Σημεία και τέρατα κατήγγειλε ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, κ. Ορφανίδης, αποποιούμενος τις όποιες δικές του ευθύνες για την κατάσταση της οικονομίας, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση ΑΚΕΛ σε συνδυασμό με τα όσα έπραξε η νυν διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας έφεραν το κούρεμα και την καταστροφή των κυπριακών τραπεζών…
Διαβάστε τα σημαντικότερα σημεία της Κατάθεσης κ. Ορφανίδη:
Έστησε στον τοίχο Χριστόφια και Δημητριαδη – Αποκαλύψεις Σοκ
Συγκεκριμένα, από τις ερωτήσεις της Ερευνητικής Επιτροπής, οι πέντε βασικές αναφορές του κ. Ορφανίδη ήταν:
1. Η καθυστέρηση συμφωνίας για μνημόνιο παίρνει πίσω μια ολόκληρη γενιά.
2. Για την επέκταση των τραπεζών στο εξωτερικό: Aν μου το λέγατε πριν 10 χρόνια, θα σας έλεγα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλουμε κυβέρνηση του ΑΚΕΛ και να τα διαλύσει όλα.
3. Πυρά κατά Χριστοφια και Σταυρακη οτι δεν πήραν μέτρα
4. Ο νυν διοικητής διέβαλε το τραπεζικό σύστημα με τις ενέργειες και με εκθέσεις κατευθυνόμενες.
5. Αν παίρναμε μέτρα τον Μάιο του 2012 δεν θα μπαίναμε σε μνημόνιο.
Στην τελική του, όμως, ομιλία ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε για μία ακόμη φορά ότι το ΑΚΕΛ και η Κεντρική Τράπεζα επιχείρησαν να ρίξουν όλες τις ευθύνες στις τράπεζες, με αποτέλεσμα να τις καταστήσουν αφερέγγυες και να φέρουν το “κούρεμα” καταθέσεων…
Αναλυτικά η κατάθεση του κ. Ορφανίδη όπως την κατέγραψε LIVE το 24Η:
Η τελική αναφορά του κ. Ορφανίδη:
Το ΑΚΕΛ μετά την αποχώρηση μου είχε τον απόλυτο έλεγχο της ΚΤ και έβλεπα εσκεμμένες κινήσεις ενόψει των προεδρικών εκλογών. Μάλιστα έστειλα και ανοιχτή επιστολή στον Χριστόφια στις 19/6/12 και του εξηγούσα για το τι θα ακολουθούσε. Τελικά η επίθεση του ΑΚΕΛ μέσω της ΚΤ στις τράπεζες έφερε καταστροφή μεγαλύτερη απ’ ότι περίμενα. Ο νυν Διοικητής άλλαξε σημαντικά πρόσωπα από καίρια πόστα και έβαλε άτομα που δεν γνώριζαν. Και μπροστά μας είχαμε ένα μνημόνιο. Στο στόχαστρο από την ίδια την ΚΤ μπήκε το τραπεζικό σύστημα και ειδικά η Τράπεζα Κύπρου. Ο στόχος ήταν απλώς να γράψουν παραπάνω ζημιές λογιστικά ώστε να φαίνονται ότι χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια. Όταν έφυγα εγώ, η Τράπεζα Κύπρου δεν είχε πρόβλημα κεφαλαίων. Τον Απρίλιο πριν φύγω χρειαζόταν μόνο 200 εκ. και μέσω πώλησης ασφαλιστικών δεδομένων μπορούσαμε να τα καλύψουμε. Όμως εμποδίστηκε από την ΚΤ για να μπει στον κατευθυνόμενο έλεγχο της A&M ενώ δεν μπήκε η Λαϊκή.
Μετά την απομάκρυνση μου και αυτή του κυρίου Σαρρή δεν έγινε έλεγχος για τις δράσεις του κ. Βγενοπουλου και του κ. Σαλλα. Στις 26/6/12 η Κύπρος έγινε η μόνη χώρα που η ΕΚΤ δεν δεχόταν τα ομόλογα της. Και έτσι οδηγηθήκαμε στον μηχανισμό. Και τότε το ΑΚΕΛ έπρεπε να διαχειριστεί το θέμα ενόψει προεδρικών. Ξέρουμε την επιλογή που έγινε. Στα νούμερα αυτά των τραπεζών: μέχρι τον Απρίλιο 2012 οι τράπεζες ήθελαν 2 δις και το κράτος 7 δις. Άρα έπρεπε να γίνει κάτι για να βγαίνει το ΑΚΕΛ και να κατηγορεί τις τράπεζες. Στις 4/7/12 ο Φιλελεύθερος είπε ότι ενδεχομένως ήθελε 10δις και έγινε με αναφορές από την ΚΤ. Πήρα αμέσως τον Σιαρλή και του είπα αν πείτε στην Τροικα οτι θέλουμε 17δις το ΔΝΤ θα πει οτι είναι μη διαχειρισιμο και θα υπάρξει κούρεμα. Μου είπε οτι η ΚΤ είναι σε απευθείας συνομιλίες με το κόμμα.
