ίναι η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Βασίλισσα Ελισάβετ “έφυγε” στα 96 της χρόνια.
Η Ελισάβετ Β’, Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου και άλλων Βασιλείων της Κοινοπολιτείας των Εθνών αλλά και Υπέρτατη Κυβερνήτης της Εκκλησίας της Αγγλίας, ανέβηκε στον θρόνο το 1952 και είναι η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και η μακροβιότερη βασίλισσα στην παγκόσμια ιστορία. Είναι μάλιστα ο δεύτερος μακροβιότερος μονάρχης στον κόσμο, μετά τον Λουδοβίκο ΙΔ’ της Γαλλίας.
Η Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαρία ήταν το πρώτο παιδί του Αλβέρτου, Δούκα της Υόρκης (μετέπειτα Γεωργίου ΣΤ’) και της συζύγου του Ελισάβετ, Δούκισσας της Υόρκης (μετέπειτα Βασίλισσα Ελισάβετ). Γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1926 και πήρε τα ονόματα Ελισάβετ, προς τιμήν της μητέρας της, Αλεξάνδρα προς τιμήν της μητέρας του παππού της Γεωργίου Ε΄ και Μαρία προς τιμήν της μητέρας του πατέρα της. Κατά τη διάρκεια της παιδικής της ηλικίας, η στενή της οικογένεια συνήθιζε να την φωνάζει Λίλιμπετ.
Από πριγκίπισσα…διάδοχος
Ως πρώτο παιδί ενός νεώτερου γιου του βασιλιά Γεωργίου Ε’, η πριγκίπισσα Ελισάβετ είχε λίγες πιθανότητες ν’ ανεβεί στο θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου. Ήταν τρίτη στη σειρά διαδοχής, πίσω από τον θείο της Εδουάρδο, Πρίγκιπα της Ουαλίας, και τον πατέρα της Αλβέρτο, Δούκα της Υόρκης. Όταν πέθανε ο παππούς της, το 1936, τον διαδέχθηκε στο θρόνο ο θείος της, ο Εδουάρδος Η’ και η Ελισάβετ πέρασε δεύτερη στη σειρά διαδοχής. Στις 11 Δεκεμβρίου 1936, ο Εδουάρδος Η’ αναγκάστηκε να παραιτηθεί, μετά την κρίση που ξέσπασε ύστερα από πρόταση γάμου που έκανε στην διαζευγμένη Ουώλλις Σίμπσον. Αποτέλεσμα ήταν να γίνει βασιλιάς ο πατέρας της, καθιστώντας την Ελισάβετ διάδοχο του θρόνου. Αν οι γονείς της αποκτούσαν έναν γιο, κάτι που δεν έγινε, η Ελισάβετ θα έχανε την πρώτη θέση της διαδοχής.
Ο Φίλιππος και οι απόγονοι
Η Ελισάβετ συνάντησε το μελλοντικό σύζυγό της, Φίλιππο πρίγκιπα της Ελλάδας και της Δανίας το 1934 και το 1937. Μετά από μία άλλη συνάντηση στο Βασιλικό Ναυτικό Κολλέγιο του Ντάρτμουθ τον Ιούλιο του 1939, η Ελισάβετ, αν και μόλις 13 ετών, δήλωσε ότι είχε ερωτευτεί τον Φίλιππο, ενώ έπειτα ξεκίνησαν να ανταλλάσσουν επιστολές, κάτι που συνεχίστηκε για τα επόμενα επτά έτη. Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε επίσημα στις 9 Ιουλίου 1947.
Ο αρραβώνας τους τότε δημιούργησε διαμάχη, καθώς ο Φίλιππος δεν είχε οικονομική ισχύ, ήταν γεννημένος σε άλλη χώρα και είχε αδελφές που είχαν παντρευτεί Γερμανούς ευγενείς με ναζιστικές διασυνδέσεις. Σημαντικό ήταν επίσης το γεγονός ότι ο πατέρας του Φιλίππου, Ανδρέας πρίγκιπας της Ελλάδας, είχε κριθεί συνένοχος από στρατοδικείο στην Ελλάδα για πράξεις που προκάλεσαν τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Πριν από τον γάμο ο Φίλιππος αποποιήθηκε τους ελληνικούς και δανικούς τίτλους ευγενείας που κατείχε, προσηλυτίστηκε στον Αγγλικανισμό από την Ορθοδοξία και υιοθέτησε τον τίτλο Υπολοχαγός Φίλιπ Μαουντμπάττεν, λαμβάνοντας έτσι το επώνυμο της βρετανικής οικογένειας της μητέρας του. Λίγο πριν από τον γάμο πήρε τον τίτλο “Δούκας του Εδιμβούργου” και την προσφώνηση “Αυτού Βασιλική Υψηλότητα”.
Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος παντρεύτηκαν στις 20 Νοεμβρίου 1947 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Επειδή η Βρετανία δεν είχε ακόμη ανακάμψει πλήρως από την καταστροφή του πολέμου, η Ελισάβετ ζήτησε να χρησιμοποιηθούν κουπόνια για να αγοραστούν τα υλικά για το νυφικό της. Στη μεταπολεμική Βρετανία, δεν ήταν αποδεκτό για τον Δούκα Φίλιππο να έχει γερμανικές σχέσεις, ακόμα και με τις τρεις αδελφές του, οι οποίες δεν προσκλήθηκαν στο γάμο. Στον γάμο δεν προσκλήθηκε ούτε ο θείος της Ελισάβετ και πρώην βασιλιάς της χώρας.
Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος απέκτησαν τέσσερα παιδιά:
Η άνοδος στο θρόνο
Το 1951 η υγεία του πατέρα της, Γεωργίου ΣΤ΄ είχε επιδεινωθεί με την Ελισάβετ να καλείται να τον αντικαταστήσει σε δημόσιες εκδηλώσεις. Μάλιστα, τον Οκτώβριο του 1951, ο ιδιωτικός της γραμματέας, έφερε μαζί του μια πρόχειρη διακήρυξη του ανόδου της στο θρόνο, σε περίπτωση που ο βασιλιάς πέθαινε ενώ εκείνη βρισκόταν στην περιοδεία στον Καναδά.
Αρχές του 1952, η Ελισάβετ και ο Φίλιππος σχεδίαζαν περιοδεία σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, ενώ βρίσκονταν στην Κένυα. Στις 6 Φεβρουαρίου του 1952 και ήταν ακόμα στην Κένυα, διαδόθηκε η είδηση για το θάνατο του Βασιλιά. Ο Φίλιππος ήταν αυτός που μετέφερε τα νέα στη νέα Βασίλισσα.
Όταν της ζητήθηκε να επιλέξει όνομα για τη βασιλεία της, κράτησε το όνομα Ελισάβετ. Λίγο αργότερα ανακηρύχθηκε βασίλισσα και η επίσημη της κατοικία έγιναν τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Παρόλο που ο βασιλικός οίκος κανονικά, όπως ήταν το έθιμο, θα έφερε το όνομα του συζύγου της Μπαουντμπάττεν, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και η γιαγιά της, τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης του ονόματος Ουίνδσορ. Έτσι, η Ελισάβετ εξέδωσε διακήρυξη την 9η Απριλίου 1952 με την οποία υπογραμμιζόταν ότι το Ουίνδσορ θα συνέχιζε να υφίσταται ως όνομα του βασιλικού οίκου. Ο Φίλιππος έπειτα διαμαρτυρήθηκε καθώς δεν μπορούσε να δώσει το επώνυμό του στα δικά του παιδιά. Το 1960, μετά το θάνατο της Βασίλισσας Μαρίας το 1953 και την παραίτηση του Τσώρτσιλ το 1955, αποφασίστηκε το επώνυμο Μαουντμπάττεν-Ουίνδσορ να δίνεται στους αρσενικούς απογόνους του Φίλιππου και της Ελισάβετ που δεν φέρουν βασιλικούς τίτλους.
Παρά το θάνατο της Βασίλισσας Μαρίας στις 24 Μαρτίου, οι διαδικασίες για την ενθρόνιση της Ελισάβετ συνεχίζονταν, όπως είχε ζητήσει και η Μαρία πριν το θάνατό της. Έτσι, στις 2 Ιουνίου 1953, σε τελετή που έγινε στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ, έγινε η ενθρόνιση, η οποία ήταν η πρώτη στέψη που μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον κόσμο, και η πρώτη απευθείας μετάδοση της EBU.
