Της Αλεξίας Καφετζή
Όλο και πιο δύσκολη προμηνύεται η κατάσταση για τους καταναλωτές, τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, κυρίως αυτούς που διαθέτουν μία μικρομεσαία επιχείρηση, καθώς και για τους γεωργούς – παραγωγούς.
Η ακρίβεια ήρθε και μας έμεινε «αγκονί», με το κράτος να μοιάζει ανήμπορο να δώσει λύσεις και να προστατέψει τους πολίτες που προσπαθούν να βγάλουν το μήνα.
Ενόψει ενός νέου κύματος ακρίβειας, με τις τιμές των καυσίμων να παίρνουν την ανιούσα, τα ενοίκια να παραμένουν στα ύψη και τις τιμές των πρώτων υλών να μένουν καθηλωμένες στο υψηλότερο σημείο, συνομιλήσαμε με εκπροσώπους τριών οργανώσεων.
Στη «Χαραυγή» μίλησαν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών Μάριος Δρουσιώτης, ο Γενικός Γραμματέας της ΠΟΒΕΚ Στέφανος Κουρσάρης και ο Γενικός Γραμματέας της ΕΚΑ Πανίκος Χάμπας.
Οι εκπρόσωποι των τριών οργανώσεων σημείωσαν πως έρχονται ακόμη πιο δύσκολες ημέρες, προτείνοντας λύσεις για τα καίρια ζητήματα που ταλανίζουν τους πολίτες.
Καύσιμα και ηλεκτρισμός «καίνε» τους καταναλωτές
Μπόλικα είναι τα προβλήματα που ταλανίζουν τους καταναλωτές, με τα κυριότερα να είναι αυτά της ενέργειας, του ηλεκτρισμού και των καυσίμων.
Σύμφωνα με τον διάλογο, η κατάργηση της επιδότησης των καυσίμων την 1η Απριλίου αναμένεται να επιφέρει αυτόματα αυξήσεις της τάξης των 8,3 σεντ ανά λίτρο για τη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης, ενώ όσον αφορά το πετρέλαιο θέρμανσης οι αυξήσεις θα φτάσουν στα 6,2 σεντ το λίτρο, όσο είναι δηλαδή και το ποσό της επιδότησης. Σαν να μην έφτανε αυτό, εντός του καλοκαιριού οι καταναλωτές θα δουν τις τιμές των καυσίμων να αυξάνονται περαιτέρω, αφού θα έρθει στη ζωή τους και η «πράσινη φορολογία», η οποία θα ανέρχεται κοντά στα 6 σεντ το λίτρο.
Οι εκτιμήσεις του Συνδέσμου Καταναλωτών είναι πως θα υπάρξει επιπλέον αύξηση λόγω των διεθνών τιμών του πετρελαίου, με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριο Δρουσιώτη, να σημειώνει στη «Χαραυγή» πως το επόμενο τρίμηνο αναμένεται να δούμε αυξήσεις που θα κοντέψουν τα 16 με 17 σεντ το λίτρο στα καύσιμα. Ένα γεγονός που, όπως σημείωσε ο κ. Δρουσιώτης, είναι πολύ δυστυχές.
Όσον αφορά τα του ηλεκτρισμού και το κατά πόσον η ΑΗΚ θα παρακούσει ή θα ακούσει τη ΡΑΕΚ για μη αύξηση στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, ο Μάριος Δρουσιώτης είπε πως μετά από πρώτη ματιά στην απόφαση της ΡΑΕΚ γεννιέται ένα ερώτημα. «Μόνο φέτος έκανε αυτή τη μελέτη η ΡΑΕΚ;» διερωτήθηκε ο κ. Δρουσιώτης, επισημαίνοντας πως όλα τα έξοδα που «έκοψε» η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας από τον προϋπολογισμό της ΑΗΚ, ήταν έξοδα τα οποία είχε και τα προηγούμενα χρόνια, με τους καταναλωτές να είχαν βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ΑΗΚ.
