Του Μάριου Δημητρίου
«Αφού υπάρχει τόση ευαισθησία από το Υπουργείο Παιδείας για προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση, πώς συμβαίνει τότε, να κατηγορείται καθηγητής Τέχνης στη Λάρνακα, για σεξουαλική κακοποίηση παιδιού, να επιτρέπεται μετά τις καταγγελίες, η επιστροφή του στο σχολείο και τότε μόνο να λαμβάνονται μέτρα, αφού εξεγερθήκαμε εμείς στη Βουλή εναντίον αυτής της συμπεριφοράς του Υπουργείου;».
Η ερώτηση αυτή της βουλευτίνας του ΑΚΕΛ Ειρήνης Χαραλαμπίδου, απευθυνόμενη στην Ελένη Χαραλάμπους, Υπεύθυνη της Συντονιστικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης ή Εκμετάλλευσης παιδιών, την ώρα που η κυρία Χαραλάμπους περιέγραφε τις δράσεις του Υπουργείου, στη διάρκεια της ενημέρωσης για την πορεία εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας, την περασμένη Δευτέρα (9 Ιανουαρίου 2017) στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, έδωσε μια νέα, πιο δυναμική διάσταση στη συζήτηση.
Αποπέμφθηκε με παρέμβαση Κουρσουμπά
«Πώς υπάρχει Εθνική Στρατηγική που λειτουργεί, όταν επιτρέπει τέτοιες διαδικασίες που επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τα παιδιά;», συνέχισε το σφυροκόπημά της προς τα στελέχη του Υπουργείου Παιδείας που εκπροσώπησαν το Υπουργείο στη συζήτηση της περασμένης Δευτέρας, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου και συνέχισε:
«Ο άνθρωπος κατηγορήθηκε, όχι για πρώτη φορά και του επιτρέψατε να επιστρέψει στο σχολείο. Προφανώς το Υπουργείο, κάνει μόνο λεκτικές ενέργειες, για προστασία των παιδιών. Ο καθηγητής αυτός κατηγορήθηκε με στοιχεία, επέστρεψε στο σχολείο με τις ευλογίες του Υπουργού Παιδείας και μόνο μετά που φωνάζαμε εμείς, αναγκάστηκαν να τον αποσύρουν».
«Ο καθηγητής αυτός, καταδικάστηκε κυρία Χαραλαμπίδου;», τη ρώτησε η Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Στέλλα Κυριακίδου, παρεμβαίνοντας στη συζήτηση. «Όταν κυρία Πρόεδρε», απάντησε η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, «γίνεται καταγγελία, ο καταγγελλόμενος πρέπει να είναι εκτός σχολείου, μέχρι τη διερεύνησή της από την Αστυνομία…όχι να καταγγέλλεται για σεξουαλική παρενόχληση και να είναι ακόμα στο σχολείο! Ζήτησα τότε την παρέμβαση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, κυρίας Λήδας Κουρσουμπά και παρενέβη η κυρία Κουρσουμπά και τον απέπεμψαν».
Μια περίπτωση για το Εγχειρίδιο
Ελένη Χαραλάμπους: «Δεν έχω υπόψη μου το συγκεκριμένο θέμα και δεν είμαι σε θέση να δώσω απάντηση…αυτά είναι ζητήματα που έχουν να κάνουν και με την Αστυνομία και με τις Υπηρεσίες και εμείς ως Συντονιστική Επιτροπή, δεν χειριζόμαστε τέτοιες υποθέσεις.
Εμείς συντονίζουμε τις προσπάθειες που θα ενδυναμώνουν τους εκπαιδευτικούς, να καταγγέλλουν τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Στο Εγχειρίδιο που έχουμε τώρα ετοιμάσει με τη βοήθεια πανεπιστημιακού, αναφερόμαστε και στις περιπτώσεις που εκπαιδευτικός είναι ύποπτος. (σ.σ. σύμφωνα με γραπτό σημείωμα του Υπουργείου Παιδείας στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η έκδοση του Εγχειριδίου αυτού έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο 2017, ενώ η ανάρτησή του στην ιστοσελίδα του Υπουργείου, θα γίνει πριν την έκδοσή του.
