Ποινικοποιούν τον σεξισμό οι Προτάσεις Αννίτας Δημητρίου και Σκεύης Κουκουμά

Ελπίζουν ότι θα τις συμπτύξουν σε μία, για να ψηφιστεί σύντομα από τη Βουλή

ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Την ελπίδα ότι θα καταλήξουν σε μια Πρόταση Νόμου για ποινικοποίηση του σεξισμού στην Κύπρο, που θα οδηγηθεί σύντομα στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση, εξέφρασαν οι βουλευτίνες Αννίτα Δημητρίου του ΔΗΣΥ και Σκεύη Κουκουμά του ΑΚΕΛ, στη διάρκεια της πρώτης συζήτησης για το πολύ σημαντικό αυτό θέμα στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων την περασμένη Δευτέρα 6 Ιουλίου 2020 – μια συζήτηση που έγινε με βάση τις δύο σχετικές Προτάσεις Νόμου που οι δύο κατέθεσαν ξεχωριστά και που έχουν κοινό στόχο την καταπολέμηση του σεξισμού και των σεξιστικών συμπεριφορών σε βάρος των γυναικών στην κυπριακή κοινωνία. Οι δύο Προτάσεις Νόμου είναι όμοιες σε πολλά σημεία, ενώ μια σοβαρή διαφορά τους έγκειται στις ποινές που προβλέπουν – η Πρόταση Α. Δημητρίου προβλέπει ποινή φυλάκισης πέντε χρόνων ή χρηματική ποινή 10 χιλιάδων ευρώ (ή και τις δύο μαζί) και η Πρόταση Σ. Κουκουμά προβλέπει ποινή φυλάκισης έξι μηνών ή χρηματική ποινή 2 χιλιάδων ευρώ (ή και τις δύο μαζί). Στη συζήτηση συμμετείχαν με εισηγήσεις και ιδέες τους η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, η Σύμβουλος του Υπουργού Εξωτερικών για θέματα Φύλου, εκπρόσωπος του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως και εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Αστυνομίας, του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου, της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, του Συνδέσμου για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ), του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού και των Γυναικείων Οργανώσεων.

«Στον  Νόμο κατά του σεξισμού πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι ο σεξισμός στρέφεται κυρίως κατά των γυναικών, χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι θύματα σεξισμού μπορεί είναι και άνδρες», είπε μεταξύ άλλων η Μελίνα Τριγγίδου Λειτουργός του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Αστυνόμος Β΄ Κυριακή Λαμπριανίδου Υπεύθυνη του Γραφείου της Αστυνομίας για Θέματα 0ικογενειακής Βίας και Κακοποίησης Ανηλίκων, ανέφερε σε σύντομη παρέμβασή της ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένα Νομοσχέδιο που θα επιτρέψει στην Αστυνομία «να δουλέψει σωστά και να μπορεί να στοιχειοθετήσει αδικήματα που είναι δύσκολο να στοιχειοθετηθούν», ενώ ο μοναδικός άνδρας που συμμετείχε στη συζήτηση, Ανώτερος Υπαστυνόμος Ανδρέας Αναστασιάδης Υπεύθυνος του Γραφείου της Αστυνομίας για Καταπολέμηση του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος αναφέρθηκε στην ανάγκη να περιληφθεί στο Νομοσχέδιο πρόνοια άρσης των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων «για να μπορούμε ως Γραφείο κατά του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος να στοιχειοθετούμε καλύτερα την υπόθεση». Ανέφερε επίσης ότι η προβλεπόμενη ποινή για τον σεξισμό μέσω διαδικτύου πρέπει να είναι «πέντε χρόνια φυλάκιση και άνω».

Στη δημόσια σφαίρα ή διαδικτυακά

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της Πρότασης Νόμου της Σκεύης Κουκουμά, «σκοπός της παρούσας Πρότασης Νόμου είναι η θέσπιση Νομοθεσίας προς αντιμετώπιση μέσω του Ποινικού Δικαίου εκδηλούμενων δημόσια μορφών σεξισμού κατά των γυναικών. Με βάση τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, η παρούσα Πρόταση Νόμου αποσκοπεί στην ποινικοποίηση του σεξισμού, όπως αυτός εκδηλώνεται στη δημόσια σφαίρα, ή διαδίδεται διαδικτυακά στρεφόμενος κατά συγκεκριμένης γυναίκας ή συγκεκριμένης ομάδας γυναικών, ώστε μέσω του Ποινικού Δικαίου να παρασχεθεί η δέουσα προστασία στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ίση αξία των γυναικών οι οποίες συνεπεία συμπεριφορών σεξισμού προσβάλλονται, μειώνονται, απομονώνονται και υφίστανται διακρίσεις. «Σεξισμός» σημαίνει τη δημόσια διάδοση ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά εκδηλούμενη  δημόσια η οποία συνίσταται σε χειρονομία, οπτική παρουσίαση, πρακτική, γραπτό ή προφορικό λόγο και/ή έκφραση που βασίζονται στην ενδιάθετη στάση του φορέα αυτών, η οποία εφορμάται από την ιδέα και/ή την αντίληψη ότι μια γυναίκα ή μια ομάδα γυναικών είναι κατώτερη ένεκεν του φύλου και περιλαμβάνει την εκδήλωση σεξισμού διαδικτυακά».

