ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
«Εμείς λέμε ότι εάν θέλουμε να δούμε περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν στην πολιτική, πρώτα από όλα πρέπει να βελτιώσουμε τις συνθήκες ζωής τους και τους όρους εργασίας τους, γιατί μόνο τότε θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την μαζική συμμετοχή τους στα κοινά», τόνισε η Γενική Γραμματέας της ΠΟΓΟ και βουλευτίνα του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά μιλώντας το απόγευμα της Τετάρτης 9ης Οκτωβρίου 2019 σε εκδήλωση της οργάνωσης στον χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Στροβόλου (Παλιό Δημαρχείο) με θέμα «Μέτρα στήριξης των γυναικών για τη συμμετοχή και ανέλιξη στην πολιτική και δημόσια Ζωή». Χαιρετισμό στην εκδήλωση που οργανώθηκε με στήριξη του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, απηύθυνε η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Ιωσηφίνα Αντωνίου ενώ τη συζήτηση συντόνισε η Βαλεντίνα Λοϊζίδου μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΠΟΓΟ. Η Επίτροπος επεσήμανε ότι «οι γυναίκες της Κύπρου έχουν αποδείξει διαχρονικά ότι διαθέτουν τα προσόντα, τις δυνατότητες και τις δεξιότητες ν’ ανταποκριθούν επάξια στις πολλαπλές τους υποχρεώσεις, αλλά και να συνεισφέρουν καίρια και ουσιαστικά στον αγώνα για κοινωνική ανάπτυξη, ευημερία και πρόοδο τόσο στον τόπο μας, αλλά και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο» και κάλεσε «όλες και όλους να συνεχίσουμε να τις στηρίζουμε και να τις ενδυναμώνουμε με κάθε δυνατό τρόπο, μέχρι που η πλήρης και ουσιαστική ισότητα να καταστεί πραγματικότητα».
Τα φυσικά και τα φτιαχτά εμπόδια
«Είναι η εκτίμηση μας πως η υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στα κέντρα αποφάσεων δεν οφείλεται μόνο σε θεσμικούς παράγοντες, εξ ου και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από θεσμικά και νομικά πλαίσια» είπε μεταξύ άλλων η Σκεύη Κουκουμά και συνέχισε: «Η υπο-εκπροσώπηση των γυναικών οφείλεται και σε αίτια που συνδέονται με τη ποιότητα της δημοκρατίας, την πολιτική κουλτούρα, τις κυρίαρχες κοινωνικές αντιλήψεις, τις διαφορετικές απαιτήσεις που η κοινωνία θέτει μπροστά σε άνδρες και γυναίκες, σε φυσικά ή φτιαχτά εμπόδια που τίθενται μπροστά στην γυναίκα. Κατά συνέπεια, οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στα όργανα και τα κέντρα λήψης των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών αποφάσεων. Το κράτος πρέπει να προχωρήσει στη λήψη μέτρων εξασφάλισης προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν την ενδυνάμωση της γυναικείας εκπροσώπησης.
Αν δεν προχωρήσουμε πρώτα σε αυτά, τότε από τις όποιες ποσοστώσεις θα ωφεληθούν οι γυναίκες οι οποίες έχουν λυμένα τα καταπιεστικά και αποτρεπτικά ζητήματα για την συμμετοχή τους. Και όπως αντιλαμβάνεστε σε αυτές δεν θα περιλαμβάνονται οι εργαζόμενες».
Να διαλυθούν οι αυταπάτες
«Θα πρέπει να διαλυθούν οι αυταπάτες που θέλουν τα προβλήματα των γυναικών να λύνονται ως δια μαγείας με την εκλογή γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων», τόνισε η Σκεύη Κουκουμά. «Οι πολιτικές», είπε, «δεν καθορίζονται από το φύλο αλλά από την τάξη αυτών που έχουν την εξουσία και τις καθορίζουν. Με εθνικούς αλλά και κοινοτικούς πόρους, πρέπει να προωθηθούν σειρά μέτρων προς την κατεύθυνση αυτή, περιλαμβανομένων, της διεξαγωγής ερευνών και μελετών και της συλλογής στατιστικών στοιχείων, της συνεργασίας με τα ΜΜΕ, της διεξαγωγής διαφωτιστικών εκστρατειών και της διοργάνωσης εκπαιδευτικών προγραμμάτων για ενδυνάμωση των γυναικών και ενθάρρυνσή τους να εμπλακούν ενεργότερα στην πολιτική. Παράλληλα, καθώς σε ό,τι αφορά το νομοθετικό τομέα έχουν ψηφιστεί σημαντικά νομοθετήματα, θα πρέπει οι νομοθεσίες αυτές να πλαισιωθούν από ένα πλέγμα πολιτικών και προγραμμάτων που να αφορούν τη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, όπως είναι η επέκταση του δικτύου υποδομής και φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων και η λειτουργία του θεσμού του ολοήμερου σχολείου, προγράμματα για τη σμίκρυνση του χάσματος αμοιβών, την κατάρτιση και επανένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, την προστασία των θυμάτων βίας. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η σφαιρική και συντονισμένη προώθηση της ισότητας. Όλοι, Υπουργεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, κόμματα, φορείς ισότητας, κοινωνικοί εταίροι, οργανώσεις οφείλουν συλλογικά και συντονισμένα να προωθήσουν μέτρα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους».
