ΣΠΑΒΟ: Μαζί γυναίκες και άνδρες κατά της ενδοοικογενειακής βίας

Φετινοί στόχοι η ευαισθητοποίηση ανδρικού πληθυσμού και η ενημέρωση για σεξουαλική βία

ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

«Οι αγώνες κατά της ενδοοικογενειακής βίας είναι και θα πρέπει να παραμείνουν συλλογικοί που ενώνουν όλες τις γυναίκες και άνδρες που τάσσονται  ενάντια στην πατριαρχία και το σεξισμό – και συνεπώς έχοντας ως οδηγό και σεβόμενοι την ιστορία και πορεία των αγώνων που δόθηκαν και που δίδονται, μπορούμε να δημιουργήσουμε το μέλλον που θα θέλαμε να παραδώσουμε στις γενεές που θα ακολουθήσουν για τη συνέχιση των αγώνων της ισότητας των φύλων» τόνισε η νέα Επιστημονική Διευθύντρια του Συνδέσμου για την Πρόληψη και την Αντιμετώπισης της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ) Δρ Άντρη Ανδρονίκου. Μιλούσε τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2019  Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, σε δημοσιογραφική διάσκεψη του ΣΠΑΒΟ στο αμφιθέατρο CYTA στη Λευκωσία στο πλαίσιο έναρξης των 16ήμερων Παγκόσμιων Ημερών Δράσης Ενάντια στη Βία Κατά των Γυναικών, στις οποίες συμμετέχουν περισσότερες από 6 χιλιάδες οργανώσεις σε περίπου 187 χώρες. Περιγράφοντας αδρομερώς το σημαντικό έργο του ΣΠΑΒΟ τα τελευταία χρόνια η Πρόεδρος του Συνδέσμου Κική Πογιατζή έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην εκστρατεία του οργανισμού για ευαισθητοποίηση και ενημέρωση με τίτλο «Οι άνδρες τάσσονται ενάντια στη βία κατά των γυναικών». Είπε ότι ο ΣΠΑΒΟ έχει καλέσει εταιρίες και φορείς να ζητήσουν από τους άνδρες που εργοδοτούν να υπογράψουν δήλωση ότι τάσσονται ενάντια στη βία κατά των γυναικών και ότι οι εταιρίες ή οργανισμοί που θα συγκεντρώσουν τις περισσότερες υπογραφές θα βραβευτούν στην τελετή λήξης των 16ήμερων εκδηλώσεων στις 10 Δεκεμβρίου 2019.

Ποινικοποίηση και συνεργασία

Στην εκδήλωση του ΣΠΑΒΟ που συντόνισε ο υπογράφων, απηύθυναν χαιρετισμούς η Υπουργός Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Ιωσηφίνα Αντωνίου και εκ μέρους του Υπουργού Δικαιοσύνης η Ανώτερη Διοικητική Λειτουργός του Υπουργείου Μάρω Βαρναβίδου. Η κυρία Αιμιλιανίδου ανέφερε ότι η συνεργασία του Υπουργείου της με τον ΣΠΑΒΟ «είναι μακρόχρονη και πολύ σημαντική» και ότι για την ενίσχυση αυτής της συνεργασίας τον Δεκέμβριο 2017 υπογράφηκε Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών «με στόχο την ανάληψη πρωτοβουλίας και δράσεων για την πρόληψη, την καλύτερη δυνατή στήριξη και προστασία των θυμάτων βίας στην οικογένεια και την ενίσχυση της αποτελεσματικής συνεργασίας μας». Στον χαιρετισμό του ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Σαββίδης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «στα πλαίσια της πολιτικής μας για σταδιακή υιοθέτηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας) προχωρήσαμε στην ετοιμασία ειδικού νομοσχεδίου που ποινικοποιεί συμπεριφορές που μέχρι σήμερα δεν αποτελούσαν αντικείμενο ειδικής ποινικής ρύθμισης, όπως είναι η παρενοχλητική παρακολούθηση (stalking). Παράλληλα – πρόσθεσε – ετοιμάσαμε ειδικό νομοσχέδιο, μέσω του οποίου ποινικοποιούνται όλες οι μορφές βίας κατά των γυναικών, με στόχο να ενσωματωθούν πλήρως οι πρόνοιες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης στο κυπριακό δίκαιο». Στον δικό της χαιρετισμό η Επίτροπος Ισότητας Ιωσηφίνα Αντωνίου επεσήμανε ότι «η ενδοοικογενειακή βία δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση, αφορά ολόκληρη την κοινωνία και είναι ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας». Πρόσθεσε ότι «η αποσιώπηση αυτού του ανομολόγητου εγκλήματος – το οποίο είναι το πιο διαδεδομένο στον κόσμο – πλήττει τη ζωή, την αξιοπρέπεια και την ακεραιότητα του μισού πληθυσμού της γης και υποβαθμίζει κάθε κοινωνία ηθικά, πολιτισμικά, κοινωνικά και οικονομικά. Είναι καθήκον όλων μας να εργαστούμε συλλογικά και συντονισμένα για την πλήρη εξάλειψή του».