Περί κατωτερότητας του γυναικείου φύλου

Στη δική της αιτιολογική έκθεση η Αννίτα Δημητρίου  αναφέρει ότι «σκοπός της παρούσας Πρότασης Νόμου είναι η θέσπιση Νομοθεσίας με την οποία ποινικοποιούνται φαινόμενα σεξισμού και σεξιστικής συμπεριφοράς κατ’ επιταγήν διεθνών Συμβάσεων και Συστάσεων έτσι που να αντιμετωπισθούν απαράδεκτα φαινόμενα που μειώνουν, προσβάλλουν, απομονώνουν και προάγουν τις διακρίσεις εναντίον γυναίκας ή ομάδας γυναικών, βάσει αντιλήψεων περί κατωτερότητας του γυναικείου φύλου. «Σεξισμός» σημαίνει την ενδιάθετη στάση ή προκατάληψη που εκδηλώνεται δημόσια από τον φορέα αυτής ως συμπεριφορά, λόγος και/ή άλλη έκφραση εναντίον συγκεκριμένης γυναίκας ή συγκεκριμένης ομάδας γυναικών ως αποτέλεσμα αντίληψης περί κατωτερότητας του γυναικείου φύλου, η οποία προσβάλλει, μειώνει, απομονώνει κοινωνικά, υποκινεί στο μίσος ή τη βία και εν τέλει καταλήγει σε διακρίσεις εναντίον αυτών. «Σεξιστική συμπεριφορά» σημαίνει τη διάδοση δημοσίως, είτε με τη διανομή φυλλαδίων ή άλλου γραπτού υλικού, είτε μέσω εικόνων ή άλλης μορφής αναπαράστασης, είτε με οποιοδήποτε άλλο μέσο, ιδεών ή θεωριών που θίγουν, προσβάλλουν, μειώνουν, απομονώνουν κοινωνικά, υποκινούν στο μίσος ή τη βία, καταλήγοντας σε διακρίσεις κατά συγκεκριμένης γυναίκας, ή συγκεκριμένης ομάδας γυναικών, περιλαμβανομένου συστήματος πληροφορικής στο οποίο καταχωρίζονται ηλεκτρονικά δεδομένα με στόχο τη διάδοση διαδικτυακά ανάλογων ιδεών ή θεωριών».

Μισογυνισμός και αντιλήψεις ανδρισμού

Τη συνεδρία άνοιξε με παρέμβασή της η Σκεύη Κουκουμά επισημαίνοντας ότι «όπως είναι γνωστό τα στερεότυπα των φύλων αποτελούν κοινωνικές κατασκευές για τις γυναίκες και τους άνδρες οι οποίες καθορίζονται από πολιτισμικές προκαταλήψεις, έθιμα, παραδόσεις και σε πολλές περιπτώσεις ερμηνείες θρησκευτικών πεποιθήσεων και πρακτικών. Οι γυναίκες που αποκλίνουν ή αμφισβητούν αυτό που θεωρείται ως ορθή θέση – πρόσθεσε – μπορεί να αντιμετωπίσουν τον σεξισμό και τον μισογυνισμό και οι άνδρες που αμφισβητούν τις κυρίαρχες αντιλήψεις για τον ανδρισμό μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με τον σεξισμό. Θέτω κάποιους προβληματισμούς, όπως τον τίτλο που έχουμε και οι δύο με την Αννίτα Δημητρίου στην Πρόταση Νόμου που αναφέρεται «στην καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων σεξισμού κατά των γυναικών». Στη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης αναφέρονται και περιπτώσεις όπου άνδρες μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με τον σεξισμό, οπότε να διαμορφώσουμε τον τίτλο έτσι που να γίνεται αναφορά σε «καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων σεξισμού» χωρίς αναφορά σε γυναίκες, έτσι που όταν παρουσιαστεί περίπτωση σεξισμού κατά ανδρός, να μπορεί να καλυφθεί από τη σχετική Νομοθεσία. Επίσης στη δική μου Πρόταση Νόμου οι ποινές για έξι μήνες φυλάκιση και για 2 χιλιάδες ευρώ πρόστιμο, μπορεί να θεωρηθούν χαμηλές, αφού επιδιώξαμε να ξεκινήσουμε διαπαιδαγωγικά. Προτείνω επίσης τη δημιουργία μιας Εθνικής Αρχής Ανάπτυξης και Εφαρμογής Δράσεων και Στρατηγικών για πρόληψη και καταπολέμηση των σεξιστικών συμπεριφορών, ως αρμόδιας Αρχής».

«Η οριζόντια προσέγγιση δύο μεγάλων κομμάτων»

Αννίτα Δημητρίου βουλευτίνα ΔΗΣΥ

-«Ο σεξισμός είναι θέμα που δεν αγγίξαμε καθόλου σε Νομοθετικό επίπεδο και η Κύπρος μπορεί να πρωτοστατήσει με τη ψήφιση μιας τέτοιας Νομοθεσίας – να αναφέρω ότι πολύ λίγα κράτη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν τέτοιες Νομοθεσίες για την ισότητα των φύλων και εναντίον του σεξισμού και θεωρώ ότι και οι δύο Προτάσεις Νόμου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Επισημαίνω ότι οι δύο Προτάσεις Νόμου προέρχονται από δύο μεγάλα κόμματα και θεωρώ ότι υπάρχει έτσι μια οριζόντια προσέγγιση που απαιτείται για την αντιμετώπιση του ζητήματος και είναι καλοδεχούμενοι όσοι θέλουν να μπουν στην Πρόταση Νόμου ή να φέρουν δικές τους εισηγήσεις αφού είναι πολύ σημαντικό αυτή την οριζόντια προσέγγιση να την βλέπουμε στην πράξη. Θεωρώ ότι πρέπει να παραμείνουμε στη συγκεκριμένη ορολογία, ακριβώς με στόχο να καταδείξουμε το πασιφανές, ότι ο σεξισμός επηρεάζει σε ένα τεράστιο βαθμό τις γυναίκες. Βεβαίως τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να υπάρχουν σε κάποιες περιπτώσεις και εναντίον αντρών, αλλά αφορούν τις γυναίκες. Η διαφορά στις δύο Προτάσεις Νόμου είναι μόνο αυτό που έχει αναφερθεί από τη συνάδελφο για την «Αρχή Εποπτείας κατά του Σεξισμού και των Σεξιστικών Συμπεριφορών κατά των Γυναικών» που θα είναι υπεύθυνη για τις Δράσεις και Στρατηγικές καταπολέμησης του σεξισμού  και των σεξιστικών συμπεριφορών που πρέπει να αναπτυχθούν…αν προκρίνετε να ονομασθεί κάτι άλλο, πολύ ευχαρίστως να το συζητήσουμε. Στη δική μου Πρόταση προτείνω Πρόεδρο της Αρχής Εποπτείας την Επίτροπο Ισότητας των Φύλων και τέσσερα μέλη – δύο προερχόμενα από τον δημόσιο τομέα και δύο από μη κυβερνητικούς οργανισμούς που διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτρόπου».

