Του Μάριου Δημητρίου
«Παράλογους περιορισμούς στις άδειες για ιατρική χρήση της κάνναβης στην Κύπρο, έχει βάλει ο Υπουργός Υγείας Γιώργος Παμπορίδης, αφού – μεταξύ άλλων – αυτές οι άδειες αφορούν μόνο καρκινοπαθείς, πράγμα άδικο, γιατί όλοι οι άλλοι ασθενείς στερούνται αυτής της ευκαιρίας», κατάγγειλε ο Βιολόγος-Φυσικός Θεραπευτής Πέτρος Ευδόκας, μέλος του Σωματείου «Φίλοι της Κάνναβης», σε διεθνές συνέδριο για την ιατρική κάνναβη, που έγινε στις 30 Νοεμβρίου 2016, με πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου και της Ομάδας GUE/NGL /Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς – Βόρειας Πράσινης Αριστεράς. Στο συνέδριο παρουσιάστηκε το τρέχον νομικό καθεστώς της ιατρικής κάνναβης στην Ευρώπη και διεθνώς και εξετάστηκαν οι δυσκολίες και οι προοπτικές για την καλλιέργεια και την χρήση της ιατρικής κάνναβης στην αντιμετώπιση ενός μεγάλου φάσματος ασθενειών και στην οικονομική ανάπτυξη. Να αναφέρουμε ότι πέντε ακόμα Πολιτείες των ΗΠΑ, ενέκριναν σε πρόσφατο δημοψήφισμα, τη χρήση της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς και έτι ανήλθαν στις 29 οι αμερικανικές Πολιτείες, όπου η φαρμακευτική χρήση της κάνναβης, είναι νόμιμη.
«Είναι…λίγα τα όσα καταγγείλαμε»
Στην εκδήλωση, όπου έδωσαν ενεργό παρών και δύο ακόμη ευρωβουλευτές της Ομάδας, η Katerina Konecna από τη Τσεχία και ο Stefan Eck από τη Γερμανία, συμμετείχαν εμπειρογνώμονες, εκπρόσωποι διεθνών και ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, δημοσίων αρχών, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστές.
Όπως ανέφερε στην «24» ο Πέτρος Ευδόκας, «έγιναν παρουσιάσεις από γιατρούς, ασθενείς, γονείς ασθενών και ακτιβιστές για τα ιατρικά οφέλη της κάνναβης και για τις ταλαιπωρίες των ασθενών σε όλη την Ευρώπη, ζωγραφίζοντας νέα ανοίγματα σε επιστημονικούς ορίζοντες, καθώς και για τις νομικές και πολιτικές καταστάσεις που αφορούν την ιατρική κάνναβη σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Πιστεύουμε πως η πρωτοβουλία του κ. Κούλογλου για το συνέδριο στις Βρυξέλλες θα μας βοηθήσει να σώσουμε ζωές στην Κύπρο.
Τα όσα αναφέραμε στο Ευρωκοινοβούλιο για την πρακτική του Υπουργού Υγείας και την πανάθλια κατάσταση στην Κύπρο, όπου οι ασθενείς μας πεθαίνουν περιμένοντας να λάβουν το φάρμακο τους, είναι… λίγα. Ενδεικτικό της απεχθούς συμπεριφοράς των εξουσιαστών, είναι και τούτο: δημοσιεύτηκε άρθρο σε κυπριακή εφημερίδα για το διεθνές Συνέδριο όπου δεν αναφέρεται πουθενά, ότι υπήρξε και συμμετοχή εκεί από την Κύπρο!».
