Σχολεία μιας δεύτερης ευκαιρίας για όλους τους κρατούμενους προσφέρει το σωφρονιστικό μας ίδρυμα στοχεύοντας στην εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση των κρατουμένων, καθώς αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση σωφρονισμού και ομαλής επανένταξης στην κοινωνία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Δικαιοσύνης για σκοπούς ενημέρωσης, σε αναλογία πληθυσμού οι Φυλακές της Κύπρου καταγράφουν το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής κρατουμένων σε εκπαιδευτικά προγράμματα σε σύγκριση με τις φυλακές άλλων χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, ο αριθμός συμμετοχής των κρατουμένων σε εκπαιδευτικά προγράμματα αυξήθηκε από 280 που ήταν το 2015 σε 489 το 2019. Σήμερα, πέραν του 75% των κρατουμένων παρακολουθεί εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία των Φυλακών. Στο θερινό πρόγραμμα των σχολείων των Φυλακών για το 2019 συμμετείχαν 406 κρατούμενοι, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο. Περαιτέρω, ο αριθμός των εκπαιδευτικών θεμάτων έχει σταδιακά αυξηθεί από 11 που ήταν το 2015, σε 34 το 2018 και σε 43 το 2019. Η αύξηση του αριθμού των κρατουμένων που συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα οδήγησε αναπόφευκτα και στην αύξηση του αριθμού των σχολείων από δύο που λειτουργούσαν το 2014 σε επτά το 2019.
Με σκοπό την εξυπηρέτηση των εκπαιδευτικών αναγκών όλων ανεξαιρέτως των κρατουμένων, οι αίθουσες διδασκαλίας είναι πλήρως εξοπλισμένες με τον αναγκαίο εκπαιδευτικό εξοπλισμό και σύγχρονα μέσα διδασκαλίας προκειμένου να διευκολύνεται η εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς καμία διάκριση σε σχέση με τα εκτός φυλακής σχολεία. Ανακαινίστηκε και εξοπλίστηκε με σύγχρονο εξοπλισμό και η αίθουσα επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης στα εργαστήρια με σκοπό να αυξηθούν και τα προγράμματα πιστοποιημένης επαγγελματικής κατάρτισης. Στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλλεται για αναβάθμιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των αιθουσών διδασκαλίας, η Διεύθυνση του Τμήματος Φυλακών προχώρησε σε συνεργασίες με φορείς όπως η Microsoft και η Cyta.
Η εκπαιδευτική διαδικασία στο σωφρονιστικό ίδρυμα διαχωρίζεται στους πυλώνες της τυπικής εκπαίδευσης, της μη τυπικής εκπαίδευσης, της άτυπης επιμόρφωσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της Ανώτερης – Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Η τυπική εκπαίδευση
Στην τυπική εκπαίδευση ακολουθείται το αναλυτικό πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας. Από το 2015 λειτουργεί στο Τμήμα Φυλακών και Εσπερινή Τεχνική Σχολή που αποτελεί παράρτημα της Εσπερινής Τεχνικής Σχολής Λευκωσίας. Κατά το 2019, οι κλάδοι σπουδών ανήλθαν στους οκτώ: Ξυλουργικής – Επιπλοποιίας, Ξενοδοχειακών και Επισιτιστικών Τεχνών, Γραφικών Τεχνών, Ηλεκτρολογίας, Μηχανολογίας, Ψυκτικών και Υδραυλικών Συστημάτων, Χρυσοχοΐας – Αργυροχοΐας και Παραδοσιακής Βιβλιοδεσίας. Οι κρατούμενοι που φοιτούν στην Εσπερινή Τεχνική Σχολή μπορούν να αποκτήσουν απολυτήριο Τεχνικής Σχολής ισότιμο και ισάξιο με απολυτήριο Λυκείου και χωρίς καμία διαφορά από το απολυτήριο που λαμβάνεται εκτός φυλακών.