Εφικτή καταγγελία και διαδικασία απόδειξης

Ειρήνη Χαραλαμπίδου βουλευτίνα ΑΚΕΛ

-«Με ιδιαίτερη ικανοποίηση διαπιστώνω την κατάθεση των δύο Προτάσεων Νόμου και συγχαίρω τις δύο συναδέλφους γιατί ήταν καιρός να αναγνωρίσουμε τα δεδομένα. Η Κύπρος είναι μια πατριαρχική κοινωνία και η πραγματικότητα είναι ότι ακόμα η κουλτούρα μας λειτουργεί σε βάρος της γυναίκας – δηλαδή τα πλείστα, αν όχι όλα τα σεξιστικά περιστατικά συμβαίνουν σε βάρος γυναικών. Και μέχρι να αλλάξει η κοινωνία μας και να κατανοήσει το θέμα της ισότητας των φύλων σε όλη του τη διάσταση, θα υπάρχει σεξισμός σε βάρος των γυναικών. Στο παρελθόν, πριν βιώσω προσωπικά καταστάσεις, θεωρούσα ότι το να υφίσταται μια γυναίκα σεξιστικές επιθέσεις άκρως προσβλητικές και μειωτικές για την προσωπικότητα της, είναι κάτι απλό…και συμβούλευα μάλιστα με πολλή αυτοπεποίθηση τις γυναίκες που έρχονταν στο γραφείο μου, να πάνε να το καταγγείλουν στην Αστυνομία. Όταν το βίωσα η ίδια – και όχι μια φορά – σας λέω ότι δεν υπάρχει πιο ψυχοφθόρα διαδικασία για μια γυναίκα, ίσως και πιο ψυχοφθόρα από τη στιγμή της προσβολής και της επίθεσης που δέχεται. Πρόκειται για τη διαδικασία να δίνει καταθέσεις, να περιμένει αποτελέσματα, να υφίσταται πιέσεις, να αμαυρώνεται περαιτέρω η προσωπικότητα της στο επαγγελματικό της περιβάλλον ή αλλού, μέχρι να τεκμηριωθούν οι καταγγελίες της. Σήμερα το αντιμετωπίζω διαφορετικά και όταν έρχεται μια γυναίκα στο γραφείο μου να αναφέρει μια τέτοια υπόθεση, τη συμβουλεύω αλλά παράλληλα της θέτω, χωρίς να θέλω να την αποτρέψω, τι θα έχει ν’ αντιμετωπίσει στην πορεία. Γι’ αυτό μια Νομοθεσία η οποία πραγματικά θα διασφαλίσει τις διαδικασίες, είναι υψίστης σημασίας. Δεν πρέπει μόνο να δηλώνουμε την αποφασιστικότητα της με το να ψηφίσουμε ένα Νόμο για πάταξη του σεξισμού, πρέπει να διασφαλίσουμε την εφαρμογή των προνοιών που θα καθιστούν εφικτή την καταγγελία και τη διαδικασία απόδειξης. Η ουσία είναι – και χαίρομαι που έχουμε εκπροσώπους της Αστυνομίας εδώ – να διασφαλίζεται η διαδικασία απόδειξης ώστε καμιά γυναίκα να μη θυματοποιείται εκ νέου στο επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον».

Ξένια Κωνσταντίνου βουλευτίνα ΔΗΣΥ

-«Χρειάζεται πολλή προσοχή ώστε να μη δοθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για μια συζήτηση διαμάχης μεταξύ των δύο φύλων, ανδρών και γυναικών. Όσον αφορά το μεγάλο ερώτημα που θα μας απασχολήσει, αν δηλαδή ο σεξισμός αφορά τη γυναίκα αποκλειστικά, πιστεύω ότι η βία και ιδιαίτερα η ενδοοικογενειακή βία, έχει πράγματι φύλο, αφού θύτες είναι οι άνδρες και θύματα οι γυναίκες. Όμως όσον αφορά τον σεξισμό ευρύτερα, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί πολλές φορές οι θύτες είναι γυναίκες και ως εκ τούτου πρέπει να ξεφύγουμε από μια βάση «άντρες εναντίον γυναικών» και να καθορίσουμε το ζήτημα πέρα από το φύλο».

Όχι στην εκμετάλλευση από επιτήδειους!