Πολύπλοκη και συγκεχυμένη κατάσταση
Είπε τα εξής ο Πέτρος Ευδόκας, στην παρέμβασή του:
«Ονομάζομαι Πέτρος Ευδόκας, είμαι Βιολόγος και ασκώ τη Φυσική Θεραπευτική – αυτό που συνήθως ονομάζεται Εναλλακτική-Συμπληρωματική…αλλά εγώ προτιμώ τον όρο, Ιθαγενής Ιατρική. Είμαι μέλος του Σωματείου «Φίλοι της Κάνναβης», με έδρα την Κύπρο. Έχω στη φροντίδα μου αρκετά άτομα που χρησιμοποιούν την κάνναβη για τη θεραπεία τους και παρέχω θεραπευτική φροντίδα σε άτομα με ένα μεγάλο φάσμα ασθενειών και παθήσεων – ανάμεσά τους περιλαμβάνονται άτομα με νευρολογικές παθήσεις, αυτοάνοσες παθήσεις, διάφορα σύνδρομα πόνου, κάποιες ψυχιατρικές παθήσεις και καρκίνους. Επίσης προσφέρω συμβουλευτική βοήθεια στο Υπουργείο Υγείας, για θέματα που αφορούν την κάνναβη και στους λίγους γιατρούς στη χώρα μας, οι οποίοι έχουν το θάρρος να γράφουν συνταγές για τη χρήση της κάνναβης. Η κατάσταση στην Κύπρο, μετά από μερικά χρόνια αγώνων, είναι πολύπλοκη και συγκεχυμένη και αυτά που θα σας πω είναι ανάμικτα – θετικά και αρνητικά. Αφετηρία του Σωματείου μας, είναι ο Ευρωπαϊκός Χάρτης των Δικαιωμάτων των Ασθενών, ο οποίος προνοεί ότι οι ασθενείς έχουν δικαίωμα να ενημερώνονται για τις παθήσεις τους και για τις πιθανές θεραπείες, πράγμα που γνωρίζουμε ότι συνήθως δεν γίνεται, όταν η πιθανή θεραπεία αφορά την κάνναβη. Προνοεί επίσης το δικαίωμα των ασθενών να απορρίπτουν όποια θεραπεία δεν θέλουν και το δικαίωμα των ασθενών να επιλέγουν τη θεραπεία τους. Όλα αυτά περιλαμβάνονται στο Σύνταγμα της κάθε χώρας μέλους της ΕΕ. Άλλη αφετηρία του Σωματείου μας, είναι ότι κάθε χρήση της κάνναβης είναι ιατρική χρήση, ασχέτως αν αυτό τώρα αναγνωρίζεται ή όχι».
Μέχρι τώρα πέθαναν επτά…
«Μετά από πολλούς αγώνες», «συνέχισε ο Πέτρος Ευδόκας, «πρόσφατα καταφέραμε τον Υπουργό Υγείας να ανταποκριθεί στις προσπάθειές μας για να δώσει άδεια για τη χρήση ιατρικής κάνναβης. Ο ρόλος του Υπουργού στην Κύπρο είναι παντοδύναμος, αφού είναι το μόνο άτομο στη χώρα, που κατέχει την εξουσία να δώσει άδεια για την ιατρική χρήση της κάνναβης κι έτσι ο νέος Υπουργός, ο οποίος διαπνέεται από ανθρωπιστικά αισθήματα, πρόσφατα έχει δώσει κάποιες άδειες, σε ανταπόκριση προς εκκλήσεις ασθενών. Αυτό δεν ήρθε εύκολα – έχουν γίνει πολλοί αγώνες και δίκες, έχουμε φτάσει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο για να κερδίσουμε το δικαίωμα πρόσβασης των ασθενών στην κάνναβη. Αυτό το χρόνο, ο Υπουργός έχει υπογράψει έγκριση για 20 άδειες για χρήση κάνναβης και 3 άδειες για τη χρήση του φαρμάκου sativex. Το θετικό είναι ότι η Κύπρος, μπορεί να είναι η πρώτη χώρα όπου έχουν δοθεί άδειες για χρήση της κάνναβης, ειδική για αντικαρκινική θεραπεία και υπάρχουν γιατροί που έχουν γράψει αυτή τη συνταγή, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο που ακολουθούν οι καρκινοπαθείς ανά τον κόσμο, πρόσφατα. Δυστυχώς όμως οι άδειες για ιατρική χρήση της κάνναβης που έχει δώσει ο Υπουργός, συμπεριλαμβάνουν παράλογους περιορισμούς – μεταξύ άλλων έχει δώσει άδεια μόνο σε καρκινοπαθείς, πράγμα άδικο, γιατί όλοι οι άλλοι ασθενείς στερούνται αυτής της ευκαιρίας. Έχει δώσει άδεια μόνο για το κανναβινέλαιο κι έχει αρνηθεί σθεναρά να δώσει άδεια για τη χρήση φυσικής μορφής της κάνναβης και έχει βάλει τον περιορισμό ότι το κανναβινέλαιο που θα χρησιμοποιείται, θα είναι μόνο εισαγόμενο από άλλες χώρες. Όμως καμιά χώρα στον κόσμο δεν εξάγει στην Κύπρο και έχουμε τώρα 20-25 άτομα στην Κύπρο, που έχουν άδειες για να χρησιμοποιήσουν την κάνναβη για ιατρικούς σκοπούς και πεθαίνουν περιμένοντας. Μέχρι στιγμής έχουμε χάσει 7 ασθενείς που είχαν στα χέρια τους υπογραμμένη άδεια από τον Υπουργό μας, οι οποίοι όμως δεν πρόλαβαν να πάρουν ούτε σταγόνα από το φάρμακό τους. Δεν ξέρουμε γιατί ο Υπουργός μας, έχει πάρει αυτή την απόφαση, μπορεί να έχει παραπληροφορηθεί ή να υπόκειται σε εκβιασμούς και πιέσεις – δεν γνωρίζουμε – αλλά εμείς θέλουμε να αλλάξει αυτή η πολιτική. Μόνο 5 γιατροί σε όλη τη χώρα, έχουν μέχρι στιγμής υπογράψει συνταγές για να χρησιμοποιηθεί η κάνναβη ιατρικά. Οι πλείστοι δεν γνωρίζουν ή δεν θέλουν να γνωρίζουν, αλλά ακόμα και οι 5 θαρραλέοι γιατροί που έχουν υπογράψει τις συνταγές, χρειάζονται βοήθεια, οπότε το Σωματείο μας τους προσφέρει συμβουλευτική βοήθεια – μερικές φορές γράφουμε εμείς τις συνταγές, έτσι ώστε οι γιατροί να τις υπογράψουν, γιατί χρειάζονται συμβουλές για τις δόσεις ή τη μέθοδο χορήγησης κλπ. Χρειάζεται να γίνει νομοθετική ρύθμιση της ιατρικής κάνναβης, προγράμματα εκπαίδευσης των γιατρών, των θεραπευτών, των νοσηλευτών, των ασθενών, των οικογενειών τους και των φροντιστών. Η προσπάθεια για τη χρήση της ιατρικής κάνναβης σε όλη την Ευρώπη, αφορά εκατομμύρια ανθρώπους. Είμαστε ένα κίνημα που έχει νεκρούς, έχει φυλακισμένους, έχει κρατούμενους, έχει εξόριστους, έχει άτομα που ζουν στην παρανομία και δεν θα σταματήσουμε».
Ξαπλωμένος σε φορείο, όπου είναι αναγκασμένος να παραμένει για 23 ώρες την ημέρα, αφού υποφέρει εδώ και δέκα χρόνια από μια σπάνια νευρολογική ασθένεια, παρουσίασε στη συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, το νέο πρόγραμμα της Γερμανίας για την ιατρική κάνναβη, ο Γερμανός γιατρός Franjo Grotenhermen, Πρόεδρος της Γερμανικής και της Διεθνούς Ένωσης Κανναβινοειδών στην Ιατρική. «Έχω κουράρει, συνολικά, περισσότερους από 1.000 ασθενείς με λουλούδια κάνναβης και είδα να βελτιώνεται η υγεία τους», είπε μεταξύ άλλων
Ένας διαφορετικός δρόμος
Καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, εκ μέρους της Ομάδας της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, επεσήμανε: «Λέμε συχνά ότι η Ευρώπη πρέπει ν’ αποκτήσει τη δική της οικονομική δυναμική και ορισμένοι ηγετικοί κύκλοι, προωθούν και προτείνουν διάφορες εμπορικές συμφωνίες, οι οποίες στην πραγματικότητα περικόπτουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και υποβαθμίζουν το επίπεδο ζωής, σύμφωνα τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Να όμως που υπάρχει και ένας διαφορετικός δρόμος, αυτός της ιατρικής κάνναβης και για την οικονομική ανάπτυξη. Διότι όπως ήδη ξέρουμε, η ιατρική κάνναβη και η βιομηχανία γύρω από αυτήν, αποτελεί έναν εξαιρετικά αναπτυσσόμενο τομέα στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ – κι εδώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, υπολείπεται. Φυσικά ο στόχος της σημερινής διάσκεψης, δεν είναι μόνο να προωθήσουμε τη βιομηχανική καλλιέργεια της κάνναβης, για να κερδίσουμε περισσότερα χρήματα. Είναι και για να σώσουμε ζωές, αφού σήμερα έχει αποδειχτεί ότι η χρήση της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, μπορεί ν’ αντιμετωπίσει τα συμπτώματα και τις παρενέργειες μιας σειράς πολύ σοβαρών ασθενειών και επίσης ν’ αποτελέσει αντίδοτο σε αρκετές, επίσης σοβαρές ασθένειες. Βεβαίως χρειάζεται ακόμα πολλή επιστημονική μελέτη κι επεξεργασία και ανοίγεται ένας τεράστιος τομέας έρευνας, γύρω από το θέμα αυτό. Και σε αυτό το ερευνητικό κομμάτι, επίσης η ΕΕ θα πρέπει να μη μείνει πίσω. Πρέπει να κάνουμε αυτή την έρευνα με τα μάτια ανοικτά προς το μέλλον, ανοικτοί προς την επιστήμη και τις ανακαλύψεις της. Δεν πρέπει να λειτουργήσουμε όπως τον Μεσαίωνα, λειτουργώντας δηλαδή με βάση τις προκαταλήψεις που δημιουργήθηκαν ιδιαίτερα τον 20ο αιώνα γύρω από την κάνναβη και πρέπει να στηριχθούμε στα πραγματικά στοιχεία. Οι ενέργειες που κάνουμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έρχονται ακριβώς να βοηθήσουν στον σχετικό προβληματισμό και στην επιδίωξη για υιοθέτηση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, μιας κοινής οδηγίας κι ενός κοινού πλαισίου για την ανάπτυξη της ιατρικής κάνναβης κι αυτός είναι ένας από τους στόχους της σημερινής εκδήλωσης».