Ο Μάριος Δρουσιώτης είπε χαρακτηριστικά ότι «η ΡΑΕΚ δεν ενέκρινε το 6% και κάλεσε την Αρχή Ηλεκτρισμού να πάει με βάση τις διατιμήσεις του 2023, αλλά από το δικαιολογητικό της απόφασης της ΡΑΕΚ γεννιέται θέμα έρευνας για τα έξοδα τα οποία δήλωνε η ΑΗΚ τα προηγούμενα χρόνια και ενέκρινε η ΡΑΕΚ».
Συρρικνώνονται οι πολύ μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις
Τεράστια είναι τα προβλήματα και για τους καταστηματάρχες, με τα κυριότερα να είναι τα επιτόκια τα οποία σταθεροποιήθηκαν στα ύψη, την ενέργεια, δηλαδή το ρεύμα και τα καύσιμα, ενώ ένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι η ανησυχητική αυξητική τάση των ενοικίων με προμετωπίδα τη Λεμεσό, αλλά και σε άλλες επαρχίες όπου παρατηρούνται αυξημένες τιμές ενοικίων. Οι καταγγελίες που φθάνουν κοντά στην ΠΟΒΕΚ από ιδιοκτήτες ακινήτων που ζητούν υπέρογκα ποσά για να ενοικιάσουν ένα υποστατικό είναι αμέτρητες, με τον Στέφανο Κουρσάρη να σημειώνει στη «Χαραυγή» πως λύσεις υπάρχουν και καλό θα ήταν να τις δουν οι κυβερνώντες.
«Χρειάζεται ουσιαστικότερη παρέμβαση, με συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις εκ μέρους του κράτους», είπε ο Γενικός Γραμματέας της ΠΟΒΕΚ, Στέφανος Κουρσάρης, ο οποίος έφερε παράδειγμα το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά Για Όλους», ζητώντας από τον Υπουργείο Ενέργειας και από την κυβέρνηση ένα παρόμοιο σχέδιο φωτοβολταϊκών, το οποίο να έχει να κάνει με τις επιχειρήσεις.
Λύσεις θα πρέπει να βρεθούν και για το κόστος των καυσίμων και του φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα καύσιμα, επεσήμανε ο κ. Κουρσάρης, ο οποίος έψεξε και το μεγάλο θέμα των ενοικίων.
Όσον αφορά τα υψηλά επιτόκια, ο κίνδυνος είναι πολύ υψηλός και θα πρέπει να υπάρχει παρέμβαση από την Κεντρική Τράπεζα, σημείωσε ο Στέφανος Κουρσάρης.
Αναφορά και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έκανε ο κ. Κουρσάρης, λέγοντας συγκεκριμένα πως «τα τελευταία χρόνια συρρικνώνονται οι πολύ μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, ένας παράγοντας είναι και η ανεξέλεγκτη αδειοδότηση μεγάλων επιχειρήσεων τύπου mall, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις πληθυσμιακές ανάγκες της Κύπρου. Τα πλήγματα για τις μικρές επιχειρήσεις είναι πάρα πολλά, αν προσθέσουμε και τα όσα ανέφερα πιο πάνω».
Ο ΓΓ της ΠΟΒΕΚ υπενθύμισε τα όσα δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στα τέλη Ιανουαρίου, για τους στόχους του 2024: «Με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση σε μικρομεσαίες νεοφυείς επιχειρήσεις και αυτοεργοδοτούμενους, μέχρι τον Απρίλιο του 2024, παρουσιάζεται οδικός χάρτης για τη σύσταση Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης Επιχειρήσεων. Μέσω χρηματοδοτικών και εγγυοδοτικών εργαλείων θα χρηματοδοτούνται γενικές ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς επίσης επενδύσεις για ψηφιακό και ενεργειακό μετασχηματισμό». Σχολιάζοντας τα όσα είπε ο Ν. Χριστοδουλίδης, ο Στ. Κουρσάρης σημείωσε πως «αναμένουμε… πράξεις»!