Ιωσηφίνα Αντωνίου Επίτροπος Ισότητας

-«Εκφράζω την ικανοποίηση και τη χαρά μου για την Πρόταση Νόμου των δύο βουλευτριών και σας αναφέρω ότι από το 2018 είχα αποστείλει δύο επιστολές στον τότε Υπουργό Δικαιοσύνης που αφορούσαν την ποινικοποίηση του σεξισμού. Η πρώτη επιστολή αφορούσε στον σεξισμό κατά των γυναικών και εστάλη ενώ ετοιμαζόταν το Νομοσχέδιο για ποινικοποίηση όλων των μορφών βίας που εναρμόνιζε τις πρόνοιες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και το οποίο εκκρεμεί ακόμα στη Νομική Υπηρεσία. Ανέφερα στην επιστολή ότι θα μπορούσε να χωρέσει με κάποιο τρόπο και η ποινικοποίηση του σεξισμού, αλλά για διάφορους λόγους δεν προχώρησε και δεν χώρεσε…Στη δεύτερη επιστολή του Δεκέμβρη 2018 και λαμβάνοντας υπόψη και κάποια γεγονότα που έγιναν εκείνη την εποχή, πρότεινα την ποινικοποίηση του σεξισμού με τροποποίηση του Άρθρου 99(α) του Ποινικού Κώδικα με την πρόσθεση στον Νόμο, της λέξης «φύλου» ή «ταυτοποίηση φύλου» που θα μπορούσε να καλύψει και τον σεξισμό, όχι μόνο κατά των γυναικών αλλά γενικότερα τον σεξισμό κατά των ανδρών και κατά των γυναικών. Μάλιστα θα μπορούσαμε να περιλάβουμε με κάποιο τρόπο και τα ΛΟΑΤΙ άτομα. (Στις περισσότερες περιπτώσεις ομοφοβικών συμπεριφορών με θύματα ΛΟΑΤΙ άτομα, οι περισσότεροι θύτες είναι άνδρες). Θεωρώ ότι είτε στη μια, είτε στην άλλη περίπτωση, η ποινικοποίηση του σεξισμού θα καλύψει το τεράστιο κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Νομοθετικό μας Πλαίσιο. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι αναγνωρίζοντας ότι ο σεξισμός είναι μια αδιόρατη μορφή έμφυλης βίας κατά των γυναικών, θεωρώ ότι θα κάλυπτε πιο πολλές πλευρές και τον σεξισμό κατά των γυναικών, αν η Πρόταση Νόμου διευρυνόταν και κάλυπτε και τους άνδρες και τις γυναίκες και άλλους, από σεξιστικές συμπεριφορές. Τέλος οφείλω να πω ότι είναι μια Πρόταση Νόμου που θα πρέπει να τύχει πολύ μεγάλης νομοτεχνικής επεξεργασίας γιατί δυστυχώς σε τέτοια ποινικά αδικήματα υπάρχουν συχνά παραφράσεις ή στρεβλώσεις σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των Νόμων. Αυτή η επεξεργασία πρέπει να γίνει με πολύ μεγάλη προσοχή ώστε να μη καταλήξουμε στο αντίθετο σημείο, ο Νόμος αυτός να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιους επιτήδειους. Σε κάθε περίπτωση εγώ θα στηρίξω οποιαδήποτε εκ των δύο προσπαθειών ποινικοποίησης του σεξισμού, είτε κατά των γυναικών, είτε κατά οποιουδήποτε φύλου. Σε σχέση με την Αρχή Εποπτείας όπως την περιέγραψε η κυρία Δημητρίου (σ. σ. όπου τοποθετεί επικεφαλής την Επίτροπο Ισότητας των Φύλων) θα πρέπει να δημιουργηθεί μια νέα δομή. Προσωπικά είμαι κατά της δημιουργίας Επιτροπών ή Συμβουλίων και προτιμώ να γίνεται μια ουσιαστική δουλειά από συγκεκριμένα πρόσωπα με συγκεκριμένα καθήκοντα. Χωρίς να αποποιούμαι της ευθύνης, θεωρώ ότι πρέπει η σύσταση της Αρχής Εποπτείας να γίνει με πολλή προσοχή, με τη συμμετοχή έμπειρων Νομικών, ατόμων που να προέρχονται από την Εισαγγελία και τη Νομική Υπηρεσία, νοουμένου ότι και στις δύο Προτάσεις Νόμου και στη δική μας Πρόταση για τροποποίηση του Άρθρου 99(α) του Ποινικού Κώδικα, εκείνος που θα έχει την απόλυτη αρμοδιότητα για να ξεκινήσει τις διαδικασίες είναι ο Γενικός Εισαγγελέας».

«Δεν…θα μείνει Συναγερμικός έξω…»

Σκεύη Κουκουμά προς την Επίτροπο Ισότητας

-«Μπορεί να είναι διαφορετικός ο τίτλος της αρμόδιας Αρχής κατά του σεξισμού, αφού η συνάδελφος Αννίτα Δημητρίου αναφέρεται σε Αρχή Εποπτείας και εγώ σε Εθνική Αρχή, αλλά ναι, μπορεί να είναι κάτω από τη δική σας αρμοδιότητα η Αρχή αυτή για εφαρμογή των προνοιών της Νομοθεσίας».

Ιωσηφίνα Αντωνίου

-«Πρέπει να υπάρχει πρώτ’ απ’ όλα μηχανισμός ελέγχου γιατί δεν είναι μόνο η καταστολή, αλλά και οι διαδικασίες πρόληψης. Προσωπικά θεωρώ λίγο υπερβολική την εκπόνηση κάποιου Εθνικού Σχεδίου Δράσης όσον αφορά τον Εθνικό Μηχανισμό. Επειδή υπάρχει επικάλυψη αρμοδιοτήτων σε ό,τι αφορά την ισότητα, αν δημιουργήσουμε ακόμα ένα Σώμα η επικάλυψη θα πλατειάσει ακόμα περισσότερο και συνεπώς θεωρώ ότι όλες αυτές οι Δράσεις θα μπορούν να περιληφθούν στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών. Επισημαίνω κάποια πράγματα που μας βάζουν σε επικίνδυνα μονοπάτια και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικές. Όσον αφορά τις ποινές, σίγουρα το ζητούμενο δεν είναι η τιμωρία, αλλά πρέπει ο Νόμος να είναι αποτρεπτικός. Εκεί που οι ποινές, ιδιαίτερα σε ποινικά αδικήματα είναι πολύ χαμηλές, χάνει την αξία του ο ίδιος ο Νόμος. Δηλαδή όταν μιλούμε για εξάμηνη φυλάκιση, καλύτερα να μην τη βάλουμε…».

Σκεύη Κουκουμά

-«Προτιμάτε δηλαδή πέντε χρόνια;».

Ιωσηφίνα Αντωνίου

-«Βεβαίως πέντε χρόνια!».

Σκεύη Κουκουμά

-«Ε δεν θα μείνει Συναγερμικός έξω…».

