Του Χρίστου Παπαγεωργίου*
Tα τελευταία χρόνια υπάρχει μια παγκόσμια αυξανόμενη τάση για αναφορά στο τρίπτυχο Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση (ESG). Τα τρία αυτά κριτήρια επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο την «αξία» μιας επιχείρησης: οι ενέργειές της προς το περιβάλλον, η στάση της προς την κοινωνία και η εταιρική διακυβέρνηση που εφαρμόζει. Παράλληλα, η περιβαλλοντική αλλά και η κλιματική κρίση, οι κοινωνικές ανισότητες και η επιτακτική ανάγκη για διαφανείς εταιρικές διαδικασίες, έχουν δημιουργήσει μια πρωτοφανή και άκρως θετική ανάγκη για ευαισθητοποίηση προς αυτά τα θέματα. Ειδικά, οι επενδυτές κοιτάζουν πέρα από τη χρηματοοικονομική αξία των περιουσιακών στοιχείων τους, να επιδείξουν διαπιστευτήρια ως προς τις αρχές του ESG, με βασικό ζήτημα το πεδίο απαλλαγής από τον άνθρακα.
Η βιώσιμη διαχείριση εγκαταστάσεων έχει καλή επιχειρηματική λογική, συμβάλλοντας στο τριπλό τελικό αποτέλεσμα: κέρδος, άνθρωποι και πλανήτης, ενώ ταυτόχρονα η υιοθέτηση πρωτοβουλιών ESG μπορεί να υποστηρίξει την επιχειρηματική επιτυχία. Όλο και περισσότερες έρευνες και αναφορές του κλάδου, επιβεβαιώνουν τη σχέση μεταξύ της βιωσιμότητας ως μοχλού των καινοτόμων δεικτών απόδοσης ενός οργανισμού και των συναφών χρηματοοικονομικών κινδύνων. Οικονομικοί κίνδυνοι είναι πάντα σχετικοί με τους προϋπολογισμούς και τα κεφαλαιουχικά έργα διαχείρισης εγκαταστάσεων, με ουσιαστικές αποδείξεις των εστιακών τομέων για μέτρηση απόδοσης και αναφοράς σε θέματα όπως:
- Βιωσιμότητα
- Διασφάλιση τρίτων και ολοκληρωμένη αναφορά
- Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (μείωση κυρίως διοξειδίου του άνθρακα)
- Κίνδυνοι σε σχέση με την κλιματική αλλαγή και απώλεια της βιοποικιλότητας
- Ευθυγράμμιση δραστηριοτήτων με στόχους βιώσιμης ανάπτυξης που συνδέονται με την οικονομική ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή και την υπεύθυνη κατανάλωση
Συνεπώς, εάν οι επαγγελματίες της διαχείρισης εγκαταστάσεων επιθυμούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στη λήψη τολμηρών μέτρων που απαιτούνται για να μετατοπίσουν τον κόσμο σε μια πιο βιώσιμη, ανθεκτική και προσαρμοστική πορεία, είναι απαραίτητο να εφαρμόσουν πρότυπα έτσι ώστε να ευθυγραμμίσουν τις επιχειρηματικές συνέργειες τους. Άλλωστε, αυτή η απαίτηση θα πρέπει να επαληθεύεται μέσω της πολιτικής και ενός στρατηγικού πλάνου που εφαρμόζεται από οποιοδήποτε οργανισμό με αναφορά ως προς την ESG. Οι θεματικές ενότητες όπου η διαχείριση εγκαταστάσεων μπορεί να κληθεί να υποστηρίξει στις αναφορές απόδοσης, μπορεί να περιλαμβάνουν την οικονομική απόδοση, προμήθειες, νερό, λύματα, απόβλητα, υγεία και ασφάλεια, εκπαίδευση, πόρους κ.α.
Το νέο διεθνές πρότυπο ISO/TR 41019:2024 το οποίο εκπονήθηκε από τη Διεθνή Τεχνική Επιτροπή Τυποποίησης ISO/TC 267 – Διαχείριση εγκαταστάσεων, με τίτλο ‘Ο ρόλος της διαχείρισης εγκαταστάσεων στη βιωσιμότητα, την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα’, παρέχει ένα ευρύ πλαίσιο της διαχείρισης εγκαταστάσεων για να εμπνεύσει οργανισμούς που επιθυμούν:
- τη δημιουργία και την βελτίωση ενός βιώσιμου ολοκληρωμένου συστήματος
- την αποδοχή της ευρείας και της θετικής συνεισφοράς της διαχείρισης εγκαταστάσεων στη βιωσιμότητα ενός δομημένου περιβάλλοντος
- την υποστήριξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)
Το ISO/TR 41019:2024 παρέχει μια μη εξαντλητική εισαγωγή σε σχετικές έννοιες, πρωτοβουλίες και όρους που είναι σε κοινή χρήση. Αναγνωρίζεται ότι η πρακτική της διαχείρισης εγκαταστάσεων είναι δυναμική και ποικίλη και επομένως το πρότυπο παρέχει γενικές πληροφορίες με βάση την τρέχουσα εμπειρία χωρίς να ορίζει συγκεκριμένες απαιτήσεις και συστάσεις. Οι οργανισμοί ενθαρρύνονται να κάνουν τις δικές τους έρευνες ως προς τον βαθμό που αυτό το πρότυπο είναι εφαρμόσιμο στις περιστάσεις τους.
Η διαχείριση εγκαταστάσεων ως κεντρικό στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να υποστηρίξει τις πτυχές της οικονομικής εξέλιξης και να προσφέρει τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της παραγωγικότητας της βασικής επιχείρησης και τη βελτίωση της ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Ωστόσο, ένα μη βιώσιμο, κακώς σχεδιασμένο και μη συντηρημένο δομημένο περιβάλλον μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε οργανισμούς, κοινότητες και άτομα. Η βιώσιμη διαχείριση εγκαταστάσεων μπορεί επίσης να συμβάλει στον μετριασμό των κινδύνων, στην αύξηση της ανθεκτικότητας, την ενσωμάτωση τεχνολογιών και τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα, σε ότι αφορά τον στόχο 13 των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη διαχείριση εγκαταστάσεων θα μπορούσε σε συνδυασμό με μια σειρά από άλλες πρωτοβουλίες και ενέργειες να συμβάλλουν σε σημαντική εξοικονόμηση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, επέκταση του κύκλου ζωής των εγκαταστάσεων και αύξηση των ποσοστών επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.
Επιπρόσθετα, το βιώσιμο μοντέλο διαχείρισης εγκαταστάσεων μπορεί να υποστηρίξει τους οργανισμούς ούτως ώστε να συμμορφώνονται με κανονιστικές ή νομοθετικές απαιτήσεις, να εφαρμόζουν οδηγούς του κλάδου και τις βέλτιστες πρακτικές, να επιδεικνύουν ηγεσία στο τομέα και να ενισχύουν τη φήμη τους, να προσφέρουν αυξημένη άνεση του τελικού χρήστη και τέλος να αυξάνουν την παραγωγικότητα και την κερδοφορία.
Η υιοθέτηση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στη Κύπρο γίνεται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS), ο οποίος είναι ο Εθνικός φορέας για την τυποποίηση. Ενημέρωση για οποιεσδήποτε εξελίξεις στο εν λόγω θέμα, προμήθεια ή/και ανάγνωση του εν λόγω προτύπου, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν από τους αρμόδιους λειτουργούς του (CYS) και από το Κέντρο Πληροφόρησης & Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ).
*Λειτουργός Τυποποίησης CYS, Πολιτικός Μηχανικός
