Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας. Πέραν όμως από την καθαρά ανθρωπιστική κρίση που έχει προκαλέσει η πολεμική σύρραξη, τεράστιες συνέπειες έχουν αλυσιδωτά προκληθεί και σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής και της καθημερινότητάς μας.
Με το καλημέρα του 2022, η Κύπρος βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα ξέφρενο ράλι ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες που κάνουν δυσκολότερη την ζωή των πολιτών και τη διαχείριση των νοικοκυριών. Οι πρώτες αυξήσεις ήταν αποτέλεσμα των προβλημάτων που άφησαν πίσω τους τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία. Και ύστερα ήρθε ο πόλεμος, με τις επιπτώσεις να είναι άμεσες. Η ακρίβεια όχι μόνο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται αλλά προμηνύονται νέες αυξήσεις τις επόμενες εβδομάδες.
Τα νοικοκυριά δεν μπορούν να τα βγάλουν πέραν με το τσουνάμι αυξήσεων, από τη στιγμή που οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι λόγω των προηγούμενων κρίσεων που πέρασε και περνά ακόμα ο τόπος με την πανδημία. Η αγοραστική δύναμη συνεχώς μειώνεται, ενώ μια μεγάλη μερίδα των καταναλωτών δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά και στερείται βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες.
Ηλεκτρισμός, στέγαση, μεταφορές και υγραέριο είχαν πάρει την ανιούσα, ενώ εδώ και πέντε μήνες άρχισαν οι μεγάλες μεταβολές στα τρόφιμα, ακόμα και στα είδη πρώτης ανάγκης. Ασύμφορη έγινε και η ενέργεια σε όλους τους τομείς που καλύπτει. Λογαριασμοί ρεύματος και θέρμανσης έχουν αυξηθεί πέραν του 20%.
Μετά την έκτακτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η οποία συνεχίζεται εδώ και περισσότερο από τρεις εβδομάδες τα πράγματα έχουν γίνει ακόμα χειρότερα. Τα καύσιμα ως ένα από τα κυριότερα είδη πρώτης ανάγκης ιδιαίτερα για τον Κύπριο έχουν εκτοξευτεί σε σημαντικό βαθμό, με την κυβέρνηση, πέραν από τη μείωση του φόρου κατανάλωσης στα κατώτατα επίπεδα που επιτρέπουν οι Βρυξέλλες να μην δείχνει τουλάχιστον προς το παρόν διάθεση να προχωρήσει είτε σε περαιτέρω μείωση του φόρου κατανάλωσης, είτε ακόμα και του ΦΠΑ.
Οι δυσκολίες που έχουν επέλθει στην εξεύρεση πρώτων υλών ζωοτροφών και σιτηρών για ανθρώπινη χρήση, καθώς επίσης και προμηθευτών και μέσων μεταφοράς τους στην Κύπρο, έχει οδηγήσει παράλληλα στην κατακόρυφη αύξηση των τιμών όλων των προϊόντων. Επειδή υπάρχει σοβαρή ανησυχία για εμφάνιση προβλημάτων επάρκειας πρώτων υλών ζωοτροφών στη χώρα, κρίθηκε απαραίτητη η αύξηση των αποθεμάτων κριθαριού και καλαμποκιού που πρέπει να διατηρούνται, σε επιπρόσθετη περίοδο κάλυψης των αναγκών για 30 ημέρες. Τα αποθέματα αυτά εκτιμάται ότι φτάνουν περίπου σε 36.000 τόνους των δύο προϊόντων. Ήδη, έχει κατακυρωθεί προσφορά για παραγγελία και αγορά 20.500 τόνων αραβόσιτου, ενώ αναμένεται να κατακυρωθεί προσφορά για παραγγελία και αγορά ποσότητας 15.500 τόνων κριθαριού αρχές της εβδομάδας.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει με δικές της εισαγωγές. Μέσα σε ένα χρόνο η τιμή του καλαμποκιού και του κριθαριού διπλασιάστηκε από τα €200 στα €400 τον τόνο, ενώ η σόγια αυξήθηκε από τα €480 στα €600.
Αποτέλεσμα, το κόστος για τη διατροφή των ζώων να αυξηθεί και ήδη άρχισαν να φαίνονται οι πρώτες αυξήσεις στην αγορά. Το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και οι σχετικές αυξήσεις στο κόστος των πρώτων υλών ανεβάζουν τις τιμές σε ολόκληρη την αλυσίδα. Οι πρώτες επιπτώσεις διαφάνηκαν στην τιμή του χοιρινού η οποία αυξήθηκε κατά 10% την Δευτέρα που πέρασε, ενώ κατά 10% θα αυξηθεί αυτή την εβδομάδα. Η τιμή για τους χοίρους προς σφαγή σημείωσε σημαντική αύξηση 15 σεντ το κιλό και έφτασε τα €1,75, ενώ η λιανική τιμή αυξήθηκε άλλα 30 σεντ την τελευταία εβδομάδα.
