Προς σύσταση, όχι απόφαση για τρίτη δόση

Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η τάση που επικρατεί σε υπουργείο Υγείας και επιδημιολόγους είναι η τρίτη δόση να μην είναι υποχρεωτική για τις ομάδες του πληθυσμού που θα κληθούν να τη λάβουν. Στο πνεύμα αυτό το Υπουργικό Συμβούλιο στην επόμενη συνεδρία του (μέσα εβδομάδας) θα έχει ενώπιόν του όλα τα δεδομένα προκειμένου να προχωρήσει σε απλή σύσταση και όχι απόφαση για την τρίτη δόση, όπως έλεγε έγκυρη πηγή στην «Κ». Ο προσανατολισμός διαχείρισης του όλου ζητήματος προκύπτει και από τις εκτιμήσεις που υπάρχουν, ότι ο ΕΜΑ δεν αναμένεται να διατυπώσει ξεκάθαρη θέση και πιθανότατα θα περιοριστεί σε μια απλή ανακοίνωση, ενδεχομένως τη Δευτέρα. Όποια και αν είναι τελικά η μορφή τοποθέτησης του Υπουργικού Συμβουλίου, το σίγουρο είναι πως αμέσως μετά θα ξεκινήσει το πρακτικό κομμάτι εφαρμογής της επιπρόσθετης δόσης. Οι λεπτομέρειες θα κλειδώσουν σε σύσκεψη που έχει συγκαλέσει την ερχόμενη Τρίτη ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλας και στην οποία θα λάβουν μέρος οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, το υπουργείο Υγείας καθώς και η Επιστημονική Συμβουλευτική Ομάδα. Ενώπιον της σύσκεψης θα τεθούν οι απόψεις που έχει ζητήσει ο υπουργός Υγείας από τη Συμβουλευτική Ομάδα, καθώς και δεδομένα που έχουν ζητηθεί από άλλες χώρες. Κυβέρνηση και επιδημιολόγοι φαίνεται να έχουν καταλήξει πως η επιπρόσθετη δόση εμβολίου θα προορίζεται για άτομα άνω των 70 ετών, σε πρώτη φάση. Επίσης στη συγκεκριμένη κατηγορία θα συμπεριληφθούν ανασοκατεσταλμένοι, χωρίς ηλικιακό περιορισμό, καθώς και πρόσωπα σε κλειστές δομές.

Στη σύσκεψη της ερχόμενης Τρίτης οι συμμετέχοντες εν πολλοίς θα καθορίσουν τις παραμέτρους του επιπρόσθετου εμβολιασμού. Αρχικά στο τραπέζι βρισκόταν το σενάριο εμβολιασμού των ατόμων άνω των 65 ετών, ωστόσο φαίνεται ο ηλικιακός περιορισμός να έχει ανέβει στα 70 έτη. Όπως είχε γράψει εγκαίρως η «Κ», οι αποφάσεις θα ληφθούν στη βάση απαντήσεων που θα δοθούν σε βασικά ερωτήματα.

– Πώς θα εμβολιαστούν όσοι έχουν λάβει το μονοδοσικό εμβόλιο της J&J αλλά και της Astra Zeneca;

– Μπορεί να γίνει αλλαγή εμβολίου σε κάποιον που έχει λάβει διαφορετικό;

– Ποια είναι η τελευταία ημερομηνία εμβολιασμού που επιτρέπει τη λήψη της συμπληρωματικής δόσης;

Η αναγκαιότητα

Ακόμα και αν μέχρι τη σύσκεψη της Τρίτης δεν υπάρχουν απαντήσεις από πλευράς ΕΜΑ, σε επιστημονικό επίπεδο φαίνεται να έχει εδραιωθεί η άποψη για την αναγκαιότητα της τρίτης, ή επιπρόσθετης, ή ενισχυτικής δόσης για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού. Ένα στοιχείο που έχει υποδειχθεί από τον ΕΜΑ είναι να μη χαρακτηρίζεται ενισχυτική η δόση για ανοσοκατεσταλμένους, για τον λόγο ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία η δόση θα λειτουργεί ως επιπρόσθετη και θα έχει διαφορετικό στόχο. Όπως διευκρινίζεται, η τρίτη δόση θα λαμβάνεται από άτομα που δεν έχουν πετύχει την καλύτερη δυνατή προστατευτική ανοσία από τις δύο προηγούμενες λόγω της υποκείμενης κατάστασής τους. Στη λογική αυτή η τρίτη δόση θα χορηγηθεί σε δυο κατηγορίες ατόμων:

