Τα στοιχεία από τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν καταδεικνύουν ότι η οικονομία μας βρίσκεται σε σωστή πορεία και στόχος μου ως υπουργός Οικονομικών είναι η διατήρηση της πορείας αυτής, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις πολύπλευρες και πολυσύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, επισημαίνει ο Mάκης Κεραυνός, κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει τα εύσημα που έλαβε η χώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για το θέμα των επιτοκίων, ο υπουργός επισημαίνει ότι «αναπόφευκτα, η κοινή νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη δημιουργεί πολλές φορές προβλήματα, όπως και στην παρούσα συγκυρία. Για παράδειγμα, για μια χώρα της Ευρωζώνης με σχετικά χαμηλό πληθωρισμό, όπως η Κύπρος, δεν δικαιολογούνται πολύ υψηλά επιτόκια δανεισμού». Ενημερώνει δε, ότι ήγειρε το θέμα στο πλαίσιο της συμμετοχής του στις συνόδους του Eurogroup «όπου μπορώ να δηλώσω με ειλικρίνεια ότι οι ανησυχίες μου έτυχαν θετικής υποδοχής, μεταξύ συνάδελφων υπουργών».
Σε απάντηση ερώτησης κατά πόσο είναι πιθανή η εξαγγελία νέων μέτρων στήριξης των καταναλωτών, ο υπουργός αρκείται στη διαβεβαίωση ότι «αν και όταν χρειαστεί να στηρίξει ομάδες του πληθυσμού, η Κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να εφαρμόσει τα κατάλληλα μέτρα».
Παρά το αντίξοο και γεμάτο προκλήσεις διεθνές οικονομικό περιβάλλον, μέσα από σωστές και ορθολογικές οικονομικές πολιτικές έχουμε πετύχει η οικονομία της Κύπρου να βρίσκεται ανάμεσα στις καλύτερες της Ε.Ε. από πλευράς οικονομικών επιδόσεων.
Για τα έτη 2024 και 2025, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται να ενισχυθεί σε σχέση με το 2023 και να ανέλθει στο 2,8% και 2,9%, αντίστοιχα, με την Κύπρο να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 3 χώρες στην Ευρωζώνη με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης το 2024 και στις 4 χώρες το 2025.
Η ανεργία προβλέπεται να παραμείνει σε πτωτική τροχιά, ενώ ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να επιβραδύνεται. Ταυτόχρονα, η Κύπρος και η Πορτογαλία προβλέπεται να έχουν τις καλύτερες δημοσιονομικές επιδόσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη της Ε.Ε. το 2025.
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι η οικονομία μας βρίσκεται σε σωστή πορεία και στόχος μου ως Υπουργός Οικονομικών είναι η διατήρηση της πορείας αυτής, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις πολύπλευρες και πολυσύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
Είναι γεγονός ότι, ως Υπουργείο Οικονομικών, έχουμε εφαρμόσει μια ιδιαίτερα προσεκτική και ορθολογική δημοσιονομική πολιτική. Το δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2023 ήταν πλεονασματικό, της τάξης του 3,3% του ΑΕΠ και προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο 2,9% του ΑΕΠ το 2024, ενώ το δημόσιο χρέος αναμένεται να ανέλθει σε επίπεδα κοντά στο όριο του 60% του ΑΕΠ μέχρι το 2026.
Οι θετικές αυτές δημοσιονομικές επιδόσεις θα μας επιτρέψουν, από τη μια πλευρά, να αντιμετωπίσουμε οποιεσδήποτε αρνητικές εξελίξεις στο μέλλον, παρέχοντας τη δυνατότητα και την ευελιξία για άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ενώ ταυτόχρονα να ανταποκριθούμε στις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις ως προς τους δημοσιονομικούς κανόνες, ιδιαίτερα για μείωση του δείκτη χρέους στο 60% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
Σημειώνεται ότι, με βάση το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης που συμφωνήθηκε στην Ε.Ε., βαρύτητα θα δίνεται πλέον στον ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών. Πιο συγκεκριμένα, με στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα, θα καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανώτατος ετήσιος ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για την επόμενη τετραετία. Σε περίπτωση υπέρβασης του ανώτατου ορίου, το κράτος θα κινδυνεύει με χρηματικές κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ακόμη ένας παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι ότι σύντομα θα ξεκινήσει η αποπληρωμή του δανείου που έχει συνάψει η Κυπριακή Δημοκρατία από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ύψους 6,3 δισ. ευρώ.
Ταυτόχρονα, θα ήθελα να επισημάνω ότι, για την άμβλυνση των επιπτώσεων από τον πληθωρισμό, αυτή η Κυβέρνηση εφάρμοσε τρία πακέτα στήριξης, συνολικού ύψους περίπου 400 εκ. ευρώ, που περιλάμβαναν στοχευμένα κυρίως μέτρα, παρέχοντας, στον βαθμό του δυνατού, δίκτυ προστασίας κυρίως για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Επίσης, η Κυβέρνηση εφαρμόζει συγκεκριμένο σχέδιο επιδότησης επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια, ενώ σχετική και βοηθητική είναι και η γενικότερη στεγαστική πολιτική που άρχισε να εφαρμόζεται από την Κυβέρνηση.
Πώς σχολιάζετε την πορεία των επιτοκίων στην Κύπρο και το γεγονός ότι το ύψος τους είναι από τα ψηλότερα στην Ε.Ε.;
Είναι γεγονός ότι οι συνεχόμενες αυξήσεις των δανειστικών επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχουν σημαντικές και πολύπλευρες επιπτώσεις στην οικονομία, καθώς αυξάνουν το κόστος δανεισμού για την αγορά κατοικίας, την εκπαίδευση και άλλες αναγκαίες χρηματοδοτήσεις, περιορίζοντας το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Επίσης, δημιουργούν κόστος και για την Κυβέρνηση, αφού υποχρεώνεται να προχωρεί σε δανεισμό με ψηλότερα επιτόκια.