Ο θάνατος της Νταϊάνα
Τον Δεκέμβριο του 1992, ο Κάρολος, Πρίγκιπας της Ουαλίας και η σύζυγός του, Νταϊάνα, Πριγκίπισσα της Ουαλίας, χωρίζουν, χωρίς να πάρουν διαζύγιο επί του παρόντος.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι δημόσιες αποκαλύψεις σχετικά με την κατάσταση του γάμου του Καρόλου και της Νταϊάνα συνεχίστηκαν. Αυτήν την περίοδο τα αντιμοναρχικά αισθήματα στη Βρετανία φαίνονταν να έχουν φτάσει σε υψηλότερα από κάθε άλλη φορά επίπεδα. Η κριτική στο θεσμό της μοναρχίας βασιζόταν κυρίως στις συμπεριφορές και πράξεις της μελών της βασιλικής οικογένειας, παρά στο πρόσωπο της βασίλισσας. Στα τέλη του Δεκεμβρίου του 1995, σε συνεννόηση με τον σύζυγό της, τον πρωθυπουργό, τον αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ και τον προσωπικό της γραμματέα, έδωσε στον Κάρολο και την Νταϊάνα την άδειά της για την έκδοση διαζυγίου. Ένα χρόνο μετά την έκδοση του διαζυγίου, το οποίο εκδόθηκε το 1996, η Νταϊάνα σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι στις 31 Αυγούστου 1997. Η βασίλισσα τότε βρισκόταν σε διακοπές με τον γιο και τα εγγόνια της στο Κάστρο Μπαλμόραλ της Σκωτίας. Εξαιτίας του εχθρικού κλίματος των μέσων ενημέρωσης, η βασίλισσα εξέδωσε διάγγελμα στις 5 Σεπτεμβρίου, μια ημέρα πριν από την κηδεία της Νταϊάνα. Στο διάγγελμα εξέφρασε τον θαυμασμό της για την Νταϊάνα και τα συναισθήματά της ως γιαγιά για τους πρίγκιπες Ουίλλιαμ και Χάρρυ. Μετά το διάγγελμα ένα μεγάλο μέρος της δημόσιας εχθρότητας εξατμίστηκε.
Ο θάνατος του Φίλιππου
Ο Πρίγκιπας Φίλιππος έγινε ο μακροβιότερος βασιλικός σύζυγος στη βρετανική ιστορία, καθώς πέθανε στο Κάστρο του Ουίνδσορ σε ηλικία 99 ετών το πρωί της 9ης Απριλίου 2021, δύο μήνες πριν τα 100ά του γενέθλια. Η βασίλισσα ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, μαζί με τον σύζυγό της όταν εκείνος απεβίωσε. Η είδηση μεταδόθηκε μέσω ανακοίνωσής των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ. Σε ιδιωτική συνομιλία, η Βασίλισσα ανέφερε ότι ο θάνατος του συζύγου της «άφησε ένα τεράστιο κενό στη ζωή της».
Σύμφωνα με τις επιθυμίες της Βασίλισσας, η βασιλική οικογένεια τήρησε δύο εβδομάδες πένθους με έναρξη στις 9 Απριλίου. Στις 21 Απριλίου, ημέρα των γενεθλίων της Βασίλισσας, που συνέπεσαν εντός της περιόδου του πένθους, δεν πραγματοποιήθηκαν οι παραδοσιακοί κανονιοβολισμοί στο Χάυντ Παρκ και τον Πύργο του Λονδίνου.
Πλατινένιο Ιωβηλαίο
Η βασίλισσα Ελισάβετ παρέμεινε στο θρόνο μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου 2022, όντας η πρώτη φορά που ένας Βρετανός μονάρχης γιορτάζει ένα πλατινένιο ιωβηλαίο (70 χρόνια στον θρόνο). Στο Ηνωμένο Βασίλειο προγραμματίζεται μια επιπλέον δημόσια αργία και το παραδοσιακό τριήμερο τραπεζικής αργίας του Μαΐου θα μεταφερθεί στις αρχές Ιουνίου, για να δημιουργηθεί ένα ειδικό τετραήμερο Σαββατοκύριακο Ιωβηλαίου. Η βρετανική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί έναν εορτασμό «που συμβαίνει μια φορά σε κάθε γενιά», και ο οποίος «θα συνδυάσει τα καλύτερα στοιχεία βρετανικής τελετουργικής μεγαλοπρέπειας και θεάματος με κορυφαίες καλλιτεχνικές και τεχνολογικές επιδείξεις».