– Σε αυτούς που δεν πέτυχαν ποτέ την επιδιωκόμενη προστατευτική ανοσία (ανοσοκατεσταλμένοι). Με την τρίτη δόση αυτό το οποίο διαπιστώθηκε είναι πως επιτυγχάνεται ο αρχικός στόχος δηλαδή η ενίσχυση της ανοσίας.

– Στους υπερήλικες και στα άτομα κλειστών δομών. Εδώ ο στόχος θα είναι να επανέλθει στο επιθυμητό επίπεδο και να παραταθεί χρονικά η υπάρχουσα προστατευτική ανοσία που προέκυψε από το αρχικό σχήμα εμβολιασμού αλλά μειώθηκε προϊόντος του χρόνου.

Τα εμβόλια

Ένα άλλο επίσης σοβαρό ζήτημα είναι το σχετικό με τον τύπο των εμβολίων. Και εδώ η επιστημονική κοινότητα βασιζόμενη σε σχετικές μελέτες δεν εντοπίζει προβλήματα σε ενδεχόμενο ανακάτεμα εμβολίων. Όπως έγραψε η «Κ», η ενισχυτική δόση μπορεί να γίνει με διαφορετικό εμβόλιο και όχι κατ’ ανάγκη με το ίδιο. Δηλαδή κάποιος που έκανε τις δύο δόσεις με AstraZenaca, μπορεί να κάνει την ενισχυτική με κάποιο άλλο εμβόλιο, όπως της Pfizer ή της Moderna. Για το μονοδοσικό εμβόλιο της J&J υπήρχαν συστάσεις στις ΗΠΑ για δεύτερη δόση, κυρίως λόγω της μετάλλαξης Δέλτα. Στην Ευρώπη δεν υπάρχουν ανάλογες συστάσεις, αν δηλαδή η επιπρόσθετη δόση μπορεί να γίνει με το ίδιο εμβόλιο ή με κάποιο άλλο mRNA. Πάντως, όσον αφορά το «ανακάτεμα» των εμβολίων για τις ανάγκες της επιπρόσθετης δόσης οι επιστημονικές απόψεις είναι θετικές, τόσο στο κομμάτι της ασφάλειας, όσο και της αποτελεσματικότητας.

Το άνοιγμα των σχολείων

Εκτός από την τρίτη δόση εμβολίων, ένα από τα θέματα που χρήζουν άμεσης διαχείρισης από την κυβέρνηση είναι το άνοιγμα του συνόλου της εκπαίδευσης για το νέο σχολικό έτος. Το ακανθώδες ζήτημα που προκαλεί ήδη φραστικές τριβές, είναι τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα εφαρμοστούν. Η πρόταση να συμπεριληφθούν τα μοριακά τεστ (PCR ) ως απαραίτητη προϋπόθεση για φυσική παρουσία στα πανεπιστημιακά ιδρύματα όσων δεν έχουν εμβολιασθεί, αναμένεται να συζητηθεί για λήψη οριστικής απόφασης μέχρι τα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας. Πηγές του υπουργείου Υγείας αναφέρουν πως το συγκεκριμένο θέμα θα ξεκαθαρίσει ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου στην επόμενη συνεδρία του. Οι ίδιες πηγές θεωρούν πως οι ικανοποιητικές ημερήσιες επιδόσεις ενδεχομένως να αφαιρέσουν από τα υγειονομικά πρωτόκολλα την υποχρέωση του PCR για φυσική παρουσία ανεμβολίαστων φοιτητών στα πανεπιστήμια κατά τη νέα χρονιά. Στην περίπτωση που υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη, στη λίστα των υγειονομικών πρωτοκόλλων θα παραμείνουν τα rapid tests, ενώ σκέψεις γίνονται να μειωθεί από 80% το ποσοστό φυσικής παρουσίας στο 70% ή και στο 65%.