Για την Pimco: Έπαιρνε εντολές από μια συντονιστική επιτροπή που καθόρισε ουσιαστικά το κούρεμα. Αυτή η επιτροπή θα έπαιρνε αποφάσεις και η ΚΤ θα είχε την προεδρία. Άρα καμία οδηγία δεν μπορούσε να πάει στην Pimco αν διαφωνούσε ο διοικητής. Στην δική μας περίπτωση ούτε και διευθυντής δεν πήγαινε σε αυτές τις συνεδριάσεις. Η Pimco φούσκωσε τα νούμερα και πρόσθεσε δισεκατομμύρια. Η προπαγάνδα ΑΚΕΛ και ΚΤ πέτυχε να διαλύσει το τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση της χώρας και η εποπτική αρχή έφεραν τη διάλυση. Όταν το άκουγαν έξω έλεγαν τότε γιατί να πάμε να κάνουμε επενδύσεις στην Κύπρο. Στην νέα Υόρκη πας και λες οτι οι τράπεζες είναι καζίνο, κλείστε μας.
Αυτό οδήγησε άλλες κυβερνήσεις ότι με αυτά που έλεγε η δική μας κυβέρνηση, να αποφασίσουν ότι δεν χρειαζόμαστε τις τράπεζες καζίνο. Έκθεση του Ολλανδικού Υπουργείου Οικονομικών για το Eurogroup στις 21 Ιανουαρίου έλεγε ότι φτάσαμε στο τελικό Σχεδιο μετά την ανάλυση για την χρηματοδότηση. Υπήρχε άλλωστε και έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έλεγε πως να γίνει το κούρεμα. Μάλιστα με άρθρο στο διαδίκτυο στις 8/2/13 μετά απόσυνέντευξη του ΓΓ του ΑΚΕΛ είπε οτι η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις για συμμετοχή των καταθετών. Είχε συνέπειες η έκθεση της Pimco.
Από τον Δεκέμβριο του 2012 έλεγα ότι έπρεπε να αλλάξουν τα νούμερα της έκθεσης. Η ΚΤ με το που αποδέχθηκε το πόρισμα, η Λαικη Τραπεζα ήταν αφερέγγυα. Δεν γίνεται παράλληλα να είναι και φερέγγυα.
Έτσι, πήγε περίπατο και ο Συνεργατισμός σαν collateral damage.
13:39 Για να ανακεφαλαιώσουμε, αυτά είναι τα καίρια σημεία της κατάθεσης Ορφανιδη:
1. Η καθυστέρηση συμφωνίας για μνημόνιο παίρνει πίσω μια ολόκληρη γενιά.
2. Για την επέκταση των τραπεζών στο εξωτερικό: Aν μου το λέγατε πριν 10 χρόνια, θα σας έλεγα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλουμε κυβέρνηση του ΑΚΕΛ και να τα διαλύσει όλα.
3. Πυρά κατά Χριστοφια και Σταυρακη οτι δεν πήραν μέτρα
4. Ο νυν διοικητής διέβαλε το τραπεζικό σύστημα με τις ενέργειες και με εκθέσεις κατευθυνόμενες.
5. Αν παίρναμε μέτρα τον Μάιο του 2012 δεν θα μπαίναμε σε μνημόνιο.
13:28 Διάλειμμα.
Ο Αθανάσιος Ορφανίδης θα διαβάσει από το γραπτό του κείμενο σημεία τα οποία ο ίδιος θεωρεί ότι δεν καλύφθηκαν από την Επιτροπή.
13:09 Κάμβης: Το σχόλιο σας για τη μεταφορά της διαχείρισης δημοσίου χρέους από την ΚΤ στο ΥΠΟΙΚ:
Ορφανίδης: Ήταν πολύ ζημιογόνα αλλά δυστυχώς δεν μπορούσα να κρίνω το πόσο ήταν. Ο κ. Σταυρακης τότε νόμιζε ότι εάν αφαιρούσε κάποιες αρμοδιότητες θα μας πίεζε. Το 2010 διαπιστώσαμε ότι δεν είχε γίνει καμία προετοιμασία. Τελικώς βοηθήσαμε να γίνει η μεταφορά όμως δεν έγινε ποτέ το σωστό χτίσιμο της υπηρεσίας και έκανε πολλές παρεμβάσεις ο κ. Σταυρακης και σταμάτησε να πιάνει μακροπρόθεσμες οικονομικές στηρίξεις.
Η επέκταση των κυπριακών τραπεζών εκ των υστέρων αν ξέραμε πως θα κυλούσε η κρίση και πως θα τα χειριζόταν η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ θα σας έλεγα όχι… Δεν ήξερα οτι θα κατέστρεφε όλα η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ! Στην Κύπρο είχαμε πολυ αυστηρό εποπτικό έλεγχο. Το 2008 οταν έγινε η τραπεζική κρίση, οι δικές μας τράπεζες δεν είχαν πρόβλημα ρευστότητας. Οπότε λέω οτι δεν είναι πρόβλημα η επέκταση, αν δεν εκλεγαμε το 2008 την κυβέρνηση του ΑΚΕΛ…
13:04 Καμβης: Γιατι δεν δόθηκε και για τις κυπριακές τράπεζες βοήθεια, μετά το κούρεμα, όπως δόθηκε για τις ελληνικές;
Ορφανίδης: οι συνομιλίες που γινόταν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, γίνονταν ώστε να βρεθεί λύση για την Ελλάδα. Μια ιδέα που υπήρχε σε ένα κείμενο για την Ελλάδα στις 31/1/11 έλεγε ότι ένας από τους τρόπους να βοηθήσουμε την Ελλάδα είναι να αναγκάσουμε τις τράπεζες να συμβάλουν. Όμως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Επίσης αν “κουρέψουμε” την Ελλάδα θα πτωχεύσουν οπότε πρέπει να κάνουμε υπολογισμούς για την στήριξη τους. Αναφέρονταν όλες οι μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης και ποσά ομόλογα είχαν ώστε οι κυβερνήσεις να ξέρουν. Στη δική μας περίπτωση ήταν ευθύνη της δικής μας κυβέρνησης να το θέσει σαν θέμα.
12:58 Καμβής: Η ΚΤ παρακολούθησε μετά την υπόσχεση από τις τράπεζες να μην αγοραστούν νέα ελληνικά ομόλογα:
Ορφανίδης: Είχε γίνει κάποια παρακολούθηση και η Τράπεζα Κύπρου δεν έκανε αλλαγές αγορές. Παρακολουθούσαμε χωρίς όμως άλλες επιστολές. Η Λαϊκή Τράπεζα είχε μεγαλύτερη έκθεση στα ελληνικά ομόλογα όμως σε σύγκριση με το μέγεθος της δεν ήταν τόσο μεγάλη σε σχέση με τις ελληνικές τράπεζες. Η Λαϊκή μας είπε ότι έχουμε πιο πολλά κρατικά ομόλογα απ’ ότι σχεδιαζαμε πριν από 1,5 χρόνο, διότι θεωρήσαμε ότι αγόραζε κρατικά και πουλούσε τραπεζικά λόγω της τραπεζικής κρίσης.
12:50 Η καθυστέρηση να μην κλείσουμε το μνημόνιο μας πήγε πίσω μια ολόκληρη γενιά. Έχουμε συλλογική ευθύνη όλοι μας. Καταστρέψαμε το οικονομικό μοντέλο. Δεν θα γινόταν τίποτε αν κλείναμε την συμφωνία μέσα 3-4 μήνες. Την ίδια μέρα με εμάς βοήθεια ζήτησε και η Ισπανία. Έπρεπε να κλείσουμε την συμφωνία μαζί της.
12:47 Ο Πικκής αναφέρθηκε στην έκθεση της ανεξάρτητης επιτροπής τον Νοέμβριο του 2012 για τις τράπεζες:
Ο κ. Ορφανίδης είπε ότι είχα ενδοιασμούς όταν μου έγινε η πρόταση για να γίνω Διοικητής, λόγω της πολιτικής διαπλοκής και διαφθοράς του πολιτικού συστήματος στην Κύπρο. Επίσης είπε ότι αλλάξαμε τις οδηγίες ακόμη και για την πρόσληψη των ανεξάρτητων ελεγκτών. Βελτιώσαμε πολλά χωρίς να σημαίνει οτι φτάσαμε στο επιθυμητό σημείο. Δεν έχω διαβάσει την τελική έκθεση, είναι μια προκαταρκτική απ´ότι ξέρω. Μα καλά ρωτήθηκαν τα άτομα που ασχολούνταν με το το τμημα Ελεγχου της ΚΤ; Τελικά είπε όχι.
Αφού λέγαμε μόνοι μας για τράπεζες καζίνο μόνοι μας καταστρέψαμε τις τράπεζες. Δεν υπήρχε έλεγχος λέγανε για την Τραπεζα Κύπρου. Ψέμα είναι, αφού υπήρχε Τμήμα διεύθυνσης εποπτείας.
12:37 Ο κ. Πικκής τώρα αναφέρθηκε στο θέμα της εποπτείας των τραπεζών και διάβασε σημείο της έκθεσης των A&M και στα κενά που εντόπιζε και χαρακτηρίζεται χαλαρός και αδύναμος:
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι η ίδια η σημερινή διεύθυνση της ΚΤ προσπάθησε να διαβάλλει το τραπεζικό σύστημα και τελικώς το διέλυσε. Η A&M έχει πλήρη άγνοια για το Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Με λυπεί ότι η ίδια η σημερινή διεύθυνση της ΚΤ χρησιμοποίησε μια τέτοια έκθεση που διέβαλε το τραπεζικό μας σύστημα. Εμείς τότε είχαμε προσλάβει άτομα και κάναμε προαγωγές στην διεύθυνση του τμήματος που είχε την εποπτεία των τραπεζών. Δεν είναι αντικειμενική η έκθεση των A&M. Ήταν μια καθοδηγημένη έκθεση.