Το όραμα του Σπιτιού της Γυναίκας

Όπως είπε στην παρουσίαση της η Δρ Άντρη Ανδρονίκου, φέτος οι δράσεις του ΣΠΑΒΟ στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση του ανδρικού πληθυσμού, στην ανάδειξη και ενημέρωση για τη σεξουαλική βία και στο ζήτημα των γυναικοκτονιών και των δεικτών επικινδυνότητας στην κυπριακή κοινωνία. Πρόσθεσε ότι στόχος της εκστρατείας είναι να ληφθούν 1768 υπογραφές από άνδρες που τάσσονται ενάντια στη βία κατά των γυναικών, αφού 1768 ήταν οι υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας το 2018 και βέβαια να εγγραφούν νέοι άνδρες μέλη στο ΣΠΑΒΟ. Συνέχισε λέγοντας ότι «ο ΣΠΑΒΟ στα 30 χρόνια κοινωνικής προσφοράς του συνεχίζει να αποτελεί το βασικό εταίρο του κράτους (με χρηματοδότες του τα Υπουργεία Εργασίας και Δικαιοσύνης και τον Εθνικό Μηχανισμό για τα Δικαιώματα της Γυναίκας) και αναπτύσσει υπηρεσίες και προγράμματα, συνεργάζεται με όλα τα οργανωμένα σύνολα που μάχονται ενάντια στη βία και συμμετέχει στη χάραξη της κοινωνικής πολιτικής γι’ αυτά τα ζητήματα». Πρόσθεσε ότι τον Ιούνιο 2019 αποφασίσθηκε από το κράτος και ανατέθηκε στο ΣΠΑΒΟ η διαχείριση του Σπιτιού της Γυναίκας, η δημιουργία του οποίου είναι σε εξέλιξη, με πιλοτική εφαρμογή στη Λευκωσία. Θα είναι υπό την εποπτεία των αρμόδιων Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, Ψυχικής Υγείας και της Αστυνομίας. Ήδη εγκρίθηκε και λειτουργεί η Ad-hoc Υπουργική Επιτροπή (Υπουργεία Εργασίας, Δικαιοσύνης και Υγείας) υπό τον Συντονισμό της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια για την εποπτεία των ενεργειών για τη δημιουργία του «Σπιτιού της Γυναίκας». Όπως τόνισε η Δρ Ανδρονίκου, «το όραμα του Σπιτιού της Γυναίκας είναι να προστατεύσει και να στηρίξει όλες τις γυναίκες (και τα ανήλικα παιδιά τους) καθώς και κορίτσια (κάτω των 18 ετών) θύματα βίας, για μια ζωή χωρίς βία και να κάνει την κοινωνία πιο ασφαλή μέσα από την συγκέντρωση των παρεχόμενων υπηρεσιών κάτω από την ίδια στέγη. Παρεχόμενες υπηρεσίες θα είναι η λήψη μέτρων προστασίας, η άμεση/βραχεία ψυχολογική στήριξη και ενδεχόμενη παραπομπή σε άλλες υπηρεσίες για μακροπρόθεσμη θεραπεία, η κοινωνικο-οικονομική στήριξη, η ιατρική εξέταση για σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, η λήψη κατάθεσης του θύματος, καθώς και η λήψη οπτικογραφημένης κατάθεσης από την Αστυνομία. Θα παρέχονται επίσης υπηρεσίες παραπομπής ή/και συνοδείας όποτε αυτό απαιτείται και νομικές υπηρεσίες».

