Ένας από τους κύριους συντελεστές της καταστροφικής διετίας 2012-2013 τώρα ζητάει τα ρέστα με το βιβλίο του
Του Φίλιππου Σιακαβάρα
Έχουν γίνει της μόδας… τα αποκαλυπτικά βιβλία αμφιλεγόμενων προσώπων και το βιβλίο του Πανίκου Δημητριάδη με τίτλο «Ένα ημερολόγιο της κρίσης του ευρώ στην Κύπρο» που εκδίδεται τον Νοέμβριο προκάλεσε αρκετή «φασαρία» στην Κύπρο, αρκετές δηλώσεις πολιτικών είτε από την κυβέρνηση, είτε από το ΑΚΕΛ, είτε από τον ενδιάμεσο, αλλά στο τέλος δεν έκανε κανέναν σοφότερο για τις αιτίες της κρίσης και την αντιμετώπισή της.
Ο τέως κεντρικός τραπεζίτης εξιστορεί το πως έζησε την διετία 2012-2014, δίνοντας ξεχωριστή έμφαση στο διάστημα αμέσως μετά την εκλογή Αναστασιάδη τον Φεβρουάριο του 2013 μέχρι και τον Απρίλιο του ’13, προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως τον ακούραστο, αλάνθαστο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, ο οποίος παρά τις εξωτερικές πιέσεις έκανε τη δουλειά του ανεξάρτητος και στον πρόλογο μάλιστα δεν διστάζει να καρπωθεί την σταθεροποίηση της κυπριακής οικονομίας, ισχυριζόμενος ότι «12 μήνες μετά την μεγάλη εγχείριση (σ.σ. το κούρεμα καταθέσεων), περίπου την στιγμή που αποφάσισα να παραιτηθώ, το τραπεζικό σύστημα άρχισε να δείχνει σημάδια σταθεροποίησης και ανάκαμψης. Στις 30 Ιουλίου, το ΔΝΤ περιέγραψε την σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος ως ένα «μεγάλο επίτευγμα» και σχολίασε τα «αποφασιστικά μέτρα που πάρθηκαν άμεσα». Τρία χρόνια μετά, οι μετοχές της Τράπεζας Κύπρου βρίσκονταν στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου».
Ο κ. Δημητριάδης, ούτε λίγο ούτε πολύ, ισχυρίζεται ότι εκείνος πήρε τις αποφάσεις που έσωσαν το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, απέναντι σε πολιτικούς που ήθελαν να διατηρήσουν το στάτους κβο και γι’ αυτό τον ανάγκασαν σε παραίτηση, αντί να του στήσουν… άγαλμα.
Ας καταγράψουμε όμως τις «αποκαλύψεις» του Πανίκου Δημητριάδη, οι οποίες μόνο… αποκαλύψεις δεν είναι:
Ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν ήθελε να αποταθεί στην τρόικα για μνημόνιο και προσπαθούσε να βρει λύσεις όπου μπορούσε προκειμένου να μην χρειαστεί το δάνειο. Οι υπουργοί Οικονομικών, ο Κίκης Καζαμίας και ο διάδοχός του Βάσος Σιαρλή προσπαθούσαν να βρουν άλλες λύσεις όπως το δάνειο από τη Ρωσία ή άλλα προϊόντα, αλλά τελικά ο ίδιος ο Πανίκος Δημητριάδης ήταν αυτός που έπεισε τον Δ. Χριστόφια να ζητήσει το δάνειο και μάλιστα να αποταθεί και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο ο τέως ΠτΔ δεν εμπιστευόταν.
Όλα αυτά έχουν καταγραφεί στα ρεπορτάζ του 24h.com.cy και στα ρεπορτάζ της εφημερίδας “24”, στον απολογισμό της οικονομικής κρίσης.
Από τις 25 Ιουνίου 2012, μέχρι και τις εκλογές, ο κ. Δημητριάδης φέρεται να προσπαθεί να πείσει τον Δ. Χριστόφια για να δεχτεί το μνημόνιο και τη λιτότητα που συνοδεύει το μνημόνιο, αλλά οι ευθύνες «πέφτουν» στον τέως ΠτΔ, ο οποίος μάλιστα τον Νοέμβριο του 2012, σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, ρώτησε «τι σημαίνει ότι θα καταρρεύσουν οι τράπεζες;». Σε όλα αυτά ο κ. Δημητριάδης ισχυρίζεται ότι ο ρόλος του δεν ήταν σημαντικός και δεν μπορούσε να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις αποφάσεις.
Και πάλι, όλα αυτά είναι καταγεγραμμένα, αλλά ο κ. Δημητριάδης αφήνεται να «πεισθεί» από τις διοικήσεις της Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου ότι όλα πάνε καλά, παρόλο που συνεχίζουν σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα να απορροφούν ELA και ούτε καν η κρατικοποίηση της Λαϊκής δεν έφερε αποτέλεσμα.
Ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στην όλη ιστορία της κατάρρευσης της κυπριακής οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος αποτέλεσε το PSI της Ελλάδας, με το οποίο οι κυπριακές τράπεζες που είχαν επεκταθεί αλόγιστα στην Ελλάδα, έχασαν δισεκατομμύρια ευρώ. Ο κ. Δημητριάδης «πείθεται» από τον Ανδρέα Ηλιάδη και τον Θεόδωρο Αριστοδήμου ότι η Τράπεζα Κύπρου θα αντέξει το «χτύπημα» του PSI, κάτι πολύ περίεργο, αν αναλογιστεί κανείς ότι η εμπλοκή του τέως Κεντρικού Τραπεζίτη μετά το «κούρεμα» ήταν πολύ μεγαλύτερη και τότε δεν… μπορούσε να τον πείσει κανείς διευθυντής τράπεζας.
Κατόπιν όλων αυτών ο Πανίκος Δημητριάδης κριτικάρει τους πολιτικούς αρχηγούς της προεκλογικής εκστρατείας των Προεδρικών του 2013, ότι δεν καταλαβαίναν τι σήμαιναν τα stress tests και ότι πίστευαν σε θεωρίες συνομωσίας. Λίγους μήνες νωρίτερα, πάντως, ο ίδιος ο Κεντρικός Τραπεζίτης είχε… πειστεί από τη διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου ότι όλα έβαιναν καλώς.
Η «24» επέλεξε να παραθέσει τα παραδείγματα πριν από το 2013, για να δείξει ότι το βιβλίο του κ. Δημητριάδη δεν «αποκάλυψε» κάτι το συνταρακτικό για την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας, αφού σήμερα, πέντε χρόνια μετά όλοι γνωρίζουμε τι συνέβη και πως και επίσης η αφήγηση του κ. Δημητριάδη πάσχει από έλλειψη αντικειμενικότητας, αφού ο τέως κεντρικός τραπεζίτης επιφύλαξε για τον εαυτό το ρόλο της «Κασσάνδρας» που προσπαθούσε να πείσει τον Δ. Χριστόφια για το πρόβλημα χωρίς να τα καταφέρει.
Το «κούρεμα» και οι πικάντικες λεπτομέρειες
Όλα τα παραπάνω για τον ίδιο τον κ. Δημητριάδη φαίνεται ότι δεν είναι τόσο σημαντικά. Για το «κούρεμα» όμως και τους πρώτους δύο μήνες της προεδρίας Αναστασιάδη, ο κεντρικός τραπεζίτης παραθέτει τηλεφωνήματα, ημερομηνίες, λεπτομέρειες των συναντήσεων και σίγουρα η μνήμη του βελτιώνεται. Δεν είναι τυχαίο ότι τα αποσπάσματα που κυκλοφόρησαν έχουν να κάνουν κυρίως με αυτήν την περίοδο και την ρωσική επιρροή στις αποφάσεις.
Αυτά τα αποσπάσματα έγιναν «πρωτοσέλιδο», καθώς ο κ. Δημητριάδης εξιστορεί την διαμάχη του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος εξάλλου έχει πει και δημόσια ότι θεωρούσε ότι δεν έφερε εις πέρας τα καθήκοντά του ως Κεντρικός Τραπεζίτης και δεν κινούνταν με την ταχύτητα που απαιτούσαν οι περιστάσεις.
Για το «κούρεμα», ο κ. Δημητριάδης τονίζει ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να εγκριθεί το νομοσχέδιο με την επιβολή «φόρου καταθέσεων» σε ασφαλισμένες καταθέσεις και το «όχι» της Βουλής δεν έπαιξε ρόλο, αλλά η κυβέρνηση μέσω του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου, Βίκτωρα Παπαδόπουλου απάντησε ότι το Eurogroup είχε ήδη δεχτεί την συγκεκριμένη απόφαση. Όλα τα σχετικά αποσπάσματα έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας και μπορείτε να τα βρείτε στο 24h.com.cy
Καταλήγοντας, όταν διαβάσει κάποιος το βιβλίο του κ. Δημητριάδη μπορεί να καταλάβει αν είναι αντικειμενικό και να ψάξει να βρει αν ο Κεντρικός Τραπεζίτης μιας οικονομίας της οποίας κατέρρευσαν οι δύο συστημικές τράπεζες εντοπίζει κάποιο δικό του σφάλμα.
Μέχρι τότε, όμως, εύλογα αναρωτιούνται όσοι αναρωτιούνται για το χρονικό σημείο της έκδοσης του βιβλίου…
* To βιβλίο «A Diary of the Euro Crisis in Cyprus, Lessons for Bank Recovery and Resolution» είναι διάθεσιμο σε ηλεκτρονική μορφή στο www.springer.com και θα εκδοθεί σε έντυπη μορφή εντός του Νοεμβρίου.