Ιωσηφίνα Αντωνίου

-«Θεωρώ κυρία Κουκουμά ότι η δήλωση σας καταστρατηγεί κάποιες άλλες αρχές κι εγώ δεν μπορώ να τη δεχτώ»…

Με τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα

Νίκη Ανδρέου Λειτουργός Υπουργείου Δικαιοσύνης

-«Το Υπουργείο αναγνωρίζει την ανάγκη ποινικοποίησης του αδικήματος του σεξισμού κατ’ επιταγή ευρωπαϊκών και διεθνών Συνθηκών και Συμβάσεων που κατοχυρώνουν την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Από μια προκαταρκτική μελέτη των δύο Προτάσεων με το Νομικό Τμήμα του Υπουργείου, έχουμε ορισμένες διαπιστώσεις. Το πρώτο σημείο αφορά τον τρόπο με τον οποίο είναι διατυπωμένο το αδίκημα του σεξισμού. Όπως είπε η κυρία Χαραλαμπίδου, πρέπει να επιτυγχάνεται μια όσο το δυνατό μεγαλύτερη προστασία των θυμάτων και θεωρούμε ότι το αδίκημα πρέπει να διατυπωμένο με σαφή και συγκεκριμένα συστατικά στοιχεία, ακριβώς για να μπορούν αργότερα να αποδειχθούν στο Δικαστήριο. Το δεύτερο σημείο αφορά τις επιβαλλόμενες ποινές οι οποίες στην Πρόταση Νόμου της κυρίας Δημητρίου είναι αυξημένες και κάπως δυσανάλογες σε σχέση με τα βαρέα αδικήματα κατά ρατσισμού που περιέχονται και στον Ποινικό Κώδικα. Το τρίτο σημείο αφορά στη δημιουργία Αρχής Εποπτείας. Με δεδομένο ότι ήδη υπάρχει ανεξάρτητη Αρχή που είναι η Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που επιλαμβάνεται θέματα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει του οικείου Νόμου και υπάρχουν και οι δύο Αρχές Κατά του Ρατσισμού και υπέρ της Ισότητας των Φύλων, μας προβληματίζει το γεγονός ότι μπορεί ενδεχομένως να υπάρξει επικάλυψη αρμοδιοτήτων σε περίπτωση που συσταθεί μια παράλληλη Αρχή που θα καλείται να διερευνά αδικήματα σεξισμού. Κι αυτό γιατί το αδίκημα του σεξισμού είναι ένα κομμάτι από το ευρύτερο φάσμα της παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θεωρούμε ότι η ποινικοποίηση του σεξισμού θα μπορούσε να επιτευχθεί με τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα όπου υπάρχει το Άρθρο 99(α1) που αφορά στην υποκίνηση βίας λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου. Σύμφωνα με τη διατύπωση, «πρόσωπο το οποίο εκ προθέσεως, δημόσια και κατά τρόπο που έχει απειλητικό, ή υβριστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα προτρέχει σε ή υποκινεί προφορικά ή δια του Τύπου ή με γραπτά κείμενα, ή με εικονογραφήσεις ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, βία ή μίσος που στρέφεται κατά ομάδας προσώπων  ή μέλους ομάδας προσώπων που προσδιορίζονται βάσει του γενετήσιου προσανατολισμού τους ή της ταυτότητας φύλου τους» (θα προσθέταμε εδώ «του φύλου» για να καλύπτει και άνδρες και γυναίκες, χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι η πλειοψηφία των θυμάτων είναι γυναίκες), είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι 3 έτη ή σε χρηματική ποινή 5 χιλιάδων ευρώ».

Να ενταχθούν στον Νόμο του 1985

Τζόζη Χριστοδούλου Σύμβουλος Υπουργού Εξωτερικών για Θέματα Φύλου

-«Ευχαριστώ με τη σειρά μου τις δύο βουλεύτριες για την πρωτοβουλία τους και θα ήθελα αρχικά να πω ότι διαφωνώ με αυτό που ειπώθηκε για άνδρες και γυναίκες για τον ορισμό του σεξισμού. Ο σεξισμός όπως καθορίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης αφορά περιστατικά άνισης σχέσης εξουσίας που οδηγούν σε διακρίσεις και εμποδίζουν τις γυναίκες από την πρόοδο σε όλους τους τομείς της ζωής. Άρα θα ήθελα να ονομάσουμε το πρόβλημα, που είναι οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, ακριβώς επειδή είναι γυναίκες κι αυτό πρέπει να τονισθεί και να παραμείνει σε αυτό το Νομοσχέδιο. Επίσης θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι από το 1985 που κυρώσαμε την πιο σημαντική Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Γυναικών στην Κύπρο, που είναι ο Κυρωτικός Νόμος του 1985 περί της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη κάθε Μορφής Διάκρισης σε βάρος της Γυναίκας (Κυρωτικός), στα αγγλικά CEDAW (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women), ερχόμαστε το 2020 να επιδιώκουμε να ποινικοποιήσουμε τον σεξισμό. Επιτρέψτε μου να πω ότι για δεκαετίες φαίνεται να υπάρχει μια οπισθοδρόμηση στα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, ενώ προσπαθούμε από το 2017 να φέρουμε εις πέρας Νομοσχέδιο για τη Βία κατά των Γυναικών. Εισήγηση μου είναι να συμπτυχθούν τα δύο Νομοσχέδια και να ενταχθούν στον Νόμο του 1985 που αφορά τη βία Εφόσον υπάρχει αυτό το ισχυρό πλαίσιο που ονομάζεται CEDAW, μπορούμε να το επαναφέρουμε στην επιφάνεια εντάσσοντας αυτό τον ορισμό μέσα, να τον ενδυναμώσουμε για να μπορέσουμε να τον υλοποιήσουμε. Επίσης με ανησυχεί λίγο η πρόνοια της Πρότασης Νόμου της κυρίας Δημητρίου που αναφέρει ότι «πρόσωπο το οποίο εκ προθέσεως εκδηλώνει ή προάγει σεξισμό είναι ένοχο αδικήματος», διότι είναι τόσο βαθιά ριζωμένος ο σεξισμός που δεν είμαι σίγουρη πώς μπορούμε να αποδείξουμε την πρόθεση. Τέλος μπορούμε να περιλάβουμε ξεκάθαρα και ονομαστικά τα ΜΜΕ  για τον σεξισμό που προάγουν, περιλαμβανομένων και των σεξιστικών συμπεριφορών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Βιασμοί, γυναικοκτονίες, εμπορευματοποίηση

Σουζάνα Παύλου Διευθύντρια Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου (MIGS) και Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια

