Στη Μενόγεια για απέλαση στο… πουθενά

Η υπόθεση Σύρου κατοίκου Κύπρου για 35 χρόνια και η «μεταναστευτική πολιτική» μας

Του Μάριου Δημητρίου

Υπόθεση Σύρου κατοίκου Κύπρου για 35 χρόνια, που κρατείται στη Μενόγεια για απέλαση, «χωρίς να υπάρχει χώρα στην οποία να μπορεί να απελαθεί», φέρνει στην επιφάνεια η μη κυβερνητική οργάνωση υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ).

Αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της, ότι «άλλη μία περίπτωση στο ιστορικό παραβιάσεων δικαιωμάτων, τα γεγονότα της οποίας προκαλούν τουλάχιστον αγανάκτηση και έκπληξη, αναδεικνύει τον παραλογισμό που προκύπτει από την επιθετική εφαρμογή μέτρων, που οι Κυπριακές Αρχές επιμένουν να ονομάζουν «μεταναστευτική πολιτική», αλλά ουδεμία σχέση έχουν με το μεταναστευτικό δίκαιο και το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

«I don’t want to go anywhere»

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «εδώ και ένα μήνα περίπου, ο συριακής καταγωγής Λ. Α., (σ. σ. παντρεμένος με Τουρκοκυπρία, με την οποία διαμένουν στην κατεχόμενη Αμμόχωστο), κρατείται στον Χώρο Κράτησης Άτυπων Μεταναστών στη Μενόγεια, όπου κρατούνται αλλοδαποί μέχρι την απέλασή τους από την Κύπρο, ενώ την ίδια στιγμή, κανείς δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει τη χώρα όπου θα ήταν εφικτή η απέλασή του, αφού η μόνη αναγνωρισμένη υπηκοότητα που κατέχει, είναι η Συριακή και τα τελευταία 35 χρόνια, η χώρα μόνιμης διαμονής του, είναι η Κύπρος! Όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει «I don’t want to go anywhere, I want to go to Famagusta where my family is…my home is just some minutes from here!».

Στην Κύπρο και ενίοτε στη Γερμανία

Η ΚΙΣΑ διευκρινίζει ότι «το 1984, ο Λ.Α., 18 χρονών τότε, αφού τελείωσε το σχολείο στη Συρία, ήρθε για σπουδές στην Αμμόχωστο, όπου γνώρισε την Κύπρια σύζυγό του. Τέλεσαν γάμο λίγα χρόνια μετά και απόκτησαν δύο παιδιά. Ο Λ.Α. το 1993 πολιτογραφήθηκε ως πολίτης της «ΤΔΒΚ», στη βάση των οικογενειακών του δεσμών. Με τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2004, ο Λ.Α. ενημέρωσε τις μεταναστευτικές αρχές της Δημοκρατίας, ότι είναι σύζυγος Κύπριας πολίτιδας, θέτοντας υπόψη τους τα σχετικά έγγραφα και στοιχεία, για σκοπούς καταχώρησής τους στο μηχανογραφημένο σύστημα. Έκτοτε και τα τελευταία 14 χρόνια, κυκλοφορεί εν γνώσει των Κυπριακών Αρχών σε όλη την Κύπρο και στο εξωτερικό, ταξιδεύοντας εκτός Κύπρου, μέσω των σημείων διελεύσεως της Δημοκρατίας, περιλαμβανομένου του Αεροδρομίου Λάρνακας, χωρίς προβλήματα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τον Αύγουστο του 2017, ταξίδεψε στη Γαλλία μέσω του Αεροδρομίου Λάρνακας. Περαιτέρω, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κυπριακής Δημοκρατίας, του έχει εκδώσει προσωρινή άδεια οδήγησης, για να μπορεί να διακινείται με το αυτοκίνητό του στις περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Ενόψει των ιδιαίτερα περιορισμένων δυνατοτήτων του να ταξιδέψει εκτός Κύπρου, όντας κάτοχος ταξιδιωτικών εγγράφων (διαβατήριο και ταυτότητα) της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» και Συριακού διαβατηρίου,  τα οποία είτε δεν αναγνωρίζονται από άλλες χώρες, είτε καθιστούν αδύνατη τη διακίνησή του, αφού λόγω του πολέμου στη Συρία, κανένα κράτος δεν εκδίδει θεωρήσεις εισόδου σε Σύρους, το 2014 ο Λ. Α. μετέβη στη Γερμανία, όπου βρίσκεται ο αδελφός του, ως αναγνωρισμένος πρόσφυγας και σύντομα εξασφάλισε και ο ίδιος το καθεστώς του πρόσφυγα, συνοδευόμενο από ταξιδιωτικά έγγραφα πρόσφυγα και άδεια διαμονής στη Γερμανία. Στη συνέχεια, επέστρεψε και διέμενε με την οικογένεια του στην Κύπρο, ταξιδεύοντας κατά καιρούς στη Γερμανία, για διατήρηση του δικαιώματος παραμονής, ως πρόσφυγας στην εν λόγω χώρα».