Θα πούμε το ψωμί – ψωμάκι…
Δεν τα λες και λίγα τα προβλήματα που παρουσιάζονται στον αγροτικό τομέα, με τους αγρότες να γονατίζουν από τις τεράστιες αυξήσεις και το κόστος παραγωγής. Το κόστος για πετρέλαιο, ρεύμα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα έχει εκτοξευθεί, ενώ οι γεωργοί τυγχάνουν εκμετάλλευσης από μεσάζοντες και ολιγοπώλια λαμβάνοντας εξευτελιστικές τιμές για τα προϊόντα τους.
Για όλα αυτά και όχι μόνο μίλησε στη «Χαραυγή» ο Γενικός Γραμματέας της ΕΚΑ, Πανίκος Χάμπας.
«Είναι γεγονός πως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτή τη στιγμή είναι η αύξηση των πρώτων υλών όσον αφορά τη χρήση τους στον πρωτογενή τομέα, συγκεκριμένα τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα, η ενέργεια, όπως το πετρέλαιο, τα καύσιμα, έχουν ανέβει κατακόρυφα ως επακόλουθο να στοιχίζει πάρα πολύ για ένα γεωργό η παραγωγή τροφής. Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ανθρωπότητας, η ύπαρξη τροφής, γιατί αν συνεχιστεί αυτή η ακρίβεια όσον αφορά τις πρώτες ύλες, θα συνεχιστεί η εγκατάλειψη του επαγγέλματος. Δεν θα υπάρχουν αγρότες για να παράγουν, αντιλαμβάνεστε το τι θα γίνει», επεσήμανε ο Π. Χάμπας.
«Σε περίπτωση που φύγουν οι μικρομεσαίοι καλλιεργητές και μείνουν κάποιες μεγάλες εταιρείες και δημιουργούνται καρτέλ και μονοπώλια στην τροφή, αντιλαμβάνεστε πως θα πούμε το ψωμί – ψωμάκι και θα πεινάσει ολόκληρος ο πλανήτης Γη. Είναι για αυτό που θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες πολιτικές σε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο όσον αφορά πρώτα και κύρια τις πρώτες ύλες», πρόσθεσε ο Γ.Γ. της ΕΚΑ, σημειώνοντας πως μία από τις λύσεις που προτείνει ο αγροτικός κόσμος και η ΕΚΑ είναι η δημιουργία δημοπρατηρίου.
Συγκεκριμένα, όπως σημείωσε ο Π. Χάμπας, το δημοπρατήριο το οποίο θα έχει στο Δ.Σ. μέλη από το Τμήμα Γεωργίας, από το Υπουργείο Εμπορίου, το Παρατηρητήριο Τιμών, τις Αγροτικές Οργανώσεις, το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ, θα έχει να κάνει με την έντονη διακύμανση των τιμών κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού αγροτικών προϊόντων. Φθηνότατες, εξευτελιστικότατες οι τιμές στο χωράφι και πανάκριβες στον καταναλωτή.
«Πρόκειται για ένα σημαντικό μέτρο, με το οποίο ενισχύεται η ομαλή λειτουργία κανόνων της αγοράς, εξασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός κατά την πώληση αγροτικών προϊόντων, προστατεύεται ο καταναλωτής, αλλά και ο μόχθος του Κύπριου αγρότη, από αυθαίρετες τιμολογήσεις και απαράδεκτα ανοίγματα μεταξύ τιμής παραγωγού και τιμής καταναλωτή. Γίνεται πραγματικότητα μέσα από ένα ευέλικτο όργανο, με τη βοήθεια της Πληροφορικής (Ενιαίο Λογισμικό Πρόγραμμα)», επισημαίνει ο Πανίκος Χάμπας.
«Τελικός στόχος η δημιουργία διεπαγγελματικών οργανώσεων, ανά κλάδο παραγωγής σε παγκύπρια βάση για να καθορίζεται η τιμή στην πηγή, σημασία έχει οι πωλήσεις να γίνονται από ένα κεντρικό σημείο, στη βάση του Ενιαίου Λογισμικού Προγράμματος των προϊόντων», πρόσθεσε καταλήγοντας ο Γ.Γ. της ΕΚΑ.