-«Θεωρούμε ότι και τα δύο Νομοσχέδια περιλαμβάνουν δυνατά σημεία και μπορούν να συμπτυχθούν. Υποστηρίζω τη θέση ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στον σεξισμό κατά των γυναικών, για τους λόγους που ανέφεραν η Αννίτα Δημητρίου και η Τζόζη Χριστοδούλου, επειδή ακριβώς συνδέεται με το CEDAW που είναι το πιο ισχυρό Νομοθετικό Εργαλείο που υπάρχει για την καταπολέμηση του σεξισμού και των διακρίσεων κατά των γυναικών. Επίσης συνδέεται με τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) που αναφέρεται και στις δύο Προτάσεις. Δεν θεωρούμε ότι είναι πρόβλημα το ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης επικεντρώνεται ακριβώς στη βία κατά των γυναικών, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για βία που διαπράττεται εναντίον άλλων ομάδων, αφού αναγνωρίζει ότι ο σεξισμός μπορεί να πάρει διαφορετικές μορφές εναντίον γυναικών με αναπηρίες, μεταναστριών κλπ. Θεωρώ ότι ένα τέτοιο Νομοσχέδιο μπορεί και πρέπει να καλύψει όλες τις ομάδες γυναικών. Όσον αφορά την Αρχή Εποπτείας προβληματιζόμαστε κι εμείς γιατί ήδη υπάρχουν Αρχές όπως τα Γραφεία των Επιτρόπων Ισότητας και Διοικήσεως, ενώ θα υπάρχει και Συντονιστικός Φορέας για την υλοποίηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης όταν περάσει το Νομοσχέδιο για τη βία κατά των γυναικών».

Άντρη Ανδρονίκου Επιστημονική Διευθύντρια Σύνδεσμος για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ)

-«Ένα βασικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη στην προετοιμασία ενός τέτοιου Νομοσχεδίου είναι ότι πολλές γυναίκες δεν αναγνωρίζουν τον σεξισμό και επομένως δεν προβαίνουν σε καταγγελία. Είναι λοιπόν για μας σημαντικό να υπάρχει αυτή η ξεχωριστή Νομοθεσία, αλλά και μια αρμόδια Αρχή η οποία θα προβαίνει και στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση και στην πρόληψη της βίας. Κατά την άποψη μας θα ήταν καλύτερο να υπάρχει μια Πρόταση Νόμου αντί δύο και να συμπεριλαμβάνει εκτός από τις γυναίκες θύματα σεξισμού και όλες τις υπόλοιπες ομάδες που πλήττονται από τον σεξισμό. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο στη Νομοθεσία, ποιες είναι οι μορφές του σεξισμού και ποιες οι ακραίες μορφές σεξιστικής συμπεριφοράς όπως είναι η βία, ο βιασμός, οι γυναικοκτονίες και η εμπορευματοποίηση των γυναικών. Όσον αφορά τις κυρώσεις, σίγουρα αυτές πρέπει να έχουν και διαπαιδαγωγικό αλλά και αποτρεπτικό χαρακτήρα και ίσως πρέπει να συμπεριληφθεί η υποχρεωτική ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα, όπως προνοείται και στον Περί Βίας στην Οικογένεια Νόμο. Επίσης ένας προβληματισμός μας αφορά την έλλειψη ειδικής πρόνοιας για τις γυναίκες θύματα βίας, που παρόλο ότι προβαίνουν σε καταγγελία ή αναφορά, συνεχίζει να υπάρχει αυτή η σεξιστική συμπεριφορά ή στάση από τον δράστη σε βάρος τους. Θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει μέσα από τον Νόμο ένα επιβαρυντικό παράγοντα, όταν η βία συνεχίζεται σε αυτή τη μορφή. Επίσης ίσως θα ήταν καλό να συζητηθεί και να περιληφθεί σε αυτή τη Νομοθεσία η σεξιστική συμπεριφορά κρατικών λειτουργών ιδιαίτερα σε θέματα βίας. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν ξεκάθαρες εξουσίες της αρμόδιας Αρχής, είτε αυτή θα ονομάζεται Αρχή Εποπτείας, είτε Εθνική Αρχή, που θα ήταν αποτελεσματικές ως προς τον σχεδιασμό τους».

Διακρίσεις απέναντι στο ανδρικό φύλο;

Ρένα Γιαβάση Πρόεδρος Συμμαχίας Γυναικών

-«Ως Συμμαχία Γυναικών χαιρετίζουμε και στηρίζουμε την προσπάθεια που ξεκίνησε εκ μέρους των βουλευτριών Αννίτας Δημητρίου και Σκεύης Κουκουμά, καθώς θεωρούμε ότι επιβάλλεται η θέσπιση νομοθετικής προστασίας για τα θύματα σεξισμού. Όμως, οι Προτάσεις Νόμου ως είναι, δημιουργούν διακρίσεις απέναντι στο ανδρικό φύλο. Την ώρα που οι γυναίκες κάνουν αγώνα κατά του σεξισμού, κατά των στερεοτύπων και των διακρίσεων, δεν γίνεται και δεν μπορεί να υιοθετούν λογικές και νομοθεσίες που προστατεύουν μόνο το ένα φύλο παραβιάζοντας έτσι την αρχή της ισότητας και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι απόλυτα αντιληπτό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων σεξισμού είναι γυναίκες και για τούτο απαιτείται αναβάθμιση του Νομοθετικού Πλαισίου. Την ίδια όμως στιγμή δεν γίνεται ο Νόμος να καλύπτει μόνο το μισό πληθυσμό της χώρας. Διότι οι νόμοι δεν γίνονται για να επικοινωνήσουν και να τονίσουν ένα πρόβλημα ή μια ανισότητα, αλλά για να επιλύουν τα προβλήματα για όλους τους πολίτες. Συνεπώς ως Συμμαχία Γυναικών θεωρούμε ότι η Πρόταση Νόμου πρέπει να προστατεύει εξίσου τις γυναίκες και τους άνδρες και να μετονομαστεί σε «Πρόταση Νόμου για την καταπολέμηση του σεξισμού και των σεξιστικών συμπεριφορών κατά των γυναικών και των ανδρών». Την ισότητα θα την πετύχουμε μόνο όταν συμπεριφερόμαστε και νομοθετούμε για όλους ανεξαιρέτως».