Οι νομικές και διαδικαστικές εγγυήσεις

«Κατά την τελευταία του προσπάθεια να μεταβεί στη Γερμανία, μέσω του Αεροδρομίου Λάρνακας, στις 30 Ιουλίου 2018, δεν του επιτράπηκε να ταξιδέψει, γιατί η άδεια παραμονής του στην Γερμανία είχε λήξει», συνεχίζει η ανακοίνωση της ΚΙΣΑ. Προστίθεται ότι «συνελήφθηκε και τέθηκε υπό κράτηση, βάσει διαταγμάτων απέλασης και κράτησης, που το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, εξέδωσε την ίδια ημέρα, «λόγω παράνομης παραμονής»! Την ίδια ώρα που σύσσωμες οι ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επισύρουν ξανά και ξανά την προσοχή των κρατών στη σημασία των αυστηρών και σαφών νομικών και διαδικαστικών εγγυήσεων που απαιτείται να τηρούνται σε κάθε απόφαση κράτησης και απέλασης, η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξε να θέσει υπό κράτηση στη Μενόγεια για σκοπούς απέλασης, Σύρο πολίτη, σύζυγο Κύπριας πολίτιδας και μόνιμο κάτοικο Κύπρου, που εν γνώσει της Δημοκρατίας, κυκλοφορεί για δεκαετίες σε όλη την έκτασή της, κατέχει μεταξύ άλλων σε ισχύ, «άδεια οδήγησης στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας», λίγη ώρα μακριά από το σπίτι του και χωρίς να υπάρχει η παραμικρή προοπτική απέλασής του».

Να τον αφήσουν άμεσα ελεύθερο

«Η ΚΙΣΑ καταγγέλλει την παράνομη κράτηση του Λ. Α. και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του και καλεί τις αρμόδιες Αρχές να τον αφήσουν άμεσα ελεύθερο, για να μπορέσει να επιστρέψει στο σπίτι και την οικογένεια του» όπως αναφέρει η ανακοίνωση της οργάνωσης, που καταλήγει με τα ακόλουθα: «Με την ευκαιρία, επισημαίνουμε ότι οι τραγελαφικές αυτές καταστάσεις, δεν θα υπήρχαν, αν η Κυπριακή Δημοκρατία εφάρμοζε αμερόληπτα και με συνέπεια, πολιτικές και πρακτικές, οι οποίες να σέβονται χωρίς περιορισμούς, το δικαίωμα πολιτογράφησης μελών οικογένειας Κυπρίων πολιτών που ανήκουν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα».

*Να σημειώσουμε ότι η τελευταία εξέλιξη στην υπόθεση αυτή, όταν γραφόταν το ρεπορτάζ (8 Αυγούστου 2018), είναι ότι οι Αρχές, ζήτησαν από τον Λ. Α. που εξακολουθεί να κρατείται στη Μενόγεια, να ανανεώσει το Συριακό διαβατήριό του, πράγμα που έγινε, αφού η Αστυνομία τον μετέφερε προς τούτο, στην πρεσβεία της Συρίας, στη Λευκωσία.

Η απέλαση, το έσχατο μέτρο

Υπενθυμίζουμε ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με έδρα το Στρασβούργο, διέταξε τον Απρίλιο 2016, την Κυπριακή Δημοκρατία να πληρώσει σε αλλοδαπό που ζούσε στην Κύπρο, περίπου 13 χιλιάδες ευρώ, ως ηθική βλάβη για κακομεταχείρισή του στις Κεντρικές Φυλακές και για παράνομη κράτησή του στα κρατητήρια Μενόγειας. Ειδικότερα, το πρόβλημα της μακρόχρονης κράτησης αλλοδαπών προς απέλαση, στη Μενόγεια, χωρίς να υπάρχει προοπτική απέλασής τους, έχει επισημανθεί τα τελευταία χρόνια επανειλημμένα, σε εκθέσεις του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στις 10 Νοεμβρίου 2014, μετά που παρέδωσε την ετήσια έκθεση του Γραφείου της στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, η τέως Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ελίζα Σαββίδου, είπε στον υπογράφοντα ότι «μετά από δικές μας υποδείξεις, έγιναν κάποιες αλλαγές προς το καλύτερο, στα κρατητήρια Μενόγειας». Πρόσθεσε ότι, «εκείνο που μας ανησύχησε, ήταν το γεγονός ότι κάποια άτομα κρατούνταν για μήνες, γιατί ήταν αντικειμενικά αδύνατο να απελαθούν, είτε γιατί δεν είχαν έγγραφα, είτε γιατί εκκρεμούσε αίτησή τους στην Υπηρεσία Ασύλου, είτε γιατί είναι Σύροι».

Σε σχέση με αυτό, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της ΚΙΣΑ Δώρος Πολυκάρπου, δήλωσε στην «24», ότι «είναι προφανές ότι αν η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει άλλες καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ σε βάρος της Κύπρου, πρέπει να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Οδηγία, που προνοεί ότι η κράτηση στη Μενόγεια, γίνεται μόνο αν μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα η απέλαση και όταν αυτή αποτελεί το έσχατο μέτρο, δηλαδή όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα υπόλοιπα μέσα».

Το Συριακό του διαβατήριο ανανέωσε πριν λίγες μέρες ο Λ. Α., με υπόδειξη της Αστυνομίας.

Φωτό: Από παλαιότερη εκδήλωση διαμαρτυρίας κρατουμένων στη Μενόγεια.