Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα ανακοίνωση για την έναρξη αξιολόγησης των εθνικών κανονιστικών διατάξεων σχετικά με την πρόσβαση σε επαγγέλματα για τα οποία προστατεύεται η χρήση ενός συγκεκριμένου τίτλου, π.χ. φαρμακοποιοί ή αρχιτέκτονες. Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για την ύπαρξη αυτών των περιορισμών, π.χ. η προστασία των καταναλωτών. Ωστόσο, οι υπερβολικά περιοριστικοί όροι πρόσβασης σε ορισμένα επαγγέλματα μπορεί να αποθαρρύνουν ή ακόμη και να αποτρέπουν την είσοδο νέων στην αγορά εργασίας. Λόγω της ύπαρξης διαφορετικών κανονιστικών καθεστώτων, είναι δύσκολο για επαγγελματίες που διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα να υποβάλουν αίτηση για κενές θέσεις εργασίας σε άλλα κράτη μέλη.
Για να διευκρινιστούν πληρέστερα οι παράγοντες που εμποδίζουν την πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα, καθώς και την άσκηση αυτών των επαγγελμάτων, δημοσιεύθηκε επίσης σήμερα έκθεση για τα πορίσματα της αξιολόγησης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της οδηγίας για τις υπηρεσίες. Οι απαιτήσεις αυτές, οι οποίες συχνά προστίθενται στους περιορισμούς πρόσβασης σε επαγγέλματα, μπορεί να παρεμποδίζουν τη σύσταση θυγατρικών εταιρειών, καθώς και τις δραστηριότητες που περιλαμβάνουν πολλές ειδικότητες.
Ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε σχετικά: «Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουμε καταβάλει, ο βαθμός κινητικότητας των επαγγελματιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμη χαμηλός. Οι προϋποθέσεις πρόσβασης σε ορισμένα επαγγέλματα μπορεί να είναι πολύπλοκες και επαχθείς, ενώ πολύ συχνά διαφέρουν σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Η κατάσταση αυτή αποθαρρύνει τους εργαζομένους από την αναζήτηση και εξεύρεση απασχόλησης σε άλλα κράτη μέλη. Είμαι πεπεισμένος ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να «χαρτογραφούσαν» τα κράτη μέλη τα κατοχυρωμένα επαγγέλματα και στη συνέχεια να πραγματοποιούσαν διεξοδική εξέταση και αξιολόγηση των εμποδίων που περιορίζουν την πρόσβαση σε αυτά τα επαγγέλματα. Δεν πρόκειται για απελευθέρωση των επαγγελμάτων ή επιβολή κυρώσεων στα κράτη μέλη, αλλά για βελτίωση της πρόσβασης σε επαγγελματικές υπηρεσίες μέσω της επανεξέτασης των προϋποθέσεων, ώστε να δημιουργηθεί ένα απλούστερο, αναλογικότερο, ασφαλέστερο και διαφανέστερο σύστημα.»
Με τη σημερινή ανακοίνωση υλοποιούνται οι απαιτήσεις που καθορίζονται στην αναθεωρημένη οδηγία για τα επαγγελματικά προσόντα, η οποία αποτελεί μια από τις προτεραιότητες της Πράξης για την Ενιαία Αγορά Ι. Σε πρώτη φάση προβλέπεται μια άσκηση διαφάνειας: κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να κοινοποιήσει τον κατάλογο των επαγγελμάτων που είναι νομοθετικώς κατοχυρωμένα, ακόμη και σε περιφερειακό επίπεδο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει αυτόν τον κατάλογο με τη μορφή ενός ευρωπαϊκού χάρτη νομοθετικώς κατοχυρωμένων επαγγελμάτων, ο οποίος θα δείχνει σαφώς ποια επαγγέλματα είναι νομοθετικώς κατοχυρωμένα, και σε ποιες χώρες. Χάρη σε αυτόν το χάρτη, ένας επαγγελματίας που επιθυμεί να εργαστεί σε άλλο κράτος μέλος θα γνωρίζει τις προϋποθέσεις που ισχύουν σε κάθε χώρα όσον αφορά τη θέση εργασίας για την οποία θέλει να υποβάλει αίτηση.
Οι όροι πρόσβασης στα επαγγέλματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Οι λόγοι στους οποίους οφείλονται οι διαφορές αυτές δεν είναι συχνά απόλυτα κατανοητοί. Σύμφωνα με τη διαδικασία που δρομολογήθηκε σήμερα, σε δεύτερη φάση τα κράτη μέλη θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εντός των επόμενων δύο ετών αμοιβαία αξιολόγηση των εμποδίων που περιορίζουν σε καθένα από αυτά την πρόσβαση σε ορισμένα επαγγέλματα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι, κατά την επιλογή ενός παρόχου υπηρεσιών, εκτός από τα επαγγελματικά προσόντα, πολύ σημαντικά είναι το «καλό όνομα» και η επαγγελματική εμπειρία.
Ιστορικό
Οι δυσανάλογες επιβαρύνσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα ήταν μεταξύ των ζητημάτων που επισημάνθηκαν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Μαρτίου 2012, το οποίο ζήτησε την άρση των αδικαιολόγητων κανονιστικών φραγμών στην ενιαία αγορά. Στις 14 Ιουνίου 2012 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε επίσης την Επιτροπή να «καθορίσει τους τομείς στους οποίους τα κράτη μέλη εμποδίζουν δυσανάλογα την πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα». Σημαντικές μεταρρυθμίσεις βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη στην Πορτογαλία, την Πολωνία, την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Ισπανία για να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα. Το θέμα αυτό αναφέρθηκε επίσης στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις όσον αφορά ορισμένα κράτη μέλη.
Στην ανακοίνωσή της «Σύμπραξη για νέα ανάπτυξη στον τομέα των υπηρεσιών το διάστημα 2012-2015» της 8ης Ιουνίου 2012, η Επιτροπή τόνισε τη σημασία του εκσυγχρονισμού του κανονιστικού πλαισίου για τις επαγγελματικές υπηρεσίες και προανήγγειλε την έκδοση ανακοίνωσης σχετικά με τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα.