12:24 Ο κ. Πικκής αναφέρθηκε σε επιστολή του κ. Ορφανίδη προς την Τράπεζα Κύπρου για την κατοχή πολλών κυβερνητικών ομολόγων, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά και ζητούσε τοποθέτηση για τον σχεδιασμό της Τράπεζας:
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι σε συνομιλία που είχε με τον κ. Ηλιαδη και του είπε ότι ήρθε υπόψιν του η επιστολή και τους διαβεβαίωσε οτι δεν θα αγόραζε αλλά ελληνικά ομόλογα. Θεωρώ οτι η Τραπεζα Κύπρου και η Λαικη αγόρασαν πολλά περισσότερα ομόλογα απο την Ελλάδα απ’ οτι θα αγοραζα εγω. Ωστόσο η ΕΚΤ δεν μας είχε ετοιμάσει κάποιο πλέγμα ώστε να μπορούσαμε να τους λέγαμε να είναι πιο προσεκτικοί.
Προσπαθήσαμε να στείλουμε ένα έμμεσο μήνυμα ότι αν πέσουν οι τιμές των ομολόγων θα έχετε πρόβλημα κεφαλαιακης επάρκειας. Δεν υπήρχε προηγούμενο πουθενά μια κεντρική Τραπεζα να κάνει παρέμβαση για ομόλογα. Σε συνάντηση που είχα με τον Διοικητή της ΚΤ της Ολλανδιας τον είχα ρωτήσει αν υπήρχε μέσα στο εποπτικό πλαίσιο κάποιος τρόπος για έλεγχο. Οι κυβερνήσεις πολύ έξυπνα είχαν εξαιρέσει τα ομόλογα τους από τον εποπτικό έλεγχο. Ακόμη και σήμερα τα κρατικά ομόλογα θεωρούνται μηδενικού ρίσκου και το θεωρώ τρελό.
12:21 Ο Πικκής αναφερόμενος σε δηλώσεις του κ, Ορφανιδη τον Απρίλιο του 2011 είπε οτι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες από την Ελλάδα:
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι ήταν σωστή η εκτίμηση ανάλογα με τα δεδομένα της εποχής.
Ο κ. Πικκής είπε οτι ο κ. Ορφανιδης τόνισε οτι οι Κυπριακες τράπεζες αντέχουν και ένα μεγάλο κούρεμα στην Ελλάδα:
Ο κ. Ορφανιδης είπε οτι οι τράπεζες μας το 2011 είχαν μαζέψει αρκετά κεφάλαια ακόμη και κουρέματα που τότε ήταν υπό συζήτηση. Στην ΚΤ βλέπαμε οτι ακόμη και κουρέματα ως και 40% δεν θα υπήρχαν προβλήματα. Τον Ιούλιο οι ηγέτες της Ευρωζώνης είχαν πει οτι η συνεισφορά των ιδιωτών το πολύ θα ήταν 21%. Με αυτά τα ποσοστά δεν είχαν πρόβλημα οι Κυπριακες τράπεζες.
Ο κ. Πικκής ρώτησε, εάν ρωτήθηκε ο κ. Ορφανιδης για το τι γνώμη είχε ο ίδιος για το κούρεμα:
Ο κ. Ορφανιδης είπε δις οτι δεν ρωτήθηκε, ωστόσο είπε οτι το κούρεμα έγινε 10 μέρες μετά το Μαρι. Για το δεύτερο κούρεμα όμως εκπλαγηκα που δεν έγινε καμία διαβούλευση. Ο κ. Καζαμιας ήταν πολύ σωστός σαν υπουργός σε σχέση με τον κ. Σταυρακη. Σχεδόν κάθε μέρα μιλούσαμε στο τηλέφωνο. Μας εντυπωσίασε το γεγονός οτι δεν ενημερωθήκαμε, αν και συναντηθήκαμε με τον κ. Καζαμία στην Φρανκφούρτη κατα την αποχώρηση του κ. Τρισε, για παρα πολυ ώρα. Δεν είμαι βέβαια σίγουρος αν ήξερε οτι θα γινόταν το κούρεμα. Συζητησαμε μόνο για τα stress test των τραπεζών.
12:11 Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι όταν εξαγοράζεις μια Τράπεζα παίζει ρόλο όλο το πακέτο. Ουσιαστικά αγοράζεις την προοπτική που μπορεί να έχει μια Τράπεζα. Ήταν ευνοϊκή η τιμή σε σχέση με άλλες τράπεζες στην Ρωσία. Ο Καμβης είπε ότι μετά την αγορά της uniastrum υπήρξε υποβάθμιση απο τους Fitch. Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι εκείνους τους μήνες δηλαδή και το 2008 και το 2009 και το 2010 οι αξιολογήσεις τραπεζών τότε ήταν σε καθοδική πορεία. Τότε είχαμε το ζήτημα της διεθνούς τραπεζικής κρίσης, ακόμη και αν μια Τράπεζα δεν είχε προβλήματα, οι ανησυχίες υπήρχαν.
Ο κ. Πικκής ζήτησε να μάθει αν συμφωνεί ο κ. Ορφανιδης με τις υποβαθμίσεις που είχαν γίνει τότε από τους Οίκους σε uniastrum και Τραπεζα Κύπρου.
