{loadposition ba_textlink}
Ένας νέος, ευρωπαϊκός αέρας πνέει στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, με το Τμήμα Περιβάλλοντος να προωθεί σχέδιο διαχείρισης δημοτικών στερεών αποβλήτων και εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
Οι δύο άξονες προετοιμάστηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με βάση την νομοθεσία περί Αποβλήτων του 2011 και εμπεριέχονται σε δύο προσχέδια κανονισμών για τους οποίους πραγματοποιείται την προσεχή Τρίτη, το απόγευμα, δημόσια διαβούλευση, στη Λευκωσία.
Στόχος, η ολοκληρωμένη και ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων και την υιοθέτηση μέτρων που αποσκοπούν στην αποσύνδεση της σχέσης μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων.
Σε δηλώσεις της η Ανώτερη Λειτουργός του Τμήματος Περιβάλλοντος Χρυστάλλα Στυλιανού ανέφερε ότι το σχέδιο για τα δημοτικά απόβλητα είχε ετοιμαστεί στο παρελθόν, άλλα έτυχε αναθεώρησης και επανεξέτασης στα πλαίσια και της οικονομικής κρίσης και των νέων οδηγιών.
Όπως εξήγησε, αναμένονται και νέοι στόχοι από την ΕΕ.
Κυριότερα, σημείωσε, η νομοθεσία εδράζεται «στο πλαίσιο της προώθησης της κυκλικής οικονομίας, δηλαδή ότι τα απόβλητα θα πρέπει να θεωρούνται ως πόροι και όχι ως κάτι άχρηστο που πρέπει να πεταχτεί».
Στα πλαίσια αυτά το σχέδιο τροποποιήθηκε και οι κανονισμοί που θα παρουσιαστούν «θέτουν για πρώτη φορά υποχρέωση νομική στις Τοπικές Αρχές να υλοποιήσουν χωριστή συλλογή για τέσσερα ρεύματα αποβλήτων, το μέταλλο, το πλαστικό, το χαρτί και το γυαλί».
Αυτό σημαίνει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να ενημερώσει τους πολίτες και να βρει τρόπους να εφαρμόσει αυτή τη νομοθεσία, είπε.
Στα πλαίσια αυτά, πρόσθεσε, «υπάρχουν και χρηματοδοτικά εργαλεία μέσα από ευρωπαϊκά κονδύλια». Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στήριξη των Τοπικών Αρχών και για ενίσχυση των υποδομών εκεί όπου υπάρχει ανάγκη.
Η κ. Στυλιανού έδωσε το παράδειγμα της ανάγκης δημιουργίας υποδομών για παραγωγή βιοαερίου ή για κομποστοποίηση οργανικών αποβλήτων. Στόχος, είπε, είναι να αφαιρέσουμε από τα σκουπίδια όπως τα ξέρουμε σήμερα μεγάλο αριθμό αποβλήτων για να καταλήγουν όσο το δυνατόν λιγότερα για ταφή.
Κληθείσα να εξηγήσει τις βασικές πρόνοιες της νομοθεσίας διευκρίνισε ότι βασικό θέμα είναι ότι οι παραγωγοί των αποβλήτων πρέπει να τα αποθηκεύουν με τρόπο που να μην προκαλούν ρύπανση στο περιβάλλον, οχληρία ή προβλήματα στη δημόσια υγεία.
Πρέπει, πρόσθεσε, «να φροντίζουν να τα παραδίδουν σε κάποιους αδειοδοτημένους διαχειριστές αποβλήτων, οι οποίοι να τα διαχειρίζονται σύμφωνα με τις άδειες που χορηγούνται από τον Υπουργό”.
Σε ερώτηση ως προς το πόσες άδειες υπάρχουν αυτή τη στιγμή η κ. Στυλιανού είπε ότι υπάρχουν 60 άδειες σε εγκαταστάσεις και περίπου 200 άδειες που αφορούν φορείς συλλογής, μεταφοράς και εμπορίας αποβλήτων.
Απάντησε θετικά σε ερώτηση αν έχει παρατηρηθεί αύξηση στις άδειες για εκμετάλλευση. Μόνο το 2014, ανέφερε, χορηγήθηκαν 70 άδειες κάποιες από τις οποίες αφορούν ανανέωση.
Όσον αφορά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το Τμήμα στην εφαρμογή της νομοθεσίας, είπε ότι υπάρχουν κυρίως παραβιάσεις από παραγωγούς ή κατόχους αποβλήτων που δεν τα αποθηκεύουν με τρόπο που να μην δημιουργείται πρόβλημα στο περιβάλλον ή στη δημόσια υγεία, η οχληρία και το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν αρκετοί παράνομοι που δεν έχουν εξασφαλίσει άδεια και στην ουσία κάνουν διαχείριση αποβλήτων.
Έδωσε το παράδειγμα πολλών, οι οποίοι ασχολούνται με μεταλλικά απόβλητα και κυρίως με ηλεκτρονικά ή ηλεκτρικά απόβλητα τα οποία διαχειρίζονται παράνομα σε χωράφια.
