Ο τέως υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας «τουίταρε» για την κατάσταση της Κύπρου και προκάλεσε αντιδράσεις
Tου Λευτέρη Παπαιωάννου
Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ένα πρόσωπο που προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, καθώς οι τοποθετήσεις του για τις οικονομίες των δύο χωρών «ξεφεύγουν» από την κατάσταση όπως την παρουσιάζουν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών αφού δεν αποδέχεται το «success story» της λιτότητας που υπαγορεύεται από την τρόικα.
Παρόλα αυτά, σε συνδυασμό με την επιτυχημένη έξοδο της Κύπρου στις αγορές με την έκδοση 7ετούς ομολόγου, πολλοί αντέδρασαν στα κοινωνικά δίκτυα στα όσα «τουίταρε» ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας παραθέτοντας δύο γραφήματα για το κυπριακό ΑΕΠ και τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σχολίασε ότι η «Τρόικα σε απόγνωση παρουσιάζει την Κύπρο ως success story. Στο μεταξύ, συν. χρεος 305% του ΑΕΠ, ΑΕΠ καταρρακωμένο & μειούμενες αποταμιεύσεις». Οι αντιδράσεις στο σχόλιο του Γιάνη Βαρουφάκη ήταν έντονες από άλλους χρήστες του twitter που τόνισαν ότι η Κύπρος έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη και η πορεία της είναι θετική.
Κατά πόσο έχει δίκιο, όμως, ο Βαρουφάκης;
Αρχικά, το ΑΕΠ της Κύπρου γνώρισε αλματώδη άνοδο την δεκαετία του 2000 σε συνθήκες εύκολου δανεισμού και υπερβολικής ρευστότητας, αλλά η κατάσταση μετά το 2008 και την παγκόσμια οικονομική κρίση έδειξε ότι το επίπεδο που επιτεύχθηκε ήταν επίπλαστο και γι’ αυτό και κατέρρευσε απότομα, παρασέρνοντας την κυπριακή οικονομία σε μία κρίση άνευ προηγούμενου που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την κατάσταση μετά την εισβολή του 1974.
Το κυπριακό ΑΕΠ, παρά την επιστροφή στην ανάπτυξη, τα τελευταία δύο χρόνια δεν έφτασε στο επίπεδο του 2008 και δεν προβλέπεται να φτάσει ξανά σε τόσο υψηλά επίπεδα σύντομα.
Η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας στηρίχτηκε μέχρι τώρα στον τουρισμό – που αυξήθηκε και από συγκυριακές εξελίξεις όπως η κρίση στις άλλες χώρες της περιοχής – και στον περιορισμό των δημοσιονομικών δαπανών, αλλά ο τουρισμός έχει «ταβάνι», ειδικά αν δεν επιλεχθεί μια πιο «υγιής» ανάπτυξη, επεκτείνοντας την τουριστική περίοδο αλλά και τις συνοδευτικές υπηρεσίες και την τουριστική υποδομή. Μπορεί η ανάπτυξη της δεκαετίας του 2000 να στηρίχτηκε στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί σήμερα, αλλά υπάρχουν ακόμη τομείς που μπορούν να «ωθήσουν» την κυπριακή οικονομία αρκεί να γίνουν οι σωστές επενδύσεις και να δωθούν τα κατάλληλα κίνητρα.
Ταυτόχρονα, ο Γιάνης Βαρουφάκης έχει δίκιο σε ό,τι αφορά την μείωση των αποταμιεύσεων των κυπριακών νοικοκυριών, τα οποία είναι τα πιο υπερχρεωμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μόλις πριν από λίγες μέρες, η Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε στοιχεία για την κατάσταση του χρέους στην Κύπρο με τα νούμερα να είναι στα ύψη: Tο χρέος του μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα έφθασε στο 272,6% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2016, έχοντας σημειώσει πτώση από 275,4% του ΑΕΠ το προηγούμενο τρίμηνο.
Οι δείκτες χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων παρουσιάζουν σταδιακή μείωση στο 124,4% και 148,2% του ΑΕΠ αντίστοιχα στο τέλος Σεπτεμβρίου 2016, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους (130,3% και 151,5% του ΑΕΠ αντίστοιχα κατά το τέλος Σεπτεμβρίου 2015).
Σύμφωνα με την ΚΤΚ οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν στο επίπεδο του 225% του ΑΕΠ στο τέλος Δεκεμβρίου 2016 σε σύγκριση με 244,1% στο τέλος Δεκεμβρίου 2015.
Στη σύνοψη της έκθεσης της Κεντρικής Τράπεζας γίνεται αναφορά και στα περιουσιακά στοιχεία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την έκθεση τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (καθαρή αξία) των νοικοκυριών αυξήθηκαν στο 114,5% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2016, ενώ τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων παρέμειναν υψηλά στο 203,2% του ΑΕΠ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2016, παρουσιάζοντας μικρή μείωση από το προηγούμενο τρίμηνο.
Το πρόβλημα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων δεν αντιμετωπίζεται εύκολα και μέχρι να αντιμετωπιστεί δεν δικαιούται ουδείς να «πανηγυρίζει» για έξοδο από την κρίση.
Η βελτίωση της ρευστότητας των τραπεζών, η ανάπτυξη του ΑΕΠ με ποσοστό τέτοιο που να γίνει αισθητό και στην πραγματική οικονομία, δηλαδή πάνω από 3-4% και η αναζήτηση πυλώνων υγιούς ανάπτυξης όπως η τεχνολογία και η ενέργεια είναι απαραίτητα βήματα προτού βιαστούν κάποιοι να πουν ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης έχει άδικο.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας ανέβασε το «επίμαχο» τουίτ
Η πορεία του κυπριακού ΑΕΠ στο διάγραμμα που ανέβασε ο Γιάνης Βαρουφάκης
Η πορεία των αποταμιεύσεων των κυπριακών νοικοκυριών