«Είτε γιατί είμαστε όμορφες, είτε γιατί είμαστε άσχημες…»

Ρούλα Μαυρονικόλα Πρόεδρος Σοσιαλιστικής Γυναικείας Κίνησης

-«Συγχαρητήρια για τις δυο Προτάσεις Νόμου…δεν θα είναι το πιο εύκολο πράγμα και θα δυσκολευτούμε πολύ να τις περάσουμε στην κοινωνία από πλευράς ευαισθητοποίησης. Μου θυμίζει λίγο τη Νομοθεσία για τη Βία στην Οικογένεια που ξεκινήσαμε να ψηφίσουμε το 1987, όταν η κοινωνία έλεγε ότι δεν υπάρχει βία στην οικογένεια και ούτε λόγος για ψήφιση τέτοιας Νομοθεσίας…Παρόλο που ξέρω ότι οι ΛΟΑΤΙ ομάδες, οι ανάπηροι και άλλοι υφίστανται ρατσισμό, δεν είμαι πολύ σίγουρη αν πρέπει η Νομοθεσία να καλύψει όλες αυτές τις ομάδες ή αν πρέπει να μείνουμε μόνο στις γυναίκες. Έτσι όπως εξελίσσεται η κοινωνία πρέπει να σκεφτούμε αν μπορούμε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Είμαι σίγουρη ότι θα καταλήξουμε με μια Πρόταση Νόμου, θεωρώ αυτή τη Νομοθεσία πολύ σημαντική και πρέπει οι γυναίκες που θα τις αφορά στο τέλος αυτή η Νομοθεσία, να ξέρουν πώς ακριβώς τις αφορά. Όσον αφορά τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είχαμε το πρόσφατο γεγονός στη Λεμεσό που ένας άνθρωπος υπέστη τον μεγαλύτερο ρατσισμό που μπορούσε να υποστεί άνθρωπος σε αυτή την κοινωνία και ήταν άνδρας. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί  ώστε με τη Νομοθεσία να βοηθήσουμε και όλους αυτούς που ταλαιπωρούνται με τον ρατσισμό, ιδιαίτερα τις γυναίκες που είμαστε στην πολιτική… όλες μας έχουμε κάτι να διηγηθούμε… είτε γιατί είμαστε όμορφες είτε γιατί είμαστε άσχημες, είτε γιατί δεν αξίζουμε, είτε γιατί δεν ντυνόμαστε ωραία…Έχουμε τώρα τις γυναίκες που έβαλαν υποψηφιότητα για τη Δημαρχία της Αγλαντζιάς και ήδη έχουν αρχίσει τα ρατσιστικά σχόλια για το…ποια είναι η πιο όμορφη και ποια είναι η πιο άσχημη, με προτροπές όπως «όμορφες ξεκινάτε δουλειά»…Αυτή είναι η κοινωνία μας και γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε Νομοθεσία και γι’ αυτό πρέπει να συζητήσουμε και να είμαστε σίγουρες ότι πρέπει να την εφαρμόσουμε».

Μαρίνα Κούκου Γραμματέας  Κεντρικού Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων ΠΕΟ

-«Ως συνδικαλιστική οργάνωση διαβλέπουμε μια διαδρομή του σεξισμού, παράλληλη με τη διαδρομή της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, για την ανάδειξη της οποίας (σ. σ. στη δημόσια σφαίρα) καταβάλλεται τόσο μεγάλη προσπάθεια όλα αυτά τα χρόνια. Πρέπει να προσπαθήσουμε  ώστε το ζήτημα να μην αφορά απλώς μια Νομοθεσία, αλλά να γίνει κτήμα της κυπριακής κοινωνίας».

Το θέμα είναι…ποιοι είναι τα θύματα και όχι οι θύτες

Ζέλεια Γρηγορίου Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κύπρου, Δίκτυο Ενάντια στη Βία Κατά των Γυναικών

