Αυτούσια η ανακοίνωση
Μια από τις βασικότερες διεκδικήσεις του κινήματος των ατόμων με αναπηρίες που θα τεθεί κατά τη διάρκεια της Παγκύπριας εκδήλωσης διεκδίκησης δικαιωμάτων που πραγματοποιείται έξω από το Προεδρικό την Παρασκευή, 2 Δεκεμβρίου 2022, είναι ο σχεδιασμός και υλοποίηση μιας επαρκώς χρηματοδοτούμενης στρατηγικής αποϊδρυματοποίησης για σκοπούς διασφάλισης του ίσου δικαιώματος των πολιτών να ζουν στην κοινότητα με επιλογές ίσες με άλλους, και η λήψη αποτελεσματικών και κατάλληλων μέτρων για να διευκόλυνσης στις πλήρους ενσωμάτωσης και συμμετοχή τους στην κοινότητα.
Η χώρα μας εξακολουθεί να μην είναι κράτος δικαίου για όλους τους πολίτες, χωρίς αποκλεισμούς, πρωτίστως αυτών που, τις πιο πολλές φορές πάρα τη θέλησή τους, οδηγούνται σε εγκλεισμό στα ιδρύματα, χωρίς καμιά εγγύηση για τη δυνατότητα να ασκήσουν τα συνταγματικά και θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους όπως όλοι. Εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία οφείλουν να διασφαλίσουν ότι θα μπει τέλος σε αυτό το έγκλημα διαρκείας.
Επιβάλλεται η λήψη όλων των προληπτικών και άλλων δυνατών μέτρων για την αποτελεσματική εποπτεία και παρακολούθηση των συνθηκών διαβίωσης των ανθρώπων με αναπηρίες που διαμένουν σε ιδρυματικές δομές, όπως ψυχιατρικές εγκαταστάσεις, στέγες ηλικιωμένων, σπίτια στην κοινότητα ή σε άλλους χώρους, τη διερεύνηση και ακριβή προσδιορισμό των αιτιών και συνθηκών θανάτου ατόμων με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένης και της αυτοκτονίας, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης για την αντιμετώπιση καταστάσεων κινδύνου, όλων των μορφών ακούσιου περιορισμού/κράτησης, βασανιστηρίων, σεξουαλικής και άλλης παρενόχλησης, νοσηλείας, επέμβασης ή/και θεραπείας, απάνθρωπης μεταχείρισης και εξευτελισμού λόγω της αναπηρίας ή των αντιλήψεων που σχετίζονται με την αναπηρία, που οδηγούν τα άτομα με αναπηρίες ακόμα και σε θάνατο.
Πάγια θέση της ΚΥΣΟΑ είναι όπως τερματιστεί άμεσα ο εξαναγκασμός των ατόμων με αναπηρίες σε εγκλεισμό σε ιδρύματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η απομόνωση τους σε τέτοιου είδους διαχωριστικές κλειστές δομές, αφήνει τα άτομα με αναπηρίες εκτεθειμένα σε κάθε είδους κίνδυνο: κοινωνική απομόνωση, εξευτελισμούς, φτώχεια, αποκλεισμό και περιθωριοποίηση ακόμη και θάνατο λόγω υποβαθμισμένων και μη ασφαλών συνθηκών διαβίωσης.
Εκτιμάται ότι περισσότερο από 13 χιλιάδες πολίτες κάθε ηλικίας εξακολουθούν να ζουν σε ιδρυματικές δομές, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι με αναπηρίες.
Ζητούμε όπως δοθεί άμεσα τέλος στις απαράδεκτες αυτές πολιτικές και πρακτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν τερματιστεί εδώ και χρόνια: άτομα με ψυχική, νοητική, ψυχοκοινωνική, κινητική και οπτική αναπηρία να υποχρεώνονται να μένουν σε ιδρύματα που τα χαρακτηρίζει, ανάμεσα σε άλλα, η απουσία συνθηκών ασφάλειας, μέτρων προστασίας από την πανδημία, η ανεπάρκεια του προσωπικού και η πολύ χαμηλή χρηματοδότηση για τη λειτουργία τους.
Ζητούμε τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για τερματισμό των πολιτικών που οδηγούν σε θάνατο ή/και στην καταστροφή του μέλλοντος εκατοντάδες πολίτες που διαμένουν σε ιδρυματικές δομές, με πρώτο βήμα την εκπόνηση Σχεδίου Δράσης για το σταδιακό κλείσιμο όλων των ιδρυμάτων όπου εξακολουθούν να είναι «φυλακισμένοι» χιλιάδες πολίτες με αναπηρίες, με την ταυτόχρονη παραχώρηση σε αυτούς επαρκούς στέγης και υποστήριξης για να ζουν ανεξάρτητοι μέσα στην κοινότητα καθώς και τη λήψη αυστηρών μέτρων για να ολοκληρωθεί άμεσα η μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στην ανεξάρτητη διαβίωση.
Απαιτούμε, τέλος, τη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων διασφάλισης της αξιοπρέπειας και ασφάλειας των ατόμων που ζουν σε ιδρύματα και άλλες δομές διάκρισης, για όλη την περίοδο που εξακολουθούν να διαμένουν αναγκαστικά εκεί και πριν αφήσουν τα ιδρύματα αυτά:
- αποτελεσματική εποπτεία και παρακολούθηση των συνθηκών διαβίωσης τους,
- καταρτισμός εξειδικευμένων πλάνων φροντίδας,
- επαρκής και κατάλληλη επιμόρφωση του προσωπικού,
- τήρηση ολοκληρωμένων και ορθά ενημερωμένων μητρώων,
- ορθή ενημέρωση των πολιτών με αναπηρίες που διαμένουν εκεί,
- αύξηση του αντίστοιχου επιδόματος ώστε να καλύπτει πλήρως τα έξοδα διαμονής τους.
Από Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων
