Πρόκειται για μια παλιά παράδοση που λέει ότι μετά από την κάθε εκλογική νίκη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κόσμος μαζεύεται για να «χειροκροτήσει», και ενδεχομένως να συγχαρεί τον νέο αρχηγό του κράτους.
Της Νικολέτας Χρήστου
Μεταξύ μας δεν ξέρω καν αν είναι παράδοση, ή αν είναι χαρακτηριστικό των λαών και ειδικά του δικού μας λαού μιας και η νοοτροπία, οι προκαταλήψεις, οι αξίες, η ιστορική πορεία μας πορεία άλλοτε μένει σε κατάσταση pause και άλλοτε η μνήμη «ξυπνάει» και αρχίζουμε να παρελθοντολογούμε.
Το θέμα είναι πώς και αυτοί μας χαιρετούν… μετά από κάθε εκλογή νίκη. Είχαμε πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο, πρόεδρο χωρίς ανθυποψήφιο, υποψήφιο πρόεδρο πατέρα και γιο, μέχρι και ψυχίατρο. Το ρεπορτάζ επικεντρώνεται κυρίως στην λεπτομέρεια των φωτογραφιών για το πώς αυτοί χαιρέτησαν τον λαό τους και γι’ αυτό το λόγο «δανειστήκαμε» τα ποσοστά σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, για να οδηγηθούμε στο σωστό φωτορεπορτάζ.
Εμείς προσκυνάμε τους Αρχηγούς μας
Σε μια Δημοκρατική χώρα θα ήταν αδιανόητο να χαιρετήσουμε χωρίς να «προσκυνήσουμε». Με χειροφίλημα αρχίσαμε στις πρώτες εκλογές.
Προεδρικές Εκλογές 1959
Αντίπαλοι στις τότε εκλογές ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που υποστηρίχθηκε από την πλειονότητα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και ο Ιωάννης Κληρίδης (πατέρας του Γλαύκου Κληρίδη), τον οποίον στήριξαν η Δημοκρατική Παράταξη, το ΑΚΕΛ και οι αντιτιθέμενοι στις συμφωνίες Λονδίνου – Ζυρίχης. Νικητής και πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας από την εκλογική αναμέτρηση της 13ης Δεκεμβρίου 1959, αναδείχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος που εξασφάλισε το 66,29% των ψήφων, έναντι 32,92% του Ιωάννη Κληρίδη.
25 Φεβρουαρίου 1968
Οι δεύτερες προεδρικές εκλογές ήταν προγραμματισμένες για το 1965. Αναβάλλονται λόγω των διακοινοτικών ταραχών του 1963/1964, με τη Βουλή των Αντιπροσώπων να ψηφίζει παράταση της θητείας του προέδρου Μακαρίου για τρία χρόνια. Έτσι οι εκλογές διενεργήθηκαν τελικά στις 25 Φεβρουαρίου, 1968, σ’ ένα κλίμα εντάσεων, αντεγκλήσεων και εκτρόπων.
Υποψήφιοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, τον οποίο υποστήριξαν οι αγωνιστές που δεν αντιδρούσαν στις συμφωνίες της Ζυρίχης (Πατριωτικό Μέτωπο) και το ΑΚΕΛ, ενώ οι Ενωτικοί (ΔΕΚ) τάχθηκαν με τον ψυχίατρο Τάκη Ευδόκα, ο οποίος κατήλθε ως υποψήφιος για να συντηρήσει και να προβάλει το θέμα της Ένωσης με την Ελλάδα.
Τάκης Ευδόκας
Η κάλπη έδωσε συντριπτική νίκη στον Μακάριο. Συγκέντρωσε το 96,26%των ψήφων, έναντι 3,74% του Τάκη Ευδόκα, «παγώνοντας» έτσι το ζήτημα της Ένωσης.
1973: Νικητής χωρίς εκλογές ο Μακάριος
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές ήταν προγραμματισμένες για τις 18 Φεβρουαρίου 1973. Ωστόσο, η ψηφοφορία δεν διενεργήθηκε, καθώς μοναδικός υποψήφιος ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Παρέμεινε στον προεδρικό θώκο μέχρι το θάνατό του, στις 3 Αυγούστου 1977.
Μεταπολεμική περίοδος Αναπληρωματική εκλογή Σπύρου Κυπριανού
Τον Μακάριο διαδέχθηκε στην Προεδρία της Δημοκρατίας ο μέχρι τότε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Σπύρος Κυπριανού, ο οποίος εξελέγη χωρίς ψηφοφορία. Η εκλογή αυτή, που είχε τη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων, κάλυψε το υπόλοιπο της προεδρικής θητείας, μέχρι το Φεβρουάριο του 1978. Oι ανθυποψήφιοί του αποχώρησαν σε ένδειξη συμπαράστασης για την απαγωγή του γιου του Αχιλλέα.Οι προγραμματισμένες για τις 5 Φεβρουαρίου 1978, εκλογές δεν διεξήχθησαν ποτέ, αφού ο Σπύρος Κυπριανού εξελέγη Πρόεδρος άνευ ανθυποψηφίου. Η εκλογή αυτή κάλυψε της πενταετή προεδρική θητεία μεταξύ των ετών 1978 – 1983.