Ο κ. Ορφανιδης είπε οτι δεν μπορώ να το κρίνω ούτε μπορώ να το συνδέσω. Η uniastrum για την Τραπεζα Κύπρου ήταν μια μικρή αγορά που όμως είχε πολλές προοπτικές. Η κ. Νικολαου ρώτησε αν βλέπαμε τις προοπτικές λόγω του μεγαλύτερου τραπεζικού συστήματος. Ο κ. Ορφανιδης είπε οτι η Ρωσία τότε δεν είχε πολύ αναπτυγμένο τραπεζικό σύστημα και είχε πολλές προοπτικές. Με την κίνηση της Τραπεζας Κύπρου θα μπορούσε να είχε καλύτερη διασπορά κινδύνου.
12:01 Για το θέμα της εξαγοράς της uniastrum από την Τραπεζα Κύπρου και γιατί είπε ναι στην εξαγορά ο κ. Ορφανιδης είπε ότι στην ΚΤ υπήρχε μια υπηρεσία αδειοδότησης που θα έκανε αξιολόγηση και θα γινόταν συλλογή θετικών και αρνητικών στοιχείων. Μετά την έκθεση που γινόταν, η ίδια η υπηρεσία έκανε επαφές με τον οργανισμό και ζητούσε εξηγήσεις για τα αρνητικά στοιχεία. Τότε είχαν συζητήσεις με την Τράπεζα Κύπρου και δόθηκαν εξηγήσεις που κρίθηκαν θετικές. Μετά πάει το θέμα στον ανώτερο δ/ντη που ήταν ο κ. Πουλης σε συνεργασία με την υπεύθυνη της υπηρεσίας και στάλθηκε σημείωμα σε εμένα.
Ο κ. Πικκής, αναφέρθηκε σε λειτουργό που ήταν η κ. Θεοφίλου που έκανε μια πρώτη κριτική για την uniastrum.
Ο κ. Ορφανίδης είπε ότι όλα τα αρνητικά δεδομένα είχαν αναλυθεί. Πχ για το θέμα των πολλών καταστημάτων που είχε η uniastrum, η Τραπεζα Κύπρου θεώρησε οτι ήταν θετικό αυτό το γεγονός και όχι αρνητικό. Ο κ. Πικκής είπε ότι την πρώτη έκθεση της κ. Θεόφιλου θα την χαρακτήριζα αρνητική για την uniastrum. Ο κ. Ορφανιδης επανέλαβε οτι πράγματι υπήρξαν αδυναμίες ωστόσο η Τραπεζα Κύπρου έδωσε απαντήσεις σε όλα τα αρνητικά στοιχεία και μετά ο κ. Πουλής άναψε το πράσινο φως με την έκθεση του.
Ο κ. Πικκής αναφέρθηκε και στην έκθεση του κ. Πουλή και διάβασε σημεία της έκθεσης λέγοντας ότι στα συμπερασματικά σημεία υπάρχουν κενά.
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι υπήρχαν ασφαλιστικές δικλείδες στα αρνητικά στοιχεία.
11:43 Ο κ. Πικκής αναφέρθηκε σε επιστολή του κ. Ορφανίδη, την οποία χαρακτήρισε ως δραματική, τον Ιούλιο του 2011 και στην οποία ο τέως διοικητής τόνιζε ότι είμαστε σε κατάσταση έκτασης ανάγκης ανάλογης με εκείνη του 1974.
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι έζησα το 1974 και ξέρω πόσο δραματική ήταν τότε. Φυσικά δεν μπορεί να συγκριθεί η ανθρώπινη καταστροφή. Δεν ήταν ευχάριστη αυτή η θέση που διατύπωσα σε εκείνη την επιστολή. Ήταν ξεκάθαροι οι κίνδυνοι ειδικά οποίος έβλεπε το ΑΕΠ και την ανεργία. Η καταστροφή στο Μαρι ήταν βέβαιο ότι θα έριχνε την Κύπρο σε μια άσχημη ύφεση διότι το πρώτο μισό του 2011 η οικονομία δειλά δειλά αναπτυσσόταν. Το περιβάλλον για την ανεργία ήταν πολύ άσχημο.
Από τον Μάρτιο μετά το κούρεμα, φοβάμαι ότι η πτώση του ΑΕΠ και η αύξηση της ανεργίας θα είναι χειρότερη από το 1974. Προσπαθούσα τότε έστω 5 λεπτά να βρει χρόνο ο Χριστόφιας για να ασχοληθεί. Το 1974 ο κόσμος και θα χρησιμοποιήσω αναφορά του κ. Χριστοφια είπε να μοιραστούμε το πάπλωμα και το έκανε.
