Η ιστορία πίσω από τη γνωστή φωτογραφία που συμβολίζει τα επτά χρόνια του εμφύλιου πολέμου στη χώρα
ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Η φωτογραφία του Mohammed Mohiedin Anis καθώς ακούει μουσική από το χειροκίνητο πικ-απ του, καθισμένος στο βομβαρδισμένο υπνοδωμάτιο του, ανάμεσα στα συντρίμμια του σπιτιού του, στην πόλη Χαλέπι (Aleppo) της βόρειας Συρίας, άγγιξε τις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων τον περασμένο χρόνο κι εξακολουθεί να συγκινεί άτομα σε όλο τον κόσμο. Έτσι όπως κάθεται στην άκρη του κρεβατιού με το ένα πόδι πάνω στο άλλο, με την πίπα στο χέρι, δίπλα στα σπασμένα παράθυρα με τα ξεχαρβαλωμένα παντζούρια, μέσα στη σκόνη και τα ερείπια, μοιάζει να βγαίνει από ένα απόκοσμο ζωγραφικό πίνακα κι όμως πρόκειται για φωτογραφία που τράβηξε ο φωτογράφος Joseph Eid του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (Agence France-Presse), προκαλώντας διεθνές ενδιαφέρον. Η φωτογραφία αποτυπώνει με αδιάψευστο τρόπο, όχι μόνο την καταστροφή της Συρίας στη διάρκεια αυτού του βάρβαρου πολέμου που ακόμα συνεχίζεται ενώ τελειώνει το 2018, αλλά και την αποφασιστικότητα του λαού της χώρας να επιβιώσει, κόντρα σε όλα τα αδιέξοδα.
Μια παλιά Pontiac του 1950…
Ο 72χρονος Mohammed Mohiedin Anis, επίσης γνωστός ως Abu Omar, είναι ένας Σύρος επιχειρηματίας και συλλέκτης κλασικών αυτοκινήτων, που ζει μόνος στην πρώην ανταρτοκρατούμενη γειτονιά al–Shaar του Χαλεπίου, καθώς η οικογένειά του την έχει εγκαταλείψει λόγω του πολέμου. Από τον Δεκέμβρη 2016 η πόλη, που προπολεμικά ήταν η οικονομική πρωτεύουσα της χώρας, ελέγχεται από τις κυβερνητικές δυνάμεις του Άσαντ. Αρχικά ο Anis είχε στη συλλογή του 30 κλασικά αυτοκίνητα, αλλά τουλάχιστον τα 10 καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς, καθώς η πόλη άλλαζε χέρια στη διάρκεια του πολέμου και καταλαμβανόταν πότε από τη μια και πότε από την άλλη πλευρά. Ένας 30χρονος γείτονας του, ο Nihad Sultan, δήλωσε ότι όταν ο Anis έφυγε για δύο μήνες στη διάρκεια της πολιορκίας της πόλης από τον κυβερνητικό στρατό, οι γείτονες έπεισαν κατά κάποιο τρόπο τους αντάρτες να μην εξοπλίσουν τη Chevrolet του, του 1958, με ένα αντι-αεροπορικό Dushka και να μην την επιστρατεύσουν στις μάχες.
Ο Anis έχει ισχυρή προτίμηση στα Αμερικανικά αυτοκίνητα της δεκαετίας 1950, όπως Buick, Cadillac, Chevrolet, Hudson και Mercury, αλλά έχει επίσης ένα Γερμανικό Volkswagen και ένα Γαλλικό βαν Citroen 2CV. Έχει απορρίψει επανειλημμένα, προτάσεις ξένων που ήθελαν να αγοράσουν τα αυτοκίνητά του.
Έχει οκτώ παιδιά και δύο συζύγους – τη μια στο Χαλέπι και την άλλη στη Χάμα – και θέλει να αφήσει τα αυτοκίνητα του στα παιδιά του, δύο σε κάθε αγόρι και ένα σε κάθε κορίτσι, σύμφωνα με τον μουσουλμανικό νόμο, όπως λέει.
