Ζητούν πολιτικό άσυλο στην Κυπριακή Δημοκρατία και επανένωση με τις οικογένειές τους
Του Μάριου Δημητρίου
Τι θα γίνει αν σε επόμενες αφίξεις, οι πρόσφυγες από τη Συρία δεν έχουν συγγενείς ή φίλους να τους φιλοξενήσουν στην Κύπρο; Είναι η Κυπριακή Δημοκρατία έτοιμη να αντιμετωπίσει μεγάλα προσφυγικά ρεύματα; Αυτά και πολλά άλλα δραματικά ερωτήματα που διατύπωσε αυτή τη βδομάδα εκπρόσωπος της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο (UNHCR), απασχολούν όλους τους εμπλεκόμενους στη διαχείριση της άφιξης και φιλοξενίας των 298 Σύρων προσφύγων – από τους οποίους 201 άντρες, 25 γυναίκες, 46 ανήλικα αγόρια και 26 ανήλικα κορίτσια, ανάμεσα στους οποίους, 17 ασυνόδευτοι ανήλικοι, που έφτασαν στην Κύπρο τη νύχτα του Σαββάτου 9 Σεπτεμβρίου 2017.
Από την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2017, οι πρόσφυγες φιλοξενούνται στο χώρο προσωρινής φιλοξενίας «Πουρνάρα», στην Κοκκινοτριμιθιά, που λειτουργεί υπό την ευθύνη της Δύναμης Πολιτικής Άμυνας. Σήμερα Παρασκευή (15 Σεπτεμβρίου 2017) ολοκληρώνονται οι ιατρικές εξετάσεις στις οποίες υποβάλλονται και όπως δήλωσε στην «24» ο Διοικητής της Δύναμης Πολιτικής Άμυνας Ανδρέας Φραντζής, αφού ληφθούν τα δακτυλικά τους αποτυπώματά από την Αστυνομία, αναμένεται να λάβουν από την Υπηρεσία Ασύλου το λεγόμενο Confirmation Letter (Έντυπο Επιβεβαίωσης), που τους καθιστά εν δυνάμει αιτητές ασύλου, με δικαίωμα διαμονής στην επικράτεια της χώρας σύμφωνα με τον διεθνή νόμο και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι να εξεταστούν οι αιτήσεις τους για άσυλο».
Ο κ. Φραντζής μας ανέφερ ότι οι Σύροι πρόσφυγες «είναι ευχαριστημένοι από τη μεταχείριση που τυγχάνουν από την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εμείς δίνουμε το άπαν των δυνάμεών μας για να διαχειριστούμε σωστά την κατάσταση και να τους παρέχουμε όλη τη φροντίδα που χρειάζονται στις δύσκολες ώρες που περνούν». Πρόσθεσε δε ότι τους 17 ασυνόδευτους ανήλικους, δεν τους παρέλαβαν ακόμα οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, (τουλάχιστον μέχρι χθες Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2017) και αναμένουμε ότι θα αποδεσμευτούν».
Ο Ανδρέας Φραντζής.
Στο Λατσί και στον Κάτω Πύργο
Οι Σύροι πρόσφυγες, επέβαιναν σε δύο πλοιάρια, προερχόμενα από τη Μερσίνα της Τουρκίας, που είχαν προσαράξει, το ένα στο λιμανάκι του Λατσιού και το άλλο στο λιμανάκι του Κάτω Πύργου Τηλλυρίας. Στα δύο πλοιάρια, επέβαιναν ακόμα μία γυναίκα και το βρέφος της, που μεταφέρθηκαν για νοσηλεία σε νοσοκομείο και άλλους πέντε Σύρους που η Αστυνομία συνέλαβε για υποθέσεις παράνομης διακίνησης μεταναστών, πλαστογραφίας και κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου.
Τα δύο σκάφη, είχαν εντοπισθεί το Σάββατο γύρω στις 4 το απόγευμα από τη Λιμενική Αστυνομία, σε απόσταση 20 ναυτικών μιλίων, βορείως των Κοκκίνων και στις 6 το απόγευμα σε απόσταση 8 ναυτικών μιλίων από τις ακτές του Παχύαμμου.