Γραμμή Βοήθειας και ατομικά ραντεβού

Στατιστικά στοιχεία από τον Γενάρη 2019 μέχρι σήμερα η Γραμμή Βοήθειας 1440 του ΣΠΑΒΟ δέχτηκε 14586 κλήσεις – αναλογικά 45 κλήσεις την ημέρα. Σύμφωνα με τα στατιστικά το πρώτο εξάμηνο 2019 καταγράφηκαν 758 υποθέσεις βίας, δηλαδή 4 περιπτώσεις βίας την ημέρα. Σε ένα ποσοστό 84% το θύμα ήταν γυναίκα, το 73% των θυμάτων συμβιώνουν με το δράστη, ενώ το 64% αναφέρει ψυχολογική και σωματική βία. Το ίδιο διάστημα 1 στα 10 θύματα έκανε προσπάθειες να θέσει τέρμα στη ζωή του. Οι κλήσεις για το περιστατικό έγιναν σε ποσοστό 52% από το ίδιο το θύμα, 15,5% από άτομο από το οικογενειακό περιβάλλον, 9% από φιλικό περιβάλλον, 8% από γείτονες, 5% από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, 2,5% από άλλες υπηρεσίες και 2% από την Αστυνομία. Αναφερόμενοι πάντα στο πρώτο εξάμηνο 2019 ο δράστης σε ποσοστό 54% ήταν ο σύζυγος, 8% σύντροφος, 5% πρώην σύζυγος, 3% πρώην σύντροφος, ενώ συνολικά σε ποσοστό 70% ο δράστης είναι νυν ή πρώην σύζυγος/σύντροφος. Σε σχέση με τη θυματοποίηση παιδιών στο πλαίσιο ενδοοικογενειακής βίας αναφέρεται ότι τα παιδιά δέχονται βία στις 6 από τις 10 περιπτώσεις που υπάρχουν παιδιά. Πιο αναλυτικά 68% των θυμάτων έχουν παιδιά, 20% των παιδιών παρακολουθούν βίαιες πράξεις, 17% δέχθηκαν ψυχολογική βία, 4% δέχθηκαν ψυχολογική και σωματική βία, 2% παραμέληση και 1% ψυχολογική, σωματική βία και παραμέληση.

Τα θύματα ζητούν από τη Γραμμή Βοήθειας του ΣΠΑΒΟ σε ποσοστό 50% άμεση συμβουλευτική παρέμβαση στη κρίση, 22% ζητούν πληροφορίες, 12% χώρο διαμονής, 12% διασύνδεση με υπηρεσίες και 3% ατομικό ραντεβού. Υπολογίζονται περίπου 4 – 5  ατομικά ραντεβού την ημέρα, καθώς το εξάμηνο αυτό 91 άτομα αποτάθηκαν για συμβουλευτική, πραγματοποιήθηκαν 446 ραντεβού ατομικής συμβουλευτικής, 336 ατομικά ραντεβού με θύματα και 53 ατομικά ραντεβού με δράστες. Σε ό,τι αφορά τους χώρους διαμονής από τον Γενάρη μέχρι τον Οκτώβρη 2019 φιλοξενήθηκαν συνολικά στον χώρο φιλοξενίας Λευκωσίας και Πάφου 44 γυναίκες και 65 παιδιά».

