Φρένο στους εκβιασµούς των δηµοσιογράφων µε αβάσιµες µηνύσεις ή αγωγές

Της Αλεξίας Καφετζή

Η πλειονότητα των µελών του Ευρωκοινοβουλίου θέτει φρένο στις αβάσιµες µηνύσεις ή αγωγές από ισχυρά άτοµα και οντότητες κατά των δηµοσιογράφων, υπερψηφίζοντας την οδηγία για την «Προστασία δηµοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωµάτων από προδήλως αβάσιµες ή καταχρηστικές δικαστικές διαδικασίες».

Πιο συγκεκριµένα, στην ολοµέλεια του Ευρωκοινοβουλίου (27/02) 546 ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ, συµπεριλαµβανοµένων των ευρωβουλευτών του ΑΚΕΛ και της Αριστεράς στο ΕΚ, Γιώργο Γεωργίου και Νιαζί Κιζιλγιουρέκ, ενώ οι ακροδεξιές πολιτικές οµάδες είτε καταψήφισαν είτε τήρησαν αποχή.

Πρόκειται για µία οδηγία που στοχεύει στην παροχή προστασίας έναντι δικαστικών διαδικασιών και απειλών οι οποίες κινούνται εναντίον φυσικών και νοµικών προσώπων -συµπεριλαµβανοµένων των οικογενειών τους- και επιδιώκουν την αποτροπή τους από τη συµµετοχή στα κοινά (SLAPP). ∆ηλαδή αβάσιµων µηνύσεων ή αγωγών από ισχυρά άτοµα και οντότητες για να φιµώσουν ή και να παρεµποδίσουν ως συνήθως τους εναγόµενους.

Στην οδηγία γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο που διαδραµατίζουν τα επαγγέλµατα/πρόσωπα που συµµετέχουν σε θέµατα δηµοσίου συµφέροντος, όπως για παράδειγµα οι δηµοσιογράφοι, υπογραµµίζοντας πως η ανεξάρτητη και υπεύθυνη δηµοσιογραφία, καθώς και η πρόσβαση σε πολυφωνική ενηµέρωση, αποτελούν βασικούς πυλώνες της δηµοκρατίας. Είναι σηµαντικό να παρέχεται προς τους δηµοσιογράφους ο απαραίτητος χώρος για να συµβάλουν σε έναν ανοικτό, ελεύθερο και δίκαιο διάλογο και για να αντιµετωπίζουν την παραπληροφόρηση, τη χειραγώγηση των πληροφοριών και τις παρεµβολές.

Όσον αφορά τους ακαδηµαϊκούς και τους καλλιτέχνες, αναφέρεται πως θα πρέπει να είναι σε θέση να ερευνούν, να διδάσκουν, να µαθαίνουν, να ερµηνεύουν και να επικοινωνούν χωρίς το φόβο αντιποίνων.

Ένα άλλο σηµαντικό σηµείο στην οδηγία είναι η αναφορά στις διασυνοριακές υποθέσεις και στις επιπτώσεις που προκαλούν και συµπεριλαµβάνει και τις διαδικτυακές υποθέσεις, εάν και εφόσον ο ιστότοπος είναι προσβάσιµος σε περισσότερα του ενός κράτη-µέλη.

Την ίδια ώρα, η οδηγία προτείνει τη θέσπιση νοµοθετικών µέτρων στους τοµείς του αστικού και ποινικού δικονοµικού δικαίου, όπως έναν µηχανισµό απόρριψης σε πρώιµο στάδιο για τις καταχρηστικές αγωγές αστικού δικαίου. Στο κείµενο τονίζεται ότι θα πρέπει να δίνεται το δικαίωµα πλήρους επιδίκασης των εξόδων του εναγοµένου και το δικαίωµα αποζηµίωσης.