Μέσα από τη λειτουργία των οκτώ κλάδων σπουδών δίδεται η δυνατότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους κρατούμενους να έχουν πρόσβαση στη λυκειακή εκπαίδευση. Κατά την ακαδημαϊκή χρονιά 2018-2019 φοίτησαν στην Εσπερινή Τεχνική Σχολή συνολικά 126 κρατούμενοι, εκ των οποίων οι 82 φοιτούν με σκοπό την απόκτηση απολυτηρίου ενώ οι 44 υπό το καθεστώς του παρατηρητή. Παράλληλα, λειτουργεί παράρτημα του Εσπερινού Γυμνασίου Λευκωσίας μέσω του οποίου οι κρατούμενοι που δεν έχουν ολοκληρώσει τη γυμνασιακή εκπαίδευση πριν τη φυλάκισή τους μπορούν να αποκτήσουν απολυτήριο Γυμνασίου και να συνεχίσουν τις σπουδές τους στον λυκειακό κύκλο σπουδών είτε κατά τη διάρκεια της φυλάκισής τους είτε μετά την αποφυλάκισή τους.
Ο θεσμός του Εσπερινού Γυμνασίου που εφαρμόστηκε με την εισαγωγή όλων των εξεταστέων μαθημάτων της Μέσης Εκπαίδευσης δίδει την ευκαιρία σε κρατούμενους που δεν ολοκλήρωσαν το Γυμνάσιο πριν τη φυλάκισή τους να μπορούν μέσω κατατακτήριων εξετάσεων να εισαχθούν στην Γ’ τάξη Γυμνασίου και να εγγραφούν ακολούθως, στο Εσπερινό Γυμνάσιο για απόκτηση απολυτηρίου Γυμνασίου και στη συνέχεια Λυκείου. Κατά τη χρονιά 2018-2019 φοίτησαν στο Εσπερινό Γυμνάσιο 45 κρατούμενοι, εκ των οποίων οι πέντε παρακάθησαν σε απολυτήριες εξετάσεις.
Μη τυπική εκπαίδευση
Ως μη τυπική εκπαίδευση ορίζεται η εκπαίδευση η οποία ενώ δεν βασίζεται σε τυπικό ωρολόγιο αναλυτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης οδηγεί σε πιστοποίηση των γνώσεων που αποκτούνται. Η πιο πάνω εκπαίδευση αποτελεί εκπαιδευτικό στόχο του Τμήματος Φυλακών και προς τον σκοπό αυτό έγιναν επαφές με διάφορους φορείς όπως είναι το Κέντρο Παραγωγικότητας Κύπρου (ΚΕΠΑ) και η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ) για να προσφερθούν προγράμματα που θα οδηγήσουν σε πιστοποιημένη γνώση. Μέσα από τη συνεργασία με το ΚΕΠΑ προσφέρονται προγράμματα κατάρτισης διευθυντικής ανάπτυξης (γραμματειακή υποστήριξη, γραφειακή διοίκηση), προγράμματα τεχνικής επαγγελματικής κατάρτισης (εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πλαισίων και αυτοματισμών, κατασκευές αλουμινίου, μηχανική αυτοκινήτων) καθώς και προγράμματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία.
Επιμόρφωση
Αυτή η μορφή εκπαίδευσης αποτελεί την παροχή επιμορφωτικής γνώσης προς τους κρατούμενους σε διάφορα θέματα και δεν οδηγεί σε πιστοποίηση. Προς την κατεύθυνση αυτή, έχουν επιτευχθεί συνεργασίες με το Υπουργείο Παιδείας (Πρόγραμμα Επιμορφωτικών Κέντρων και των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης), το ΚΕΠΑ, την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, πανεπιστήμια κ.α. Προσφέρονται προγράμματα επιμόρφωσης σε διάφορους τομείς όπως λογιστική, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ξένες γλώσσες, πρώτες βοήθειες, θέματα ανάπτυξης προσωπικών δεξιοτήτων, καλλιτεχνική έκφραση και θέματα άσκησης και ψυχαγωγίας. Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκής περιόδου παρέχεται πιστοποιητικό παρακολούθησης από τα Επιμορφωτικά Κέντρα ενώ δίδεται η δυνατότητα στους κρατούμενους να παρακαθήσουν σε εξετάσεις (British Council, LCCI, ECDL κ.ά.).