Μόνο το ναι σημαίνει ναι…

«Το στερεότυπο ότι οι γυναίκες χάνουν το δικαίωμα να λένε «όχι» στις συντροφικές τους σχέσεις παραμένει ισχυρό σε πολλά μυαλά», επεσήμαναν στην παρουσίασή τους με θέμα τη σεξουαλική βία στις συντροφικές σχέσεις, οι Λειτουργοί του ΣΠΑΒΟ Παναγιώτα Γρηγορίου και Αναστασία Σάββα. «Υποστηρίζουμε» πρόσθεσαν «τις έννοιες πλήρους συναίνεσης και θέλουμε να μετατοπίσουμε την εστίαση της ευθύνης από τις γυναίκες σε αυτό που χρειάζεται να κάνουν οι άντρες για να εγκαθιδρύσουν μια ασφαλή και συναινετική σεξουαλική σχέση. Μόνο το ναι σημαίνει ναι και δεν έχει σημασία αν είναι εντός ή εκτός μιας συντροφικής σχέσης. Η σεξουαλική κακοποίηση εντός της συντροφικής σχέσης είναι οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής βίας εντός μιας συντροφικής σχέσης. Συμπεριλαμβάνει τον βιασμό εντός του γάμου, αλλά και άλλες μορφές σεξουαλικής κακοποίησης που λαμβάνουν χώρα εντός μιας νυν ή πρώην συντροφικής σχέσης, είτε τα άτομα είναι παντρεμένα είτε όχι. Η σεξουαλική βία εντός της συντροφικής σχέσης δεν σχετίζεται με την ερωτική πράξη. Στην πραγματικότητα στοχεύει στον εξευτελισμό, την υποβίβαση και την εκδικητική συμπεριφορά του δράστη προς το θύμα.

Παραδείγματα βίας στη συντροφική σχέση

Όπως αναφέρθηκε στην παρουσίαση, παραδείγματα σεξουαλικής βίας εντός της συντροφικής σχέσης είναι:

*Η σεξουαλική κακοποίηση ως μια μορφή βίας στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας, όπως η εξαναγκαστική ή αναγκαστική συνουσία.

*Η απαίτηση να κάνουν σεξ μετά από μια βίαιη επίθεση ως προσπάθεια συμφιλίωσης.

*Ο εξαναγκασμός της συντρόφου σε σεξουαλικές πράξεις που είδε ο δράστης στην πορνογραφία.

*Η υποβάθμιση της εμφάνισης ή της απόδοσης της στη σεξουαλική πράξη.

*Η ενημέρωση της συντρόφου του για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις.

*Η απαίτηση η σύντροφος του να κάνει σεξ με άλλα άτομα.

*Η χρήση της τεχνολογίας για τη θυματοποίηση της συντρόφου του (μπορεί να απειλήσει ότι θα ανεβάσει στο διαδίκτυο, βίντεο ή φωτογραφίες της συνουσίας).

*Η στέρηση του δικαιώματος στην αυτονομία του σώματος της και της αναπαραγωγικής και σεξουαλικής της υγείας.

*Ο φόβος της γυναίκας να αρνηθεί τα αιτήματα του δράστη».

Η ορατή και η αόρατη βία

Οι δύο Λειτουργοί παρουσίασαν στατιστικά στοιχεία του ΣΠΑΒΟ σύμφωνα με τα οποία για το πρώτο 6μηνο του 2019 ποσοστό 2.5% των γυναικών δήλωσαν στη Γραμμή Στήριξης 1440 ότι δέχθηκαν ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική βία και 2% δήλωσαν ότι δέχθηκαν ψυχολογική και σεξουαλική βία. Στις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες για το πρώτο 6μηνο του 2019 ποσοστό 18.7% των γυναικών δήλωσαν στα ατομικά ραντεβού ότι δέχθηκαν ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική βία και 12% δήλωσαν ότι δέχθηκαν ψυχολογική και σεξουαλική βία. Στην Κύπρο σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας μεταξύ των ετών 2016 – 2018 καταγγέλθηκαν συνολικά 69 βιασμοί – όχι μόνο εντός συντροφικής σχέσης. Η Κύπρος έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά καταδικών στην Ευρώπη και οι ποινές είναι ανεπαρκείς και μη αποτρεπτικές. Επιπρόσθετα παραμένει ίσως μια από τις χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν διαθέτει εξειδικευμένες υπηρεσίες στήριξης και προστασίας θυμάτων σεξουαλικής βίας. Τα ποσοστά διώξεων για βιασμό εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλά σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης άλλες πιο «αόρατες» μορφές σεξουαλικής βίας, όπως ο σεξουαλικός εξαναγκασμός και εκμετάλλευση, η καταπάτηση του δικαιώματος στην ελεύθερη αναπαραγωγική υγεία ή η ανεπιθύμητη έκθεση σε πορνογραφία, εξακολουθούν να παραμένουν εντελώς απαρατήρητες, ειδικά εάν διαπράττονται εντός συντροφικής σχέσης. Αυτές οι μορφές βίας καλύπτονται από διάφορους μύθους και στερεότυπα τα οποία αποθαρρύνουν τα θύματα να τις καταγγείλουν».

