Ιδανικά, εσείς και ο σύντροφός σας θα πρέπει να σχεδιάσετε την εγκυμοσύνη σας τουλάχιστον τρεις μήνες νωρίτερα, καθώς η ανάπτυξη ενός μωρού επηρεάζεται πιο εύκολα τις πρώτες εβδομάδες, στη διάρκεια των οποίων μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι είστε έγκυος. Ο σχεδιασμός της εγκυμοσύνης σας θα σας δώσει τον απαραίτητο χρόνο για να σκεφτείτε τυχόν κινδύνους και, εφόσον χρειαστεί, να τους αντιμετωπίσετε.
Ερωτηματολόγιο εγκυμοσύνης
Χρησιμοποιήστε αυτές τις ερωτήσεις που θα σας καθοδηγήσουν αν θέλετε να μείνετε έγκυος ή αν μάθατε ότι είστε έγκυος. Μπορεί κάποιες από αυτές να μην σας αφορούν αλλά είναι σημαντικό να δώσετε βάση σε όλες. Επίσης, συζητήστε τις και με το σύντροφό σας καθώς κάποιες ερωτήσεις τον αφορούν άμεσα. Εάν κάποια από τα παρακάτω σημεία σας προκαλούν ανησυχία, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Έχετε ανοσία στην ερυθρά;
Ο ιός της ερυθράς, ή αλλιώς ιλαρά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στο έμβρυο εάν την περάσετε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, και ειδικά στην αρχή. Ζητήστε από το γιατρό σας, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν ξεκινήσετε την προσπάθεια να μείνετε έγκυος, να σας κάνει μια εξέταση αίματος έτσι ώστε να βεβαιωθείτε ότι έχετε ανοσία. Σε περίπτωση που δεν έχετε ανοσία, μπορεί να σας κάνει ένα εμβόλιο.
Υπάρχει ιστορικό ασθενειών στην οικογένειά σας ή στην οικογένεια του συντρόφου σας;
Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε κάποιο στενό συγγενή με κληρονομική ασθένεια, υπάρχει πιθανότητα να την κληρονομήσει και το μωρό σας. Πριν επιδιώξετε να μείνετε έγκυος, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Εφόσον χρειαστεί, μπορεί να σας παραπέμψει σε κάποιο γιατρό γενετικής συμβουλευτικής ο οποίος θα αξιολογήσει το σχετικό βαθμό κινδύνου. Είναι καθησυχαστικό να γνωρίζει κανείς ότι, σε πολλές περιπτώσεις, ο πραγματικός κίνδυνος κληρονομιάς μιας ασθένειας από ένα παιδί υπάρχει μόνο όταν και οι δύο γονείς έχουν το γονίδιο της συγκεκριμένης ασθένειας.
Πάσχετε από χρόνιες παθήσεις;
Εάν πάσχετε από κάποια πάθηση, όπως διαβήτη ή επιληψία, θα χρειαστεί να μιλήσετε με το γιατρό σας πριν προσπαθήσετε να μείνετε έγκυος. Μπορεί ο γιατρός σας να θέλει να αλλάξει τη φαρμακευτική σας αγωγή, είτε επειδή μπορεί τα φάρμακα που παίρνετε να επηρεάσουν το μωρό, είτε επειδή μπορεί να σας δυσκολέψουν στην προσπάθειά σας να μείνετε έγκυος.
Εάν λαμβάνετε το αντισυλληπτικό χάπι, πότε πρέπει να το σταματήσετε;
Είναι προτιμότερο να σταματήσετε το χάπι πολύ πριν ξεκινήσετε την προσπάθεια σύλληψης, έτσι ώστε να αφήσετε στο σώμα σας το χρόνο που χρειάζεται για να επιστρέψει στο φυσιολογικό του κύκλο. Περιμένετε να σας έρθει η περίοδος τρεις φορές πριν προσπαθήσετε να μείνετε έγκυος καθώς η σύλληψη σε αυτή τη φάση θα δυσκολέψει την πρόβλεψη της αναμενόμενης ημερομηνίας τοκετού (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα προφυλακτικό στη διάρκεια αυτής της περιόδου).