Μίλησε και για νέο κρούσμα αυτού της παράνομης παραγωγής βιοντίζελ από τηγανέλαια. «Κλέβουν τα τηγανέλαια από τους χώρους συλλογής τους και τα χρησιμοποιούν παράνομα», ανέφερε. Διευκρίνισε ότι το θέμα έχει να κάνει και με την οικονομική κρίση, αφού αυτοί που παράγουν το βιοντίζελ με αυτόν τον τρόπο μπορεί να το χρησιμοποιούν για το όχημά τους.
Η κ. Στυλιανού ανέφερε ότι υπάρχει πρόβλημα και με άτομα που έχουν άδειες, αλλά δεν συμμορφώνονται πλήρως με τους όρους των αδειών. «Είναι ένας συνεχόμενος αγώνας», είπε.
Ερωτηθείσα πώς αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια η Βουλή έχει πειστεί να εγκρίνει κονδύλι αγοράς υπηρεσιών για επιθεωρήσεις. Μέσω αυτού εργοδοτούνται επτά άτομα και γίνονται περίπου 900 επιθεωρήσεις το χρόνο.
«Για πρώτη φορά έχουμε την ευχέρεια να εκπονήσουμε όλους τους ελέγχους», είπε, προσθέτοντας ότι «ανταποκρινόμαστε πλήρως στα παράπονα και τις καταγγελίες που έρχονται σε καθημερινή βάση στο τμήμα με ελέγχους, επισκέψεις και επιθεωρήσεις».
Σημείωσε παράλληλα ότι υπάρχει μια καλή συνεργασία με την Αστυνομία και συνδρομή της εκεί που χρειάζεται.
Σε ερώτηση για τις ποινές που επιβάλλονται, ανέφερε ότι η νομοθεσία προβλέπει εξώδικη ρύθμιση μέχρι €4.000. Για θέματα ρύπανσης και διαχείρισης αποβλήτων πέρσι τα εξώδικα έφτασαν σχεδόν τις €70.000, πρόσθεσε, ενώ σε περίπτωση που δεν πληρωθεί ένα εξώδικο η υπόθεση παραπέμπεται στο Γενικό Εισαγγελέα. Είπε ακόμη ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει ποινή φυλάκισης για το θέμα των αποβλήτων. Συνήθως πρόκειται για ποινές χρηματικές, εξήγησε.
Παράλληλα, ερωτηθείσα αν έχει δει διαφορά τα τελευταία χρόνια στην κουλτούρα που υπάρχει στους πολίτες για την ανακύκλωση, η κ. Στυλιανού απάντησε καταφατικά. «Έχουν αυξηθεί τα τηλέφωνα και οι επιστολές που δεχόμαστε από πολίτες και διάφορους φορείς με ερωτήσεις για το τι θα πρέπει να κάνουν τα απόβλητά τους, γεγονός που δεν συνέβαινε παλαιότερα», είπε.
Οι επιδόσεις της Κύπρου
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι συνολικά το ποσοστό ανακύκλωσης χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου και γυαλιού είχε καταγραφεί το 2011 περίπου στο 26%. Το στοίχημα για την Κύπρο είναι να πετύχει συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης στο 50% μέχρι το 2020.
Συγκεκριμένα, παρόλο που η ανακύκλωση χαρτιού παρουσιάζει σταθερή άνοδο, εντούτοις μόνο το 30% σχεδόν ανακυκλώνεται. Σε πιο χαμηλά επίπεδα βρίσκεται το πλαστικό, με μόλις 11%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας και της Eurostat, για τα έτη από 1995 ως και 2012, ενώ από το 1995 ως το 2010 σημειωνόταν μια αυξημένη παραγωγή αποβλήτων, η οποία και σχετιζόταν με την αύξηση του πληθυσμού, από το 2010 και έπειτα παρά την σταθερή αύξηση του πληθυσμού, παρατηρείται μια μικρή πτωτική τάση στην παραγωγή αστικών στερών αποβλήτων.
Συγκεκριμένα, το 2009 παράχθηκαν 589 περίπου τόνοι αποβλήτων, το 2010 577, το 2011, 579 και το 2012 572.
Η παραγωγή αποβλήτων αναλογεί για το 2009 σε 730 κιλά ανά κάτοικο, ανά έτος, το 210 σε 697 κιλά ανά κάτοικο ανά έτος, το 2011 σε 683 κιλά ανά κάτοικο ανά έτος και το 2012 σε 663 κιλά ανά κάτοικο ανά έτος.
Σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη η κατά κεφαλή παραγωγή δημοτικών αποβλήτων στην Κύπρο το 2012 θέτει το κράτος στην 3η θέση, μετά την Ελβετία και τη Δανία και στην 2η θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Το 2010 η Κύπρος κατείχε την πρωτιά στην παραγωγή δημοτικών αποβλήτων.
Πηγή: ΚΥΠΕ
