{loadposition ba_textlink}
Όπως δήλωσε σε αποκλειστική του συνέντευξη στην «24» ο Στέλιος Πλατής ουσιαστικά το 2015 θα παραμείνει ως έτος κοινωνικής δυσπραγίας, χωρίς αμφιβολία, και οι προβλέψεις όσον αφορά την ανάπτυξη θα είναι τουλάχιστον επισφαλείς. Και εξήγησε:
«Είμαστε και θα παραμείνουμε σε ένα παρά πολύ αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον και αυτό αφορά περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αναντίλεκτα και τη Ρωσία και τη Μεγάλη Βρετανία που ενδεχομένως να μπει στις ίδιες πολιτικές περιπέτειες φέτος και αυτοί είναι οι τρεις μεγαλύτεροι εμπορικοί μας εταίροι άρα, ασφαλισμένες προβλέψεις για το 2015 είναι πολύ δύσκολες».
Όπως τόνισε ο κ. Πλατής, Διδάκτορας Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστήμιου του Cambridge, Σύμβουλος Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων και Προέδρος του Συνδέσμου Κυπριακών Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, ACIF. αναμένει ότι θα υπάρχει ανάπτυξη το 2015, αλλά θα είναι «από αναιμική
μέχρι και μικρή».
Και συνέχισε λέγοντας: «Ο λόγος που θα υπάρχει ανάπτυξη είναι γιατί είναι λογικό μετά την τόσο μεγάλη πτώση πάντοτε να έχουμε ανάπτυξη. Ο λόγος της ανάπτυξης δεν είναι οι χειρισμοί της οικονομίας, αλλά η ιδία η ύφεση. Όταν κάτι κατέβει τόσο χαμηλά δεν μπορεί να συνεχίζει να πέφτει, αλλά αργά ή γρήγορα υπάρχει σταθεροποίηση ή ανάπτυξη».
«Αλλά όταν αφαιρέθηκε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του βιοτικού επίπεδου του κόσμου και της δυνατότητας της οικονομίας να παράξει πλούτο, τότε χρειαζόμαστε μερικά χρόνια για να φτάσουμε εκεί που είμαστε.
Αυτό που έχει σημασία δεν είναι πόση ανάπτυξη θα έχει το 2015, αλλά πότε θα φτάσουμε εκεί που είμαστε και αυτό χρειάζεται τουλάχιστο μια πενταετία και με την απώλεια μεγάλου και σημαντικού μέρους της δυνατότητας των πολιτών να βιώνουν με αξιοπρέπεια».
Η ανεργία
Σχετικά με την ανεργία στη χώρα μας, ο οικονομολόγος τόνισε ότι είναι αποτέλεσμα της ύφεσης και της πολιτικής αδυναμίας να αντιμετωπιστεί ως ένα κοινωνικό πρόβλημα, παρά ως ένα τεχνικό επακόλουθο
της ύφεσης: «Θα μπορούσαν να υπάρχουν καλύτερες πολιτικές εργοδοτικής. Υπάρχουν και οργανισμοί που έχουν συνθήκες ανάπτυξης, αλλά και ευκαιρίες για συγκεκριμένους κλάδους. Η ανεργία υπάρχει εκεί όπου δεν στοχεύεται και δεν πολεμείται από το κράτος και αυτό είναι που γίνεται».
Οι ξένες επενδύσεις
Σχετικά με τις ξένες επενδύσεις ο κ. Πλατής ανέφερε ότι «βλέπουμε αναντίλεκτα να υπάρχουν επενδύσεις, το θέμα είναι να μην μας αγοράζουν για ένα κομμάτι ψωμί. Αλλιώς έχουμε δει να ανακεφαλαιοποιούνται δυο μεγάλες τράπεζες από ξένους επενδυτές σε πολύ χαμηλά επίπεδα, να προωθούνται νομοσχέδια για τις εκποιήσεις ως αποτέλεσμα της προσπάθειας να προσελκύσουμε τους ξένους επενδυτές, άρα, ξένοι επενδυτές θα υπάρχουν και υπάρχουν, επειδή υπάρχουν τιμές ευκαιρίας.
«Γι’ αυτόν τον λόγο είπα ότι η ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα της ύφεσης διότι ναι όταν φτηνύνει κάτι αρκετά, ή περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε, τότε υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης. Θα υπάρχουν επενδύσεις, και ήδη υπάρχουν, αλλά πολύ φοβάμαι ότι είναι και θα είναι έναντι πινακίου φακής», τόνισε ο κ. Πλατής.
Η επανεκκίνηση της οικονομίας
Κατά την άποψή του, η κυβέρνηση δεν έχει προσπαθήσει να επιτύχει την επανεκκίνηση της οικονομίας:
«Θεωρώ, όπως θεωρούσα ανέκαθεν, ότι η κυπριακή οικονομία είναι μικρή και ευέλικτη και μπορείς να την οδηγήσεις όπου θέλεις, αρκεί να θέλεις. Όταν προσπαθείς απλά να ακολουθήσεις τις προσταγές της Τρόικας ως πολιτική απόφαση, τότε αφού η πρόθεση της Τρόικας δεν είναι η επανεκκίνηση, δεν πετυχαίνεις επανεκκίνηση».
