{loadposition ba_textlink}
Η πρώτη εμφάνιση της κυπριακής διαλέκτου έγινε τον 12ο π.Χ αιώνα, όταν οι Αχαιοί αποίκισαν την Κύπρο και ίδρυσαν βασίλεια, καθιέρωσαν τη θρησκεία αλλά και την γλώσσα.
Όπως όλες οι γλώσσες έτσι και η κυπριακή με το πέρασμα των χρόνων δέχτηκε επιδράσεις από πολλούς είτε ήταν κατακτητές είτε περαστικοί από το νησί. Φράγκοι, Ενετοί, Τούρκοι και Άγγλοι κατέκτησαν την Κύπρο και φυσικά άφησαν το στίγμα τους. Σύμφωνα με γραφόμενα οι Άγγλοι είναι αυτοί που έκαναν την μικρότερη επίδραση στην κυπριακή διάλεκτο αφού κατά την διάρκεια της κατάκτησης του κρατούσαν μια υπεροπτική απόσταση από το λαό.
Η Κυπριακή διάλεκτος αποτελεί στη σύγχρονη εποχή τη μεγαλύτερη ελληνική διάλεκτο,-ακολουθούμενη από τα Ποντιακά, Κρητικά, Κατωιταλικά και άλλες διαλέκτους, η οποία είναι μητροδίδακτη και παραγωγική στην Κύπρου. Ανήκει στον γεωγραφικό και διαλεκτικό χώρο της αρχαίας Αρκαδοκυπριακής και, μολονότι δεν προέρχεται άμεσα από αυτήν, είναι δυνατόν ακόμη και σήμερα να εντοπίσει κανείς κατάλοιπά της στο λεξιλόγιο των ομιλητών.
Στην καθημερινότητα μας χρησιμοποιούμε πολλές λέξεις που πιστεύουμε ότι μοιάζουν με αγγλικές. Αυτό ίσως και να συμβαίνει αφού στην Κύπρο η δεύτερη επίσημή μας γλώσσα είναι η αγγλική. Φυσικά κάποιες από αυτές προέρχονται από την αγγλική γλώσσα, εάν όμως το ψάξουμε καλύτερα θα δούμε ότι οι πλύστες δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την αγγλική γλώσσα.
Παρακάτω θα δούμε κάποια από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα όπου λέξεις της καθημερινής κυπριακής διαλέκτου σύμφωνα με τον Σπύρο Αρμοστή ερευνητή και λέκτορα γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, δεν έχουν καμία ρίζα από την αγγλική γλώσσα.
• Το «αγγρισμένη» δεν είναι από το “angry”, αλλά από το αρχαίο «αγρίζω» που σήμαινε «εξοργίζω».
• Ο «γκαντέμης» δεν είναι από το “god damn it”. Προέρχεται από το τουρκικό “kademsiz” που σημαίνει αυτός που δεν έχει “kadem”, δηλαδή τύχη.
• Η φράση «εκάμαμεν την αμπέλιν» δεν σχετίζεται με το “belly” αλλά από αρχαίο «ἄμπελος».
• Το «βέρικον» δεν είναι από το “very good” αλλά από το «Bericci, οινοφόρα περιοχή κοντά στην Πάδουα, ανατολικά της Βερόνας, απ’ όπου εισήχθη η ποικιλία του σταφυλιού αυτού στην Κύπρο.
• Το «σικκιρτισμένος» δεν είναι από το “sick and tired” όπως πιστεύουμε, αλλά από το τουρκικό “sıkıldım” που σημαίνει «βαρέθηκα».
• Το «τσ̆ακμάτžιν» δεν προέρχεται από το «τσ̆ακ + magic» αλλά από το τουρκικό “çakmak”, που σημαίνει «αναπτήρας».
• Το «δισπιρκώ» δεν προέρχεται από το αγγλικό “desperate”. Προέρχεται από το ιταλικό “disperare”.
• Η «παμπούλα» δεν προέρχεται από το “bubble”. Είναι ηχομιμητική λέξη, όπως και το παλαιογερμανικό „bubbeln“ από το οποίο προέρχεται το αγγλικό “bubble”.
• Η «τσαέρα» δεν προέρχεται από το αγγλικό “chair”! Προέρχεται από το παλαιογαλλικό « chaiere »
• Το «κουτσ̆ιώ» δεν είναι από το “good shot” όσο περίεργο και αν σας ακούγετε! Το ρήμα αυτό είχε (μπορεί και να έχει ακόμη) την έννοια «βάζω κόκκους κριθαριού στην πάχνη των ζώων ως τροφή» και προέρχεται από το «κόκκος» άρα «κοκκίζω» και μεταφράζεται «κουτσ̆ίζω /κουτσ̆ιώ»
• Η φράση «εκάμαμεν την αμπέλιν» δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το αγγλικό το “belly” που είναι η κοιλιά! Όσο ελληνικό και αν σας ακούγετε είναι από το… «αμπέλι» . Συγκεκριμένα είναι από το αρχαίο «ἄμπελος» το οποίο είχε δανειστεί η αρχαία ελληνική από προελληνικά φύλα
• Το «ατžύλητη» δεν έχει σχέση με το “agility”. Είναι από το «α- στερητικό» και το «κυλώ».
Για το τέλος όμως σας άφησα μια λέξη η οποία όντως προέρχεται από αγγλικές ρίζες. Μια λέξη που όσο καλά αγγλικά και να ξέρουμε, όσα πτυχία και έχουμε θα την λέμε πάντα με τον παραδοσιακό κυπριακό τρόπο. Δεν είναι άλλη από την λέξη «πιτφίξ» η οποία είναι όντως από το “Speedfix”, όνομα μάρκας κολλητικής ταινίας.
