Η παρεμπόδιση της γεώτρησης της ΕΝΙ αποτελεί πλήγμα, ακόμη και απειλή, για την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, λέει ο πρώην Πρέσβης Μιχάλης Ατταλίδης. Προσθέτει ότι αν η Ευρωπαϊκή Ένωση διέθετε αποτελεσματική άμυνα και ασφάλεια, θα ήταν λιγότερο πιθανό για την Τουρκία να προβεί στις ενέργειές της στην κυπριακή αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ).
Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο κ. Ατταλίδης σημειώνει ότι είναι στρατηγικής σημασίας να διατηρηθεί ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κύπρου, ενώ καταγράφει και την ανάγκη επανέναρξης του διαλόγου για το Κυπριακό, αν και όπως επισημαίνει, η έκβαση του τελευταίου καθίσταται απρόβλεπτη, λόγω της τουρκικής στάσης.
«Θα πρέπει να καταβληθούν από την κυπριακή Κυβέρνηση και από όλους τους ενδιαφερόμενους επίμονες προσπάθειες για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες από εκεί που έφτασαν στο Κραν Μοντανά και εντός των παραμέτρων του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ» λέει.
Με την επανέναρξη των συνομιλιών και την επιτυχή τους κατάληξη, συνεχίζει, θα μπορούσαν να ωφεληθούν τόσο οι Τουρκοκύπριοι όσο και το σύνολο του κυπριακού λαού, ενώ η πορεία αυτή θα επέτρεπε και στην Τουρκία να συμμετέχει νόμιμα και συμφωνημένα στις συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στα πλαίσια λύσης του Κυπριακού, η Κύπρος θα έχει ελπίδα να βρει σταθερότητα και εξέλιξη προς την ομαλότητα, ενώ μόνο μέσω αυτής της προσπάθειας θα διαφανεί εάν η Άγκυρα έχει αρχίσει μια πορεία προς ένα σχέδιο Β ή όχι, σημειώνει.
Λέει ακόμη ότι αν αρχίσουν ξανά οι συνομιλίες, θα είναι πιο πιθανό να εκδηλωθεί έμπρακτη διεθνής στήριξη προς τους κυπριακούς στόχους. Με τις συνομιλίες «μετατοπίζονται σε κάποιο βαθμό τα ζητήματα από το πεδίο της στρατιωτικής αναμέτρησης όπου Τουρκία είναι πολύ πιο ισχυρή, στο διπλωματικό πεδίο, και είναι ενδεχόμενο, ακόμη και για την σημερινή Τουρκία, να γίνει πιο δύσκολο να προβαίνει σε παράνομες ενέργειες» αναφέρει ο κ. Ατταλίδης.
Σε ερώτηση για το περιθώριο διπλωματικών κινήσεων στην ΑΟΖ, λέει εξάλλου ότι «η Τουρκία χρησιμοποιεί άμεση στρατιωτική ναυτική εκβιαστική παρουσία που παρεμποδίζει την ερευνητική δραστηριότητα, ενώ η κυπριακή Κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιούν διπλωματικά μέσα και μέσα ήπιας ισχύος αντίστοιχα».
Αναφέρεται ακολούθως στην κατάσταση στην Τουρκία, λέγοντας ότι ολόκληρη η χώρα φαίνεται να βρίσκεται σε πυρετό λαϊκιστικού εθνικισμού, ενώ η Άγκυρα απειλεί ακόμη και με σύγκρουση τα αμερικανικά στρατεύματα στην Συρία.
Εκτιμά ότι ενόψει τοπικών, βουλευτικών και προεδρικών εκλογών του 2019 ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει μπει σε ένα ανταγωνισμό εθνικισμού με συνεργάτες και αντιπάλους «που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα καταλήξει».
«Το πρόβλημα είναι ότι τα διπλωματικά μέσα και τα μέσα ήπιας ισχύος δεν μπορούν να έχουν την άμεση αποτελεσματικότητα των στρατιωτικών μέσων» παρατηρεί ο κ. Ατταλίδης.
Προσθέτει ότι είναι στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο να διατηρηθεί αφενός ο συνολικός ενεργειακός σχεδιασμός και αφετέρου να γίνει εφικτό να ξαναρχίσει η διαδικασία λύσης του Κυπριακού προβλήματος. «Από ότι αντιλαμβάνομαι οι κινήσεις και δηλώσεις που έχουν γίνει από την κυπριακή Κυβέρνηση στοχεύουν προς τις δύο αυτές κατευθύνσεις» λέει.