Εκλογές του 1983
Στις επόμενες προεδρικές εκλογές της 13ης Φεβρουαρίου 1983, το αξίωμα κέρδισε και πάλι ο Σπύρος Κυπριανού. Υποστηριζόμενος από το ΔΗΚΟ – το κόμμα που ο ίδιος ίδρυσε το 1976 – και το ΑΚΕΛ, συγκέντρωσε το 56,54% των ψήφων, έναντι 33,93% του Γλαύκου Κληρίδη, ο οποίος στηριζόταν από τον ΔΗΣΥ και 9,53% του Βάσου Λυσσαρίδη που στηριζόταν από τα κόμματα ΕΔΕΚ και ΠΑ.ΜΕ.
1988: Η Προεδρία στον Γιώργο Βασιλείου
Πέντε ήταν οι υποψήφιοι που έδωσαν τη μάχη τα κάλπης τον Φεβρουάριο του 1988. Η εκλογή κρίθηκε για πρώτη φορά σε δύο γύρους, καθώς κανείς από τους υποψηφίους δεν έλαβε το 50 +1% των ψήφων, όπως προνοεί το Σύνταγμα. Ο δεύτερος γύρος, με «μονομάχους» τους Γιώργο Βασιλείου και Γλαύκο Κληρίδη, έδωσε το αξίωμα στον νεοφανή τότε Γιώργο Βασιλείου, σε μια μάχη που δόθηκε κυριολεχτικά «στήθος με στήθος». Στο δεύτερο γύρο που διεξήχθη στις 21 Φεβρουαρίου επικράτησε ο Γιώργος Βασιλείου με 51,6% έναντι 48,4% του Γλαύκου Κληρίδη.
1993: Η σκυτάλη στον Γλαύκο Κληρίδη
Τη σκυτάλη για την επόμενη πενταετία πήρε ο Γλαύκος Κληρίδης, σε μια αναμέτρηση δύο γύρων στις 7 και 14 Φεβρουαρίου, 1993. Στο δεύτερο γύρο των εκλογών που διεξήχθησαν στις 14 Φεβρουαρίου κέρδισε ο Γλαύκος Κληρίδης, έχοντας πλέον τη στήριξη και του ΔΗΚΟ με ποσοστό 50,31%, έναντι 49,69% που εξασφάλισε ο Γιώργος Βασιλείου.
1998: Δεύτερη θητεία στον Γλαύκο Κληρίδη
Επτά ήταν οι υποψήφιοι των προεδρικών εκλογών του 1998, οι οποίες, για άλλη μια φορά ήταν υπόθεση δύο γύρων, στις 8 και 15 Φεβρουαρίου. Η κάλπη της δεύτερης Κυριακής «έστεψε» τελικά νικητή τον Γλαύκο Κληρίδη, που εξασφάλισε το 50,82% των ψήφων με τη στήριξη των Ρολάνδη, Βασιλείου, Γαλανού και Κουτσού, ενώ ο Γιώργος Ιακώβου έλαβε το 49,18% των ψήφων. (Η εποχή που κυριάρχησαν θέματα όπως οι ρωσικοί πύραυλοι S-300)
2003: Πρόεδρος ο Τάσσος Παπαδόπουλο
Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση για τον προεδρικό θώκο «έστεψε» νικητή τον Τάσσο Παπαδόπουλο από τον πρώτο γύρο των εκλογών της 16ης Φεβρουαρίου 2003. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν ο πέμπτος, κατά σειρά, Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Τάσσος Παπαδόπουλος [ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ-ΚΙΣΟΣ (ΕΔΕΚ) και Οικολόγοι] 51,51%.
Κεντρικό θέμα της προεκλογικής περιόδου ήταν το «Σχέδιο Ανάν» για την επίλυση του Κυπριακού.
2008: Ο Δημήτρης Χριστόφιας στην Προεδρία
Στις επόμενες εκλογές πρόεδρος της Δημοκρατίας εξελέγη ο μέχρι πρότινος ΓΓ του ΑΚΕΛ, Δημήτρης Χριστόφιας. Η διαδικασία διεξήχθη με δυο εκλογικές αναμετρήσεις στις 17 και 24 Φεβρουαρίου 2008. Έκπληξη είχε προκαλέσει ο αποκλεισμός του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου από τον δεύτερο γύρο. Στον δεύτερο γύρο επικράτησε ο Δημήτρης Χριστόφιας, με την στήριξη πλέον και του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ, συγκεντρώνοντας το 53,36% των ψήφων, έναντι 46,64% του Ιωάννη Κασουλίδη (ΔΗΣΥ). Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που το ΑΚΕΛ εξέλεξε Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
2013: Πρόεδρος ο Νίκος Αναστασιάδης
Οι δωδέκατες κυπριακές προεδρικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 17 Φεβρουαρίου 2013. Ο πρώτος γύρος ολοκληρώθηκε στις 17 Φεβρουαρίου και προκρίθηκαν στον δεύτερο γύρο οι Νίκος Αναστασιάδης και Σταύρος Μαλάς. Στις 24 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε ο δεύτερος γύρος των εκλογών, που ανέδειξαν τελικό νικητή τον Νίκο Αναστασιάδη με 57.48% έναντι 42.42% του Σταύρου Μαλά.
2018: Επανεκλογή Νίκου Αναστασιάδη
Οι κυπριακές προεδρικές εκλογές του 2018 διεξήχθησαν στις 28 Ιανουαρίου 2018, στις οποίες συμμετείχαν εννέα υποψήφιοι. Νικητής αναδείχθηκε για δεύτερη φορά ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος επικράτησε του Σταύρου Μαλά με 55,99%.
- Οι φωτογραφίες είναι από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας
- Πληροφορίες από euronews