Οι δανειστές μας
Όσον αφορά τους διεθνείς δανειστές μας, «η υπαγωγή μας στην Τρόικα με τους συγκεκριμένους όρους και δίχως δυστυχώς την όποια προσπάθεια εκ μέρους της Πολιτείας να ανακτήσει έστω κάποια δυνατότη τα ενάσκησης οικονομικής πολιτικής, καθιστούν τις προοπτικές άμεσης ανάκαμψης δυστυχώς αρνητικές προς το παρόν». Ο κ. Πλατής δεν ήθελε να ακούσει πάλι για τη δεινή διαπραγματευτική θέση του δανειζόμενου ή για μονόδρομους.
«Το μήνυμα που πρέπει να δοθεί» μας είπε, «είναι πως έχουμε τη δυνατότητα συνεχούς διαπραγμάτευσης, όπως αποδείχτηκε και σε άλλες μνημονιακές χώρες». Υπενθύμισε την περίπτωση της Ιρλανδίας, που λόγω «ακριβώς καλών διαπραγματεύσεων, για σαφέστατα χειρότερα προβλήματα στον τραπεζικό τους τομέα δεν τους επιβλήθηκε κούρεμα καταθέσεων. Από εκεί και πέρα, να χρησιμοποιηθεί ο χρόνος που το δημοσιονομικό μαξιλαράκι μας δίνει για να εφαρμόσουμε ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό και κοινωνικό σχεδιασμό».
Έχοντας υποβάλει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση, ο κ. Πλατής έφερε ως παράδειγμα να τεθεί το τραπεζικό σύστημα και η επερχόμενη διαδικασία εκποίησης ακίνητων κάτω από έναν ευρύτερο προγραμματισμό, ο οποίος θα οδηγήσει σε ριζική αναδιάρθρωση με γνώμονα το όφελος προς την κοινωνία και όχι προς τα επενδυτικά ταμεία».
Προτείνει επίσης «να εξεταστούν διαδικασίες σημαντικής ελάφρυνσης του κόστους δανεισμού των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανόμενου και κοινωνικού κουρέματος δανείων και αναδιαρθρώσεων, ώστε η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων να είναι τελικά επωφελής, τόσο σε επίπεδο οικονομίας όσο και του τραπεζικού συστήματος».
«Την ίδια στιγμή» πρόσθεσε, «εισηγούμαι να εφαρμοστούν πρακτικές εξόφλησης από μεγαλοοφειλέτες και στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά και να λειτουργήσει ένα ορθό και κοινωνικά υποφερτό σχέδιο αφερεγγυότητας».
Επανάκτηση εμπιστοσύνης
Όσον αφορά την επανάκτηση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στους θεσμούς, σύμφωνα με τον κ. Πλατή, «απαιτείται ικανοποιητική απάντηση στο περί δικαίου αίσθημα με την καταδίκη όλων των υπεύθυνων, και όχι μονό πρώην αξιωματούχους τραπεζών για δηλώσεις και ενδεχομένως χειραγώγηση τιμών».
«Η οικονομία δεν κατέρρευσε λόγω δηλώσεων και ούτε λόγω χειραγώγησης τιμών στο χρηματιστήριο, όπως και ούτε από τον υπερδανεισμό νοικοκυριών, άλλωστε. Κατέρρευσε κυρίως από το ελληνικό κούρεμα ομολόγων, το ξεπούλημα των καταστημάτων στην Ελλάδα, το κούρεμα καταθέσεων, τη χείριστη δημοσιονομική πολιτική δεκαετιών, τη διαπλοκή Εποπτικών Αρχών, και την κομματική διαπλοκή. Άρα, πολιτικοί πρέπει πρωτίστως να καθίσουν στο σκαμνί, νυν και πρώην».
Σύμφωνα με τον κ. Πλατή, με όρους κοινωνικής συνοχής πρέπει να τεθούν στρατηγικές επανεκκίνησης της οικονομίας.
«Δηλαδή, με άλλα λόγια πρέπει να στοχεύσουμε την επανεκκίνηση. Δεν θα έρθει ως αποτέλεσμα της δημοσιονομικής πολιτικής να συγκλίνουμε με τους στόχους της Τρόικας. Οι στόχοι της Τρόικας είναι εκεί για τους λόγους που είναι, ενώ η οικονομική πολιτική πρέπει να θέσει τον στόχο ανάπτυξης για να μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη. Το να συγκλίνουμε με δημοσιονομικούς στόχους δεν υπάρχει ανάπτυξη ως φυσικό επακόλουθο, επειδή συγκλίνεις με αύξηση φόρων που είναι ενάντια στην ανάπτυξη και δεύτερο μέσα από τις αποκοπές, οι οποίες μπορεί να είναι θεμιτές και σωστές όταν υπάρχει κατασπατάληση της περιουσίας του κράτους, αλλά όμως δεν παύει να στερεί χρήματα από την ανάπτυξη».
Ο κ. Πλατής επιμένει ότι η Κύπρος πρέπει να μάθει ότι μπορεί να διαπραγματευτεί με την Τρόικα.
«Όλοι διαπραγματεύονται με την Τρόικα εκτός από εμάς. Το να μου λεν μπράβο επειδή έχω συγκλίνει κατά 3% του ΑΕΠ περισσότερο από όσον ανέμεναν δεν είναι θετικό. Είναι αρνητικό. Ο σκοπός είναι να συγκλίνεις σίγουρα με εκείνα που σου έβαλαν, και να έχουμε γνώμονα και στόχο την κοινωνία. Όταν όμως η κοινωνία δεν αντιδρά ποιος θα αντιδράσει;»
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα 24 στις 18/1/2015