Υπάρχει περίπτωση να έχετε μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (Σ.Μ.Ν.);
Παρόλο που, όταν μείνετε έγκυος, θα σας εξετάσουν για ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως το HIV (βλ. σελίδα 36), το πιο κοινό Σ.Μ.Ν. στις νέες γυναίκες είναι τα χλαμύδια, που δεν περιλαμβάνεται στον έλεγχο ρουτίνας. Αν και θεραπεύεται εύκολα με τη χορήγηση αντιβίωσης, δυστυχώς στο 75% των περιπτώσεων δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Εάν δεν εντοπιστεί, μπορεί να μεταδοθεί στο μωρό σας και πιθανώς να οδηγήσει σε επιπλοκές στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Φροντίστε λοιπόν να ζητήσετε μια ανιχνευτική εξέταση εάν πιστεύετε ότι κινδυνεύετε από αυτό το νόσημα. Εάν είστε κάτω των 25 και σεξουαλικά ενεργή, οι πιθανότητες να έχετε μολυνθεί με χλαμύδια είναι 1 στις 10. Ο κίνδυνος αυξάνεται εάν είχατε δύο διαφορετικούς συντρόφους μέσα στην ίδια χρονιά ή εάν πρόσφατα αλλάξατε σύντροφο.
Αντιμετωπίζετε κάποιον κίνδυνο λόγω της δουλειάς σας;
Αποτελεί ευθύνη του εργοδότη σας να φροντίσει ότι δεν εκτίθεστε σε κανέναν κίνδυνο που θα μπορούσε να επηρεάσει τις πιθανότητές σας για σύλληψη ή να θέσει σε κίνδυνο το μωρό σας.
Μόλις τον ειδοποιήσετε γραπτώς ότι είστε έγκυος, ο εργοδότης σας θα πρέπει να διενεργήσει μια εκτίμηση κινδύνου λαμβάνοντας υπόψη τυχόν συμβουλές από το γιατρό σας. Μία σπάνια μόλυνση, η ψιττακίαση, ικανή να οδηγήσει στην αποβολή, μπορεί να προσβάλλει τον άνθρωπο κατά την εποχή γέννησης των αρνιών. Οπότε, εάν δουλεύετε σε φάρμα και είστε έγκυος, θα πρέπει να αποφύγετε αυτήν τη διαδικασία καθώς και την επαφή με τα νεογέννητα αρνάκια ή τις προβατίνες που έχουν μόλις γεννήσει.
Πόσο ζυγίζετε;
Ιδανικά, το βάρος σας σε σχέση με το ύψος σας θα πρέπει να είναι σε κανονικά επίπεδα τουλάχιστον έξι μήνες πριν τη σύλληψη. Εάν λοιπόν είστε υπέρβαρη ή ελλιποβαρής, συμβουλευτείτε το γιατρό σας για το πώς να πετύχετε το κατάλληλο βάρος. Εκτός εάν αντιμετωπίζετε κάποιο σοβαρό πρόβλημα βάρους, δεν πρέπει να κάνετε δίαιτα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.
Τρώτε υγιεινά;
Οι πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος και να γεννήσετε ένα υγιές μωρό αυξάνονται εάν η διατροφή σας είναι υγιεινή και ισορροπημένη.
Καπνίζετε ή πίνετε;
Μόλις αποφασίσετε ότι θέλετε να μείνετε έγκυος, θα πρέπει εσείς και ο σύντροφός σας να σταματήσετε να καπνίζετε και να πίνετε καθώς ο καπνός και το αλκοόλ επηρεάζουν τη γονιμότητα και μπορούν να είναι επιβλαβή για το μωρό πριν και μετά τη γέννησή του.