Η «γυάλινη οροφή» και το «κολλώδες πάτωμα»
Στον χαιρετισμό της η Επίτροπος Ισότητας επεσήμανε ότι «τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις που ταυτίζουν τη δημόσια σφαίρα της ζωής με τους άντρες και την ιδιωτική με τις γυναίκες, φαινόμενα όπως αυτό της «γυάλινης οροφής» και του «κολλώδους πατώματος», καθώς και προβλήματα που σχετίζονται με τη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να διεκδικήσουν τις θέσεις εξουσίας και ευθύνης στην πολιτική ζωή, αλλά και όταν το πράξουν, παρεμβάλλουν εμπόδια στην ανέλιξή τους». Πρόσθεσε τα εξής η Ιωσηφίνα Αντωνίου: «Ο Εθνικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, θέτοντας την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψεως αποφάσεων μεταξύ των υψηλών του προτεραιοτήτων, δραστηριοποιήθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια προς την κατεύθυνση αυτή, προωθώντας μάλιστα σειρά μέτρων, περιλαμβανομένης της διεξαγωγής διαφωτιστικών εκστρατειών για ενδυνάμωση και ενθάρρυνση των γυναικών να εμπλακούν ενεργότερα στην πολιτική, αλλά ταυτόχρονα και για ευαισθητοποίηση των Κύπριων ψηφοφόρων γύρω από τα οφέλη της ισόρροπης εκπροσώπησης ανδρών και γυναικών στις θέσεις λήψεως αποφάσεων».
Το gender budgeting και ο σεξισμός
Σύμφωνα με την Επίτροπο, οι δράσεις αυτές πρέπει να ενθαρρυνθούν παράλληλα με σειρά άλλων δράσεων όπως είναι:
* «Η μελέτη άρσης τυχόν νομικών κωλυμάτων για εφαρμογή προσωρινών θετικών μέτρων όπως είναι οι ποσοστώσεις, με στόχο την αύξηση του αριθμού γυναικών σε θέσεις λήψεως αποφάσεων.
*Η προώθηση της αρχής της συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου στη διαδικασία του κρατικού προϋπολογισμού, γνωστή και ως gender budgeting.
*Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση λειτουργών των πολιτικών κομμάτων και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης γύρω από ζητήματα έμφυλης ισότητας και διακρίσεων.
*Η ποινικοποίηση του σεξισμού και
*Η ενίσχυση και διεύρυνση του δικτύου φύλαξης και φροντίδας των υφιστάμενων δομών φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και άλλων εξαρτημένων ατόμων, προωθούνται στο πλαίσιο υλοποίησης του νέου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων και εκτιμάται ότι μπορούν να συμβάλουν θετικά προς την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας».
Δεν αρκούν από μόνες τους οι ποσοστώσεις
Η Ιωσηφίνα Αντωνίου αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο θέμα των ποσοστώσεων και είπε ότι «σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ενισχύσει τη δέσμευσή τους για την ισότητα των φύλων στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, θεσπίζοντας υποχρεωτικές ή προαιρετικές ποσοστώσεις φύλου προκειμένου να επέλθει ισορροπία στην πολιτική και να οριστούν στόχοι για την ισορροπία των φύλων κατά την επιλογή υποψηφίων. Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας του EIGE – πρόσθεσε – η μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των γυναικών στην πολιτική από το 2003 σημειώθηκε κατά μέσο όρο στα κράτη μέλη με υποχρεωτικές ή προαιρετικές ποσοστώσεις. Πρέπει ωστόσο να καταστεί σαφές ότι οι ποσοστώσεις από μόνες τους δεν αρκούν. Χρειάζεται η λήψη σειράς άλλων μέτρων, μερικά εκ των οποίων αναφέρθηκαν πιο πάνω, καθώς και άλλα, όπως δημόσιες συζητήσεις, εκστρατείες, τακτική παρακολούθηση και ολιστικά προγράμματα, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η ένταξη και παραμονή μεγαλύτερου αριθμού γυναικών στην πολιτική».
*Να σημειώσουμε ότι στην εκδήλωση παρευρέθηκαν και συμμετείχαν σε μια πολύ παραγωγική συζήτηση δεκάδες γυναίκες ως άτομα ή εκπρόσωποι οργανώσεων. Εκτεταμένο ρεπορτάζ για τον διάλογο που αναπτύχθηκε, θα δημοσιεύσουμε στην επόμενη έκδοση.
Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 9ης Οκτωβρίου 2019.
Φώτο: Από αριστερά Σκεύη Κουκουμά, Βαλεντίνα Λοϊζίδου και Ιωσηφίνα Αντωνίου στο πάνελ της συζήτησης.
