«Να είναι σύμφωνη με την ελληνορθόδοξη παράδοση και τρόπο ζωής»
Του Μάριου Δημητρίου
«Προσπαθήσαμε με υπομονή και επιμονή τα τελευταία χρόνια να ευαισθητοποιήσουμε τους αρμοδίους, ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι πολλές οικογένειες βιώνουν τις αρνητικές συνέπειες του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής και ότι ως γονείς έχουμε λόγο και τον διεκδικούμε σε αυτό το θέμα», τονίζουν σε Τοποθέτησή τους, τα μέλη της Ομάδας Πρωτοβουλίας Γονέων που ζητούν «ορθή σεξουαλική αγωγή στα σχολεία». Έστειλαν από τον Μάρτιο 2017, σχετική επιστολή στον Υπουργό Παιδείας – χωρίς ακόμα να πάρουν απάντηση – συνοδευόμενη από δύο νομικές γνωματεύσεις, «διεκδικώντας την ενάσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων τους». Απαντούν σε πρόσφατη Θέση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδας Κουρσουμπά (Ιουλίου 2017), την οποία θεωρούν «προσβλητική» σε βάρος τους, ενώ καταγγέλλουν την Επίτροπο ότι «τους αντιμετωπίζει με ρατσισμό». Σύμφωνα με την Λήδα Κουρσουμπά, «η Περιεκτική Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση (ΠΣΔ) που εφαρμόζεται τώρα από το Υπουργείο Παιδείας, «επιδιώκει την καλλιέργεια της υπευθυνότητας μιας πανανθρώπινης και κοινά αποδεκτής αρχής, η οποία σε καμία περίπτωση δεν αντίκειται στις αρχές και θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις της οποιασδήποτε λειτουργικής οικογένειας» και ότι «ακόμα και στην αντίθετη περίπτωση, στην οποία ένα παιδί μεγαλώνει σε ένα μη λειτουργικό οικογενειακό πλαίσιο, η ΠΣΔ αποτελεί μέρος της υποχρέωσης του κράτους να στηρίξει και να προστατεύσει το παιδί».
Για ένα γόνιμο, δημόσιο διάλογο
«Πρόθεση μας δεν είναι να λύσουμε το θέμα με δημόσιες αντιπαραθέσεις», αναφέρεται στη σύνοψη της Τοποθέτησής της, η Ομάδα Πρωτοβουλίας Γονέων, που υπογράφεται από 164 γονείς και συνεχίζει: «Εξάλλου, ζητήσαμε πριν πέντε χρόνια, δημόσιο διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους και κανείς δεν μας απάντησε. Όμως, η δημόσια τοποθέτηση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, με αφορμή την κοινοποίηση σε αυτήν, της επιστολής του Υπουργείου Παιδείας προς τη Γενική Εισαγγελία, για γνωμάτευση επί της επιστολής μας και των συνοδευτικών γνωματεύσεων, επιβάλλει και τη δική μας δημόσια τοποθέτηση, αφού σε αυτήν διακρίνεται μια αρνητική στάση προς εμάς. Θα ανέμενε κανείς, ότι πριν τοποθετηθεί η Επίτροπος επί των αιτημάτων μας, θα μας καλούσε για να ακούσει τις θέσεις και τις ανησυχίες μας και να συζητήσει μαζί μας, αφού και οι δύο πλευρές πασχίζουμε για το καλώς νοούμενο συμφέρον των παιδιών μας. Ευελπιστούμε ότι, έστω και τώρα, με αφορμή αυτή τη δημοσιοποίηση του θέματος, θα πραγματοποιηθεί ο γόνιμος δημόσιος διάλογος τον οποίο επιζητούμε, ώστε να εξαχθεί ένα αποτέλεσμα ωφέλιμο για όλα τα παιδιά».