Ακταιωροί της Λιμενικής Αστυνομίας απέπλευσαν για έλεγχο και τα δύο σκάφη οδηγήθηκαν, το πρώτο στο λιμανάκι του Λατσιού, στις 9.45 το βράδυ και το δεύτερο στο λιμανάκι του Κάτω Πύργου, στη 1 μετά τα μεσάνυχτα. Μέλη της Πολιτικής Άμυνας Πάφου, προσέγγισαν τα δύο πλοιάρια, πρόσφεραν είδη πρώτης ανάγκης, φαγητό και νερό στους πρόσφυγες, οι οποίοι αφού έτυχαν των Πρώτων Βοηθειών, μεταφέρθηκαν στον Αστυνομικό Σταθμό της Πόλης Χρυσοχούς, όπου εξακριβώθηκαν τα στοιχεία τους και καταγράφηκαν τα ονόματα και οι ηλικίες τους. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν με λεωφορεία και με τη συνοδεία μελών της Πολιτικής Άμυνας και μεταφραστή, στα αντίσκηνα του χώρου προσωρινής φιλοξενίας στην Κοκκινοτριμιθιά. Να σημειωθεί ότι για την ασφάλεια των επιβαινόντων στο ένα από τα δύο σκάφη, πραγματοποιήθηκε επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, με συντονιστή το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης και με τη συμμετοχή τριών σκαφών της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας και ελικοπτέρου της Εθνικής Φρουράς.
Στιγμιότυπα από την άφιξη των Σύρων προσφύγων τη νύχτα του Σαββάτου 9 Σεπτεμβρίου 2017.
Χρειαζόμαστε σχέδιο ετοιμότητας
Σε δήλωση της στην «24», η λειτουργός της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο (UNHCR), Αιμιλία Στροβολίδου, ανέφερε ότι «αυτοί άνθρωποι ταξίδεψαν για δύο μερόνυχτα, κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, θέτοντας τη ζωή τους σε άμεσο κίνδυνο, για να έρθουν στην Κύπρο, αναζητώντας προστασία και καταφύγιο από τα δεινά του πολέμου στην πατρίδα τους. Βλέποντας ότι δεν υπάρχει ένα τέλος στον πόλεμο αυτό, επιχειρούν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι, καταφεύγοντας σε λαθρέμπορους, ελλείψει ασφαλών εναλλακτικών οδών για την Ευρώπη, περιλαμβανομένης της Κύπρου. Στην Κύπρο χρειαζόμαστε ένα σχέδιο ετοιμότητας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανταπόκριση, ρυθμίσεις συντονισμού, απαιτήσεις πόρων και αυξημένη ικανότητα υποδοχής. Αυτή τη στιγμή η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει μόνο το Κέντρο Φιλοξενίας στην Κοφίνου με πολύ μικρή χωρητικότητα, ενώ ο χώρος στην Κοκκινοτριμιθιά, μπορεί να φιλοξενήσει προσωρινά κάποιους ανθρώπους, μόνο για τρεις μέρες. Οι 305 Σύροι που έφτασαν το Σάββατο στο νησί, φαίνεται ότι έχουν συγγενείς στην Κύπρο. Τι θα γίνει αν σε επόμενες αφίξεις, δεν έχουν συγγενείς ή φίλους να τους φιλοξενήσουν; Είναι η Κύπρος έτοιμη να αντιμετωπίσει μεγάλα προσφυγικά ρεύματα; Πάντως, αν η Κύπρος είχε πιο ανθρώπινη πολιτική όσον αφορά την οικογενειακή επανένωση, δεν θα χρειαζόταν να κάνουν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι».
«Άτομα αγνώστου ταυτότητας»…
Την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2017, το Κίνημα Αλληλεγγύη εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η συστηματική προσπάθεια της Τουρκίας για την δραματική αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού της Κύπρου, συνεχίζεται αμείωτη, με την αποστολή αγνώστου ταυτότητος ατόμων, οι οποίοι δηλώνουν Σύροι πρόσφυγες. Δεν έχουμε οιανδήποτε προκατάληψη εναντίον των προσφύγων, απεναντίας τους στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο. Ωστόσο οφείλει η Κυπριακή κυβέρνηση, την οποία είχαμε προειδοποιήσει εδώ και πάρα πολλούς μήνες, για το ενδεχόμενο η Τουρκία να διοχετεύει συστηματικά στις ελεύθερες περιοχές όχι πρόσφυγες, αλλά άτομα εντεταλμένα να αποσταθεροποιήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, να αντιδράσει συστηματικά και να προειδοποιήσει την ΕΕ για αυτές τις εξελίξεις. Η συστηματική και εξονυχιστική διερεύνηση της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά, αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωση της κυβέρνησης, προκειμένου να αποφευχθεί περαιτέρω αποσταθεροποίηση του κυπριακού κράτους».