Το φυτό που ξεκλειδώνει κλειδαριές
Είπε στο συνέδριο, ο πολύ γνωστός στην Ελλάδα, νευρολόγος-ψυχίατρος Γιώργης Οικονομόπουλος, Πρόεδρος του Ελευθεριακού Συνδέσμου Απεξάρτησης (ΕΛΕΥ.ΣΥΝ.Α): «Είμαι γιατρός και ασχολούμαι 35 χρόνια με τις απεξαρτήσεις και τα τελευταία 3 χρόνια με τη θεραπευτική κάνναβη. Για χιλιάδες χρόνια, η κάνναβη είναι ένα αποτελεσματικό φάρμακο για ένα πλήθος διαφορετικών διαταραχών. Είναι εντυπωσιακό πώς ένα φυτό, μπορεί να έχει τόσες πολλές θεραπευτικές επιδράσεις, για διαφορετικές ασθένειες. Αυτή η απορία λύθηκε τη δεκαετία 1990, όταν ανακαλύφθηκε το ενδοκανναβιδοειδές σύστημα, ότι δηλαδή το κορμί μας παράγει κανναβινοειδή, τα οποία ονόμασαν ενδοκανναβινοειδή, τα οποία ξεκλειδώνουν εκατομμύρια υποδοχέων, κλειδαριών δηλαδή, που υπάρχουν σε όλο μας το σώμα. Αυτό το σύστημα είναι πρωταρχικό για την αποκατάσταση της υγείας, γιατί είναι ο ρυθμιστής της ομοιόστασης, δηλαδή της ισορροπίας εσωτερικού κι εξωτερικού περιβάλλοντος. Έτσι λοιπόν η κάνναβη δεν κάνει τίποτε άλλο, από το να μιμείται και ενισχύει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, το οποίο είναι παράγοντας της ισορροπίας της υγείας».
Ο νευρολόγος-ψυχίατρος Γιώργης Οικονομόπουλος, αναπτύσσει τις θέσεις του στο συνέδριο
Η Αντιγόνη, μετά το CBD
Ο Δρ Οικονομόπουλος, αναφέρθηκε στη συνέχεια, σε ένα περιστατικό θεραπείας με κάνναβη, «με κανναβόλαδο», όπως είπε, «το οποίο μας φαίνεται σαν θαύμα». Και συνέχισε: «Πρόκειται για την Αντιγόνη, παιδί γονιών χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα υγείας, που εμφάνισε κρίσεις επιληψίας από ηλικίας 3 ετών, με πτώσεις και αντιστεκόμενες στη φαρμακευτική, αντι-επιληπτική αγωγή. Διαγνώστηκε με σύνδρομο Lennox-Gastau, μια σπάνια μορφή παιδικής επιληψίας, με χαρακτηριστικό της, την αντίσταση στη φαρμακευτική θεραπεία και με προβλήματα διανοητικά και συμπεριφοράς. Ακολούθησε φαρμακευτική, αντι-επιληπτική και αντι-ψυχωσική αγωγή, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα και καθώς μεγάλωνε, διαγνώστηκε στην εφηβεία, με οριακή νοητική στέρηση και δυσλεξία. Είχε καθημερινές πτώσεις και πολλές φορές την ημέρα, χωρίς ανταπόκριση στα φάρμακα. Διάβαζε συλλαβιστά και είχε επιθετικότητα και εκδηλώσεις βίας, όταν δεν γινόταν το δικό της. Οι επιληπτικές κρίσεις και οι πτώσεις, μπορούσαν να προκληθούν με οποιοδήποτε ξαφνικό ερέθισμα, ακουστικό ή συναισθηματικό. Έπαιρνε πλήθος αντι-επιληπτικά και αντι-ψυχωσικά φάρμακα, πήγαινε σε σχολείο για ΑΜΕΑ, ενώ την παρακολουθούσε κοινωνικός λειτουργός και ειδικός αγωγής.