«Διαφωνούμε με το περιεχόμενο»
«Δεν διαφωνούμε με την ένταξη της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία», τονίζει η Ομάδα Πρωτοβουλίας Γονέων, «όπως έχουμε αναφέρει στην επιστολή μας προς τον Υπουργό Παιδείας και όπως αναφέρουν οι δύο δικηγόροι μας, στις γνωματεύσεις τους. Διαφωνούμε με το περιεχόμενο, εκφράζουμε επιφυλάξεις για τις ηλικίες των παιδιών που διδάσκονται αυτό το μάθημα και ανησυχίες για τον επαρκή καταρτισμό, αλλά και τις κατάλληλες ειδικότητες των εκπαιδευτικών, που αναλαμβάνουν αυτό το μάθημα. Ζητούμε, πρώτον, να έχουμε λόγο στο περιεχόμενο του μαθήματος σεξουαλικής αγωγής, ώστε να είναι σύμφωνο με το παραδοσιακό, αξιακό σύστημα της κοινωνίας (ελληνορθόδοξη παράδοση και τρόπος ζωής) και δεύτερον, σε περίπτωση που δεν το πετύχουμε αυτό, να μπορούμε να ζητούμε απαλλαγή των παιδιών μας από το συγκεκριμένο μάθημα. Σύμφωνα με τις γνωματεύσεις των δικηγόρων μας, τα δικαιώματα μας αυτά κατοχυρώνονται από το κυπριακό, ευρωπαϊκό και διεθνές νομικό πλαίσιο. Αυτά που διεκδικούμε, εφαρμόζονται ήδη στο εκπαιδευτικό σύστημα της Μ. Βρετανίας, μιας χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μήπως η Μ. Βρετανία και ειδικότερα το βρετανικό εκπαιδευτικό σύστημα, δεν σέβονται τα δικαιώματα των παιδιών και δεν φροντίζουν για τη διασφάλιση του συμφέροντος τους; Το τρίτο που ζητούμε, είναι να έχουν λόγο και τα ίδια τα παιδιά για μη συμμετοχή τους στο μάθημα όταν νιώθουν άβολα και αμήχανα με τη συζήτηση αυτών των θεμάτων στην τάξη. Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού».
«Μας κατα-προσβάλλει η Επίτροπος»
«Η Επίτροπος, χωρίς να μας γνωρίζει και χωρίς να έχει συνομιλήσει μαζί μας, μας κατα-προσβάλλει, λέγοντας ότι είναι υποκειμενικές οι αναφορές μας για αρνητικά ψυχοσωματικά συμπτώματα που συνέβηκαν στα παιδιά μας», αναφέρεται στην Τοποθέτηση των γονέων και προστίθεται. «Αμφισβητεί – η Επίτροπος – την ορθότητα της κρίσης μας, ότι το περιεχόμενο της σεξουαλικής αγωγής, όπως διδάσκεται σήμερα, είναι αντίθετο με το παραδοσιακό αξιακό μας σύστημα. Υπονοεί ότι οι οικογένειες μας είναι δυσλειτουργικές, λέγοντας ότι η περιεκτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, επιδιώκει την καλλιέργεια της υπευθυνότητας, η οποία σε καμιά περίπτωση δεν αντίκειται στις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις της οποιασδήποτε λειτουργικής οικογένειας (η υπογράμμιση δική μας). Στα πιο πάνω απαντούμε ότι για τα αρνητικά συμπτώματα στα παιδιά, είχαμε περίπτωση με διάγνωση από παιδοψυχίατρο, ενώ οι εκδηλώσεις τέτοιων συμπτωμάτων (εμετός), συνέβηκαν στο χώρο του σχολείου, αμέσως, μετά, ή κατά τη διάρκεια μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής. Πιο κάτω τεκμηριώνουμε με συγκεκριμένα παραδείγματα, ότι το περιεχόμενο της σεξουαλικής αγωγής, είναι αντίθετο με την ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία και το παραδοσιακό αξιακό σύστημα. Όσο για το αν οι οικογένειες μας είναι δυσλειτουργικές ή όχι, την καλούμε όποτε θέλει να τις επισκεφθεί για να το διαπιστώσει ιδίοις όμμασι».
«Διαστρεβλωμένες οι θέσεις μας»
«Η Επίτροπος παρουσιάζει διαστρεβλωμένες τις θέσεις μας», συνεχίζει η Τοποθέτηση των γονέων «και προχωρεί σε αυθαίρετα συμπεράσματα για μας, όταν λέει ότι είμαστε αντίθετοι με την ένταξη της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία ή/και ζητούμε δυνατότητα απαλλαγής των παιδιών μας από το μάθημα, ότι δεν αναφέρουμε οτιδήποτε για τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές μας πεποιθήσεις, ότι αναφέρουμε ότι πολλά παιδιά παρουσίασαν συμπτώματα «σεξουαλικής παρενόχλησης» (τα εισαγωγικά είναι δικά της), ότι θεωρούμε ότι ωθεί τα παιδιά σε παράνομη σεξουαλική δραστηριότητα ή τα ωθεί να πειραματιστούν σε «νέους σεξουαλικούς προσανατολισμούς» (τα εισαγωγικά και πάλι δικά της). Στην επιστολή μας και τις γνωματεύσεις μας, αναφέρουμε επανειλημμένως, ότι δεν είμαστε αντίθετοι με τη σεξουαλική αγωγή στα σχολεία. Αναφερόμαστε στο παραδοσιακό αξιακό σύστημα της κοινωνίας, το οποίο δεν είναι άλλο από το ελληνορθόδοξο (αναφέρουμε επομένως τις πεποιθήσεις μας). Λέμε ότι πολλά παιδιά παρουσίασαν αρνητικές ψυχοσωματικές αντιδράσεις, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις, μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμπτώματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Αναφέρουμε ότι μπορεί αυτά τα θέματα να εξάψουν την περιέργεια των παιδιών, με κίνδυνο να ωθηθούν άκαιρα, σε πράξεις σεξουαλικού περιεχομένου. Επίσης, λέμε ότι η μη σωστή ενημέρωση, μπορεί να τα οδηγήσει σε σεξουαλική παρενόχληση άλλων παιδιών. Σε άλλο σημείο, λέμε ότι ο σκοπός της σεξουαλικής αγωγής δεν πρέπει να είναι απλά η ενημέρωση τους για νέους σεξουαλικούς προσανατολισμούς που πρέπει να διαλέξουν».