Ο κ. Πικκής με χιούμορ είπε ότι εδώ χάσαμε το σεντόνι και μετά το πάπλωμα;
11:35: Πικκής: Λόγω αποκλεισμού της Κύπρου από τις αγορές λήφθηκαν μέτρα για τις τράπεζες;
Ορφανιδης: Κάναμε συνεχώς συστάσεις από τον Δεκέμβριο του 2009 και ζητούσαμε από τις τράπεζες να ενισχύσουν την κεφαλαιακή του βάση. Μετά την έξοδο από τις αγορές τα πράγματα έγιναν πιο δύσκολα. Υπήρξαν κάποια μέτρα για στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Τον Απρίλιο του 2011 είχαμε κάνει μια πρόταση για στήριξη του τραπεζικού συστήματος μέσω ενός ταμείου. Δυστυχώς όμως παρά τις εκκλήσεις της ΚΤ αντί να γίνει ταμείο, έγινε νομοσχέδιο που ονόμασε ένα ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, αλλά ουσιαστικά μάζευε φορολογία από τις καταθέσεις για να ενισχυθεί η κυβέρνηση.
Ο κ. Πικκής λέγει ότι στο υπουργικό συμβούλιο στα τέλη Απριλίου 2011, ο ίδιος ο κ. Χριστόφιας είπε ότι τα χρήματα του ταμείου τα χρειάζεται η κυβέρνηση.
11:29 Επαναρχίζει η διαδικασία
11:10 Διακοπή για λίγη ώρα
11:08 Ο κ. Πικκής αναφέρθηκε σε άλλη επιστολή Ορφανίδη προς τον κ. Χριστόφια από τον Δεκέμβριο του 2009, στην οποία καταγράφονται με μελανά χρώματα η κατάσταση της οικονομίας, ενώ τονίζοντας ότι ήταν θέμα χρόνου οι Οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές να ασχοληθούν με την Κύπρο.
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι τα σημάδια ήταν εκεί, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερα να πείσω.
11:04 Ο κ. Πικκής ρωτά τον κ. Ορφανίδη για δηλώσεις του για μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα που είχε η Κύπρος και της αναφορές του σε επιστολή που έστειλε για εκτόξευση του ελλείμματος στο 6% και για την ανάγκη για σοβαρά μέτρα.
Ο κ. Ορφανιδης είπε ότι δεν πήρα καμία απάντηση και ήταν υποχρέωση μου να κάνω αυτές τις τοποθετήσεις. Τον καιρό που ήμουν στην ΕΚΤ κάθε μήνα ο κ.Τρισε έκανε παρεμβάσεις για λήψη δημοσιονομικών μέτρων.
11:00 Ορφανίδης: Πίστευα ότι ήταν διαχειρίσιμη η κατάσταση. Πράγματι ήμασταν εκτός αγορών. Όμως ήμασταν η μοναδική χώρα που δεν είχε ένα δίχτυ προστασίας του τραπεζικού συστήματος. Όμως και πάλι υπήρχε μια ευκαιρία. Το καλοκαίρι του 2012 η Ευρώπη έδειχνε ότι ήθελε να βοηθήσει χώρες που είχαν προβλήματα εάν θα έπαιρναν σοβαρά οικονομικά μέτρα. Η ΕΚΤ έκανε αγορές ομολόγων από πολλές προβληματικές ευρωπαϊκές χώρες. Επιστολή έστειλε ο κ. Τρισε και στον κ. Χριστόφια. Μπορούσαμε να πείσουμε την ΕΚΤ οτι είμαστε αξιόπιστοι και θα πέρναμε μέτρα. Είχα διευθετήσει συνάντηση με τον κ. Καζαμία αλλά δεν έγινε λόγω της ασθένειας. (Κατέθεσε την επιστολή Τρισέ). Τελικά όταν ανέβαλε ο κ. Σιαρλή διευθέτησα συνάντηση και έγινε στις 17 Απριλίου και συμμετείχαν όλα τα μέλη της ΕΚΤ. Ήταν μεγάλης σημασίας να πείσει ο κ. Σιαρλή όταν θα ληφθούν όλα τα σημαντικά μέτρα. Είπε οτι μέσα σε 4 εβδομάδες θα έχω υλοποιήσει συγκεκριμένα μέτρα. Όμως τελικά δεν έγινε τίποτε. Αν είχαμε την βοήθεια της ΕΚΤ τα κυπριακά ομόλογα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την βοήθεια της Λαϊκής. Ο κ. Σιαρλή απεγνωσμένα προσπάθησε να προωθήσει τα μέτρα αλλά δεν έγινε τίποτε. Μάλιστα είχε κάνει και ανακοίνωση και ο Κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε δεν θα γίνει και ο κ. Χριστόφιας 2 μέρες μετά μιλούσε για τους μανδαρίνους στο ΥΠΟΙΚ
10:50 Για το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων ο κ. Ορφανιδης είπε ότι ήταν αντίθετος και έπρεπε να αντλήσει κεφάλαια από τον EFSF. Εγώ θα πολεμούσα να μην γινόταν.
