Με απόφαση της Κυβέρνησης (Μάιος 2014), βρίσκεται στα σκαριά η δημιουργία υποδομής συστήματος μηχανογράφησης που θα αποτελείται από δύο αρχεία: των κατεχόμενων περιουσιών και των δαπανών υλοποίησης της πολυεπίπεδης προσφυγικής πολιτικής.
Ο Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών ανέλαβε την υλοποίηση αυτού του μεγάλου και δύσκολου έργου. Τα όποια στοιχεία υπάρχουν είναι διασκορπισμένα σε υπουργεία και υπηρεσίες που εφάρμοζαν υποστηρικτικά σχέδια. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η μη μηχανογράφηση μεγάλου όγκου δεδομένων και η διάθεσή τους σε χειρόγραφη μορφή.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία που εξασφαλίσαμε από τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, αφορούν μικρή πτυχή του συνόλου. Σύμφωνα με αυτά, η εικόνα αποτυπώνεται ως ακολούθως:
— Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών: δάνεια της τάξης του €1,1 δισ. ενέκρινε ο Οργανισμός (σπουδαστικά, επαγγελματικά, υγείας, στεγαστικά), από της ίδρυσής του, το 1996, μέχρι σήμερα. Μέχρι σήμερα έχουν αποπληρωθεί δάνεια ύψους €508 εκατ.
Επίσης, ο Οργανισμός παραχώρησε άλλα €665 εκατ. που αφορούσαν επιδότηση επιτοκίου σε δάνεια για σκοπούς στέγασης και επαγγελματικής δραστηριότητας.
— Υπουργείο Γεωργίας: συνολικά 7.628 δάνεια αξίας €19 εκατ. παραχωρήθηκαν από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, κατά την περίοδο 1974-1984, για την υλοποίηση σχεδίων ανάπτυξης, κυρίως της γεωργοκτηνοτροφίας, σε τ/κ κλήρο. Τα σχέδια εφαρμόστηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας για μια δεκαετία.
— Δανειστικοί Επίτροποι – Γενικό Λογιστήριο: παραχωρήθηκαν δάνεια ύψους €6 εκατ. για σκοπούς επαναδραστηριοποίησης επιχειρηματιών και ξενοδόχων, ανάπτυξης της τριτοβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης, της αλιείας και της γεωργοκτηνοτροφίας σε τ/κ κλήρους. Τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο όσα δάνεια είναι μηχανογραφημένα και δεν καλύπτουν όλη την περίοδο μετά την εισβολή.
— Υπηρεσία Διαχείρισης Τ/κ περιουσιών: από το 1997 μέχρι και σήμερα καταγράφονται 19.000 ενεργά συμβόλαια ενοικίασης και χρήσης τ/κ περιουσίας (γεωργικής γης και υποστατικών). Υπολογίζεται ότι άλλες 14.000 συμβόλαια έχουν λήξει. Δεδομένα πριν το 1997 δεν υπάρχουν μηχανογραφημένα και οι λειτουργοί του Φορέα καλούνται να τα αναζητήσουν σε χειρόγραφους φακέλους.
Υπουργείο Εσωτερικών: οι δαπάνες της στεγαστικής πολιτικής προς αποκατάσταση εκτοπισθέντων αποτελούν την πιο κοστοβόρα πτυχή της προσφυγικής πολιτικής. Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία που διαθέτει ο Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών υπολογίζεται ότι υπάρχουν μηχανογραφημένες 200.000 κάρτες που αντιστοιχούν σε 146.000 πρόσφυγες, οι οποίοι έτυχαν χρηματικής βοήθειας ή τους παραχωρήθηκε κατοικία σε συνοικισμό ή οικόπεδο σε οικισμό αυτοστέγασης.
Εμπλεκόμενες στο ζήτημα της στέγασης των προσφύγων ήταν οι Επαρχιακές Διοικήσεις από όπου θα αναζητηθούν στοιχεία, όπως και το Τμήμα Πολεοδομίας που έχει την ευθύνη συντήρησης των συνοικισμών. Όλο αυτό το κόστος θα επιμετρηθεί.
Αρχείο κατεχόμενης περιουσίας
Εξαιρετικής σημασίας έργο αποτελεί η δημιουργία αρχείου κατεχόμενων περιουσιών. Βασική πηγή άντλησης στοιχείων είναι το Τμήμα Κτηματολογίου που δεν διαθέτει ακριβή στοιχεία, καθώς τα κτηματολογικά μητρώα που αφορούν τις επαρχίες Κερύνειας, Αμμοχώστου και μέρος της Λευκωσίας απωλέσθηκαν μετά την εισβολή. Το Τμήμα Κτηματολογίου διαθέτει προσωρινά αρχεία, τα οποία δημιούργησε το 1984, όταν τότε οι ιδιοκτήτες (εκτοπισθέντες και μη), κλήθηκαν να δώσουν στοιχεία αναφορικά με την κατοχή ακίνητης περιουσίας (κατοικίες, χωράφια, βιομηχανικά υποστατικά κ.λπ.). Υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 τίτλοι ιδιοκτησίας από το 2000 και εντεύθεν έχουν μηχανογραφηθεί. Μεγάλος όγκος εργασίας από το 1974-2000 είναι σε χειρόγραφη μορφή.
