Ο δημοσιογράφος Λουκάς Χριστοδουλίδης συνομίλησε με την κοινωνιολόγο/εγκληματολόγο Δήμητρα Τσίτση και μας δίνουν όλες τις απαντήσεις στο ερώτημα “Γιατί η βία έλκει τα νέα παιδιά;”
Γιατί η βία έλκει τα νέα παιδιά, Κυρία Τσίτση;
Η έλξη των νέων προς τη βία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Αυτοί περιλαμβάνουν την ανάγκη για εξουσία και έλεγχο, την πίεση από τους συνομίληκούς τους, την έκθεση σε βία μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, η έλλειψη σημασίας από το ίδιο τους το σπίτι και ο εκφοβισμός από συνομίληκους αλλά και από το σπίτι. Επίσης, παράγοντες όπως η έλλειψη θετικών προτύπων, οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες και η αναζήτηση ταυτότητας και συμμετοχής παίζουν μεγάλο ρόλο.
Τι κρύβεται πίσω από τις παραβατικές συμπεριφορές;
Οι παραβατικές συμπεριφορές πολλές φορές οφείλονται σε προβλήματα και ανάγκες, όπως είναι η έλλειψη κατανόησης, συναισθηματικής υποστήριξης και η ανάγκη για αναγνώριση. Ένα κεφάλαιο στις μέρες μας που σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει αρνητική επίδραση στην κοινωνία μας και ιδιαίτερα στους νέους και οδηγεί σε βίαιες συμπεριφορές, είναι ασφαλώς η χρήση ναρκωτικών. Και αυτό που οδηγεί τους νέους στα ναρκωτικά, είναι οι παράγοντες που έχω αναφέρει πιο πάνω. Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να κατανοούμε τους βασικούς αυτούς παράγοντες και να προάγουμε θετικούς μη βίαιους τρόπους έκφρασης και ανάπτυξης των νέων μας. Είναι σημαντικό επίσης να αναλύσουμε τους λόγους πίσω από αυτές τις συμπεριφορές και να προσφέρουμε κατάλληλη υποστήριξη και καθοδήγηση για την επίλυση των ριζικών προβλημάτων.
Τι έχετε να πείτε για την παραβατική συμπεριφορά νέων που χρησιμοποιούν τα social media για να δείξουν τις βιαιοπραγίες τους σε βάρος των συνομίληκών τους;
Η παραβατική συμπεριφορά των νέων στα social media που εκδηλώνεται με βίαιες πράξεις αποτελεί μια πολύ ανησυχητική τάση. Οι νέοι, ψάχνοντας αναγνώριση, την προσοχή των φίλων τους, ή ακόμη και νοιώθωντας ότι μπορούν να ξεφύγουν από τις πραγματικές συνέπειες των πράξεων τους λόγω της ανωνυμίας (πολλές φορές του διαδικτύου) κρυμμένοι πίσω από ένα ψευδώνυμο και μια οθόνη, ενδέχεται να χρησιμοποιούν τα μέσα αυτά για επίδειξη εξουσίας. Η πρόληψη περιλαμβάνει την ενίσχυση της ψηφιακής παιδείας, την προαγωγή της συναισθηματικής νοημοσύνης, την ενθάρρυνση του σεβασμού προς τους άλλους και την ασφαλή επικοινωνία στο διαδίκτυο.
Η συνεργασία μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών, ειδικών και της κοινωνίας θα λέγατε ότι είναι το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας;
Ναι, η συνεργασία μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών, ειδικών και της κοινωνίας αποτελεί καίριο παράγοντα για την επιτυχή αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας. Η διαρκής επικοινωνία και συνεργασία επιτρέπουν τον κοινό προσανατολισμό προς προληπτικές προσεγγίσεις, ενισχύοντας την ψυχοκοινωνική ευημερία των νέων και προάγοντας την ανάπτυξη θετικών συμπεριφορών. Ειδικά η οικογένεια και το σχολείο παίζουν καθοριστικό ρόλο στην σωστή ανάπτυξη των νέων στην κάθε κοινωνία. Δυστυχώς στον τόπο μας έχουμε επικεντρωθεί μόνο στο να μαθαίνουμε στα παιδιά μας γράμματα (που και αυτό τίθεται υπό αμφισβήτηση κατά τη γνώμη μου), αντί να δώσουμε σημασία στο να βγάζουμε σωστούς πολίτες του αύριο, ανθρώπους με ακεραιότητα που να σέβονται τους νόμους του κράτους αλλά και τον κάθε συνάνθρωπό τους.
Κλείνοντας Κυρία Τσίτση θα ήθελα να μας πείτε αν «ο νόμος της σιωπής τελικά διαιωνίζει το κακό»;
Η έκφραση “νόμος της σιωπής” αναφέρεται συνήθως στην τάση των ανθρώπων να μην αντιδρούν ή να μην καταγγέλλουν πράξεις κακοποίησης ή παραβατικότητας. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι Η ΣΙΩΠΗ συμβάλλει στο να διαιωνίζεται το κακό, καθώς η αδράνεια επιτρέπει στα προβλήματα να επιδεινώνονται ανεξέλεγκτα και να διαιωνίζονται. Συνεπώς, η ενθάρρυνση της ενεργού αντίδρασης και καταγγελίας είναι σημαντική για την αντιμετώπιση του κακού. Ας μην ξεχνάμε ότι η σιωπή μπροστά σε ένα έγκλημα ή μια παραβατική συμπεριφορά, μας καθιστά συνένοχους.
