Λερναία ύδρα ο ρατσισμός σε σχολεία- Πως αντιμετωπίζεται

Η διαχείριση ρατσιστικής συμπεριφοράς, η οποία εκδηλώνεται στον σχολικό χώρο είναι ένα θέμα που απασχολεί έντονα το υπουργείο Παιδείας που με αφορμή και το πρόσφατο περιστατικό στο Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα με πρωταγωνιστές διευθυντή και μαθήτρια με μαντίλα, διαμηνύει πως τα τελευταία χρόνια, εργάζεται συστηματικά και με επιστημονικό τρόπο ώστε να μειωθούν τα κρούσματα ρατσισμού στα σχολεία και να επιτευχθεί η επιθυμητή κουλτούρα αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας, μέσω της ανάπτυξης αντιρατσιστικής συνείδησης.

Το Υπουργείο παραπέμπει στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το οποίο υποστηρίζει μεγάλο αριθμό σχολείων σε θέματα διαχείρισης του ρατσισμού και εφαρμογής της αντιρατσιστικής πολιτικής του με τίτλο «Κώδικας Συμπεριφοράς Κατά του Ρατσισμού και Οδηγός Διαχείρισης και Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών». Στόχος της αντιρατσιστικής πολιτικής είναι η πρόληψη, αναγνώριση, διαχείριση και αντιμετώπιση ρατσιστικών περιστατικών στα σχολεία. Όπως αναφέρεται, η εν λόγω πολιτική αποτελεί ένα ερευνητικά τεκμηριωμένο εργαλείο αντιμετώπισης των ποικίλων ρατσιστικών περιστατικών που βασίζονται σε διάφορους ρατσισμούς, μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης. Τα σχολεία οφείλουν να αναφέρουν οποιαδήποτε ρατσιστικά περιστατικά σημειώνονται σε αυτά. Όσον αφορά στον χειρισμό των ρατσιστικών περιστατικών γίνεται πρωτίστως με παιδαγωγικούς όρους και αποσκοπεί στην αλλαγή συμπεριφορών, χωρίς αυτόματη προσφυγή σε τιμωρητικά μέτρα.

Στο ευρύτερο πλαίσιο της επαγγελματικής μάθησης των εκπαιδευτικών, λειτουργεί τα τελευταία χρόνια Δίκτυο Υποστήριξης Σχολείων, σε προαιρετική βάση. Τα σχολεία αξιοποιούν σειρά άλλων επιμορφωτικών δομών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως τα σεμινάρια σε σχολική βάση, ενώ οι γονείς στα σχολεία αυτά λαμβάνουν σχετικά ενημερωτικά έντυπα σε διάφορες γλώσσες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το Υπουργείο, κατά την περσινή σχολική χρονιά, στο πλαίσιο του Δικτύου, υλοποιήθηκαν δέκα επιμορφωτικές και αναστοχαστικές συναντήσεις σε όλες τις επαρχίες. Ανάμεσα στις διάφορες άλλες δράσεις, ήταν και το συνέδριο με τίτλο «Αναγνωρίζοντας και αντιμετωπίζοντας τους ρατσισμούς στο σχολείο: πρακτικές εφαρμογές της αντιρατσιστικής πολιτικής του υπουργείου Παιδείας», που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Επιπρόσθετα, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο συλλέγει τις ετήσιες αναφορές ρατσιστικών περιστατικών, οι οποίες αναλύονται στο πλαίσιο του ετήσιου απολογισμού της εφαρμογής της αντιρατσιστικής πολιτικής και αναλόγως προγραμματίζονται μελλοντικές επιμορφωτικές δράσεις.

Αντιρατσιστική κουλτούρα

Στόχος της αντιρατσιστικής πολιτικής αυτής είναι ενθάρρυνση της ανάπτυξης αντιρατσιστικής κουλτούρας, δίνοντας έμφαση στην ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, καθώς οποιαδήποτε εκδήλωση ρατσιστικής συμπεριφοράς πρέπει να εντοπίζεται, να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται έγκαιρα και αποφασιστικά. Σε αντίθετη περίπτωση, αναφέρει το Υπουργείο, πληγώνονται τα θύματα, όχι μόνο ως άτομα, αλλά και ως μέλη της ομάδας στην οποία ανήκουν, ενώ επέρχονται σοβαρές επιπτώσεις και σε ολόκληρη τη σχολική κοινότητα. Αναγνωρίζοντας τις πολλαπλές μορφές ετερότητας που κυριαρχούν σε κάθε σχολείο, στόχος της αντιρατσιστικής πολιτικής είναι η διασφάλιση ενός περιβάλλοντος ασφάλειας, ανεκτικότητας, σεβασμού της διαφορετικότητας, μη διάκρισης και ισότητας για όλους τους μαθητές και μαθήτριες, στο οποίο να μπορούν να απολαμβάνουν στο μέγιστο τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που τους προσφέρονται.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Αναφορικά με άλλες δράσεις που συμβάλλουν στην πιο πάνω κατεύθυνση, το Υπουργείο σημειώνει:

