*Text in English follows
Αυτή την εβδομάδα (25 Ιουνίου – 3 Ιουλίου), περίπου 80 επιστήμονες από 23 χώρες συγκεντρώνονται στην Πάφο για το International Congress of Odonatology 2023 (ICO2023) ή Παγκόσμιο Συνέδριο Οδοντόγναθων (Λιβελούλων- γνωστά στην Κύπρο ως ελικοπτεράκια). Μια διετής συνάντηση που αποτελεί μια καλή ευκαιρία για τη γνωστοποίησης ευρημάτων από έρευνες που έγιναν για τον κόσμο των λιβελούλων. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν εργασίες, οι οποίες θα καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως την εξέλιξη και τη γενετική, τις δράσεις διατήρησης και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες.
Νέες τεχνικές γενετικής ανάλυσης καθιστούν δυνατή την ανίχνευση της εξελικτικής διαδρομής των 6.000+ ειδών λιβελούλων στον κόσμο και την επεξεργασία του γενεαλογικού τους δέντρου. Οι λιβελούλες είναι από τις αρχαιότερες τάξεις εντόμων, με προγόνους που πετούσαν μέσα στα δάση της Λιθανθρακοφόρου περιόδου πριν από 320 εκατομμύρια χρόνια. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι τα είδη που πετούσαν πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια είχαν ήδη τη μορφή των σημερινών λιβελούλων. Οι δύο κύριες ομάδες, Ανισόπτερα και τα Ζυγόπτερα (η πρώτη πιο εύρωστη και με γρήγορο δυνατό πέταμα, η δεύτερη λεπτεπίλεπτη με απαλό πέταγμα συνήθως ανάμεσα στη βλάστηση) φαίνεται να χωρίστηκαν από έναν κοινό πρόγονο στην Τριαδική περίοδο (250 – 200 εκατομμύρια χρόνια πριν).
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι πληθυσμοί των λιβελούλων μπορούν να μας πουν πολλά για τους φυσικούς βιότοπους, όπως αν υπάρχει ένα υγιές περιβάλλον γλυκού νερού ή για την ύπαρξη ποικιλίας βιολογικών οργανισμών. Ξεκινούν τη ζωή τους ως υδρόβιες προνύμφες σε ρυάκια και λίμνες, όπου τρέφονται με προνύμφες κουνουπιών και άλλους μικρούς υδρόβιους οργανισμούς όπως γυρίνους και μικρά ψάρια. Ως ενήλικα πτερωτά έντομα θηρεύουν τα κουνούπια και άλλα μικρά πτερωτά έντομα, τα οποία με τη σειρά τους χρειάζονται λουλούδια για να τραφούν. Οι λιβελούλες με τη σειρά τους είναι τροφή για πουλιά, βατράχους, αράχνες και μερικές φορές ακόμη και για σαύρες. Μάλιστα, γνωρίζοντας ότι οι λιβελούλες παρέχουν στοιχεία για την ποιότητα νερού, για τους βιοτόπους, αλλά και για τις κλιματικές τάσεις, επιστήμονες που συμμετέχουν στο συνέδριο ασκούν πίεση ώστε οι λιβελούλες να αναγνωριστούν ως ευρωπαϊκός «βιοδείκτης γλυκού νερού»
Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει ο διοργανωτής του Συνεδρίου, Δρ David Sparrow, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες της Κύπρου είναι πολύ εμφανής. Στην Κύπρο συναντάται ένα σύνολο από λιβελούλες που ευδοκιμούν τις ψηλές θερμοκρασίες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κυρίως αφρικανικών και τροπικών ασιατικών ειδών, οι αριθμοί των οποίων είναι μεγάλοι και συνεχίζουν να αυξάνονται, και είδη που προτιμούν ψυχρότερες συνθήκες και βρίσκονται κυρίως στην Ευρώπη. Οι αριθμοί των τελευταίων μειώνονται και υποχωρούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
Η επιλογή της Κύπρου ως νησί που βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, την καθιστά ως το πλέον καταλληλότερο μέρος για τη διεξαγωγή του Συνεδρίου. Η Κύπρος είναι επίσης αντιπροσωπευτική των περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, κυρίως όσον αφορά τη μείωση των υγροβιότοπων, όπως και του στάσιμου και τρεχούμενου γλυκού νερού.
Εκτός από τις τέσσερις ημέρες παρουσιάσεων, οι επιστήμονες θα περάσουν τέσσερις ημέρες στο πεδίο, σε ποικιλία υγροβιότοπων για να δουν κάποια από τα 37 είδη λιβελούλων που πετούν στην Κύπρο. Το ICO2023 διοργανώνεται από το Cyprus Dragonfly Study Group (Επιστημονική Ομάδα Μελέτης Λιβελούλων) και την Terra Cypria, το Κυπριακό ‘Ιδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τον World Dragonfly Association , ενώ φιλοξενείται από το Πανεπιστήμιο Neapolis. Παγκόσμια συνέδρια πραγματοποιούνται κάθε δύο χρόνια, σε διαφορετικές χώρες και σε διαφορετικές ηπείρους.
————————————————————————————————–
International Dragonfly Congress comes to Paphos
This week (from 25 June – 3 July) around 80 scientists, from 23 countries, converge on Paphos for the World Dragonfly Congress, a biennial meeting for the sharing of research into the world of dragonflies and damselflies. Over four days, participants will present work covering areas such as evolution, genetics, conservation and the effects of climate change.
New techniques of genetic analysis are making it possible to trace the evolutionary path of the world’s 6,000+ species of dragonflies and damselflies (collectively known as Odonata) and work out their family tree. Dragonflies are among the oldest orders of insects, with their ancestors flying through the forests of the Carboniferous period, 320 million years ago. It is also noteworthy that species more than 200 million years ago were already very similar to those we see today. The two main groups, dragonflies and damselflies (the former more robust and fast-flying; the latter slender and flitting delicately among vegetation) seem to have separated from a common ancestor in the Triassic period (250 – 200 million years ago).
Dragonfly populations can tell us a lot about natural areas – is there is a healthy environment with fresh water and a diversity of living things? They begin their lives as aquatic larvae in streams and ponds, where they eat mosquito larvae and other small pondlife. As adults they prey on mosquitos and any other small flying insects, which in turn need flowers to feed on. Dragonflies in their turn are food for birds, frogs and sometimes even lizards. Scientists attending the congress are pushing for dragonflies to be accepted as a European “fresh-water bio-indicator” since not only do they provide evidence of water and habitat quality but also of climatic trends.
According to the Congress Organiser, Dr David Sparrow, the impact of climate change on Cyprus dragonflies is very obvious. Cyprus has a mixture of heat-loving dragonflies, including some mainly African and tropical Asian species, which are increasing in abundance here, and species which prefer cooler conditions and are mainly found in Europe. These are decreasing and retreating to higher altitudes.
Cyprus’ position at the meeting point of three continents makes it a fascinating place to hold the congress. Cyprus is also representative of the environmental challenges facing much of the Mediterranean and the Levant, notably the decline in fresh, flowing water habitats.
As well as four conference days, the scientists will spend four days in the field, visiting a variety of habitats to see many of Cyprus’ 37 species of dragonflies.
ICO2023 is organised by the Cyprus Dragonfly Study Group and Terra Cypria (the Cyprus Conservation Foundation) in conjunction with the World Dragonfly Association, and is hosted by Neapolis University.
ICO stands for International Congress of Odonatology. World congresses are held every two years, in different countries and on different continents.