Παρότι οι αυξήσεις αυτές έχουν συνεισφέρει στην ενίσχυση των τραπεζικών κερδών, ταυτόχρονα έχουν αυξήσει τους κίνδυνους για τα τραπεζικά ιδρύματα, αφού πλέον νοικοκυριά και επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωποι με ψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους.
Είναι γνωστό ότι, ως Υπουργός Οικονομικών, σεβόμενος την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, έχω προβεί πολλές φορές σε συστάσεις προς τα τραπεζικά ιδρύματα για επαναξιολόγηση της επιτοκιακής τους πολιτικής και έχω δεκτή κριτική για αυτό ένθεν και ένθεν.
Οι παρεμβάσεις μας έχουν αποδώσει αποτελέσματα, αφού οι τράπεζες έχουν υιοθετήσει κάποια θετικά μέτρα όσον αφορά την απορρόφηση του αυξημένου κόστους από την αύξηση των επιτοκίων, καθώς επίσης και όσον αφορά τη διαμόρφωση των καταθετικών επιτοκίων. Είμαι βέβαιος όμως ότι οι τράπεζες, αναλαμβάνοντας το κοινωνικό μερίδιο ευθύνης τους θα συνεχίσουν να παρακολουθούν προσεκτικά αυτές τις εξελίξεις και ευελπιστώ ότι θα ληφθούν επιπλέον θετικά μέτρα.
Θα ήθελα ακόμη να επισημάνω το γεγονός ότι, αναπόφευκτα, η κοινή νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη δημιουργεί πολλές φορές προβλήματα, όπως και στην παρούσα συγκυρία. Για παράδειγμα, για μια χώρα της Ευρωζώνης με σχετικά χαμηλό πληθωρισμό, όπως η Κύπρος, δεν δικαιολογούνται πολύ ψηλά επιτόκια δανεισμού. Το θέμα αυτό το έχω εγείρει προσωπικά στα πλαίσια της συμμετοχής μου στις συνόδους του Eurogroup, όπου μπορώ να δηλώσω με ειλικρίνεια ότι οι ανησυχίες μου έτυχαν θετικής υποδοχής, μεταξύ συνάδελφων υπουργών.
Πώς επηρεάζεται η κυπριακή οικονομία από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και ποια μέτρα πολιτικής λαμβάνετε;
Είναι γεγονός ότι έχει επισυμβεί μια σειρά αρνητικών εξελίξεων, αρχίζοντας από την πανδημία, στη συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, καταλήγοντας στις εχθρικές επιχειρήσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Τα γεγονότα αυτά, έχουν προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία, όπως τα πολύ ψηλά επίπεδα τιμών ενέργειας και, ευρύτερα, την άνοδο των επιτοκίων, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και άλλα. Ως μια μικρή και ανοικτή οικονομία που είναι η κυπριακή, αναπόφευκτα επηρεαζόμαστε σε σημαντικό βαθμό από αυτούς τους εξωγενείς παράγοντες και ως εκ τούτου παρακολουθούμε τις εξελίξεις συνεχώς, ώστε να παρέμβουμε εκεί και όπου απαιτηθεί.
Ταυτόχρονα, η Κύπρος αντιμετωπίζει σημαντικά αυξημένες αφίξεις μεταναστών, οι οποίες, πέραν των άλλων κοινωνικών επιπτώσεων, επιβαρύνουν και τα δημόσια οικονομικά.
Τα μέτρα που λαμβάνουμε ως Κυβέρνηση είναι πολυδιάστατα και σε διάφορους τομείς, όπως στον τομέα του τουρισμού και της ενέργειας, ενώ, ως Υπουργείο Οικονομικών, μέσα από την εφαρμογή μιας ισόρροπης οικονομικής πολιτικής κρατήσαμε ανθεκτική την οικονομία μας, παρεμβαίνοντας εκεί και όπου απαιτείται, πετυχαίνοντας θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σταδιακή τιθάσευση του πληθωρισμού.
Οι προκλήσεις είναι ακόμα μπροστά μας και δημιουργούν σημαντική αβεβαιότητα, επομένως το Υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και να εφαρμόζει προληπτική οικονομική πολιτική.
Τέλος Ιουνίου εκπνέει η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος. Η Κυβέρνηση προτίθεται να συνεχίσει το μέτρο; Γίνονται σκέψεις για τη λήψη άλλων μέτρων για τη μεσαία τάξη, πέραν των ευάλωτων πολιτών;
Κατ’ αρχάς, θέλω να διευκρινίσω ακόμα μια φορά ότι η επιδότηση της αύξησης της ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι οριζόντιο μέτρο, αφού στην πραγματικότητα αυτή καθορίζεται στη βάση κλιμακωτής κατανάλωσης των νοικοκυριών και μέχρι ενός συγκεκριμένου επιπέδου.
Επίσης, πρέπει να λεχθεί ότι, διαπιστωμένα από την Υπηρεσία Καταναλωτή και το Παρατηρητήριο Τιμών Καταναλωτή, τα μέτρα συνέβαλαν καθοριστικά στη συγκράτηση των τιμών.
Σταθμίζοντας όλα τα γεγονότα, η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και αν και όταν χρειαστεί να στηρίξει ομάδες του πληθυσμού θα είναι έτοιμη να εφαρμόσει τα κατάλληλα μέτρα.
philenews