● Συνεχής ανανέωση ιστοσελίδας για την Αντιρατσιστική Πολιτική στον ιστοχώρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

● Γραμμή ηλεκτρονικής και τηλεφωνικής επικοινωνίας με λειτουργούς για στήριξη των σχολείων που εφαρμόζουν την αντιρατσιστική πολιτική ([email protected] και 22402367). ● Συμπερίληψη της εφαρμογής αντιρατσιστικής πολιτικής στο νέο σχέδιο δράσης της Διατμηματικής Επιτροπής για την Ένταξη παιδιών με Μεταναστευτική Βιογραφία στο Κυπριακό Εκπαιδευτικό Σύστημα.

● Σεμινάρια σχολικής βάσης Π.Ι.: «Εφαρμόζοντας την αντιρατσιστική πολιτική στο σχολείο μας: προκλήσεις στη διαχείριση ρατσιστικών περιστατικών». ● Σεμινάρια για την αντιρατσιστική πολιτική στο Πρόγραμμα Στελεχών της Εκπαίδευσης προς νεοπροαχθέντες Διευθυντές και Βοηθούς Διευθυντές. ● Επιμόρφωση Επιθεωρητών Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

● Ημερίδες και συνέδρια προς εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, σε συνεργασία με άλλους φορείς, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης κ.ά.

Οδηγίες και μέσω εγκυκλίου στα σχολεία

Αρκετές μέρες πριν προκύψει το επεισόδιο στο Λύκειο Αποστόλου Βαρνάβα και υπάρξει δημοσιοποίηση της αντιρατσιστικής πολιτικής του υπουργείου Παιδείας, ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται κρούσματα αυτής της συμπεριφοράς σε ένα σχολείο περιλήφθηκε στην πολυσέλιδη εγκύκλιο της Διεύθυνσης Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου, που στάλθηκε στα δημοτικά σχολεία για ενημέρωση. Συγκεκριμένα, στην εν λόγω εγκύκλιο αναφέρονται μεταξύ άλλων:

Η διαχείριση και καταγραφή ρατσιστικών περιστατικών στον χώρο του σχολείου γίνεται με βάση τις οδηγίες που καταγράφονται στην αντιρατσιστική πολιτική του υπουργείου «Κώδικας Συμπεριφοράς κατά του Ρατσισμού και Οδηγός Διαχείρισης και Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών».

Η ξεκάθαρη εφαρμογή της αντιρατσιστικής πολιτικής του υπουργείου στη σχολική μονάδα, με τη λειτουργική συμπερίληψή της στο σχολικό πρόγραμμα και τη σύνδεσή της με την ευρύτερη πολιτική του σχολείου στην αντιμετώπιση ανεπιθύμητων συμπεριφορών, αλλά και η διαχείριση των ρατσιστικών περιστατικών με συνέπεια και σταθερότητα, συνδράμουν στη δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος, στο οποίο κάθε παιδί θα νιώθει καλά ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε ιδιαιτεροτήτων του.

Τα σχολεία καλούνται να ακολουθούν τα βήματα διαχείρισης και καταγραφής ρατσιστικών περιστατικών με βάση τον Οδηγό και να προωθούν παράλληλες δράσεις ανάπτυξης αντιρατσιστικής κουλτούρας με βάση τον Κώδικα, όπως αναφέρονται στην αναθεωρημένη έκδοση της αντιρατσιστικής πολιτικής του υπουργείου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εγκύκλιο που στάλθηκε στα δημοτικά σχολεία, πέραν από τη διαχείριση κρουσμάτων ρατσιστικής συμπεριφοράς, γίνεται αναφορά και σε άλλα καίρια ζητήματα που απασχολούν σήμερα τους μαθητές ακόμα και σε μικρές και ευαίσθητες ηλικίες και για τα οποία το υπουργείο δίνει οδηγίες. Πρόκειται για θέματα που έχουν να κάνουν με τα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού στον χώρο του σχολείου καθώς επίσης και με τα περιστατικά διαδικτυακού εκφοβισμού και διαδικτυακού εθισμού και της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου.

Philnews