δεν τολμούν να καταδείξουν τους υπεύθυνους»
«Όταν υπάρχει διοικητική έρευνα, υπάρχει η πιθανότητα να ληφθούν πειθαρχικά μέτρα. Όταν καταλήξει εκεί, πρέπει κανείς να είναι εξαιρετικά προσεκτικός, διότι εκείνος που θα ασκήσεις εναντίον του τα μέτρα, μάλλον θα σε πάει στο δικαστήριο. Οπότε πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί σε ό,τι κάνουμε», ανέφερε από πλευράς του στη «Χαραυγή» ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Περιβάλλοντος Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, διευκρινίζοντας ότι κάνει τον πιο πάνω πρόλογο επειδή θέλει να ξεκαθαρίσει ότι η επιτροπή δεν ζητά λεπτομέρειες τύπου κουτσομπολιού για οποιονδήποτε.
Αυτό που ζητούμε, λέει ο κ. Θεοπέμπτου, είναι πού έχει γίνει το λάθος ή λάθη και ποια είναι τα διορθωτικά μέτρα που θα γίνουν. «Υπάρχει κάποιος που παραβίασε τους κανόνες; Το έκανε σκόπιμα;» διερωτήθηκε. Όπως μας είπε με δηκτικό ύφος, ο ίδιος συνομίλησε με την κα Παναγιώτου, η οποία, όπως τον ενημέρωσε, διαβάζει το πόρισμα της έρευνας με πολλή προσοχή…
Στην παρατήρηση ότι κάποιοι κύκλοι προσπαθούν να εξαντλήσουν κάθε μέσο έτσι ώστε να πετύχουν τους στόχους τους στον Ακάμα -που αντιβαίνουν στην αειφόρο ανάπτυξη και προστασία της περιοχής- ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου συμφώνησε, κάτι το οποίο, όπως σημείωσε, «είναι αρκετά ανησυχητικό».
Καταληκτικά, ο πρόεδρος της Επιτροπής είπε πως οι κινήσεις που γίνονται κατά του περιβάλλοντος και δη του Εθνικού Δασικού πάρκου Ακάμα δεν το ξενίζουν καθόλου, αφού «έχουμε δει πρακτικές του πρόσφατου παρελθόντος που το φωνάζουν».
Ο αντιπρόεδρος της επιτροπής Περιβάλλοντος και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, υπογράμμισε πως η θέση του ΑΚΕΛ είναι η βιώσιμη ανάπτυξη του Ακάμα προς όφελος του περιβάλλοντος. «Θεωρούμε ότι οι ενέργειες των τελευταίων μηνών, δυστυχώς, κάθε άλλο παρά να εξυπηρετήσουν τον Ακάμα και την Κύπρο είχαν ως στόχο, ενώ φαίνεται ότι στο βωμό συμφερόντων θυσιάστηκε ο ίδιος ο Ακάμας».
Όπως σημείωσε ο κ. Κέττηρος, οι έρευνες που έγιναν το τελευταίο διάστημα κατέληξαν στο ότι υπήρξαν λάθος χειρισμοί και ευθύνες σε ό,τι αφορά τη διαχείριση, «ωστόσο το περίεργο είναι ότι δεν τόλμησαν και δεν τολμούν να καταδείξουν τους υπεύθυνους», είπε.
Κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για τον Ακάμα
Την περασμένη Τετάρτη, μετά από υποβολή αναφορών των περιβαλλοντικών οργανώσεων «Φίλοι της Γης» και «Terra Cypria» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η αρμόδια Επιτροπή (PETI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άφησε ανοικτό και υπό παρακολούθηση το θέμα των καταγγελιών για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ στον Ακάμα από τις κυπριακές Αρχές.
Εκπρόσωπος της Κομισιόν ανέφερε πως είναι σε γνώση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως δεν υπάρχει επαρκής προστασία των εν λόγω περιοχών, τόσο στον Ακάμα όσο και σε άλλες προστατευόμενες περιοχές στην Κύπρο, οδηγώντας στην έναρξη διαδικασιών επί παραβάσει.
Η Κύπρος, σημείωσε, δεσμεύτηκε να καθορίσει επαρκείς στόχους και μέτρα διατήρησης για όλες τις περιοχές, κάτι που έχει γίνει για κάποιες από αυτές. Σε σχέση με τον Ακάμα, πρόσθεσε, έχουν οριστεί περιοχές προστασίες αλλά δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα.
Η εκπρόσωπος της Κομισιόν πρόσθεσε ότι η Επιτροπή ανέμενε την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σε σχέση με προσφυγή κατά της Γερμανίας. Η απόφαση, η οποία ανακοινώθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 2023 (C116/22), μαζί με προηγούμενη απόφαση κατά της Ιρλανδίας (C444/21 της 29ης Ιουνίου 2023), οριοθετεί τις υποχρεώσεις των κρατών-μελών όσον αφορά τον καθορισμό στόχων και μέτρων διατήρησης του περιβάλλοντος.
Η Κομισιόν εξετάζει τις επιπτώσεις των αποφάσεων αυτών στην περίπτωση της Κύπρου προτού αποφασίσει τα επόμενα βήματα, σημείωσε η εκπρόσωπος, προσθέτοντας πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την υπόθεση, καθώς και να παρέχει την τεχνική στήριξή της εφόσον χρειαστεί.
Τόνισε ακόμα πως η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να οδηγήσει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ αν η Κύπρος δεν συμμορφωθεί εφαρμόζοντας μέτρα και κανόνες πολύ σύντομα.
Υπογράμμισε, τέλος, πως το γεγονός πως δεν έχουν οριστεί μέτρα, αυτό δεν σημαίνει πως μπορούν να προχωρούν εργασίες κατά άναρχο τρόπο. Όπως είπε, σε περίπτωση που ένα έργο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά προστατευόμενη περιοχή, πρέπει να προηγηθεί αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αν διαπιστωθεί πως υπάρχει το ενδεχόμενο να επηρεαστεί αρνητικά η περιοχή, οι εθνικές Αρχές οφείλουν να απορρίψουν το έργο.