Το Εγχειρίδιο απευθύνεται προς όλους τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων για το τι συνιστά σεξουαλική κακοποίηση παιδιού, για προειδοποιητικά σημάδια, στάδια σεξουαλικής ανάπτυξης ανθρώπου, χειρισμό γονέων κλπ. Το Εγχειρίδιο τυγχάνει της επιστημονικής επιμέλειας της Καθηγήτριας του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Ελένης Καραγιάννη και η μορφοποίησή του γίνεται από την Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Η διανομή του Εγχειριδίου θα γίνει παράλληλα με τα σεμινάρια προς 500 εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, με θέμα την αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και σε αυτές τις επιμορφώσεις, θα εκπροσωπηθούν τα δημοτικά σχολεία, τα γυμνάσια, τα λύκεια και οι τεχνικές σχολές από ένα βοηθό διευθυντή ή εκπαιδευτικό, μέλος της Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Παραβατικότητας στα Σχολεία, οι οποίοι ακολούθως θα λειτουργήσουν ως πυρήνες διάχυσης ιδεών στη σχολική τους μονάδα).
Ειρήνη Χαραλαμπίδου: «Από τη στιγμή που καταγγέλλεται κάποιος στην Αστυνομία ότι παρενόχλησε παιδί σεξουαλικά και βρίσκεται σε χώρο με παιδιά, δεν νοείται να επιστρέφει σε αυτό τον χώρο. Αν υπάρχει νομικό κενό, να μας το πει η κυρία Αναστασία Παπαδοπούλου (σ.σ. Ειδική Σύμβουλος της Διυπουργικής Επιτροπής, η οποία συντόνισε την ετοιμασία της Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας, που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Μάρτιο 2016), να το καλύψουμε. Στην περίπτωση που ανέφερα, είχα στείλει επιστολή στον Υπουργό Παιδείας και το κατάγγειλα και στην κυρία Κουρσουμπά, η οποία προς τιμήν της, παρενέβη άμεσα. Θέλω να ξέρω ποιος χειρίστηκε το θέμα και ποιος πήρε την απόφαση να επιστρέψει ο συγκεκριμένος καθηγητής στο σχολείο, για να δώσουν οδηγίες να φύγει, μετά τις δικές μας παρεμβάσεις».
Στέλλα Κυριακίδου: «Έχουμε ζητήσει να βρίσκεται το αρμόδιο άτομο, για να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά, την ερχόμενη Δευτέρα (16 Ιανουαρίου 2017), εδώ στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, οπότε θα συνεχιστεί η συζήτηση του θέματος.
Σχεδιασμός, αποφάσεις, βούληση
Συνεχίζοντας την τοποθέτησή της, η Ελένη Χαραλάμπους διαβεβαίωσε την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής ότι «υπάρχει από το Υπουργείο Παιδείας για το θέμα αυτό και σχεδιασμός και αποφάσεις και βούληση. Όχι μόνο για να καλύψουμε τη νομική ευθύνη που πηγάζει έτσι και αλλιώς από τη ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας, αλλά και γιατί νιώθουμε την ηθική και κοινωνική ευθύνη, ως επαγγελματίες που είμαστε καθημερινά με παιδιά. Ο ίδιος ο Υπουργός, παρακολουθεί και ενημερώνεται συστηματικά και δείχνει τεράστιο ενδιαφέρον, για υλοποίηση των δράσεων μας. Η Συντονιστική Επιτροπή συμμετείχε σε όλη την προσπάθεια για εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής. Συνεργαστήκαμε με την κυρία Παπαδοπούλου και θέλουμε να συνεχιστεί η εξαιρετική συνεργασία και καθοδήγηση που είχαμε, ενώ πήραμε επίσης θετική ανατροφοδότηση, από την Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Μέσα από το Σχέδιο Δράσης που καταθέσαμε, προσπαθήσαμε να υλοποιήσουμε τις δράσεις, που αφορούν σε δύο βασικά άξονες.
Ο πρώτος, αφορά την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, ώστε να κατανοήσουν τη νομική, αλλά και την ηθική και κοινωνική τους ευθύνη να αναγνωρίζουν περιστατικά και να τολμούν να τα καταγγέλλουν, μέσα από ένα ξεκάθαρο και σαφές Πρωτόκολλο Ενεργειών, γιατί σε αυτά τα θέματα, δεν χωρεί οποιαδήποτε αμφισβήτηση για το τι πρέπει να κάνουμε.