Αποκάλυψη θρησκευτικών πεποιθήσεων
«Η Επίτροπος, μας αντιμετωπίζει με ρατσισμό», συνεχίζει η επιστολή της Ομάδας Πρωτοβουλίας Γονέων, «αφού υπονοεί ότι πρέπει να αποκαλύψουμε τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, για να κριθούν αν πράγματι είναι αντίθετες με το περιεχόμενο του μαθήματος σεξουαλικής αγωγής. Η Αρχή κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων, σε έκθεση της για την απαλλαγή μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών, λέει ότι η αποκάλυψη των θρησκευτικών πεποιθήσεων, είναι μη αποδεκτή και ότι η αποκάλυψη τους ως απαραίτητο στοιχείο άσκησης δικαιώματος, συνιστά επαχθή προϋπόθεση. Η Επίτροπος αναφέρει ότι σύμφωνα με την UNESCO, η αποτελεσματική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, παρέχει πληροφορίες στα νεαρά άτομα σχετικές με την κουλτούρα τους και επιστημονικά τεκμηριωμένες. Πιο κάτω, παραθέτουμε παραδείγματα που τεκμηριώνουν ότι το περιεχόμενο της σεξουαλικής αγωγής, είναι αντίθετο με την κουλτούρα μας και δεν θεμελιώνεται επιστημονικά. Η Επίτροπος αναφέρει ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού δεσμεύεται να παρέχει περιεκτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Με παραδείγματα που παραθέτουμε πιο κάτω, τεκμηριώνουμε ότι το μάθημα της σεξουαλικής αγωγής σήμερα, κάθε άλλο παρά προσεγγίζεται ολιστικά».
«Εντελώς υποκειμενικές αναφορές»
«Καταρχάς», αναφέρει μεταξύ άλλων στη Θέση της για το θέμα, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά, «οφείλω να παρατηρήσω ότι, οι αναφορές των γονιών όσον αφορά στην εφαρμογή της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και τα αποτελέσματα, τα οποία οι ίδιοι θεωρούν ότι επιφέρει στα παιδιά, είναι εντελώς υποκειμενικές, στη βάση των δικών τους αντιλήψεων περί σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και το περιεχόμενό της, σε αντίθεση με τα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία τεκμηριώνουν ότι, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση καθυστερεί την εμφάνιση σεξουαλικής δραστηριότητας στα παιδιά και γενικά επενεργεί θετικά στη λήψη υπεύθυνων αποφάσεων. Οφείλω, επίσης, να παρατηρήσω ότι, ενώ η συγκεκριμένη ομάδα γονέων επικαλείται τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις, δεν αναφέρει οτιδήποτε σε σχέση με τις εν λόγω πεποιθήσεις, ούτε και ποιες είναι αυτές, ούτως ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί κατά πόσον πρώτον, οι εν λόγω θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, συνάδουν με τις αρχές της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τα δικαιώματα των παιδιών εν γένει και δεύτερον, κατά πόσο υφίσταται πράγματι μια τέτοια σύγκρουση μεταξύ των πεποιθήσεών τους και της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αυτή εφαρμόζεται από το Υπουργείο Παιδείας. Το θέμα της σύγκρουσης των θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων των γονέων με το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, απασχόλησε το ΕΔΑΔ στην υπόθεση Dojan and others v. Germany, το 2008, στην οποία γονείς που ήταν Χριστιανοί Ευαγγελιστές, ζητούσαν εξαίρεση, σε σχέση με μαθήματα ή εκδηλώσεις που διοργάνωνε στο σχολείο στο πλαίσιο της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών, αφού θεωρούσαν ότι αντίκειντο στις θρησκευτικές και φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις».
