Παρουσιάστηκε στη Λευκωσία το βιβλίο του Χαράλαμπου Πετρά
Του Μάριου Δημητρίου
Ένα πολύ ενδιαφέρον απόγευμα Σαββάτου, είχαν στις 22 Σεπτεμβρίου 2018, όσοι παρευρέθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου «Η Τέχνη του Coaching – Εισαγωγή στη Θεωρία και Πρακτική της Coaching Ψυχολογίας», του Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπευτή με εξειδίκευση στο EMDR (Eye Movement Desensitisation and Reprocessing) και το Coaching, Χαράλαμπου Πετρά, στο βιβλιοπωλείο Public στη Λευκωσία (στον χώρο του The Mall of Cyprus). Το βιβλίο, που κυκλοφορεί στη 2η επαυξημένη έκδοση (αφού πρωτο-κυκλοφόρησε στην Αθήνα τον Σεπτέμβρη 2015), αποτελεί το πρώτο επιστημονικό εγχειρίδιο για επαγγελματίες Coaches, σε Ελλάδα και Κύπρο. Ο Χαράλαμπος Πετράς είναι Ψυχολόγος με ειδίκευση στην Συστημική Ψυχοθεραπεία, την Θεραπεία Ψυχικού Τραύματος EMDR, το Coaching, την Θετική Ψυχολογία, ενώ διαθέτει σπουδές στην Ανθρωπολογία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Είναι Διευθυντής του Athens Coaching Institute, μέλος του International Research Team του European Mentoring & Coaching Council και του International Society for Coaching Psychology. Εργάζεται ως Ψυχολόγος στην Αθήνα.
Φαντασία, γνώση, επιστήμη
Γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ο συγγραφέας, ότι «το coaching, με επιρροές από την Ανθρωπιστική και Υπαρξιακή προσέγγιση, τη Θετική Ψυχολογία, τη Συστημική Σκέψη, τον Κονστρουκτιβισμό, είναι μια σπουδαία τέχνη, για να την εγκαταλείψουμε στους «γκουρού της ευτυχίας». Προσθέτει ότι «στο πρώτο μέρος του βιβλίου, αναπτύσσει μια, ιστορικά και θεωρητικά, ολοκληρωμένη πρόταση για τον ορισμό αυτής της τέχνης και των κινημάτων που εμπεριέχει, ενώ στο δεύτερο μέρος, προσφέρει έναν πλήρη οδηγό της coaching πρακτικής, με μεθόδους και εργαλεία για τη στοχοθεσία και την αλλαγή που μπορεί να αξιοποιήσει ο επαγγελματίας Coach. Το βιβλίο – υπογραμμίζει – απευθύνεται σε όλους όσους καταπιάνονται με την ανάπτυξη και την ενδυνάμωση. Δεν είναι τόσο θέμα επαγγελματικής ιδιότητας, όσο ιδιοσυγκρασίας». Γράφει ακόμα ότι «το coaching είναι τέχνη, σαν τη γλυπτική. Εμπεριέχει τη φαντασία του καλλιτέχνη δημιουργού και τη βιωματική γνώση του μάστορα τεχνίτη, που πελεκά την πέτρα. Η Coaching Ψυχολογία είναι επιστήμη, προσφέρει ασφάλεια, εγκυρότητα και αξιοπιστία στη διαδικασία της δημιουργίας».
Ψάχνοντας δυνάμεις, αντί για αδυναμίες
Ο Χ. Πετράς έκανε την παρουσίαση του βιβλίου του στη Λευκωσία, μαζί με τη Βικτωρία Σιδέρη, επίσης πιστοποιημένη επαγγελματία Coach στην Αθήνα. «Είναι ιδιαίτερη χαρά για μένα, να μιλήσω σήμερα εδώ για το βιβλίο αυτό, που είναι ουσιαστικά το πρώτο ελληνικό εγχειρίδιο που αφορά το coaching», είπε η κυρία Σιδέρη, στην εκδήλωση. Πρόσθεσε τα εξής, σε σχέση με τη δική της επαγγελματική πορεία: «Ξεκίνησα πριν μερικά χρόνια να ψάχνω στο διαδίκτυο για εκπαίδευση ενηλίκων και τα διαδικτυακά μονοπάτια με έβγαλαν στο coaching. Μέχρι τότε, ήμουν στο Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού ενός ομίλου εταιριών και συνειδητοποίησα ότι πριν την εκπαίδευσή μου στο coaching, εγώ και η ομάδα μου προσπαθούσαμε να βρούμε τις αδυναμίες στα στελέχη, προσπαθούσαμε να τους βελτιώσουμε και να τους αναπτύξουμε, αναζητώντας τα αδύναμα χαρακτηριστικά τους. Μετά την εκπαίδευσή μου στο coaching, συνειδητοποίησα ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος κι ενδεχομένως πιο γρήγορος, πιο ενδιαφέρων, που μπορεί να σε οδηγήσει σε ανάπτυξη και εξέλιξη των ανθρώπων με ασφάλεια και μεγάλη αποτελεσματικότητα. Αυτός ο δρόμος, ήταν να τους ξανα-συστήσω με τον