Ιστορική απόφαση των ηγετών της Ευρωζώνης

Μετά από μια θυελλώδη συνεδρίαση, και αφού χρειάστηκε οι Υπουργοί Οικονομικών της Ιταλίας και της Ισπανίας να απειλήσουν με βέτο τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, το Βερολίνο μετά από 2,5 χρόνια ατέρμονων συζητήσεων έκανε ένα ουσιαστικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, και αν ακολουθήσουν κι άλλα η Ευρωζώνη θα βγει από την κρίση δημόσιου χρέους.

Η σημαντικότερη από τις αποφάσεις αφορά το χρηματοπιστωτικό τομέα, όπου η κ. Μέρκελ αποδέχθηκε να μπορούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες που αντιμετωπίζουν προβλήματα να απευθύνονται για ανακεφαλαιοποίηση στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Με τον τρόπο αυτό δεν θα επιβαρύνονται τα κράτη μέλη και οι φορολογούμενοι πολίτες με πρόσθετο βάρος, αφού η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα επηρεάζει το δημόσιο χρέος, όπως γίνεται σήμερα.

Φυσικά οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, οι λεγόμενες συστημικές, γιατί ενδεχόμενη πτώση του θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ντόμινο, θα τεθούν υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Πριν από τη διάσωση τραπεζών μιας χώρας θα προηγείται ομόφωνη απόφαση του Eurogroup και υπογραφή μνημονίου, το οποίο ωστόσο θα περιορίζεται μόνο για τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Οι κανόνες για την εφαρμογή των μέτρων αυτών θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2012.

Η δεύτερη μεγάλη απόφαση έχει να κάνει με την αγορά ομολόγων. Για πρώτη φορά και υπό προϋποθέσεις θα επεμβαίνει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ), δηλαδή το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης που θα αρχίσει να λειτουργεί από τον επόμενο μήνα, θα μπορεί να αγοράζει στη δευτερογενή αγορά ομόλογα μιας χώρας που βρίσκονται υπό πίεση στις αγορές. Βασική προϋπόθεση που τίθεται είναι η εν λόγω χώρα να τηρεί κατά γράμμα τους κανόνες περί δημοσιονομικής πειθαρχίας και να τηρήσει όλους τους στόχους που έχουν τεθεί στην εν λόγω χώρα στο πλαίσιο της νέας οικονομικής διακυβέρνησης.

Στη δήλωση που εξέδωσαν οι ηγέτες της Ευρωζώνης, επιβεβαιώνουν ότι είναι επιτακτική ανάγκη να σπάσει ο φαύλος κύκλος τραπεζών και δημοσίου χρέους. Η Επιτροπή θα υποβάλει σύντομα προτάσεις δυνάμει του άρθρου 127, παράγραφος 6, για ενιαίο εποπτικό μηχανισμό. Ζητούμε από το Συμβούλιο να μελετήσει κατεπειγόντως αυτές τις προτάσεις μέχρι το τέλος του 2012.

Αφ’ ότου θεσπισθεί αποτελεσματικός ενιαίος εποπτικός μηχανισμός για τις τράπεζες στην ευρωζώνη, στον οποίον θα συμμετέχει και η ΕΚΤ, ο ΕΜΣ θα μπορούσε, κατόπιν αποφάσεως, να έχει τη δυνατότητα άμεσης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Αυτό θα υπόκειται στις κατάλληλες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η συμμόρφωση προς τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες θα είναι συγκεκριμένες για κάθε ίδρυμα, τομέα ή οικονομία, και θα διατυπωθούν τυπικά σε μνημόνιο συμφωνίας. Η Ευρωομάδα θα εξετάσει την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Ιρλανδίας με στόχο να βελτιωθεί περαιτέρω η βιωσιμότητα του προγράμματος προσαρμογής που σημειώνει καλές επιδόσεις. Παρόμοιες περιπτώσεις θα αντιμετωπισθούν αναλόγως.

Οι ηγέτες της Ευρωζώνης ζητούν την ταχεία σύναψη του μνημονίου συμφωνίας που συνδέεται με την παροχή οικονομικής στήριξης προς την Ισπανία για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού της τομέα. Επιβεβαιώνουμε ότι η χρηματοδοτική συνδρομή θα παρασχεθεί από το ΕΤΧΣ μέχρις ότου καταστεί διαθέσιμος ο ΕΜΣ και ότι εν συνεχεία θα μεταφερθεί στον ΕΜΣ, χωρίς καθεστώς προτεραιότητας.

Οι «17» επιβεβαιώνουν την ισχυρή δέσμευσή του να πράξουν παν αναγκαίον για να διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ευρωζώνης, χρησιμοποιώντας ειδικότερα τα υφιστάμενα μέσα ΕΤΧΣ/ΕΜΣ με ευέλικτο και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να σταθεροποιηθούν οι αγορές των κρατών μελών που τηρούν τις ανά χώρα συστάσεις και τις λοιπές δεσμεύσεις τους, περιλαμβανομένων των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων, δυνάμει του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών. Οι όροι αυτοί θα πρέπει να αποτυπωθούν σε μνημόνιο συμφωνίας. Εκφράζουν ικανοποίηση για το γεγονός ότι η ΕΚΤ συμφώνησε να διεκπεραιώνει για λογαριασμό του ΕΤΧΣ/ΕΜΣ πράξεις της αγοράς αποτελεσματικά και αποδοτικά.

Οι παραπάνω αποφάσεις θα επισημοποιηθούν στην επόμενη συνεδρίαση των υπουργών οικονομικών της Ευρωζώνης στις 9 Ιουλίου.