Ανεξάρτητα από αντιρρήσεις γονέων…
«Υπό το φως όλων των πιο πάνω», «καταλήγει η Λήδα Κουρσουμπά», «θέση μου είναι ότι, κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος, η οποία να το βοηθά και να το προετοιμάζει για την ενήλικη ζωή του, υπό συνθήκες που το προστατεύουν και του παρέχουν την απαραίτητη γνώση και ενημέρωση για όλους τους λόγους που έχουν παρατεθεί, ως προς την αναγκαιότητα τέτοιας διαπαιδαγώγησης, ενώ το κράτος έχει νομική υποχρέωση να την παρέχει και να την επιβάλλει. Η γραμμή που έθεσε το ΕΔΑΔ, ως προς το σεβασμό των θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων των γονέων, είναι αυτή της απαγόρευσης προς το κράτος, στο πλαίσιο της παρεχόμενης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, να κατηχεί τα παιδιά προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, ή σε σχέση με συγκεκριμένες θρησκευτικές ή φιλοσοφικές αντιλήψεις, πράγμα που κατά την άποψή μου δεν ισχύει. Κατά συνέπεια, δεν βρίσκω οποιοδήποτε έρεισμα για δυνατότητα απαλλαγής από τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση παιδιών, λόγω των θρησκευτικών ή φιλοσοφικών πεποιθήσεων των γονέων τους, αφού κάτι τέτοιο θα ήταν σαφέστατα εναντίον των δικαιωμάτων των παιδιών και του συμφέροντός τους, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται πρωταρχικά υπόψη, ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε αντιρρήσεις των γονέων τους».
Μη επιτρεπτή, η απαλλαγή παιδιών
Συμπερασματικά η Επίτροπος αναφέρει ότι «η προσέγγιση που ακολουθεί η Περιεκτική Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση και οι στόχοι που θέτει, όπως αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία, είναι στη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνάδουν πλήρως με την παιδαγωγική κατεύθυνση που ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Θεωρώ, επιπλέον, ότι, η υλοποίηση των προγραμμάτων ΠΣΔ, στη βάση που παρουσιάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία και το κείμενο πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, αποτελούν έμπρακτη και ουσιαστική εφαρμογή πληθώρας προνοιών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Κρίνω ότι, η σχετική πολιτική του ΥΠΠ, συνιστά ένα ορθό πλαίσιο, το οποίο έχει ως στόχο την ενημέρωση, ενδυνάμωση και προστασία των παιδιών σε σχέση με θέματα σεξουαλικής αγωγής και σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται να υφίσταται οποιοδήποτε θέμα κατήχησης των παιδιών ενάντια σε οποιεσδήποτε θρησκευτικές ή φιλοσοφικές αντιλήψεις των γονέων τους. Κατά συνέπεια, δεν θεωρώ ότι η απαλλαγή οποιουδήποτε παιδιού από τα συγκεκριμένα προγράμματα, θα μπορούσε να είναι επιτρεπτή ή αποδεκτή σε μια δημοκρατική και πλουραλιστική κοινωνία η οποία σέβεται και προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών και το συμφέρον τους».