καλό τους εαυτό και να ψάξω δυνάμεις, αντί για αδυναμίες. Αυτό για μένα ήταν υπεραρκετό, για να σταματήσω την πορεία μου στο Ανθρώπινο Δυναμικό και να ασχοληθώ εξ ολοκλήρου, με το coaching. Το coaching είναι μια μεθοδολογία επίτευξης στόχων, αύξησης επιδόσεων. Δεν έχει βέβαια μαγικές λύσεις και μαγικές συμβουλές, υποστηρίζει και ενδυναμώνει τον coachee και οικοδομεί μια τέτοια σχέση εμπιστοσύνης και αποδοχής μέσα στη συνεδρία, ώστε ο coachee να πετύχει τους στόχους του και να φτάσει λίγο πιο κοντά στον καλό και ιδανικό του εαυτό. Όπως αναφέρει ο κ. Πετράς στο βιβλίο του το coaching δεν είναι, συμβαίνει. Το coaching είναι στιγμές που συν-κατασκευάζονται που συν-δημιουργούνται την ώρα της συνεδρίας, από αυτούς τους δύο πρωταγωνιστές, τον coach και τον coachee. Όλες αυτές οι έννοιες και ακόμα περισσότερες, βρίσκονται σε αυτό το εγχειρίδιο – από το πώς ξεκίνησε ιστορικά το coaching, μέχρι το πώς εφαρμόζεται σήμερα. Αξίζει να διαβαστεί το βιβλίο και θεωρώ πολύ γενναίο και τολμηρό να ξεκινά κανείς να γράφει το πρώτο ελληνικό εγχειρίδιο, σε ένα κλάδο. Για μια κοινότητα coaching, που αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, είναι υπό διαμόρφωση. Ο συγγραφέας είναι ένας άνθρωπος που ψάχνει πίσω από το προφανές, που τεκμηριώνει και που δεν τον νοιάζει απλά, η εμπορικότητα των πραγμάτων. Ξέρω ότι δεν του αρέσει πολύ να μιλούν για εκείνον, προτιμά να μιλά με το έργο του ο ίδιος. Σαν άνθρωπος είναι τελειομανής και έχει εστίαση στο αποτέλεσμα, χωρίς όμως να γίνεται εμμονικός. Είναι πρωτοπόρος να χαράζει δρόμους, εκεί που δεν υπάρχουν, αλλά νιώθει και το βάρος και την ευθύνη…και του εύχομαι να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο του».
Ενδυνάμωση και εστίαση στον στόχο
Στη δική του προσφώνηση, ο Χαράλαμπος Πετράς τόνισε μεταξύ άλλων, ότι «το coaching είναι ένα καινούργιο επάγγελμα και ως τέτοιο φέρνει στην επιφάνεια διαλόγους και διαπραγματεύσεις που αφορούν γενικά την επαγγελματική ταυτότητα. Το coaching – συνέχισε – είναι μια διαδικασία συνεδριών ενδυνάμωσης, εμψύχωσης, κινητοποίησης, εστίασης στον στόχο, που συνήθως παρέχονται από πιστοποιημένους επαγγελματίες, με πολλά χρόνια εκπαίδευσης και εμπειρίας στον κλάδο, που απευθύνονται σε επιχειρήσεις, οργανισμούς, στελέχη επιχειρήσεων – όχι μόνο οικονομικών επιχειρήσεων, αλλά και σε Σώματα Ασφαλείας, όπου είχα κι εγώ την πρώτη μου εμπειρία. Φροντίζουμε δηλαδή να βοηθήσουμε τους ανθρώπους ψυχολογικά, με coaching τρόπο, να είναι όσο το δυνατό πιο έτοιμοι, πέρα από το αντικείμενο τους».
Άλλο «προπονητής» και άλλο ψυχολόγος…
Είπε ο συγγραφέας, ότι το coaching εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1937, με άρθρο σε επιστημονικό περιοδικό στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Το ερώτημα – επεσήμανε – παραμένει από τότε το ίδιο, πώς να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους, να αξιοποιήσουν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους για να είναι πιο αποτελεσματικοί και επιτυχημένοι σε αυτό που κάνουν, πέρα από το αντικείμενο τους». Όπως γράφει στο βιβλίο, «αν και το coaching γεννήθηκε στις επιχειρήσεις και εφαρμόστηκε πρωτίστως από ψυχολόγους, γρήγορα απέκτησε μια αυτόνομη και ιδιόμορφη κοινωνική ζωή. Για λόγους δεοντολογίας και κοινωνικού στιγματισμού, χρειάστηκε να απορρίψει τις ρίζες του, να χτίσει διαφορές από τη ψυχοθεραπεία, ώστε τα στελέχη να κινητοποιούνται και να δέχονται πιο εύκολα έναν «προπονητή», από έναν ψυχολόγο. Ας δούμε κάποιες από αυτές τις δυαδικές αντιθέσεις:
*Το coaching εστιάζει στο μέλλον, ενώ η ψυχοθεραπεία στο παρελθόν.
