{loadposition ba_textlink}
Όταν οι δύο ηγέτες μπήκαν στην αίθουσα του Ριάλτο ήταν εκείνοι οι πρωταγωνιστές, αλλά όταν το έργο ξεκίνησε, έγιναν και εκείνοι θεατές και ήρθαμε όλοι μαζί αντιμέτωποι με τα 60 χρόνια της τραγωδίας της Κύπρου, “αυτή τη δουλειά κάνει το θέατρο”, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Γιασάρ Ερσόι, ο οποίος επέστρεψε ως σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της παράστασης “Κύπρος: Πικράθηκα στα ελληνικά, πληγώθηκα στα τούρκικα” στην πόλη που γεννήθηκε και αναγκάστηκε να αφήσει πριν 41 χρόνια, ανάμεσα σε σφαίρες.
Πιάστηκε αιχμάλωτος, διάφυγε από το στρατόπεδο των αιχμαλώτων, προσπάθησε να σώσει τη ζωή του και την αφιέρωσε στο θέατρο και την Κύπρο. Την περασμένη Δευτέρα επέστρεψε στη Λεμεσό, στο σανίδι, μόνος του με τη μουσική, τα περιστέρια και το ποίημα της Φαϊζέ Οζντεμιρτζιλέρ και οι θεατές τον χειροκροτούσαν όρθιοι για ώρα, παρουσία και των δύο ηγετών, Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί, επίσης από τη Λεμεσό.
“Όλοι συζητούσαν για το έργο και αυτά που αυτό διηγείτο. Και αυτό μας δείχνει ότι το θέατρο έφερε εις πέρας τον σκοπό του”. Το θέατρο έφερε το κοινό αντιμέτωπο και ίσως να αμφισβητήσει τα συμβάντα των τελευταίων 60 χρόνων στην Κύπρο, που περιγράφει το ποίημα, “και αυτό θέλω να το υπογραμμίσω”, ανέφερε ο ιδρυτής και σήμερα συντονιστής του τ/κ δημοτικού θεάτρου, που έχει ανεβάσει την Ειρήνη του Αριστοφάνη και συνεργάστηκε σε δύσκολα χρόνια με το Σατιρικό Θέατρο. Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που ανέβαζε τη συγκεκριμένη παράσταση στις ελεύθερες περιοχές. Προηγήθηκε στο Σατιρικό Θέατρο στη Λευκωσία τον περασμένο Απρίλιο.
“Ως τελικό συμπέρασμα, εάν από τα όσα ζήσαμε μπορούμε να πάρουμε ένα μάθημα, τότε μπορούμε να εξασφαλίσουμε την ειρήνη και το μέλλον των Ε/κ και των Τ/κ, το μέλλον του νησιού”. Οι ηγέτες είπαν ότι πήραν το μήνυμα εκείνο το βράδυ, ανέφερε, “εύχομαι αυτό να είναι αλήθεια”.
Κληθείς να σχολιάσει το σημείο του ποιήματος που η Φαϊζέ ζητά από τους “εραστές της Κύπρου” να πουν “αυτός είναι ο δικός μας δρόμος” και ποιος είναι ο δικός του, ο Ερσόι απάντησε ότι “αυτός ο δρόμος είναι ο δρόμος της ειρήνης, είναι ο δρόμος που αφήνοντας σε μια άκρη το αν είσαι Τούρκος ή Έλληνας, ως άνθρωποι αυτού του νησιού πρέπει να μάθουμε να μπορούμε να λέμε `Κύπριοι`. Ωστόσο εμείς εργαστήκαμε για να μην μπορούμε να μάθουμε να το λέμε αυτό. Σίγουρα εγώ είμαι Τουρκοκύπριος και εσείς είστε Ελληνοκύπριοι, αυτό είναι η εθνική μας ταυτότητα, δεν μπορούμε να το απαρνηθούμε. Βλέπετε, εγώ μιλώ τούρκικα και εσείς ελληνικά. Εγώ είμαι άθεος βέβαια, αλλά οι Τ/κ είναι μουσουλμάνοι και οι Ε/κ χριστιανοί ορθόδοξοι. Αυτήν την εθνική διαφορετικότητα δεν πρέπει να την χρησιμοποιούμε ως στοιχείο σύγκρουσης. Αυτή είναι μια διαφορετικότητα στην οποία πρέπει να δείχνουμε αμοιβαίο σεβασμό. Η κοινή μας αξία είναι να μπορούμε να είμαστε Κύπριοι. Ορίστε, αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να διαλέξουμε. Εάν γίνουμε ενεργοί σε αυτόν τον δρόμο, εάν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια τέτοια κουλτούρα, τότε θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε και μια ομόσπονδη Κύπρο”.