Στις υπόλοιπες βαθμίδες της εκπαίδευσης το κλίμα εμφανίζεται να είναι ομαλότερο. Τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα εφαρμοσθούν σε Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια, τα ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας. Όπως πληροφορηθήκαμε, ο βασικός κορμός των νέων πρωτοκόλλων θα είναι ο ίδιος με αυτόν που εφαρμόσθηκε κατά την περσινή σχολική χρονιά. Σε ό,τι αφορά τα τεστ οι μαθητές σε πρώτη φάση θα είναι υποχρεωμένοι να προσκομίζουν δυο rapid test εβδομαδιαίως (κάθε τρεις μέρες), τα οποία θα είναι δωρεάν. Για τους καθηγητές και το υπόλοιπο προσωπικό θα ισχύει ό,τι και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Οι εμβολιασμένοι θα παρουσιάζουν το πιστοποιητικό ενώ οι υπόλοιποι PCR ή rapid test. Το σύστημα με τα τεστ για τους μαθητές θα επαναξιολογηθεί τέλος Σεπτεμβρίου και εφόσον η σημερινή επιδημιολογική εικόνα δεν αλλάξει, υπάρχουν σκέψεις να μειωθεί ο εβδομαδιαίος αριθμός των rapid test σε ένα. Επίσης στις σχολικές αίθουσες πέρα από την εσωτερική διαρρύθμιση των αιθουσών θα τοποθετηθούν και συστήματα εξαερισμού.

Από Οκτώβριο νέες χαλαρώσεις

Ένα ζήτημα το οποίο προκύπτει από την ικανοποιητική ημερήσια επιδημιολογική αξιολόγηση είναι οι χαλαρώσεις των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν σε άλλες δραστηριότητες, κοινωνικές και οικονομικές.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στο κυβερνητικό επιτελείο δεν ασχολούνται επί του παρόντος με το ενδεχόμενο χαλαρώσεων. Κυβέρνηση και επιδημιολόγοι εμφανίζονται συγκρατημένοι υπολογίζοντας και την εμπειρία του παρελθόντος ιδιαίτερα μετά το περσινό Πάσχα, όπου το κλίμα ευφορίας οδήγησε σε χαλαρώσεις τόσο του μηχανισμού ελέγχου των υγειονομικών μέτρων όσο και των πολιτών. Αυτό που φαίνεται να προκαλεί αισθήματα αυτοσυγκράτησης είναι το άνοιγμα της εκπαίδευσης και η ανησυχία για ενδεχόμενη επιδημιολογική επιβάρυνση, κάτι που συνέβη στο παρελθόν. Στο πνεύμα αυτό η ομάδα διαχείρισης της πανδημίας επιλέγει τη συντηρητική λογική.

Έγκυρες πηγές έλεγαν στην «Κ» πως ο Σεπτέμβριος θα είναι μήνας βαρόμετρο για το ενδεχόμενο γενικότερων χαλαρώσεων από τον Οκτώβριο και μετά. Εάν και εφόσον η επιστροφή στα θρανία δεν επιβαρύνει επιδημιολογικά, σε μια τέτοια περίπτωση κυβέρνηση και επιδημιολόγοι θα εξετάσουν την πιθανότητα σταδιακής άρσης περιοριστικών μέτρων. Όπως επεσήμαναν αρμόδιες πηγές στην «Κ», αν και είναι νωρίς και ουδείς είναι σε θέση να κάνει υποθέσεις, δεν πρέπει να θεωρείται εξωπραγματικό το σενάριο προσεχτικών χαλαρώσεων στον χώρο της εστίασης σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, στο λιανικό εμπόριο καθώς και στις συναθροίσεις σε δημόσιους χώρους.

πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