Για τις δηλώσεις του οτι ήταν διαχειρίσιμες οι απώλειες των κυπριακών τραπεζών απο το κούρεμα, παραδέχθηκε οτι ήταν θέση του τότε. Υποστήριξε οτι το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων έκανε ζημιά διότι η Ευρώπη ακόμη και σήμερα είναι σε μια καμουφλαρισμενη κρίση. Είμαστε σε αυτήν κατάσταση απο το 2010. Τον Οκτώβριο του 2010 πάρθηκε μια καταστροφική αποφαση για την ευρωζώνη μετά την συνάντηση Σαρκοζί-Μέρκελ. Αποφάσισαν στην ευρωζώνη μια χώρα που ειχε προβληματα οπως η Ελλαδα πρώτα μια συνεισφορά απο τους ιδιώτες και μετά θα βοηθούν οι χώρες. Οι Κεντρικοί τραπεζίτες ήθελαν να ανατρέψουν την αποφαση, διότι το εποπτικό πλαίσιο που είχαν οι κυβερνήσεις ζητούσε απο τις ΚΤ να θεωρούν τα κρατικά ομόλογα σαν μηχανικού ρίσκου ακόμη και αν δεν ήταν. Οπότε με το PSI δημιουργήθηκε μια ανησυχία για το αν ήξεραν τι έκαναν τελικά οι ηγέτες, απο την μια έλεγαν οτι είναι μηδενικου ρίσκου και απο την άλλη κουρευανε ομόλογα. Ποιος θα είχε κούρεμα με το κούρεμα; Οι τράπεζες. Στην Κύπρο το τραπεζικο σύστημα ήταν 8 φορές μεγαλύτερο. Οπότε εάν μια Τραπεζα είχε προβλήματα τότε θα έπρεπε να δούμε πως θα στηριζόταν. Έπρεπε πρώτα να αποφάσιζαν οι ευρωπαίοι ηγέτες για Ευρωπαικο ταμείο και μετά να έπαιρναν αποφάσεις περί κουρέματος ομολόγων. Το Οκτώβριο που έγινε το κούρεμα στην Ελλάδα έπρεπε οι κυβερνήσεις που επηρεάζονται να πουν πρώτα να εγκριθεί η αποφαση που είχε παρθεί τον Ιούλιο του 2012 για τον EFSF.
10:37 Πικκης: Δόθηκε στον κ. Βγενοπουλο να αποκτήσει άδεια για 19% απο το 2006
Ορφανιδης: Τότε είχε δοθεί μια άδεια για συγχώνευση της Μαρφιν, της Εγνατίας και της Λαϊκής του έδωσε αυτό το κοντρόλ. Ομως το Marfin Investment Group δεν είναι Τράπεζα.
10:34 Ο κ. Πικκής ρώτησε για παρεμβάσεις προς την ΚΤ
Ορφανιδης: Eίχαμε αντιδεοντολογικές παρεμβάσεις από την κυβέρνηση από το πρώτο ραντεβού μάλιστα με τον κ. Σταυρακη τον Μάρτιο του 2008. Μου ζήτησε ο κ. Σταυρακης να μην κάνει δηλώσεις η ΚΤ που είναι αντίθετες με την επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης. Και δεύτερον μου ζήτησε να πουλήσουμε τον χρυσό για να κάνει την πολιτική με την αύξηση των δαπανών. Το είπαμε ότι θα ήταν αντί παραγωγικό να περνάμε την επικοινωνιακή θέση της κυβέρνησης διότι πρέπει ανεξάρτητα να λέμε την θέση μας και να μπορεί η κυβέρνηση να το περνάει ως επιχείρημα. Οι αντιδεοντολογικές παρεμβάσεις συνεχίστηκαν για αρκετό καιρό. Έγινε προσπάθεια για εξυπηρέτηση συγκεκριμένων τραπεζικών συμφερόντων. Ο κ. Σταυράκης τότε μου τηλεφώνησε για συγκεκριμένη ρωσική Τράπεζα. Μάλιστα έγινε μια ώρα μετά την συνάντηση που είχα με τον κ. Κλείτου που αναφέρθηκε στο παραπάνω θέμα.
Τα σημαντικά γεγονότα έγιναν αργότερα, όταν ζητήθηκε να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα του κ. Βγενοπουλου. Έγινε όταν η ΚΤ δεν δέχθηκε όταν η MIG ήθελε να πάρει τον έλεγχο της ΚΤ με μετοχικό ποσοστό άνω του 10%. Μετά απο πληροφόρηση που είχα, είδα οτι δεν μπορούσε να γίνει αυτή η κίνηση. Πήρα ο ίδιος τον κ. Βγενοπουλο και του ζήτησαν να αποσύρει την πρόταση που είχε ώστε να μην την απορριψω. Δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε αχρείαστα προβλήματα με έναν εκ των μεγαλομετόχων της Λαϊκής και είναι θέμα καλής σχέσης.