Ο φασισμός δεν είναι ψωρίαση…
Απάντηση στην ανακοίνωση αυτή, έδωσε σε γραπτό του σημείωμα ο Δώρος Πολυκάρπου, Εκτελεστικός Διευθυντής της μη κυβερνητικής οργάνωσης υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Κίνησης για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ). Όπως επισημαίνει, «το κόμμα της Αλληλεγγύης ζητά από την κυβέρνηση και την κοινωνία να τερματίσουν την Αλληλεγγύη τους προς τους πρόσφυγες. Η Πρόεδρος της Αλληλεγγύης, που πρόσφατα προσπάθησε να μας πείσει ότι ο συναγελασμός με τους Νεοναζί της Χρυσής Αυγής/ΕΛΑΜ δεν είναι κακό, γιατί δεν είναι ψώρα για να κολλήσουμε, φαίνεται τελικά να έχει πληγεί από νεοναζιστική πανδημία, αφού έχει υιοθετήσει στην ανακοίνωση πλήρως, τις νεοναζιστικές τους θέσεις και απόψεις για τους πρόσφυγες:
1. Οι Σύριοι έχουν μετατραπεί σε «άτομα αγνώστου ταυτότητος».
2. Δεν έρχονται με θέληση τους, αλλά τους «διοχετεύει συστηματικά η Τουρκία» και
3. Δεν είναι πρόσφυγες, αλλά «άτομα εντεταλμένα να αποσταθεροποιήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία». Τελικά η κυρία Θεοχάρους έχει δίκαιο, ότι ο φασισμός δεν είναι ψωρίαση…γιατί αν ήταν, θα ήταν θεραπεύσιμη!».
Στιγμιότυπα από τη διαμονή των προσφύγων στον χώρο φιλοξενίας στην Κοκκινοτριμιθιά.
Η φωτογραφία και ο διάλογος
Ο Δώρος Πολυκάρπου, είχε επίσης έναν ενδιαφέροντα και παραγωγικό διάλογο στο facebook, σε σχέση με την άφιξη των Σύρων προσφύγων, με τον Σώτο Κτωρή, Συντονιστή στην Υπηρεσία Ασύλου, του Υπουργείου Εσωτερικών. Αφορμή στάθηκε μια φωτογραφία που τράβηξε την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2017 ο φωτογράφος του πρακτορείου Reuters Γιάννης Κούρτογλου και απαθανατίζει τον Αμάρ Χαμάσο από τη Συρία, καθώς φιλά γονατισμένος τα χέρια των παιδιών του, από τα οποία τον χωρίζει το συρματόπλεγμα του χώρου φιλοξενίας στην Κοκκινοτριμιθιά. Η γυναίκα και τα παιδιά του, περιλαμβάνονταν στους επιβάτες των δύο πλοιαρίων που έφτασαν από τη Συρία, ενώ ο ίδιος βρισκόταν στην Κύπρο το τελευταίο διάστημα. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στον «Φιλελεύθερο» στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 και σχολιάστηκε ως εξής, από τον Σώτο Κτωρή, στη σελίδα του στο facebook: «Μια φωτογραφία που συμπυκνώνει το δράμα των Σύρων προσφύγων που καταφθάνουν στον τόπο μας. Το δράμα μιας ολόκληρης χώρας που βρίσκεται μόλις 103 χιλιόμετρα από την Κύπρο». Σε ερώτηση χρήστη, γιατί οι Αρχές δεν αφήνουν τον Σύρο να εισέλθει στον χώρο φιλοξενίας στην Κοκκινοτριμιθιά, ο Σώτος Κτωρής απάντησε: «Πρέπει να ολοκληρωθούν κάποιες ιατρικές εξετάσεις. Είναι θέμα μίας ή δύο ημερών, να επανασυνδεθούν οι διαμένοντες στο Κέντρο, με τους οικείους τους. Με αφορμή κάποια σχόλια που διάβασα, θέλω να επισημάνω ότι η Κύπρος παρέχει στήριξη και προστασία σε αυτούς τους ανθρώπους. Με την άφιξη τους στην Κύπρο, τίθεται σε εφαρμογή συγκεκριμένο πρωτόκολλο που προνοεί και για την διεξαγωγή κάποιων ιατρικών εξετάσεων (μέσα σε μία ή δύο μέρες) και ακολούθως οι πρόσφυγες μπορούν να επανασυνδεθούν με τους οικείους τους. Επίσης οι εργαζόμενοι που εμπλέκονται σε αυτή την προσπάθεια, δίνουν, πολλές φορές και την ψυχή τους. Σεβόμενοι πλήρως τις δραματικές συνθήκες, υπό τις οποίες αυτοί οι άνθρωποι εγκαταλείπουν την χώρα τους».