Κίνητρα η κυριαρχία, ο έλεγχος, η εξουσία

«Οι γυναικοκτονίες είναι η δολοφονία των γυναικών από άντρες, ακριβώς επειδή είναι γυναίκες ως αποτέλεσμα της κορύφωσης της βίας εναντίον τους, με κίνητρα την κυριαρχία, τον έλεγχο και την εξουσία πάνω στο θύμα» ανέφεραν στη δική τους παρουσίαση με θέμα τις γυναικοκτονίες στην κυπριακή πραγματικότητα οι Λειτουργοί του ΣΠΑΒΟ Αννίτα Βράχα και Ανδρόνικα Ιταλού. Υπογράμμισαν ότι η συνήθης προβολή των γυναικοκτονιών από τα ΜΜΕ ως «εγκλημάτων πάθους» συμβάλλουν στην παγιοποίηση και διαιώνιση των κοινωνικών στερεοτύπων και υπενθύμισαν ότι σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Βιέννης η γυναικοκτονία είναι αποτέλεσμα δολοφονίας μέσω ενδοοικογενειακής ή συντροφικής βίας, μέσω βασανισμού γυναικών, ως έγκλημα τιμής, στο πλαίσιο ενόπλων συγκρούσεων, σε σχέση με θέματα προίκας και εξαιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου. Οι γυναικοκτονίες σχετίζονται ακόμα με τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, με το οργανωμένο έγκλημα, με την εμπορία προσώπων και με την ενδυνάμωση στρατιωτικών ομάδων.

Οι πέντε τομείς επικινδυνότητας

Σύμφωνα με τις δύο εισηγήτριες, «η επιστημονική κοινότητα σε μια προσπάθεια καθορισμού των παραγόντων επικινδυνότητας που σχετίζονται με το φαινόμενο της γυναικοκτονίας κατέληξε σε πέντε τομείς. Ο πρώτος τομέας αφορά στα χαρακτηριστικά του θύτη και περιλαμβάνουν τη χρήση ουσιών και αλκοόλ, το ιστορικό παραβατικότητας, τη βία σε προηγούμενες σχέσεις, την κατοχή όπλων, το ενδεχόμενο ο θύτης να υπήρξε θύμα βίας στην παιδική ηλικία, προβλήματα ψυχικής υγείας και κοινωνική ευαλωτότητα. Όσον αφορά τον δεύτερο τομέα που αφορά τα χαρακτηριστικά του θύματος, καταγράφονται η κοινωνική ευαλωτότητα/αποκλεισμός, το ιστορικό βίας στις σχέσεις, η χρήση ουσιών και προβλήματα ψυχικής υγείας. Τον τρίτο τομέα αποτελεί ο παράγοντας της υπάρχουσας σχέσης, όπως το κατά πόσο οι σύντροφοι βρίσκονται σε διάσταση/συγκατοίκηση, κατά πόσο ο θύτης ασκεί παρενοχλητική παρακολούθηση στο θύμα και τέλος η παρουσία παιδιών από προηγούμενες σχέσεις. Στον τέταρτο τομέα ως παράγοντες επικινδυνότητας θεωρούνται η ανεπάρκεια κοινωνικού υποστηρικτικού πλαισίου και δομών και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών, η αποδοχή της βίας ως κοινωνικό στερεότυπο και το ανεπαρκές ή/και αναποτελεσματικό νομοθετικό πλαίσιο. Τέλος στον πέμπτο τομέα αναφέρεται ο παράγοντας της θνησιμότητας όπου οι απειλές με τη χρήση όπλου και οι  απόπειρες στραγγαλισμού αποτελούν δύο από τους σημαντικότερους δείκτες επικινδυνότητας, όσο και ο φόβος του θύματος για τη ζωή του».

