Της Ιωάννας Παναγιώτου*
Ο ΟΗΕ στη φετινή εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τη Μέρα Περιβάλλοντος υιοθέτησε το σύνθημα «Η γη μας, το μέλλον μας. Είμαστε η #GenerationRestoration» τονίζοντας τη σημασία της αποκατάστασης της γης, της καταπολέμησης της ερημοποίησης και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στην ξηρασία.
Οι βιότοποι εξαφανίζονται, σκουπίδια και ρύπανση παντού. Οι άνθρωποι παρά την τεχνολογική πρόοδο πεθαίνουν από την πείνα, τις αρρώστιες και τις φυσικές καταστροφές. Ο πλανήτης και η ανθρωπότητα βυθίζονται πιο βαθιά στην περιβαλλοντική κρίση. Οι κλιματικές αλλαγές είναι πλέον γεγονός. Ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν μεγάλες καταστροφές και τεράστιες ανθρώπινες απώλειες. Η Ύβρης των ανθρώπων το παράκανε και η Νέμεσης των θεών αντέδρασε.
H δε Αστραία, κόρη του Δία και της Θέμιδας, η οποία είχε το δικαίωμα να οδηγεί τον κεραυνό στον στόχο του και ήταν η προσωποποίηση της Δικαιοσύνης από την πλευρά της επόπτευσης, γιαυτό και συχνά την προσφωνούταν ως Θεία Δίκη, απογοητευμένη από την κατάπτωση αξιών, μετά την Αιδώ, που πρώτη εγκατέλειψε τη Γη, και αντ΄ αυτής εγκαταστάθηκε το Έγκλημα, μετέβη στον Όλυμπο και από εκεί στον Ουρανό όπου και εισήλθε στον αστερισμό της Παρθένου (επειδή περέμεινε αγνή παρθένα κακών).
Από αυτή την προσφώνηση παραμένει μέχρι και σήμερα σε χρήση η λαϊκή έκφραση: «Θεία δίκη, θα πέσει φωτιά να μας κάψει»!
Οι αρχαίοι Έλληνες εν τη σοφία τους φαίνεται να είχαν προβλέψει τη δυσάρεστη αυτή εξέλιξη και μας παράδωσαν ως πολύτιμη κληρονομιά ,το μύθο του Ερυσίχθονα, ο οποίος προδιαγράφει και το τραγικό τέλος της ξέφρενης αυτής πορείας.
Ο άπληστος λοιπόν Βασιλιάς της Θεσσαλίας Ερυσίχθονας διέταξε να κόψουν την ιερή βαλανιδιά ειρωνευόμενος τη Θεά Δήμητρα που φρόντιζε όλοι οι άνθρωποι και τα ζωντανά της γης και του ουρανού να έχουν τροφή και που για την προσφορά της απαιτούσε σεβασμό στην ιερή της βαλανίδια. Ο βασιλιάς παρά τις προειδοποιητικές κραυγές της καλής νύμφης που κατοικούσε στη βαλανιδιά την έκοψε.
Όταν η Δήμητρα πληροφορήθηκε την ασέβεια του αποφάσισε να τον τιμωρήσει παραδειγματικά καταδικάζοντας τον στο μαρτύριο της πείνας
Για να χορτάσει την πείνα του χρειάστηκε να πουλήσει τα πάντα , ακόμα και την ίδια του την κόρη. Όταν στο τέλος δεν του έμεινε τίποτε να πουλήσει άρχισε να τρώει τα χέρια και τα πόδια του βρίσκοντας έτσι οικτρό θάνατο .
Ο Ερυσίχθονας μέσα στους αιώνες βρήκε στρατιές οπαδών στο ανθρώπινο γένος σε βαθμό που σήμερα αποτελούν την επικρατούσα τάξη πραγμάτων.
Η δυσάρεστη αυτή πραγματικότητα απασχολεί σοβαρά την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία προσπαθεί να στοχεύσει σε αλλαγές και να εφαρμόσει, είτε μέσω Ευρωπαϊκών Οδηγιών, είτε μέσω αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πολιτικές που η υιοθέτηση τους θα οδηγήσουν τους Ευρωπαίους πολίτες σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Όσον αφορά την Κύπρο η αλήθεια είναι ότι προχωρεί με αργά βήματα και συνήθως κάτω από την πίεση των Ευρωπαϊκών υποχρεώσεων και των προσπαθειών των οικολόγων και των περιβαλλοντικά ευαίσθητων πολιτών. Στην πράξη, την ώρα της λήψης των κρίσιμων αποφάσεων, αποδεικνύεται ότι το περιβάλλον παραμένει ο τελευταίος παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη ακόμα και σε περιπτώσεις που όλοι γνωρίζουν ότι αυτό θα επιφέρει περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος αφού η χώρα κατέχει αρνητικές πρωτιές και η ΕΕ θα μας κυνηγήσει με προειδοποιητικές επιστολές και πρόστιμα.
Πολλοί από εμάς , που αγαπάμε αυτό τον κόσμο και με πόνο ψυχής τον βλέπουμε να καταστρέφεται από τη δίψα για το ακόρεστο κέρδος και την αλόγιστη ανάπτυξη διερωτόμαστε πως να δράσουμε με ένα χρήσιμο τρόπο. Με ένα τρόπο που να έχει αποτέλεσμα. Όλα μας φαίνονται λίγα και αναποτελεσματικά μπροστά την ταχύτητα των αλλαγών.
Προσωπικά αποφάσισα φέτος να ακολουθήσω την παρότρυνση του ΟΗΕ ο οποίος σε ανακοινώσεις του τονίζει ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω, αλλά μπορούμε να φυτέψουμε δάση, να αναζωογονήσουμε τις πηγές του νερού, να επαναφέρουμε τα εδάφη. Οφείλουμε να «Είμαστε η γενιά που μπορεί να συμφιλιωθεί με τη γη».
Αποφάσισα απλά να φυτέψω και να καλλιεργήσω μίαν ελιά, σύμβολο της αναγέννησης, του φωτός, της προστασίας και της αθανασίας. Σας προσκαλώ να κάνετε και εσείς κάτι ανάλογο και να θυμάστε « η ελιά δεν πρέπει μόνο να φυτευτεί αλλά να καλλιεργηθεί».
*Βιολόγος/ΜΒΑ/ΜΑ
Εκτελεστική Διευθύντρια Πανεπιστημίου Λεμεσού
