H δημόσια Τοποθέτηση Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών για τη συμμετοχή του/της Διευθυντή/ριας της Σχολικής Μονάδας στην αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών είναι ένα κρίσιμο ζήτημα που επηρεάζει την επαγγελματική ανάπτυξή τους, τη διδασκαλία και το σχολικό κλίμα. Η ανάθεση του ρόλου του/της αξιολογητή/ριας στον/στη διευθυντή/ρια της σχολικής μονάδας, θεωρούμε πως θα επηρεάσει ιδιαίτερα αρνητικά τη σχολική καθημερινότητα και θα επιβαρύνει το εργασιακό άγχος τόσο των διευθυντών/ριών όσο και των εκπαιδευτικών. Η Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών διαφωνεί με τη συμμετοχή του/της διευθυντή/ριας στην αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, όπως αυτή προτείνεται στην πρόταση του ΥΠΑΝ και προτείνει ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών πρέπει να βασίζεται σε πολλαπλές πηγές. Η θέση της Προοδευτικής στηρίζεται στις παραμέτρους που αναλύονται πιο κάτω:
- Υπερφόρτωση του/της Διευθυντή/ριας με Επιπλέον Ευθύνες και Καθήκοντα
Οι διευθυντές/ριες των σχολικών μονάδων έχουν ήδη ένα ευρύ φάσμα διοικητικών και οργανωτικών καθηκόντων, όπως η διαχείριση (επικοινωνία, στήριξη, καθοδήγηση κλπ.) του προσωπικού του σχολείου, ο σχολικός προγραμματισμός, η επικοινωνία με γονείς και φορείς, θέματα ασφάλειας και υγείας, η εσωτερική/διαμορφωτική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού έργου και πολλά άλλα. Η προσθήκη της ευθύνης της αριθμητικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών επιβαρύνει περαιτέρω τον ρόλο τους, καθιστώντας αδύνατο να ανταποκριθούν αποτελεσματικά σε όλα τα καθήκοντά τους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα είτε μια επιφανειακή και μη ουσιαστική εσωτερική αξιολόγηση είτε την παραμέληση άλλων σημαντικών διοικητικών καθηκόντων.
- Αποδυνάμωση του Συμβουλευτικού Ρόλου του/της Διευθυντή/ριας
Ο/Η διευθυντής/ρια θα πρέπει να έχει πρωτίστως έναν συμβουλευτικό και καθοδηγητικό ρόλο, βοηθώντας τους/τις εκπαιδευτικούς να βελτιώσουν και να ενδυναμώσουν τη διδασκαλία και το έργο τους. Όταν όμως ο/η ίδιος/α ο/η διευθυντής/ρια γίνεται αξιολογητής/ρια, αυτός ο ρόλος αποδυναμώνεται, καθώς ο/η εκπαιδευτικός θα διστάζει να ζητήσει καθοδήγηση και υποστήριξη από κάποιον/α που έχει την εξουσία να τον/την αξιολογήσει. Αντί για έναν/μία υποστηρικτή/ρια, ο/η διευθυντής/ρια μετατρέπεται σε ελεγκτή/ρια, γεγονός που περιορίζει την ποιότητα της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών.
- Η Αλλαγή του Σχολικού Κλίματος
Η σχέση του/της διευθυντή/ριας με τους/τις εκπαιδευτικούς θα πρέπει να είναι πρωτίστως υποστηρικτική και καθοδηγητική, και όχι ελεγκτική ή «τιμωρητική». Όταν ο/η διευθυντής/ρια αναλαμβάνει τον ρόλο του/της αξιολογητή/ριας, υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να δημιουργηθεί στη σχολική μονάδα αρνητικό κλίμα, το οποίο θα επηρεάσει τη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών και της διοίκησης.
- Διάβρωση της Συνεργασίας μεταξύ των Εκπαιδευτικών
Η εκπαιδευτική κοινότητα βασίζεται στη συνεργασία, την αλληλεγγύη και την ανταλλαγή ιδεών. Όταν ο/η διευθυντής/ρια αποκτά τον ρόλο του/της αξιολογητή/ριας, οι εκπαιδευτικοί ενδέχεται να μην εκφράζουν τις ανησυχίες τους, φοβούμενοι τις συνέπειες στην αξιολόγησή τους. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα, θα οδηγήσει σε απομόνωση και μειωμένη διάθεση για καινοτομία και ομαδικότητα.
- Περιορισμός της Παιδαγωγικής Αυτονομίας, της Καινοτομίας και της Δημιουργικότητας
Όταν οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ότι αξιολογούνται από τον/τη διευθυντή/ριά τους, ενδέχεται να αποφεύγουν την εφαρμογή νέων μεθόδων διδασκαλίας ή καινοτόμων πρακτικών, φοβούμενοι αρνητική αξιολόγηση σε περίπτωση αποτυχίας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια συντηρητική προσέγγιση στη διδασκαλία, περιορίζοντας την εξέλιξη και τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου.
- Το Παράδειγμα της Φινλανδίας
Στη Φινλανδία, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δεν πραγματοποιείται από τους/τις διευθυντές/ριες των σχολείων. Αντίθετα, το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα δίνει έμφαση στην αυτοαξιολόγηση και την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να αξιολογούν οι ίδιοι το έργο τους και να συμμετέχουν σε προγράμματα συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης. Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στην εμπιστοσύνη προς τους/τις εκπαιδευτικούς και στην πεποίθηση ότι η επαγγελματική τους ανάπτυξη είναι πιο αποτελεσματική, όταν προέρχεται από εσωτερική παρακίνηση παρά από εξωτερική αξιολόγηση.
Επιπλέον, στη Φινλανδία, οι σχολικές επιθεωρήσεις καταργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, και από τότε η έμφαση δίνεται στην υποστήριξη και την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, αντί για την αξιολόγησή τους από ανώτερα διοικητικά στελέχη. Αυτές οι πρακτικές έχουν συμβάλει στη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θεωρείται από τα καλύτερα στον κόσμο, υπογραμμίζοντας την αξία της εμπιστοσύνης και της αυτονομίας των εκπαιδευτικών. Μια πρακτική που ενισχύει την αυτοαξιολόγηση είναι η δημιουργία προγραμμάτων μεντορισμού και δικτύων ανατροφοδότησης από συναδέλφους.
Η Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών υπερτονίζει ότι η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών πρέπει να είναι ένα εργαλείο ανάπτυξης και όχι ελέγχου. Η ανάθεση του ρόλου του/της αξιολογητή/ριας στον/στη διευθυντή/ρια διαταράσσει το σχολικό κλίμα, μειώνει την αποτελεσματικότητα της διεύθυνσης και εντείνει τη γραφειοκρατία. Η έμφαση πρέπει να δοθεί σε πολλαπλές πηγές αξιολόγησης, προκειμένου να διασφαλιστεί μια δίκαιη, αντικειμενική και ουσιαστική διαδικασία που θα στηρίζει τους εκπαιδευτικούς αντί να τους αποδυναμώνει. Στόχος μας θα πρέπει να είναι ένα Δημοκρατικό και Ανθρώπινο Σχολείο για ΟΛΟΥΣ.