Στην παρατήρηση ότι στο ποίημα γίνεται αναφορά σε οργή και εάν ο ίδιος αισθάνεται οργισμένος με όσα έχουν γίνει στην Κύπρο, ο Γιασάρ Ερσόι απάντησε ότι είναι οργισμένος από τα νεανικά του χρόνια. “Για την αδικία, την αυθαιρεσία, στην πολιτική, στην κοινωνία, στον πολιτισμό, στην οικονομία, στην ανισότητα σε όλους τους τομείς, είμαι οργισμένος”. Γι` αυτό, είπε, στο γυμνάσιο τον έδιωξαν από το σχολείο, έγιναν έρευνες εναντίον του, το ίδιο έγινε και στα φοιτητικά του χρόνια και αργότερα όταν άρχισε να εργάζεται, αλλά και κατά τη διάρκεια των 45 χρόνων δουλειά τους. Εργάστηκε, πρόσθεσε, στο “τουρκικό κρατικό θέατρο”, τον έδιωξαν. “Τα μόνα που δεν οργίζονται είναι τα πρόβατα. Και εγώ πρόβατο δεν είμαι. Τα πρόβατα δεν μπορούν να οργιστούν. Εγώ είμαι οργισμένος με την αδικία απέναντι στους ανθρώπους. Η Φαϊζέ γι` αυτό μιλά. Επειδή οι Κύπριοι έχουν μια οργή που μούχλιασε, σκουριασμένη. Για να αδειάσουμε αυτή την οργή στους δρόμους πρέπει να κινητοποιήσουμε αυτά τα διψασμένα σώματα. Πρέπει να σταματήσουμε να ζούμε σαν πρόβατα”.
Παρέπεμψε δε στο μεγάλο – όπως είπε – δάσκαλο, τον Ναζίμ Χικμέτ που έγραψε: “Είσαι σαν το πρόβατο αδερφέ μου. Όταν ο δήμιος το δέρμα σου φορώντας, όταν ο δήμιος σηκώνει το ραβδί του, βιάζεσαι να γυρίσεις στο κοπάδι και τρέχοντας πηγαίνεις στο σφαγείο περήφανος σχεδόν”. Εάν οι Τ/κ βγουν στο δρόμο και στηρίξουν τη βούλησή τους και διοχετεύσουν την οργή τους προς την ειρήνη θα επιτύχουν την ειρήνη πιο γρήγορα και πιο σωστά, σημείωσε ο Γιασάρ Ερσόι.
Όσο για το εάν η τέχνη κάνει πολιτική, ο Ερσόι παρέπεμψε στον Μπρεχτ, “η πολιτική δεν μπορεί να κάνει τέχνη, η τέχνη μπορεί να κάνει πολιτική”. Η Φαϊζέ Οζμτεμιρτζιλέρ, ανέφερε, με μια πραγματικά καταπληκτική γλώσσα απλώνει μπροστά μας την ιστορία αυτών των 60 χρόνων, λέει τις πραγματικότητες που οι πολιτικοί δεν είχαν την τόλμη να πουν. “Και εγώ το μετέφερα στη σκηνή. Στο ποίημα της Φαϊζέ άλλωστε περιέχεται και μια πολιτική. Υπάρχει μια έκφραση: εάν στη χώρα μου το πλοίο βουλιάξει εγώ δεν μπορώ να πω ότι είναι τέχνη να βάλω λουλούδια στους τοίχους αυτού του βουλιαγμένου πλοίου. Εγώ εργάζομαι για να καθρεφτίσω το πρόβλημα του λαού μου, της κοινότητάς μου, των ανθρώπων μου. Και η Φαϊζέ αυτό κάνει στο ποίημά της και έκανε πολύ καλά”.