Γι’ αυτό συνεργαστήκαμε με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας – και πάντα το κάνουμε – για τη διαχείριση οποιωνδήποτε περιστατικών βίας ή άλλων προβλημάτων, των μαθητών μας. Η προσπάθεια μας για σχετική ενημέρωση διαφόρων ομάδων του Υπουργείου, στελεχών, διευθύνσεων σχολείων και των ίδιων των εκπαιδευτικών, ξεκίνησε άμεσα και ακολουθούν και άλλες δράσεις.
«Δουλεύουμε με όραμα, τολμώ να πω»
Στη συνέχεια, η Ελένη Χαραλάμπους αναφέρθηκε στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας στη Δημοτική Εκπαίδευση και Οικιακής Οικονομίας και Βιολογίας στη Μέση Εκπαίδευση, όπως και σε άλλα σχετικά μαθήματα, που καταδεικνύουν όπως είπε, ότι «υπάρχει τώρα στο Αναλυτικό Πρόγραμμα συγκεκριμένος χρόνος για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, που δεν έχουν άλλες χώρες, περιλαμβανομένων ευρωπαϊκών. Είναι ένα θέμα που θέλουμε πραγματικά να στηρίξουμε και πάνω στο οποίο δουλεύουμε με όραμα, τολμώ να πω. Έχει – κακώς – δημιουργηθεί η εντύπωση, ότι το Υπουργείο Παιδείας δεν κάνει τίποτε σε αυτό το θέμα. Έχει κάνει πολλά, έχει μπει το θέμα επίσημα, στον προγραμματισμό του…το Εγχειρίδιο καθυστέρησε στην έκδοσή του γιατί δεν πληρούσε τα επιστημονικά δεδομένα. Δεν είναι πανάκεια ένα Εγχειρίδιο, δεν κάνει τη δουλειά ένα Εγχειρίδιο…είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν Εγχειρίδια του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού στα σχολεία…Πράγματι οι εκπαιδευτικοί μας, χρειάζονται ενδυνάμωση, στήριξη και αυτοπεποίθηση για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στο ζήτημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, όπως πρέπει.
Ολιστική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
Εκ μέρους του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η ανώτερη λειτουργός Παυλίνα Λοϊζίδου, περίγραψε αυτό που αποκάλεσε «ολιστική προσέγγιση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, σύμφωνα και με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας», ενώ η Έλενα Παπαμιχαήλ, από το Γραφείο Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, αναφέρθηκε στις επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών και στο Κείμενο Πολιτικής για τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση του Υπουργείου Παιδείας, που δημοσιοποιήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2016.
Τέλος, η εκπαιδευτική ψυχολόγος Χριστίνα Ιωάννου, εκ μέρους της Συντονιστικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης ή Εκμετάλλευσης παιδιών, παραδέχτηκε στη δική της παρέμβαση, ότι «υπάρχουν δυσκολίες στη διαχείριση των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, σε ό,τι αφορά τον συντονισμό των υπηρεσιών». Πρόσθεσε όμως ότι μέσα στο 2016, έγιναν και πολλές αξιόλογες δράσεις, ενώ για δεύτερη φορά, θα έρθουν στην Κύπρο (16-24 Ιανουαρίου 2017) ειδικοί από τις ΗΠΑ, για να εκπαιδεύσουν όλους τους Καθηγητές-Σύμβουλους Μέσης Εκπαίδευσης και Εκπαιδευτικούς Ψυχολόγους σε θέματα σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. (σ. σ. Αναφέρεται στην Δρα Pamela Pine, γνωστή για τη δράση της στην Αμερική για θέματα προστασίας παιδιών από τη σεξουαλική κακοποίηση, που θα συνοδεύεται από τον συνεργάτη της Δρα David Corwin. Είχε έρθει στην Κύπρο για πενθήμερη επιμόρφωση λειτουργών του Υπουργείου Παιδείας, τον Δεκέμβριο 2014).
Φωτό: Δεξιά η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, στη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την περασμένη Δευτέρα.