Σε ό,τι αφορά πιθανές μελλοντικές κινήσεις της Άγκυρας κατά των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ, λέει ότι η επόμενη προγραμματισμένη γεώτρηση είναι της Exxon Mobil «και ως τώρα δεν έχουν παρεμποδισθεί αμερικανικές εταιρίες».
Ερωτηθείς για τα περιθώρια αποτροπής της χρήσης τουρκικής πλατφόρμας στην περιοχή, ο κ. Ατταλίδης λέει ότι προφανώς θα γίνουν διαβήματα προς την ΕΕ και τα Ηνωμένα Έθνη όμως αναμένει ότι η Τουρκία θα επιμείνει στις θέσεις και δραστηριότητες που ανήγγειλε ο Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Αυτό θα γίνει στην υφαλοκρηπίδα της – που γνωρίζουμε ότι την διεκδικεί στα δυτικά της Κύπρου και που ισχυρίζεται ότι εφάπτεται με αυτή της Αιγύπτου – και στις περιοχές που διεκδικούν οι Τουρκοκύπριοι» στα ανατολικά και νότια, συμπεριλαμβανομένου του τεμαχίου 3, λέει.
Σε ό,τι αφορά τις τουρκικές απαιτήσεις στην περιοχή ο κ. Ατταλίδης λέει ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων ως πρόσχημα και μέσον, ενίοτε με παράλογους και αλληλοσυγκρουόμενους τρόπους. «Για παράδειγμα, ενώ ισχυρίζεται ότι η Κύπρος δεν έχει δικαίωμα ούτε σε υφαλοκρηπίδα ούτε σε ΑΟΖ, αποδίδει τέτοια ‘δικαιώματα’ στο παράνομο κράτος και συγχρόνως τα ιδιοποιείται για την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου». Με τον ίδιο τρόπο, συμπληρώνει, προσπαθεί να παραπέμψει την ENI σε συνομιλίες με τους Τουρκοκύπριους.
Για να αντιμετωπιστούν οι κινήσεις αυτές, ο κ. Ατταλίδης λέει ότι αφενός χρειάζεται να εξηγηθεί διεθνώς ότι στα πλαίσια μιας λύσης του Κυπριακού, έχει συμφωνηθεί ότι τα θέματα των φυσικών πόρων συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, θα αποτελούν αρμοδιότητα της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης, και ότι για τον λόγο αυτό οι Τουρκοκύπριοι θα εκπροσωπούνται πλήρως και αποτελεσματικά και στην λήψη αποφάσεων και στην κατανομή ενδεχομένων μελλοντικών εσόδων.
Προσθέτει ακόμη ότι πρέπει να διεκπεραιωθεί η ίδρυση του ταμείου όπου θα κατατίθενται ενδεχόμενα έσοδα προς όφελος των μελλοντικών γενιών.
Σε ό,τι αφορά τα περιθώρια των κινήσεων της Λευκωσίας στο ευρωπαϊκό πεδίο, ο κ. Ατταλίδης λέει ότι η Κύπρος θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τις επερχόμενες εξελίξεις. Όπως αναφέρει, μία σημαντική εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι η μεγάλη προσπάθεια μεταρρύθμισης και εμβάθυνσης που θα καταβληθεί με πρωτοστάτες τη Γαλλία και τη Γερμανία, προσπάθεια στην οποία η Κύπρος θα πρέπει να είναι παρούσα και δραστήρια.
Η δεύτερη μεγάλη αναμενόμενη διεργασία, συνεχίζει, είναι αυτή που αφορά άμεσα και τα προβλήματα της Κύπρου με την Τουρκία. Όπως λέει, τη στιγμή που διαπιστώνεται το αδύνατο της επιτυχούς κατάληξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας, θα πρέπει να αρχίσει η επεξεργασία μιας νέας μορφής σχέσης που να χειρίζεται τις οικονομικές σχέσεις, αλλά και τα θέματα συνεργασίας στους τομείς της ασφάλειας και της μετανάστευσης, μεταξύ άλλων.
Η Κύπρος, καταλήγει, θα πρέπει να αναζητήσει τον δικό της ρόλο στην διαπραγμάτευση της σχέσης Ευρώπης-Τουρκίας και στην προώθηση και των δικών της δικαιωμάτων, συμφερόντων και αναγκών σε συνεργασία με άλλες χώρες με κοινές στάσεις στα θέματα, και ιδιαίτερα με την Ελλάδα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