Γι` αυτό κάποτε μια ομάδα πολιτικών αρχόντων, της ηγεσίας μάς λένε να μην ανακατεύουμε την τέχνη με την πολιτική, πρόσθεσε σημειώνοντας πως αυτό που στην πραγματικότητα θέλουν είναι να αφήσουμε αυτή τη δουλειά σε αυτούς, να μην ανακατευόμαστε, να μην προσπαθούμε, να ζούμε σαν πρόβατα. Απεναντίας, συνέχισε, η τέχνη ενδιαφέρεται για τα προβλήματα του κόσμου διερωτώμενος εάν την αρχαία εποχή, όταν ο Αριστοφάνης έγραφε την Λυσιστράτη, την Ειρήνη ή όταν ο Αισχύλος έγραφε τον Προμηθέα, επαναστατώντας ενάντια στους θεούς, δεν έκαναν πολιτική. “Όταν ο Βίκτορ Ουγκό έγραφε τους Άθλιους δεν έκανε πολιτική;”. Η τέχνη, πρόσθεσε, πηγάζει από τα γεγονότα στην κοινωνία, στους ανθρώπους. “Εξάλλου ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικό. Εάν εμείς λέμε ότι είμαστε άνθρωποι πρέπει να ασχοληθούμε με την ανθρωπότητα με μια πολιτική σκοπιά. Γι` αυτό εάν η τέχνη παράγει πολιτική, αυτοί που προσπαθούν να διαχωρίσουν την τέχνη από την πολιτική κάνουν βασικά πολιτική άλλου είδους”.
Για τον Τ/κ σκηνοθέτη, ηθοποιό και θεατράνθρωπο, η γλώσσα δεν είναι πρόβλημα. Ωστόσο προχωρεί ένα βήμα παραπέρα τη σκέψη του Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη να προβληθεί το έργο αυτό στα σχολεία, προτείνοντας την εκμάθηση στα σχολεία της γλώσσας της άλλης κοινότητα λέγοντας ότι “στο πλαίσιο των ΜΟΕ το πιο δυνατό είναι εάν μπορούσαμε να καταλάβουμε ο ένας τη γλώσσα του αλλουνού, θα μπορούσαμε να έχουμε πιο δυνατούς δεσμούς μεταξύ μας”. Δηλώνει έτοιμος παρ` αυτά εάν κληθεί, να παρουσιάσει το έργο στα ε/κ σχολεία. Στις παραστάσεις του τ/κ δημοτικού θεάτρου όπου το έργο ανέβηκε, πολλοί μαθητές και νέοι παρακολούθησαν την παράσταση, όπως ανέφερε.
Ο ίδιος, σημείωσε, δεν γνωρίζει, ούτε ελληνικά, ούτε αγγλικά, αλλά είναι ο καλλιτέχνης με τις περισσότερες επαφές με τους Ε/κ και ανέβασε τα περισσότερα έργα, ενώ έχει γράψει ένα δίγλωσσο βιβλίο, έχουν δημοσιευτεί στον ε/κ Τύπο συνεντεύξεις του. “Εγώ χρησιμοποιώ τη γλώσσα της τέχνης, η οποία είναι παγκόσμια. Εγώ προτείνω στα ε/κ σχολεία να μπει η τουρκική γλώσσα και στα τ/κ σχολεία η ελληνική”, κατέληξε ο Γιασάρ Ερσόι.
Πηγή: KYΠΕ