Για την αυθαιρεσία των Αρχών
Μπαίνοντας στη συζήτηση ο Δώρος Πολυκάρπου, σχολίασε ως εξής, τα γραφόμενα του Σώτου Κτωρή: «Μια φωτογραφία που αποτυπώνει επίσης, την αυθαιρεσία των Αρχών. Σώτο, επικαλείσαι το πρωτόκολλο για να δικαιολογήσεις/αιτιολογήσεις την παράνομη στέρηση της ελευθερίας των ανθρώπων και την αυθαιρεσία των υπηρεσιών σας, περιλαμβανομένης και της υπηρεσίας σου.
1. Γιατί ένας πρόσφυγας που μπαίνει από τις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση περιοχές, δεν κρατείται για σκοπούς διεξαγωγής «ιατρικών» εξετάσεων, ενώ ο ίδιος άνθρωπος όταν φτάσει μέσω διάσωσης, κρατείται;
2. Αναφέρεσαι σε πρωτόκολλο … που υπογράψετε οι αρχές μεταξύ σας και δεν έχει δημοσιευθεί πουθενά, δεν έχει νομική ισχύ και δεν μπορείτε να το επικαλείστε για να περιορίζεται τα δικαιώματα των προσφύγων.
3. Την ίδια αυθαιρεσία, επιδεικνύετε και στο θέμα πρόσβασης των μη κυβερνητικών οργανώσεων στην Κοκκινοτριμιθιά. Επιλεκτικά και παράνομα, αποφασίζετε και ποιες ΜΚΟ θα μπουν να μιλήσουν, να ενημερώσουν και να συμβουλεύσουν τους αιτητές, ανάλογα με το τι σας συμφέρει και ποιους συμπαθείτε. Για δύο μέρες περιμένουμε «άδεια» να δούμε τους ανθρώπους, που κατά τ’ άλλα, ακόμα και οι δημοσιογράφοι έχουν δει και σερφάρουν τις φωτογραφίες για τις ευαισθησίες τους, στο διαδίκτυο…έλεος πλέον μαζί σας!
4. Ο λόγος που τους κρατάτε, δεν είναι για τις εξετάσεις, αλλά γιατί αφενός έχει «παρεισφρήσει» η φασιστοειδής νοοτροπία και αντίληψη στο «πρωτόκολλο» και αφετέρου για να τους εκβιάζετε να βρουν «δικούς», να τους «φιλοξενήσουν», ώστε να γλιτώσετε από την ευθύνη παροχής υλικών συνθηκών υποδοχής, μεταξύ των οποίων, το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η αδυναμία σας να παρέχετε στέγη».
Περί «απαράδεκτων χαρακτηρισμών»
Ο Σώτος Κτωρής απάντησε ως εξής, στον Δώρο Πολυκάρπου: «Αδυναμίες προφανώς και υπάρχουν. Και εδώ είμαστε, να τις εντοπίζουμε και να τις αντιμετωπίζουμε. Λυπάμαι όμως, πραγματικά, εάν νομίζεις πως με αυτή σου την προσέγγιση, με καταφυγή σε απαράδεκτους χαρακτηρισμούς και με το να μηδενίζεις όσα γίνονται, συμβάλλεις σε ένα δημιουργικό διάλογο, ή και στη διαμόρφωση μιας εποικοδομητικής σχέσης κρατικών υπηρεσιών και ΜΚΟ, η οποία θα λειτουργεί προς όφελος των προσφύγων».