Από τέλος Ιανουαρίου 2016, ξεκίνησε αγωγή με κανναβόλαδο CBD (Κανναβιδιόλη – Cannabidiol hemp oil). Μέσα στο πρώτο τρίμηνο χρήσης του CBD, έγιναν εντυπωσιακές αλλαγές. Στον πρώτο μήνα χόρεψε μόνη της για πρώτη φορά, ενώ δεν μπορούσε καν, να περπατήσει. Οι κρίσεις, από πολλές καθημερινά, έγιναν 1-2 τη βδομάδα ή αραιότερες και μικρότερης διάρκειας. Τώρα μπαίνει στο ντους χωρίς να πέφτει και έχει αποκτήσει λεκτική ικανότητα, χωρίς να συλλαβίζει. Η ροή της σκέψης, είναι κανονική. Η συγκέντρωσή της, ενώ παλιά δεν ξεπερνούσε το ενάμισι λεπτό, τώρα είναι περισσότερο από δέκα λεπτά. Έχει σταματήσει τις βίαιες εκδηλώσεις. Φαρμακευτικά, έχει διακόψει την αντι-επιληπτική και τη μισή αντι-ψυχωσική αγωγή και τη μειώνει ακόμα σταδιακά, χωρίς πτώσεις, έχοντας ισορροπήσει και το σωματικό της βάρος – από περισσότερα από 130 κιλά, τώρα είναι 67 κιλά. Όπως λέει η ίδια, για την απρόσμενη, μετά από τόσα χρόνια, αλλαγή της, «φοβάμαι που αλλάζω, μήπως και δεν τα καταφέρω» και σε ερώτηση πώς βλέπει την αλλαγή της, λέει «τώρα είμαι θεά»!!.
Αποκαλυπτικές μαρτυρίες ασθενών
Στο ερώτημα κατά πόσο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την κάνναβη για θεραπευτικούς σκοπούς, απάντησε ο Αντιπρόεδρος του ΟΚΑΝΑ και μέλος της Ειδικής Ομάδας Εργασίας για την ιατρική κάνναβη, του Ελληνικού Υπουργείου Υγείας, Δήμος Φωτόπουλος. «Ναι, αν έχουμε στοιχεία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά της, γι’ αυτό θέλουμε ένα σύστημα χορήγησης που να επιτρέπει τη ρύθμιση της δοσολογίας, χωρίς κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται περισσότερες κλινικές δοκιμές και έρευνα για την πιθανότητα εξάρτησης».
Στο πλαίσιο μαρτυριών ασθενών για τη χρήση της ιατρικής κάνναβης, ο Bertrand Rambaud, Πρόεδρος της Γαλλόφωνης Ένωσης Κανναβινοειδών στην Ιατρική, που είναι οροθετικός, είπε ότι «είναι φορέας από το 1984. «Μόνο η κάνναβη, μου επιτρέπει να μην έχω παρενέργειες από τα φάρμακα», είπε χαρακτηριστικά. Για την κόρη της, που έχει κρίσεις επιληψίας και την βοήθησε η κάνναβη, μίλησε η Jaqueline Poitras από την ελληνική ένωση ΜΑΜΑΚΑ (ΜαΜάδες για την Κάνναβη), ενώ τους τρομερούς πόνους που είχε μετά από τροχαίο ατύχημα, σχεδόν εξάλειψε η χρήση της κάνναβης στον Κωνσταντίνο Σύρο. Η Carola Perez, ακτιβίστρια υπέρ της χρήσης της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς και Πρόεδρος του Ισπανικού Παρατηρητηρίου για την Ιατρική Κάνναβη, είπε ότι είχε σπάσει στην ηλικία των 11 ετών τον κόκκυγά της, έκανε 12 εγχειρήσεις και στη συνέχεια, οι γιατροί, της τον αφαίρεσαν. «Η κάνναβη μου έσωσε την ζωή. Δεν την καπνίζω, την παίρνω σε φάρμακο, είναι θεραπευτική η χρήση της», σημείωσε, κάνοντας έκκληση για την υιοθέτηση χρήσης της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς».
Στιγμιότυπο από τη συζήτηση της 30ης Νοεμβρίου 2016 στο Ευρωκοινοβούλιο