* Το coaching είναι εστιασμένο σε επαγγελματικό ή προσωπικό στόχο, σε μια εξωτερική αλλαγή, ενώ η ψυχοθεραπεία εστιάζει στην εσωτερική ενδοσκόπηση, χωρίς επιρροή στις «εξωτερικές» αλλαγές στο ψυχοκοινωνικό επίπεδο.
* Το coaching είναι μια βραχεία παρέμβαση, ενώ η ψυχοθεραπεία δεν έχει τέλος.
*Στο coaching υπάρχουν πελάτες, ενώ στη ψυχοθεραπεία ασθενείς.
*Το coaching βοηθά τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν δεξιότητες, ενώ η ψυχοθεραπεία να αποκαταστήσουν προβλήματα.
*Το coaching ενισχύει την αυτεπίγνωση του ανθρώπου, ενώ η ψυχοθεραπεία στοχεύει στην αντιμετώπιση ψυχικών διαταραχών».
Ο…εξελληνισμός του coaching
Να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο της παρουσίασης του βιβλίου, ο συγγραφέας δέχτηκε ερωτήσεις από τους παρευρισκόμενους και έδωσε απαντήσεις, σε σχέση με το επάγγελμα και τη Coaching Ψυχολογία. Σε ερώτηση του υπογράφοντος, κατά πόσο υπάρχει τρόπος μεγαλύτερης εξοικείωσης του coaching με το ελληνικό και το κυπριακό κοινό και κατά πόσο μπορεί να γίνει ένας «εξελληνισμός» του αγγλικού λεξιλογίου που το καθορίζει, είπε ο Χαράλαμπος Πετράς: «Θέτετε ένα ερώτημα που αφορά τη μετάφραση του όρου και που εμένα με τυραννά από μικρή ηλικία, όταν καταπιάστηκα με το αντικείμενο – όπως απασχολεί και πολλούς συναδέλφους. Έγιναν διάφορες απόπειρες, για την ελληνική του «εκδοχή». Μπορείτε να το πείτε…«προπονητική ζωή»; Δεν κολλάει. Μπορείτε να το πείτε «συμβουλευτική καθοδήγηση»; Δεν είναι ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Σίγουρα δεν είναι προπόνηση… Συνεπώς θα έλεγα ότι σε επίπεδο περιγραφής, κάνουμε απόδοση και όχι μετάφραση. Η απόδοση περιγράφει όλα αυτά που συμβαίνουν στο coaching, για να το καταλάβει η κοινωνία που υποδέχεται την υπηρεσία αυτή. Απ’ εκεί και πέρα, το coaching, δεν μας δημιούργησε πρόβλημα πια. Δεν έχω νιώσει ότι είναι εμπόδιο αυτή η λέξη, ίσα ίσα δημιουργεί και μια διάθεση διερεύνησης και εξήγησης. Αυτό που πρέπει να γίνει για να εξοικειώσουμε το κοινό στην Ελλάδα ή στην Κύπρο με το coaching, είναι να αφιερώνουμε χρόνο, με μικρές ποιοτικές παρεμβάσεις, σαν αυτή εδώ τη δική μας συγκέντρωση και συζήτηση».
Ο δεσμός του συγγραφέα με την Κύπρο
Ευχόμαστε κι εμείς στο βιβλίο του Χαράλαμπου Πετρά να αποκτήσει τους δικούς του αναγνώστες στην Κύπρο, πολύ περισσότερο γιατί τον δένουν με το νησί οι σπουδές του στη Ψυχολογία (στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου), αλλά…και η Ειρήνη Σαββίδου. Την ευχαριστεί ιδιαίτερα στον πρόλογο του βιβλίου, γράφοντας ότι «το κείμενο αυτό δεν θα είχε ολοκληρωθεί, αν δεν υπήρχαν οι αμέτρητες ώρες απόσυρσης, μελέτης και δημιουργίας υπό την αγάπη και τη φροντίδα της Ειρήνης Σαββίδου. Την ευχαριστώ από καρδιάς για την κατανόηση και την υποστήριξή της. Χωρίς να το ξέρει, κάθε φορά που την αντικρύζω, μου υπενθυμίζει ότι όλα αυτά που φτιάχνουμε, οφείλουν να υπηρετούν την πραγματική ζωή και όχι το αντίστροφο. Εύχομαι σύντομα να βρεί όσα αναζητά».
Ο συγγραφέας υπογράφει το βιβλίο του, το απόγευμα του Σαββάτου.
Μερικοί από τους παρευρεθέντες στη βιβλιοπαρουσίαση.
Φώτο: Η Βικτώρια Σιδέρη και ο Χαράλαμπος Πετράς, στη διάρκεια της εκδήλωσης.