Ουσίες, αλκοόλ, παρενοχλητική παρακολούθηση

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΠΑΒΟ που αφορούν το έτος 2018 και το πρώτο εξάμηνο του 2019, συνολικά 65 γυναίκες φιλοξενήθηκαν στους χώρους φιλοξενίας του Συνδέσμου στη Λευκωσία και στην Πάφο, ενώ η Γραμμή Βοήθειας 1440 χειρίστηκε 2526 υποθέσεις και έχουν γίνει 1138 Συμβουλευτικές Συναντήσεις με θύματα και θύτες. Όσον αφορά τους χώρους φιλοξενίας το 44% των θυτών έκαναν χρήση αλκοόλ, 24% έκαναν χρήση ουσιών, 7,7% των θυτών αντιμετώπιζαν κάποια ψυχική ασθένεια, ενώ 20% ασκούσαν παρενοχλητική παρακολούθηση στο θύμα. Γενικότερα έχει παρατηρηθεί ότι η παρενοχλητική παρακολούθηση αποτελεί σοβαρό παράγοντα επικινδυνότητας για τη ζωή του θύματος και τα επίπεδα μπορεί να αυξηθούν το πρώτο διάστημα που το θύμα φεύγει από την κακοποιητική σχέση».

«It starts with ME, together WE can»

Σημειώνουμε ότι από τις 25 Νοεμβρίου 2019 στο πλαίσιο των 16ήμερων Δράσεων Ενάντια στη Βία Κατά των Γυναικών το Πανεπιστήμιο Frederick  πραγματοποιεί το εικαστικό δρώμενο «It starts with ME, together WE can» υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων «για ευαισθητοποίηση των φοιτητών του Πανεπιστημίου αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα σε θέματα ισότητας των φύλων, βίας κατά των γυναικών και ανάπτυξης υγιών σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών». Το κοινό προσέρχεται στους χώρους του Πανεπιστημίου και συμμετέχει στη δημιουργία του εικαστικού δρώμενου τοποθετώντας ένα ζευγάρι προσωπικά παπούτσια σε προκαθορισμένο χώρο ως σύμβολο της ατομικής παρουσίας και δέσμευσής του για αλλαγή κουλτούρας και νοοτροπίας και εξάλειψης του φαινομένου της βίας κατά των γυναικών. Το εικαστικό δρώμενο θα παραμείνει στον χώρο του Πανεπιστημίου μέχρι και τις 10 Δεκεμβρίου 2019 και το κοινό θα μπορεί να συνεχίζει να τοποθετεί τα δικά του παπούτσια, από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή από τις 8:00 μέχρι τις 21:00 και Σάββατο από τις 8:00 μέχρι τις 13:00.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση ΣΠΑΒΟ της περασμένης Δευτέρας.

 

Από αριστερά Κική Πογιατζή, Ιωσηφίνα Αντωνίου και Ζέτα Αιμιλιανίδου.

Γνωστές προσωπικότητες στο εικαστικό δρώμενο «It starts with ME, together WE can» του Πανεπιστημίου Frederick.

Φώτο: Από αριστερά Αναστασία Σάββα, Παναγιώτα Γρηγορίου, Άντρη Ανδρονίκου, Αννίτα Βράχα, Ανδρόνικα Ιταλού και Μάριος Δημητρίου στο πάνελ της εκδήλωσης του ΣΠΑΒΟ στις 25 Νοεμβρίου 2019.