Οι τιμές για τις ζωοτροφές και την ενέργεια έχουν εκραγεί και για τους πτηνοτρόφους που ετοιμάζονται με τη σειρά τους να προχωρήσουν με αυξήσεις κατά 20% στην τιμή του κοτόπουλου.
Τις τελευταίες ημέρες η μια μετά την άλλη εταιρεία ενημερώνει τους πελάτες της για τις αυξήσεις που έπονται σε μια σειρά προϊόντων στην επιτόπια αγορά.
Με την επίκληση της αύξησης στις τιμές των πρώτων υλών και των ναύλων, σημειώνουν ότι θα επηρεαστεί σημαντικά το κόστος των παραγομένων προϊόντων. Αναμένονται ακόμα ανατιμήσεις προϊόντων που ήδη αυξήθηκαν το προηγούμενο διάστημα όπως το ψωμί, το αλεύρι, τα ζυμαρικά, καθώς και τα λάδια μαγειρικής.
Υπάρχουν βέβαια και οι προμηθευτές που ανησυχούν για την αρνητική επίδραση που θα έχουν στις πωλήσεις τους οι αφίξεις τουριστών από Ρωσία και Ουκρανία που αναμένονται μειωμένες. Στην κατηγορία αυτή είναι οι αγρότες, αλλά και οι παραγωγοί ντόπιων κρασιών και μπίρας.
Οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας και πρώτων υλών άρχισαν να φαίνονται στους νέους τιμοκαταλόγους με τους οποίους ενημερώνονται οι υπεραγορές για να προσαρμόσουν τις τιμές τους το επόμενο 15νθήμερο. Επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι δεν μπορούν να μην μετακυλήσουν τις τιμές στο τελικό προϊόν, αφού θα τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητά τους.
Έρχονται αυξήσεις στο κρέας
Προσεχώς νέες αυξήσεις αναμένονται στα κρέατα με τους κτηνοτρόφους να έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν σε ανατιμήσεις από 10%- 20%. Μια πρώτη δόση αυξήσεων είχαμε στο χοιρινό την εβδομάδα που πέρασε ενώ αναμένεται νέα αύξηση από τους χοιροτρόφους. Αποτέλεσμα η νέα τιμή στο χοιρινό ανά κιλό να διαμορφώνεται €1 ακριβότερη από ό,τι είναι σήμερα. Ακριβότερο κατά €1 το κιλό θα πωλείται και το αιγοπρόβειο κρέας και πλέον η τιμή θα διαμορφωθεί στα €9,50 από €8,50 που είναι σήμερα. Όσοι αγοράζουν σήμερα ολόκληρο κοτόπουλο στην τιμή των €3,70 το κιλό θα το αγοράζουν στα €4.40 το κιλό, ενώ η τιμή στο κοτόπουλο φιλέτο θα εκτοξευτεί από τα €9.80 στα €11 το κιλό.
Τσουνάμι σε πέντε μήνες
Αντιμέτωποι με ένα τσουνάμι ανατιμήσεων σε βασικά είδη διατροφής βρίσκονται πλέον οι καταναλωτές ενώ υπάρχει και ανησυχία για την επάρκεια σε ορισμένα είδη. Το νέο ράλι ανατιμήσεων έρχεται να προστεθεί στις ήδη αυξημένες τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης που προηγήθηκαν ελέω της πανδημίας. Αποτέλεσμα σήμερα οι τιμές να διαμορφωθούν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Από τον Οκτώβριο μέχρι και σήμερα οι τιμές σε ορισμένα προϊόντα έχουν εκτοξευτεί σε πολύ ψηλά επίπεδα. Μέσα σε πέντε μήνες έχουν ακριβύνει κατά 12,3% ο κυπριακός καφές, 16,4% η ζάχαρη, 11,8% το αλεύρι, 8,7% τα μακαρόνια και 13,5% το ψωμί και 22,4% οι πατάτες. Στα δημητριακά πρωινού η αύξηση 8%, στα λάδια 6%, στο εμφιαλωμένο νερό 6%. Ο κύλινδρος υγραερίου αυξήθηκε κατά 21,5%.
Ο πληθωρισμός θα εκτοξευθεί στο 6,6%
Η εκτίναξη του πληθωρισμού τον Φεβρουάριο κατά 6,6% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, στέλλει το μήνυμα ότι τα χειρότερα έπονται. Προμηνύεται ζοφερό το άμεσο μέλλον με το νέο κύμα ανατιμήσεων. Μετά τις αυξήσεις σε καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια, οι αυξήσεις των σιτηρών, των ναύλων και πρώτων υλών έχουν ως αποτέλεσμα οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών να καθίστανται ασύμφορες.
Ένα κύμα ανατιμήσεων εξαιτίας μίας απρόσμενης κατάστασης όπως ο πόλεμος, που έπιασε απροετοίμαστη την πολιτεία μετά και την άρση των περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Όλοι ανέμεναν να ανακάμψει η οικονομία μέσα από τον τουρισμό και μετά τη σύρραξη στην Ουκρανία και το αναμενόμενο να είναι χαμηλή η όποια προσέλευση τουριστών από τη δεύτερη κύρια αγορά του νησιού, τη ρωσική, βλέπουν τώρα τις προσπάθειες να πηγαίνουν χαμένες.