Αρνητικές ψυχοσωματικές αντιδράσεις
Στην αναπάντητη, μέχρι σήμερα, επιστολή της, της 8ης Μαρτίου 2017 προς τον Υπουργό Παιδείας, η Ομάδα Πρωτοβουλίας Γονέων προειδοποιεί ότι «θα καταφύγει με μαζικές αγωγές στην Δικαιοσύνη για συμμόρφωση με τους θεσμούς και Νομοθεσία», αν πάρει από τον Υπουργό, «οποιαδήποτε αρνητική απάντηση» στα θέματα που εγείρονται. «Ευελπιστούμε», αναφέρει η δικηγόρος τους, «ότι τα αιτήματα των πελατών μου θα εισακουστούν το συντομότερο δυνατόν, για αποφυγή περαιτέρω δικαστικών μέτρων». Αναφέρονται και τα εξής, μεταξύ άλλων, στην επιστολή: «Είμαστε αντίθετοι στον τρόπο που η σεξουαλική αγωγή, έχει εισαχθεί στην εκπαίδευση (ηλικίες διδασκομένων παιδιών, περιεχόμενο μαθημάτων, ειδικότητες διδασκόντων). Και αυτό γιατί μια σημαντική μερίδα γονέων και παιδιών, βιώσαμε και βιώνουμε τις αρνητικές συνέπειες της ούτω καλούμενης σεξουαλικής «αγωγής» που διδάσκεται σε ευρεία κλίμακα από τη σχολική χρονιά 2011-2012. Η «αγωγή» αυτή είχε αρνητικές ψυχοσωματικές αντιδράσεις και τις είδαμε να εκδηλώνονται σε πολλά παιδιά, μετά από την παρακολούθηση των σχετικών μαθημάτων (σύγχυση σε θέματα αξιών, αμηχανία, εμετός) και σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμπτώματα σεξουαλικής παρενόχλησης (νευρική ανορεξία, εμετός). Εμείς ως γονείς, έχουμε την κύρια ευθύνη διαπαιδαγώγησης των παιδιών μας, με την Πολιτεία να στέκεται αρωγός σε αυτό μας το έργο. Προσπαθούμε από το 2012, με ποικίλους τρόπους, να εισακουστούν οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί μας για το θέμα της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, αλλά το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και άλλοι πολιτειακοί θεσμοί, δεν μας λαμβάνουν υπόψη. Γι’ αυτό αναγκαστήκαμε να καταφύγουμε σε πιο δυναμικά μέτρα, ζητώντας νομική γνωμάτευση από δύο δικηγόρους: α) κατά πόσο, με βάση το Σύνταγμα και τους Νόμους, μπορούμε να έχουμε λόγο στη διαμόρφωση του περιεχομένου των μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής, επί τη βάσει του πολιτιστικού και αξιακού συστήματος μας και β) κατά πόσο δικαιούμαστε να ζητούμε απαλλαγή των παιδιών μας από την παρακολούθηση αυτών των μαθημάτων. Ζητούμε από εσάς, ως Πολιτικό Προϊστάμενο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, να ενεργήσετε ώστε να μπορέσουμε να ασκήσουμε αμέσως τα δικαιώματα μας, όπως αναφέρονται στις νομικές γνωματεύσεις που λάβαμε».
Αν νιώσουν άβολα και αμήχανα…
Η επιστολή συνεχίζει αναφέροντας ότι οι γονείς, «ζητούμε συγκεκριμένα, α) Να διαμορφωθεί το περιεχόμενο της σεξουαλικής αγωγής στην εκπαίδευση (Αγωγή Υγείας, Βιολογία, ενημέρωση από Επισκέπτριες Υγείας), ώστε να συμφωνεί με το παραδοσιακό αξιακό μας σύστημα. β) Να ζητήσουμε απαλλαγή των παιδιών μας από τα μαθήματα σεξουαλικής αγωγής, σε περίπτωση που το περιεχόμενο τους, δεν συμφωνεί με το παραδοσιακό αξιακό μας σύστημα. γ) Να ζητούν τα ίδια τα παιδιά, μη συμμετοχή τους σε αυτά τα μαθήματα, εφόσον η διδασκαλία και η συζήτηση τέτοιων θεμάτων στην τάξη, πιθανόν να τα κάνει να νιώσουν άβολα και αμήχανα. Αναμένουμε ότι τα αιτήματα μας θα εισακουστούν το συντομότερο δυνατόν. Σε περίπτωση που δεν μας δοθεί η δυνατότητα άσκησης των πιο πάνω δικαιωμάτων μας (το οποίο και απευχόμαστε), σας πληροφορούμε εκ των προτέρων ότι θα αναγκαστούμε να καταφύγουμε με μαζικές αγωγές στην Δικαιοσύνη, για να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας. Αναμένουμε την θετική σας ανταπόκριση».
«Θα κινηθούν νομικά, αν χρειαστεί»
Οι γονείς επανέρχονται με δεύτερη επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας, στις 9 Ιουνίου 2017, που υπογράφει η δικηγόρος τους, στην οποία επίσης δεν πήραν απάντηση. «Δυστυχώς», γράφουν, «έχουν παρέλθει πέραν των τριών μηνών χωρίς να έχουμε λάβει οποιαδήποτε απάντηση σας επί της ουσίας, ενώ συνεχίζονται να παραβιάζονται τα δικαιώματα των πελατών μου και των παιδιών τους. Παρακαλώ όπως το θέμα θεωρηθεί κατεπείγον και απαντήσετε εντός εύλογου χρόνου ώστε με την έναρξη του επερχόμενου σχολικού έτους οι πελάτες μας να μπορέσουν να ασκήσουν τα δικαιώματα τους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι πελάτες μου επιφυλάσσουν όλα τα νόμιμα τους δικαιώματα να κινηθούν νομικά αν χρειαστεί, ειδικότερα λόγω της σοβαρότητας της ως άνω υπόθεσης».