10:24 Πικκης: Στις 15/4/09 είχατε στείλει επιστολή στον κ. Χριστόφια τονίσατε οτι λόγω της παγκόσμιας κρίσης η οικονομία της Κύπρου δεν θα μείνει αλώβητη. Εισηγηθήκατε οτι πρέπει να ληφθούν μέτρα μέσω του τραπεζικού τομέα. Υπήρξε ανταπόκριση στις εισηγήσεις σας;
Ορφανιδης: Η επιστολή που αναφέρεστε ήταν ακριβώς μερικούς μήνες μετά απο την αρχή της χειρότερες κρίσης που ζήσαμε στην διεθνή οικονομία από το 1930. Η κρίση άρχισε να φαίνεται στην Αμερική τον Αύγουστο του 2007 και το Σεπτέμβριο του 2007 είχαμε πτωχεύσεις. Απο το 2008 όμως έπρεπε οι κυβερνήσεις και οι τραπεζίτες να κάνουν κινήσεις ώστε να αντιμετωπιστεί η κρίση. Έπρεπε οι αποφάσεις αυτές να εφαρμοστούν και στην Κύπρο. Γι αυτό έστειλα την επιστολή. Δεν πήρα απάντηση καμία. Είχα επαφές με τους κύκλους του προέδρου, όπως τον Τίτο Χριστοφίδη. Είχαμε άρνηση από τον τότε υπουργό Οικονομικών για λήψη μέτρων. Τελικώς τον Αύγουστο ή Σεπτέμβριο του 2009 με κάλεσε στο Κελλάκι, συζητήσαμε πολλά και μετά η κυβέρνηση άλλαξε στάση και αποφάσισε να ακολουθήσει τις ευρωπαϊκές αποφάσεις.
10:19 Πικκής: Πότε νομίζετε οτι άρχισε η αρνητική πορεία της οικονομίας;
Ορφανίδης: Είναι δύσκολη ερώτηση για να πω σε ποια ημερομηνία εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα, μπορώ να πω ότι είχαμε σε μια σειρά χρόνων μια κατρακύλα της οικονομίαςκαι ξεκίνησε μετά τις Προεδρικές εκλογές το 2008 και την ανάληψη της κυβέρνησης από τον κ. Χριστοφια. Η προσέγγιση στα οικονομικά άλλαξε. Πχ: επί Τάσου γίνονται μια προσπάθεια σύγκλισης με τους στόχους. Από το Μάρτιο του 2008 όμως είχαμε μια ολική ανατροπή της φιλοσοφίας δημοσιονομικής πολιτικής. Από την αρχή γράφτηκε με αποφάσεις για αυξήσεις δαπανών. Τότε η οικονομία μας ήταν σε υπερθέρμανση και μας ανησυχούσε σαν ΚΤ διότι κινδύνευε η οικονομία από μια φούσκα ακινήτων γι’ αυτό και πήραμε μέτρα. Το 2008 η δημοσιονομική πολιτική ήταν επεκτατική. Τότε είχαμε το χειρότερο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και οφείλεται στην δημοσιονομική πολιτική. Αρχίσαμε με το πασχαλινό επίδομα που σώθηκε με αστόχευτο τρόπο.
10:13 Πικκής: Ήσασταν διοικητής οταν η Κύπρος μπήκε στην ΟΝΕ
Ορφανιδης: Ναι μου είχε ζητηθεί να αναλάβω τότε, είχε και πολιτικές προεκτάσεις η είσοδος στην Ευρωζώνη. Βέβαια είχα κάποιους μικρούς ενδοιασμούς τους οποίους αναφέρω σε έγγραφο που θα σας καταθέσω.
Πικκής: Ποια ήταν η κατάσταση της οικονομιας όταν αναλάβατε;
Ορφανιδης: Ήταν σε καλή κατάσταση αλλά υπήρχαν προκλήσεις διαρθρωτικής φύσης. Ενα παράδειγμα να πω ήταν ότι το συνταξιοδοτικό τότε ήταν μη διαχείρισιιμο. Ο κ. Σταυρακης το είχε χαρακτηρίσει ορολογιακή βόμβα. Η είσοδος στην Ευρωζώνη ουσιαστικά μας οδηγούσε να έχουμε καλύτερη δημοσιονομική πολιτική
Πικκής: Όμως ικανοποιήσαμε τις απαιτήσεις της ΕΕ και μπήκαμε στην ευρωζώνη
Ορφανιδης: Πράγματι, ωστόσο οι προϋποθέσεις και οι δεσμεύσεις που θα έπρεπε να έχει μια χώρα είχαν χαλαρώσει. Είχαμε προκλήσεις και στον τραπεζικό τομέα.
10:07 Ξεκίνησε η κατάθεση Ορφανίδη – Oρκίστηκε στο ευαγγέλιο
Δείτε το photostory
09:55 Διαβάστε το editorial του 24Η για τον κ. Ορφανίδη
09:42 Ενώπιον της ερευνητικής Επιτροπής ο τέως διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιος Ορφανίδης. Ο κ. Ορφανιδης έφτασε στην αίθουσα στις 9:40.
Ο κ. Ορφανίδης θα είναι ο προτελευταίος στον κατάλογο των μαρτύρων που έχουν κληθεί να καταθέσουν. Στις 27 Αυγούστου έχει κληθεί και θα καταθέσει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
Η σημερινή κατάθεση γίνεται στον απόηχο της χθεσινής επεισοδιακής παρουσίας του τέως προέδρου της δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια ενώπιον της επιτροπής.
Με ενδιαφέρον αναμένεται η κατάθεση του κ. Αθανάσιου Ορφανίδη για όλα όσα έγιναν στον τραπεζικό τομέα αλλά και για τις σχέσεις του κατα την διάρκεια της θητείας του με τον Δημήτρη Χριστόφια.