Δεκαεπτά κρατούμενοι φοιτητές Ανώτατης Εκπαίδευσης
Σε συνεργασία με ιδιωτικά πανεπιστήμια προσφέρεται η δυνατότητα στους κρατούμενους να αποκτήσουν πανεπιστημιακό δίπλωμα. Το 2019 ο αριθμός των φοιτητών κρατουμένων σε πανεπιστήμια ανήλθε στους 17 ως ακολούθως:
- Έξι κρατούμενοι για πτυχίο Νομικής.
- Τρεις κρατούμενοι για πτυχίο Ψυχολογίας.
- Τρεις κρατούμενοι για πτυχίο Διοίκησης Επιχειρήσεων.
- Δύο κρατούμενοι για πτυχίο Κοινωνικών Επιστημών.
- Δύο κρατούμενοι για πτυχίο Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.
- Μια κρατούμενη για μεταπτυχιακό Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Σημειώνεται, ότι με εξ αποστάσεως εκπαίδευση ένας κρατούμενος εξασφάλισε μεταπτυχιακό τίτλο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων.
Ψυχαγωγικές και άλλες δραστηριότητες
- Θεατρική ομάδα: Το Τμήμα Φυλακών δημιούργησε μικτή θεατρική ομάδα, η οποία ανεβάζει θεατρικές παραστάσεις και συμμετέχει στον διαγωνισμό ερασιτεχνικού θεάτρου του ΘΟΚ. Η ομάδα βρίσκεται υπό την καθοδήγηση της ηθοποιού Ζωής Κυπριανού.
- Αθλητικές δραστηριότητες: Λειτουργούν έξι γυμναστήρια με την καθοδήγηση καθηγητών Φυσικής Αγωγής όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Περαιτέρω, υπάρχουν γήπεδα για ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα, βόλεϊ, μπάντμιντον κτλ.
- Ομάδα ποδοσφαίρου: Διοργανώνονται ποδοσφαιρικές συναντήσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα με διάφορες ομάδες. Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι κρατούμενοι αθλούνται και παράλληλα ψυχαγωγούνται. Το ποδόσφαιρο ήταν και μία από τις εννέα αθλητικές δράσεις με τις οποίες το Τμήμα Φυλακών συμμετείχε το 2019 στην ευρωπαϊκή εβδομάδα αθλητισμού.
- Ορχήστρα – χορωδία – χορευτική ομάδα: Στο Τμήμα Φυλακών δημιουργήθηκε ορχήστρα, μουσική χορωδία και χορευτική ομάδα για την περαιτέρω ενεργό συμμετοχή και ψυχαγωγία των κρατουμένων. Οι ομάδες αυτές παρουσιάζονται σε εκδηλώσεις τόσο εντός όσο και εκτός φυλακών.
- Βιβλιοθήκες, συνδρομητική τηλεόραση και ταινιοθήκη: Υπάρχουν δανειστικές βιβλιοθήκες σε όλα τα σχολεία και ταινιοθήκες για δανεισμό DVD. Επίσης, έχει εγκατασταθεί συνδρομητική τηλεόραση για παρακολούθηση εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών και ψυχαγωγικών προγραμμάτων.
Η δημιουργική απασχόληση περιόρισε τη βία στις Φυλακές
Τα σχολεία των Φυλακών λειτουργούν αδιάκοπα με στόχο την ενεργό συμμετοχή και δημιουργική απασχόληση των κρατουμένων καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Σύμφωνα με τη Διεύθυνση των Φυλακών, η αδράνεια είναι ο σημαντικότερος παράγοντας υποτροπής των κρατουμένων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Όπως μας επισημάνθηκε, στο παρελθόν που δεν απασχολούνταν οι κρατούμενοι με δημιουργικές δραστηριότητες ήταν αυξημένη η ενδοτμηματική βία, οι επιθέσεις εναντίον του προσωπικού, οι αυτοτραυματισμοί, οι απόπειρες αυτοκτονίας κ.λπ.
Philenews