Μιλά πέντε γλώσσες και του αρέσει να καπνίζει πίπα καθώς ακούει κλασική μουσική, όπως και Σύρους τραγουδιστές, ιδιαίτερα τον Mohamed Dia al-Din. Ο Anis σπούδασε ιατρική στη Σαραγόσα της Ισπανίας τη δεκαετία 1970, καθώς ο πατέρας του ήταν ένας εύπορος επιχειρηματίας στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Μετά τις σπουδές του, εργοδοτήθηκε στο Τορίνο της Ιταλίας ως μεταφραστής του εγχειριδίου των αυτοκινήτων της εταιρίας Fiat, στα αραβικά και αργότερα επέστρεψε στη Συρία και άνοιξε εργοστάσιο καλλυντικών. Δηλώνει ότι η αγάπη του για τα κλασικά αυτοκίνητα, πάει πίσω στη δεκαετία 1950 όταν ήταν μικρό παιδί και ο πατέρας του οδηγούσε μια Pontiac, που ο Anis έχει ακόμα.
Όμορφα και δυνατά, σαν τις γυναίκες
Ο Anis έδωσε την πρώτη του συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο τον Φεβρουάριο 2016, όταν το Χαλέπι ελεγχόταν ακόμα από τους αντάρτες. Τον Δεκέμβρη εκείνου του χρόνου, όταν η πόλη έπεσε στα χέρια του κυβερνητικού στρατού, ο επικεφαλής του Γραφείου του Γαλλικού Πρακτορείου στη Βηρυτό Sammy Ketz και ο φωτογράφος Joseph Eid ταξίδεψαν στην πόλη για να καταγράψουν πώς ζουν οι κάτοικοι όπως ο κύριος Anis, μέσα σε ό,τι απέμεινε από την πόλη που κάποτε αποκαλείτο «το κόσμημα της Συρίας». Μετά που οδηγήθηκαν από ντόπιους στο σπίτι του, οι δύο δημοσιογράφοι διαπίστωσαν ότι το ένα τρίτο των πολύτιμων παλιών αυτοκινήτων του, είχαν κλαπεί ή καταστραφεί στη διάρκεια των μαχών. Ενώ τους έδειχνε το βομβαρδισμένο του σπίτι, ανέφερε ότι το πικ-απ του, που δεν χρειαζόταν ηλεκτρισμό για να λειτουργεί, ήταν το μόνο πράγμα που του πρόσφερε λίγη χαρά κάθε μέρα. Δεκατρία αυτοκίνητα ήταν τώρα σταθμευμένα μπροστά από το νέο του σπίτι και μέσα στον κήπο του, αλλά τα υπόλοιπα 7 κατασχέθηκαν από την αστυνομία, γιατί μπλόκαραν το δρόμο. «Αγαπώ τα αυτοκίνητα γιατί είναι σαν τις γυναίκες, όμορφα και δυνατά», είπε χαμογελώντας. «Θα αρχίσω να τα επισκευάζω, πριν αρχίσω να ξανακτίζω το οικογενειακό μου σπίτι», πρόσθεσε.
Φέρνοντας στο μυαλό τον Abu Omar
Ο Joseph Eid δήλωσε αργότερα στο αμερικανικό περιοδικό Time ότι ο Anis «είναι τόσο συνδεδεμένος με το παρελθόν του και με πράγματα που πάντα αγαπούσε, που χωρίς αυτά θα έχανε την ταυτότητά του – και είναι γι’ αυτό τον λόγο που επιμένει να ζει στην πόλη του και να προσπαθεί να ξανακτίσει τη ζωή του». Πρόσθεσε τα εξής, ο φωτογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου: «Κάθε φορά που νιώθω απογοήτευση από καθημερινά προβλήματα και εμπόδια της ζωής μου, αναθαρρεύω όταν φέρνω στο μυαλό μου τον Abu Omar, καθώς καπνίζει την πίπα του καθισμένος στο κρεβάτι του ανάμεσα στα ερείπια του σπιτιού του, ακούγοντας την αγαπημένη του μουσική…».
Ο Σύρος επιχειρηματίας με ένα από τα κλασικά αυτοκίνητα της συλλογής του, μια Buick Super του 1955, που «τραυματίσθηκε» σοβαρά στη διάρκεια των μαχών στο Χαλέπι.
Φώτο: Ο Mohammed Anis ακούει μουσική στο ρημαγμένο υπνοδωμάτιό του…