Το κύμα ακρίβειας έρχεται να επιδεινώσει την ήδη άσχημη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών που δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Οι τιμές σε τρόφιμα και φρέσκα λαχανικά έχουν πάρει την ανιούσα.
Ράλι τιμών και στα βιομηχανικά μέταλλα, που επιβαρύνουν σειρά συσκευασμένων τροφίμων που διατίθενται στην αγορά, αυξήσεις που στο τέλος καταλήγουν να πληρώνουν οι καταναλωτές. Στις κονσέρβες έχουν ήδη επιβληθεί σημαντικές αυξήσεις.
Μέσα σε ένα χρόνο η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος αυξήθηκε κατά 22,4%, ενώ τεράστια αύξηση παρουσιάζουν και οι τιμές των καυσίμων που καταγράφουν ανατιμήσεις 28,4%. Η κατηγορία στέγαση, ύδρευση ηλεκτρισμός και υγραέριο αυξήθηκε κατά 13,3% και συνέβαλε με τη σειρά της στον πληθωρισμό. Στην αγορά ο κύλινδρος υγραερίου διατίθεται αυξημένος κατά 21,1% τους τελευταίους μήνες και συμβάλει με τη σειρά του στα αυξημένα κόστη του νοικοκυριού που η θέρμανσή του εξαρτάται από το γκάζι.
Στα κυριότερα είδη διατροφής καταγράφεται αύξηση στην τιμή του γάλακτος κατά 3%, του κυπριακού καφέ 21,6%, στο αλεύρι 8,7%, στη ζάχαρη 15,1%, στα αυγά, 3,2%, στα δημητριακά 4,6%, στα ζυμαρικά 10,6, στο ψωμί 10,4%, ενώ σημαντική αύξηση παρουσιάζει η τιμή της πατάτας κατά 78%. Υπάρχουν προμηθευτές που ετοιμάζονται για μια σειρά από νέες αυξήσεις σε διάφορα τρόφιμα, βλέποντας ότι η εικόνα με τα αυξημένα λειτουργικά κόστη δεν αλλάζει. Ανατιμήσεις παρουσιάζει η τιμή στα λιπαντικά κατά 6,8%, στα κατεψυγμένα θαλασσινά 5,8%, στα λαχανικά κατά 12,2% και η μπύρα 6,2%.
99% πάνω η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης
Η αύξηση που καταγράφεται στην τιμή των καυσίμων, λόγω της αναθεώρησης που καταγράφεται στην τιμή των καυσίμων στη διεθνή αγορά είναι πολύ ανησυχητική, ιδιαίτερα μετά τα τελευταία φορτία που οδήγησαν σε αύξηση στις τιμές κατά 27 σεντ το λίτρο στο πετρέλαιο.
Από τον Ιούνιο του 2020, που είχαμε τις χαμηλότερες τιμές λόγω των περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις εξαιτίας της πανδημίας, μέχρι και χθες η εγχώρια αγορά καυσίμων που καλύπτεται εξ ολοκλήρου με εισαγωγή έτοιμων διυλισμένων προϊόντων όπως βενζίνη, πετρέλαιο κίνησης και πετρέλαιο θέρμανσης παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές. Συγκεκριμένα, η τιμή στη βενζίνη 95 οκτανίων παρουσιάζει αύξηση 46%, η τιμή στο πετρέλαιο κίνησης αύξηση 72%, ενώ άνοδο παρουσιάζει η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης κατά 99%. Σημειώνεται ότι στις τελικές τιμές των καυσίμων μπαίνει καπέλο 19% ΦΠΑ. Επιπλέον, οι λιανικές τιμές καυσίμων επιβαρύνονται με 35,9 σεντ το λίτρο η βενζίνη, 33 σεντ το λίτρο το πετρέλαιο κίνησης και 2,1 σεντ το λίτρο η κηροζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης όπως και το αγροτικό.
Ανατιμήσεις 20% σε οικοδομικά υλικά
Τον χορό των ανατιμήσεων σέρνουν το τελευταίο διάστημα και οι τιμές των κατασκευαστικών υλικών καθιστώντας πλέον το κόστος κατασκευής νέων κατοικιών ασύμφορο. Τα μεταλλικά υλικά παρουσιάζονται αυξημένα πέραν του 30%, ενώ η τιμή σε σίδηρο και χάλυβα αυξήθηκε κατά 40%. Το αλουμίνιο παρουσιάζεται αυξημένο κατά 17% και το ξύλο κατά 23%. Τα πλαστικά παρουσιάζουν αύξηση 22%, τα χημικά προϊόντα 10% και τα μονωτικά υλικά 10%. Αύξηση παρουσιάζουν και τα κεραμικά είδη κατά 9%, ενώ η τιμή του ηλεκτρομηχανολογικού υλικού αυξήθηκε κατά 25%. Σημειώνεται ότι με βάση τον δείκτη τιμών κατασκευαστικών υλικών, η ετήσια αύξηση των τιμών των οικοδομικών υλικών έφτασε το 20%.
πηγή: Philenews
