Τράπεζες: «Κλειδώνουν» κεφαλαιακό «μαξιλαράκι» για τους αναπάντεχους κινδύνους

Υποχρεωμένες να το εφαρμόσουν από τις 14 Ιανουαρίου 2026

  • Δεν επηρεάζει την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών
  • Δεσμεύεται μέρος των κερδών των ιδρυμάτων
  • Διασφαλίζεται η απρόσκοπτη ροή του δανεισμού σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

«Κεφαλαιακό μαξιλαράκι» υποχρεώνονται να «κλειδώσουν» οι κυπριακές τράπεζες, το οποίο θα έχει τη μορφή αντικυκλικού αποθέματος ασφαλείας των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού.

Το απόθεμα αυξάνεται από 1,0% σε 1,5%, και θα εφαρμοστεί από τις 14 Ιανουαρίου 2026.

Πηγές της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου εξηγούσαν στη Brief ότι «η εισαγωγή του αντικυκλικού αποθέματος ασφαλείας δεν αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τη συνολική κεφαλαιακή θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων, ούτε να επιφέρει άμεσα αρνητικές επιπτώσεις στον δανεισμό στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο επιβάλλεται να αυξηθεί για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των τραπεζών και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη ροή του δανεισμού σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε δύσκολες οικονομικά περιόδους, βοηθώντας έτσι την οικονομική ανάκαμψη. Τα κεφαλαιακά και ρευστοτικά αποθέματα των τραπεζών είναι αυτή τη στιγμή σημαντικά μεγαλύτερα από τα απαιτούμενα επίπεδα ασφάλειας».

Η ΚΤΚ αναγνωρίζει ότι ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι σήμερα εύρωστος, υγιής και φερέγγυος με αισθητά βελτιωμένη ποιότητα ενεργητικού, ωστόσο οι εγχώριοι κυκλικοί συστημικοί κίνδυνοι στο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αυξημένοι.

Την απόφαση για αύξηση του αντικυκλικού αποθέματος που λήφθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2025, με ημερομηνία εφαρμογής από τις 14 Ιανουαρίου 2026, προήγγειλε ο Διοικητής Δρ Χριστόδουλος Πατσαλίδης σε συνάντησή του με τους δημοσιογράφους πριν τα Χριστούγεννα.

Πηγές του τραπεζικού συστήματος δήλωναν στη Brief ότι «με την απόφαση αυτή δεσμεύεται μέρος των κερδών του τομέα, ωστόσο διασφαλίζεται η χρηματοοικονομική σταθερότητα και ενισχύεται η ανθεκτικότητα του συστήματος σε μελλοντικούς κραδασμούς».

Ενώπιον ακραίων γεγονότων

Η απόφαση λήφθηκε καθώς η ΚΤΚ θεωρεί ότι η Κύπρος βρίσκεται ενώπιον ακραίων γεγονότων που συμβαίνουν στην παγκόσμια οικονομία και εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν σημαντικά το εγχώριο μακροοικονομικό περιβάλλον.

Ανάμεσα στους κινδύνους που καταγράφονται είναι το ενδεχόμενο γενίκευσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή, η διεθνοποίηση του πολέμου στην Ουκρανία, και πιθανή αύξηση των μέτρων προστατευτισμού.

Να σημειωθεί ότι, τυχόν αύξηση του προστατευτισμού αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικούς νέους εμπορικούς περιορισμούς, με αρνητικές επιπτώσεις στο μακροοικονομικό περιβάλλον, και κατ’ επέκταση στον εγχώριο τραπεζικό τομέα.

Μια σημαντική παράμετρος, την οποία εξήγησε στη συνάντηση με τους δημοσιογράφους ο δρ Πατσαλίδης είναι και ο αυξανόμενος κίνδυνος φήμης.

Για σκοπούς ενημέρωσης αναφέρεται ότι το αντικυκλικό απόθεμα ασφαλείας είναι μακροπροληπτικό εργαλείο και στοχεύει στη δημιουργία ενός «μαξιλαριού» κεφαλαίων, το οποίο οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιούν σε περιόδους κρίσεων και οικονομικής ύφεσης προς απορρόφηση των ζημιών τους.

Από τον Νοέμβριο του 2021 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, αρκετές ευρωπαϊκές μακροπροληπτικές αρχές, εφάρμοσαν θετικό ποσοστό αντικυκλικού αποθέματος ασφαλείας.

Το 2024, το αντικυκλικό απόθεμα ασφαλείας αυξήθηκε και κυμαίνεται από 1% μέχρι και 2,5% στο Βέλγιο, στην Κροατία, στην Τσεχία, στη Δανία, στη Γαλλία, στην Ουγγαρία, στην Ισλανδία, στην Ιρλανδία και στην Ολλανδία. Ορισμένες χώρες ενεργοποίησαν το αντικυκλικό αυτό σε περιόδους ουδέτερης σοβαρότητας κυκλικού συστημικού κινδύνου ενώ άλλες σε περιόδους αυξημένου κυκλικού συστημικού κινδύνου.

πηγή: brief/ Της Χρύσως Αντωνιάδου