«Είμαι θυμωμένος γιατί μας αγνοείτε»
Έγραψε ανταπαντώντας, ο Δώρος Πολυκάρπου: «Πρώτον, είμαι θυμωμένος γιατί εδώ και 3 χρόνια ζητούμε διάλογο με το Υπουργείο Εσωτερικών για το θέμα και ούτε τις επιστολές δεν απαντούν…έχει 5 χρόνια να γίνει συνάντηση του Υπουργείου με την ΚΙΣΑ, για θέματα πολιτικής. Είναι δικαίωμα τους, όμως να μην μας επιρρίπτετε ευθύνη για την έλλειψη εποικοδομητικού διαλόγου. Δεύτερον, σε παρακαλώ, μη μου απαντάς με τακτικισμούς…ανεξάρτητα από το ήθος και το ύφος μου (σέβομαι την θέση σου ότι η θυμωμένη αυτή προσέγγιση, δεν είναι ιδιαίτερα εποικοδομητική). Μπορείς σε παρακαλώ να μας πεις συγκεκριμένα σε τί διαφωνείς με αυτά που έχω αναφέρει; Τρίτον, η κριτική αυτή, σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητεί την προσφορά της συντριπτικής πλειοψηφίας των λειτουργών και εθελοντών που εμπλέκονται, πόσον μάλλον την μηδενίσει. Από την άλλη, δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός να περνούμε καλά, εις βάρος της ευθύνης που έχουμε να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη».
Το άσυλο και η νομική αρωγή
Σε δήλωσή του στην «24» ο Δώρος Πολυκάρπου, μας είπε ότι επισκέφθηκε με λειτουργούς της ΚΙΣΑ, τον χώρο φιλοξενίας των προσφύγων στην Κοκκινοτριμιθιά την Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου, μετά από άδεια της Πολιτικής Άμυνας και ότι διαπίστωσε πως το πρώτο που τους απασχολεί, είναι η επιθυμία τους να επανενωθούν με την οικογένειά τους, που είναι στη Συρία, την Τουρκία ή σε ευρωπαϊκές χώρες. Πρόσθεσε ότι «δεν έχουν κανένα να τους συμβουλεύσει για τη σωστή παρουσίαση της αίτησής τους για άσυλο στην Κυπριακή Δημοκρατία, ώστε να έχουν ελπίδες ότι θα τους παραχωρηθεί το καθεστώς αναγνωρισμένου πρόσφυγα. Σε χώρες με σοβαρά συστήματα διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων, παρέχεται από το κράτος νομική αρωγή, μέσω διορισμού δικηγόρου, για την συμπλήρωση αίτησης ασύλου. Στην Κύπρο δεν υπάρχει αυτή η υπηρεσία, με αποτέλεσμα οι πρόσφυγες να τη στερούνται, αφού δεν μπορούν να πληρώσουν ιδιώτη δικηγόρο. Έτσι, περιμένουν νομική συμβουλή από τη μη κυβερνητική οργάνωση Future Worlds Center, η οποία όμως είναι επιβαρυμένη να ασχοληθεί με 300 αιτήσεις ασύλου, μέσα σε τρεις μέρες, που είναι ένας τεράστιος φόρτος δουλειάς, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Και το ερώτημα για τους πρόσφυγες, δεν είναι αν θα απορριφθεί η αίτησή τους για άσυλο, αλλά αν θα πάρουν το καθεστώς αναγνωρισμένου πρόσφυγα, ή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Αν πάρουν το δεύτερο, δεν θα μπορούν να ταξιδέψουν ή να επανενωθούν με τις οικογένειές τους». Σύμφωνα με τον Δ. Πολυκάρπου, οι πρόσφυγες στην Κοκκινοτριμιθιά «είναι γενικά ευχαριστημένοι από τη φροντίδα που τυγχάνουν, όμως δεν έχουν την ευχέρεια χρήσης του διαδικτύου, ώστε να επικοινωνούν με τους δικούς τους, μέσω των κινητών τους τηλεφώνων». Σε σχέση με τους συλληφθέντες από την Αστυνομία, μας είπε «οι κρατούμενοι πρέπει να κρατούνται στον χώρο κράτησης μεταναστών στη Μενόγεια, το πολύ για ένα μήνα, για εξακρίβωση των στοιχείων τους, και όχι σε αστυνομικά κρατητήρια».
Φωτό: Η φωτογραφία του «Φιλελεύθερου» που προκάλεσε έντονες συζητήσεις.