Φυλλικό οξύ
Από τη στιγμή που θα σταματήσετε την αντισύλληψη μέχρι τη δωδέκατη εβδομάδα εγκυμοσύνης, θα πρέπει να παίρνετε ένα συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει φυλλικό οξύ. Το φυλλικό οξύ, επίσης γνωστό ως φολικό οξύ ή φολασίνη, ανήκει στην οικογένεια των βιταμινών Β. Είναι από τις λίγες θρεπτικές ουσίες που μας προστατεύουν από τα ελλείμματα του νευρικού σωλήνα όπως είναι η δισχιδής ράχη και η ανεγκεφαλία.
Ο νευρικός σωλήνας, που σιγά σιγά σχηματίζει τη σπονδυλική στήλη ενός μωρού, δημιουργείται πολύ σύντομα μετά τη σύλληψη, ίσως ακόμα και πριν συνειδητοποιήσετε ότι είστε έγκυος. Αν δεν λαμβάνετε αρκετό φυλλικό οξύ, ο νευρικός σωλήνας μπορεί να μην καταφέρει να συγκληθεί σε όλο του το μήκος, αφήνοντας τη σπονδυλική στήλη εκτεθειμένη και προκαλώντας τη λεγόμενη δισχιδής ράχη. Τα βρέφη με ανεγκεφαλία πεθαίνουν λίγο μετά τη γέννα εξαιτίας της έλλειψης μεγάλου τμήματος του εγκεφάλου.
Πηγές φυλλικού οξέως
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η αυξημένη πρόσληψη φυλλικού οξέος μπορεί να προλάβει μέχρι και το 70% των περιπτώσεων δισχιδούς ράχης.
Καλές φυσικές πηγές φυλλικού οξέως είναι τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως το σπανάκι και το μπρόκολο), τα εσπεριδοειδή, τα όσπρια (φασόλια, ρεβίθια), η φύτρα σίτου, η μαγιά και οι κρόκοι αυγού. Δοκιμάστε να φάτε τα λαχανικά μαγειρεμένα ελαφρώς στον ατμό ή ωμά. Υπάρχουν επίσης ορισμένες τροφές που είναι ενισχυμένες με φυλλικό οξύ, όπως το ψωμί, το ρύζι, τα μακαρόνια και τα δημητριακά.
Ωστόσο, δεν πρέπει να βασίζεστε μόνο στις ίδιες τις τροφές. Για να μην έχετε καμία αμφιβολία, θα πρέπει να αρχίσετε να λαμβάνετε συμπληρώματα φυλλικού οξέως μόλις αποφασίσετε να σταματήσετε το αντισυλληπτικό χάπι.
Οι πολυβιταμίνες συνήθως περιέχουν φυλλικό οξύ σε ποσότητα όμως που δεν αρκεί για να προστατεύσει το μωρό σας. Για να ελαττώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης της δισχιδούς ράχης, θα πρέπει να παίρνετε ένα χάπι φυλλικού οξέως των 400 γρ σε καθημερινή βάση μέχρι τη δωδέκατη εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Τα δισκία αυτά δεν απαιτούν ιατρική συνταγή και μπορείτε να τα προμηθευτείτε από οποιοδήποτε φαρμακείο ή κατάστημα με υγιεινά προϊόντα.
Εάν έχετε ήδη κάνει ένα παιδί που παρουσιάζει έλλειμμα του νευρικού σωλήνα, ο κίνδυνος να κάνετε και δεύτερο παιδί με την ίδια ανωμαλία είναι μεγαλύτερος. Σε αυτήν την περίπτωση, ο γιατρός θα σας συμβουλέψει να παίρνετε μεγαλύτερη δόση φυλλικού οξέος (των 5 milligram) καθημερινά.
Το αναπτυσσόμενο έμβρυο
Εάν λαμβάνετε συμπλήρωμα φυλλικού οξέος, το αγέννητο μωρό σας έχει περισσότερες πιθανότητες να αναπτυχθεί σωστά. Το συμπλήρωμα αυτό θα πρέπει να το παίρνετε πριν τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια των πρώτων 12 εβδομάδων της εγκυμοσύνης.
Για περισσότερες ειδήσεις από την υγεία διαβάστε στο newsbeast.gr επίσημος συνεργάτης της ιστοσελίδας μας.