Όσον αφορά στην αξία της κατεχόμενης ακίνητης περιουσίας ασφαλή στοιχεία δεν υπάρχουν, καθώς δεν διενεργήθηκε επανεκτίμησή τους, όπως έγινε το 1980 στις ελεύθερες περιοχές. Στελέχη του Κτηματολογίου δήλωναν ότι οι επανεκτιμήσεις ακινήτων στις κατεχόμενες περιοχές γίνονται εκεί και όπου κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν αιτήματος από έναν πολίτη ο οποίος ενδιαφέρεται για την περιουσία του.
«Η δημιουργία του αρχείου κατεχόμενων περιουσιών και καταγραφής των δαπανών υλοποίησης της προσφυγικής πολιτικής είναι ένα σημαντικό έργο», ανέφερε η Λουκία Ευσταθίου, αναπληρώτρια διευθύντρια του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, προσθέτοντας ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκε ο προσφοροδοτικός διαγωνισμός για την υποδομή του συστήματος μηχανογράφησης και δρομολογείται η αξιολόγησή τους. «Οι πρώτες δοκιμές του συστήματος προγραμματίζονται για το δεύτερο τρίμηνο του 2017 και η ολοκλήρωσή του, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, τοποθετείται τέλος του επόμενου χρόνου».
Η ετήσια απώλεια περιουσίας στα 250 εκατομμύρια λίρες
Η μόνη μελέτη που ασχολήθηκε με την οικονομική πτυχή της επίδρασης της εισβολής είναι αυτή που διενήργησε το Πανεπιστήμιο Κύπρου υπό τον τίτλο «Το κόστος της τουρκικής εισβολής και προτάσεις ισότιμης κατανομής του» (2000).
Πρόκειται για τη γνωστή μελέτη που διενήργησε ομάδα τεχνοκρατών υπό την ευθύνη του καθηγητή Πάνου Πασιαρδή. Μεταξύ άλλων, οι τεχνοκράτες εκτιμούν ότι το συνολικό κόστος και η οικονομική βοήθεια προς τους πρόσφυγες «σύμφωνα με την εκτίμηση που βασίζεται στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ το συσσωρευμένο κόστος της εισβολής του 2000 ήταν 3,0 δισ. λίρες σε τιμές του 1995, ενώ με τη μέθοδο της απογραφής αυτό υπολογίζεται πέραν των 6,8 δισ. λιρών».
Επίσης, στη μελέτη αναφέρεται ότι οι οριστικές ιδιωτικές απώλειες (αγαθά που κλάπηκαν ή καταστράφηκαν περιλαμβανομένων οικιστικών μονάδων και επιχειρήσεων, εμπορεύματα και εξοπλισμοί), υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 3.167 εκατ. κυπριακές λίρες σε τιμές του 1995.
Οι ετήσιες απώλειες από τη στέρηση του δικαιώματος πρόσβασης στις περιουσίες που είναι υπό κατοχή, εκτιμήθηκαν το 2000 ότι ανέρχονταν σε €250 εκατ. λίρες σε τιμές του 1995. Οι συντάκτες της μελέτης σημειώνουν ότι από το 1974 μέχρι και το 2000 οι ιδιοκτήτες γης στα κατεχόμενα έχουν υποστεί συνολικά απώλειες πρόσβασης ύψους σχεδόν 3.679 εκατ. λιρών σε τιμές του 1995.
Υπήρξε εκμετάλλευση
Είναι θετικό ότι έστω και αργά το κράτος αποφάσισε να αποτιμήσει την προσφυγική πολιτική. Είναι καλά γνωστό, ότι μια μερίδα συμπολιτών μας, πρόσφυγες και μη, επωφελήθηκε τα μάλα σε βαθμό εκμετάλλευσης σχεδίων και της τ/κ ακίνητης περιουσίας.
Ακόμη και σήμερα βλέπουν το φως της δημοσιότητας περιπτώσεις κακοδιαχείρισης πόρων και άδικου πλουτισμού ατόμων που επωφελήθηκαν τ/κ κλήρου, συχνά έναντι ευτελούς τέλους, κερδοσκοπώντας από αυτές τις περιουσίες. Γκρίζες ζώνες υπάρχουν και στο πεδίο της παραχώρησης κρατικής βοήθειας.
Μετά από 40 και πλέον χρόνια, η Πολιτεία είχε υποχρέωση να αναλάβει τέτοιες πολιτικές αποφάσεις που θα έκαναν πραγματικότητα την επίτευξη της ισότιμης κατανομής βαρών.
philenews
