Της Μαρίας Χριστοδούλου
Καθώς οι μέρες περνάνε, η κρίση οξύνεται, τα προβλήματα και οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται, έχουμε την ανάγκη να μιλήσουμε σε κάποιον που έχει τον τρόπο να μας ακούει και να μας βοηθήσει να δούμε τον εαυτό μας και τα όσα συμβαίνουν γύρω μας από μια άλλη ματιά.
«Μα εγώ να πάω σε ψυχολόγο; Εν επέλλανα ακόμα!», αποτελεί μια πρώτη αντίδραση του μέσου Κύπριου πολίτη.
Κι όμως στην Κύπρο του 2014 η ιδέα ενός «τρελογιατρού – ψυχολόγου», δημιουργεί το αίσθημα στιγματισμού από τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας.
Σύμφωνα με έρευνα, η άποψη του πληθυσμού της Κύπρου για την ψυχική υγεία, επηρεάζει τις σκέψεις και τις στάσεις του πληθυσμού στο να ζητήσει βοήθεια από ένα ψυχολόγο.
Καταρχάς τι ορίζεται ως ψυχική ασθένεια;
Ούτε οι ίδιοι οι ψυχολόγοι δεν μπορούν να δώσουν ένα ολοκληρωμένο ορισμό.
«Η δυσκολία περιγραφής του ορισμού που υπάρχει, προκύπτει περισσότερο λόγω της αδυναμίας των λέξεων να περιγράψουμε με ακρίβεια, όλο το φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης. H ψυχική ασθένεια είναι μια έννοια που τυπικά υποδηλώνει την ύπαρξη μιας συναισθηματικής διαταραχής ή διαταραχής της σκέψης ή διαταραχής της προσωπικότητας, που επηρεάζει αρνητικά την ψυχικά ευεξία, την υγεία και την ασφάλεια του ατόμου», υποστηρίζει ο ψυχίατρος Θοδωρής Δασκαλόπουλος.
Γενικότερα, ο όρος ψυχική ασθένεια αφορά οποιαδήποτε ψυχολογική δυσλειτουργία που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και αντίληψης του ατόμου.
Η ψυχική ασθένεια είναι μια “τεράστια ομπρέλα” που καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα κλινικών διαταραχών, διαταραχών προσωπικότητας και άλλων που οφείλονται σε ιατρικά προβλήματα. Στην Κύπρο σύμφωνα με ψυχολόγους, οι πιο κοινές διαταραχές είναι τα νεύρα και το άγχος. Η κατάθλιψη, η απώλεια, το διαζύγιο, οι ψυχώσεις, αποτελούν επίσης συνηθισμένες αιτίες για να επισκεφθούν οι Κύπριοι έναν ψυχολόγο.
Κι όμως το άγχος, έγινε ένα με την καθημερινότητα μας και καταντήσαμε να μην αναγνωρίζουμε την πραγματική σημασία του.
Εδώ στην Κύπρο, άμα αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα θα το μοιραστούμε με συγγενείς και φίλους. Ποιο το όφελος να το μοιραστούμε με έναν ψυχολόγο;
Ο ψυχολόγος είναι εκεί για σένα, για να σε ακούσει, είναι αμερόληπτος και μέσω μιας διαδικασίας ερωτήσεων, σου δίνει τα φώτα για να καταλάβεις εσύ ο ίδιος ποιο είναι το σωστό για εσένα. Επιλέγεις τις συνεδρίες ψυχοθεραπείας για να κτίσεις μια σχέση που θα σε βοηθήσει να δεις την αλλαγή στον εαυτό σου και στο εξωτερικό περιβάλλον.
Στην Κύπρο ο κόσμος νομίζει ότι τα προβλήματα του μπορεί να τα λύσει μόνος του. Είναι διαφορετική εμπειρία να μοιράζεσαι ένα πρόβλημα με ένα φίλο. Θα σου δώσει διαφορετικές συμβουλές ανάλογα με τη σχέση που έχεις μαζί του. Ενώ ο ψυχολόγος θα σε βοηθήσει να δεις τα πράγματα πιο ξεκάθαρα, με μια διαφορετική ματιά που δε θα σου δείξει ούτε ο συγγενής, ούτε ο φίλος σου.
Βέβαια, υπάρχει παρερμήνευση του όρου ψυχική ασθένεια. Οι Κύπριοι αν και έχουν θετική στάση απέναντι στη ψυχική ασθένεια, είναι υπέρ του να ζητήσουν βοήθεια από ένα ψυχολόγο ΑΛΛΑ εάν οι ίδιοι αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα δε θα πάνε σε ψυχολόγο. Πολλές φορές ταυτίζουν τον όρο με τη ψύχωση και γι’ αυτό δυσκολεύονται να παραδεχτούν ότι τους απασχολεί κάτι. Επίσης αυτό έχει ως αποτέλεσμα να στιγματίζονται πιο εύκολα τα άτομα που διαγνώστηκαν με κάποιου είδους ψυχική ασθένεια, ακόμα και με άγχος ή κατάθλιψη.
Σήμερα, υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη εξατομίκευσης συναισθημάτων αλλά από οικονομικής πλευράς οι Κύπριοι δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να ζητήσουν βοήθεια. Το οικονομικό, η ηλικία, ο χρόνος, το κοινωνικό status και η προσβασιμότητα, είναι παράγοντες που παίζουν ρόλο εάν θα αποφασίσουν να αποταθούν ή όχι σε ένα ψυχολόγο.Ο κόσμος όμως εδώ δεν είναι ανοικτός σε τέτοια θέματα. Δεν είναι όπως στο εξωτερικό που ο καθένας έχει το ψυχολόγο του.
H πεποίθηση ότι αυτοί που βλέπουν κάποιο ψυχολόγο είναι “τρελοί”, “διαταραγμένοι” ή “μη φυσιολογικοί”, πηγάζει μέσα από στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Η Κυπριακή κοινωνία, ξεκινάει να αποδέχεται σιγά – σιγά τον όρο ψυχική ασθένεια και να το συνδέει με τα ψυχολογικά προβλήματα της καθημερινότητας που μαστίζουν σχεδόν κάθε σπίτι.
Αξίζει, να σημειωθεί πως υπάρχει και το Κέντρο Ερευνών και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών που απαρτίζεται από εκπαιδευόμενους, οι οποίοι μπορούν να σου παρέχουν δωρεάν ψυχολογική στήριξη.
Επίσης, υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές για τις οποίες μπορείς να ενημερωθείς στα Κέντρα Πληροφόρησης Νέων και στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου που παρέχουν δωρεάν συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη.
Συμπερασματικά, ολοένα και περισσότερος κόσμος εν έτει 2014 σκέφτεται να αποταθεί σε κάποιον ψυχολόγο για βοήθεια, χωρίς όμως να έχει σταματήσει να θεωρεί “ταμπού” την επίσκεψη του στο ψυχολόγο.