-«Συμφωνώ με την κυρία Μαυρονικόλα ότι δεν θα είναι το πιο εύκολο πράγμα να περάσει στην κοινωνία αυτή η ριζοσπαστική Πρόταση Νόμου. Θα χρειαστεί από εσάς σθένος για να υπερασπισθείτε αυτό το Νομοσχέδιο στη Βουλή, αφού έχουν ήδη αρχίσει διάφορα σεξιστικά αστεία, όπου έχει δημοσιευτεί αναφορά σε αυτό το Νομοσχέδιο. Δεν θα είναι το πιο εύκολο και πρέπει να το κάνετε…Ο σεξισμός δεν στερεί μόνο ευκαιρίες, ο σεξισμός στερεί την εμπιστοσύνη στο δίκτυο που είναι γύρω του. Όσες από εσάς είχατε την ευκαιρία να καταγγείλετε σεξιστικό ή άλλου είδους αποκλεισμό, θα έχετε διαπιστώσει συχνά ότι δημιουργείται ένα είδος αποξένωσης από τους ανθρώπους δίπλα σας και υπονομεύεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς, γιατί πολλοί θα σας πουν, «ε σιγά κι εσύ!» και δεν θα ληφθεί υπόψη ως κάτι σημαντικό. Πέραν της ποινικοποίησης, είναι σημαντικό ότι η Νομοθεσία αναγνωρίζει πόσο βλαβερός είναι ο σεξισμός. Αυτό με φέρνει στο gender neutral... Πιστεύω ότι αν φύγει από το Νομοσχέδιο η αναφορά σε γυναίκες και γίνει gender neutral, δηλαδή γίνει αναφορά για άνδρες και γυναίκες, τότε αυτό το Νομοσχέδιο ξεδοντιάζεται. Πιο συγκεκριμένα, να πω ότι αυτό που είναι σημαντικό, είναι το ποιοι υποφέρουν από την πατριαρχία και ποιοι στερούνται βασικών δικαιωμάτων για να συνεχίζεται η πατριαρχία…Και αυτοί είναι οι γυναίκες. Η πατριαρχία επίσης είναι ομοφοβική και δεν υποδουλώνει μόνο τις γυναίκες, αλλά λέει ότι οι γυναίκες πρέπει να παντρεύονται, να είναι γυναίκες, να γεννούν παιδιά… Άρα η πατριαρχία είναι εναντίον και των ΛΟΑΤΙ και των ατόμων που δεν παντρεύονται και έχουν άλλα life style. Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό το Νομοσχέδιο πρέπει να περιλάβει όλες τις κατηγορίες ανθρώπων που στερούνται δικαιωμάτων λόγω της πατριαρχίας. Είπε η κυρία Ξένια Κωνσταντίνου ότι θύτες σεξισμού συχνά είναι και γυναίκες και συμφωνώ ότι πολλές φορές οι γυναίκες κάνουν σεξιστικές επιθέσεις σε βάρος άλλων γυναικών. Όμως το θέμα δεν είναι ποιοι είναι οι θύτες, αλλά ποιοι είναι τα θύματα. Όσον αφορά πάλι το gender neutral, πιστεύω επίσης ότι είναι οπισθοδρομικό και όχι προοδευτικό να αναφερθεί στο Νομοσχέδιο «άνδρας ή γυναίκα» διότι περάσαμε την εποχή της ανάπτυξης πολιτικών ισότητας όπου ο στόχος ήταν να αφαιρεθεί η διάκριση φύλου. Σήμερα είμαστε σε μια φάση που αναγνωρίζεται πόσο σημαντικό είναι το targeting, δηλαδή ποια ομάδα έχει υποστεί αυτή τη βία. Κι αν πάρουμε τον πιο σημαντικό Νόμο της εποχής μας που είναι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, αυτή δεν αναφέρεται γενικά σε βία, αλλά αναφέρεται σε βία κατά των γυναικών που έχει τη βαρύτητα της αναγνώρισης. Σε σχέση με την τρανσφοβία και την ομοφοβία, νομίζω ότι είναι λίγο υποκριτικό ν’ ανησυχούμε για σεξισμό κατά τρανς και ΛΟΑΤ ατόμων, όταν ακόμα το Νομοσχέδιο για αναγνώριση φύλου δεν έχει προχωρήσει. Θεωρώ ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη διατύπωση της βίας ανάμεσα σε τρανσφοβία, ομοφοβία και σεξισμό και δεν θεωρώ ότι η συμπερίληψη όλων αυτών των ομάδων σε αυτό το Νομοσχέδιο, κάνει καλό στην επίτευξη των στόχων. Σε ό,τι αφορά την Αρχή Εποπτείας, σκεφτήκατε την περίπτωση δημιουργίας ενός Παρατηρητηρίου που να έκανε καταγραφή και θα ενίσχυε τη θέση ότι χρειάζεται παρέμβαση; Αν είναι Παρατηρητήριο θα έχει μόνο συμβουλευτική δράση; Ναι έχουμε πολλά Σώματα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο ρόλος τους είναι συμβουλευτικός και δεν έχουν οι δράσεις τους, εκτελεστική αξία. Μόνο η Επίτροπος Διοίκησης έχει το δικαίωμα να κάνει έρευνα αυτεπάγγελτα. Στο εξωτερικό οι Επιτροπές Ισότητας έχουν αυτεπάγγελτα, δικαίωμα να καταγγείλουν και άρα χρειάζονται ειδικά Σώματα τα οποία όμως να μην έχουν πενιχρό προϋπολογισμό και να μην έχουν μόνο συμβουλευτικό ρόλο. Τέλος συμφωνώ με την κυρία Τζόζη Χριστοδούλου ότι η πρόνοια της Πρότασης Νόμου της κυρίας Δημητρίου που αναφέρει ότι «πρόσωπο το οποίο εκ προθέσεως εκδηλώνει ή προάγει σεξισμό είναι ένοχο αδικήματος»,  θα είναι η αχίλλειος πτέρνα αυτού του Νομοσχεδίου γιατί είναι πολύ δύσκολο να αποδειχτεί πρόθεση».

Δένα Σολωμή Πρόεδρος Ερευνητικού Κέντρου Ισότητας Φύλου

-«Ελπίζουμε να καταλήξουμε σε μια ενοποιημένη Πρόταση Νόμου από τις δύο υπάρχουσες. Πρέπει να περιληφθεί στο Νομοσχέδιο ο επαγγελματικός τομέας εκτός από τον δημόσιο τομέα, γιατί εκεί γίνεται ένας άγριος σεξισμός εναντίον της γυναίκας που την εμποδίζει συχνά να πάρει προαγωγή. Η καθημερινή γλώσσα του μέσου Κύπριου είναι σεξιστική, οπότε η αρμόδια Αρχή κατά του σεξισμού που θα αναλάβει με βάση το Νομοσχέδιο, πρέπει να έχει την ικανότητα να προωθεί την πρόληψη και την παιδεία για να ξεφύγουμε από αυτή τη νοοτροπία του σεξισμού που θεωρούμε κάτι το φυσικό στην κοινωνία μας».

*Σημειώνουμε ότι παρεμβάσεις στη συζήτηση έκαναν επίσης η Μαρία Επαμεινώνδα Εκτελεστική Διευθύντρια Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού, Ουρανία Σχίζα Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ, Σκεύη Πασιά Κεντρική Οργανωτική Γραμματέας ΠΟΓΟ, Ελένη Ευαγόρου Κοινωνιολόγος, Αλεξία Σακαδάκη Αν. Γενική Γραμματέας Γυναικείας Κίνησης Οικολόγων, Ναυσικά Χαραλάμπους Λειτουργός Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Μαρία Τσιαμαντά εκπρόσωπος Γυναικείας Οργάνωσης Κινήματος Αλληλεγγύης και Νάνα Αχιλλέως Γραμματέας Κεντρικής Γραμματείας ΠΑΣΥΔΥ.

Αριστερά η Ρούλα Μαυρονικόλα και η Ιωσηφίνα Αντωνίου.

Η Ακαδημαϊκός Ζέλεια Γρηγορίου στη διάρκεια της παρέμβασής της στη συζήτηση.

Φώτο: Αριστερά η Σκεύη Κουκουμά και η Αννίτα Δημητρίου στη συνεδρία της Δευτέρας 6^ης Ιουλίου 2020.