Σε ομιλία του στα εγκαίνια ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως η παρουσία του σε αυτά “σκοπό έχει να καταδείξει, και με αυτή τη μορφή, το ενδιαφέρον της κυβέρνησής μας για τον πολιτισμό”.
“Επιδίωξή μας είναι να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε την παράδοσή μας και, παράλληλα, να ενισχύσουμε τις προσπάθειες δημιουργικής αναχώνευσης της παράδοσης αυτής που θα τη συγχρονίσουν με το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Στοχεύουμε, επίσης, στο να προβάλουμε τους Κύπριους δημιουργούς και, στηρίζοντας τη διάχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, να φέρουμε σε επαφή το ευρύτερο κοινό με τα αγαθά του πολιτισμού”, ανέφερε.
Είπε πως “αυτοί οι άξονες προτεραιοτήτων συγκλίνουν στην έκθεση του Βαλεντίνου Χαραλάμπους“, προσθέτοντας πως “στο έργο του Βαλεντίνου ενώνονται αρμονικά η λαϊκή παράδοση και η έντεχνη καλλιτεχνική δημιουργία και δικαίως του έχει αποδοθεί ο τίτλος του πατέρα της σύγχρονης κυπριακής κεραμικής”.
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Προέδρου:
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης εγκαινίασε σήμερα την αναδρομική έκθεση έργων του κεραμίστα Βαλεντίνου Χαραλάμπους στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, στη Λεμεσό. Κατά την ομιλία του στα εγκαίνια ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε:
«Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι στην αποψινή εκδήλωση εγκαινίων της αναδρομικής έκθεσης έργων του πρωτομάστορα της κυπριακής κεραμικής Βαλεντίνου Χαραλάμπους.
Ο Βαλεντίνος, όπως είναι ευρύτερα γνωστός, γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1929. Γιος του κεραμίστα Χρίστου Χαραλάμπους, μυήθηκε από πολύ νωρίς σε αυτή την πανάρχαια τέχνη.
Αν και οι επιδόσεις του στο σχολείο προοιώνιζαν μια σταδιοδρομία στη φιλολογία, αφού είχε πρωτεύσει στη συγγραφή έκθεσης ιδεών της Στ΄ τάξης του γυμνασίου, μοιραζόμενος μάλιστα το πρώτο βραβείο με τον Παναγιώτη Σέργη, εντούτοις ο Βαλεντίνος ακολούθησε την οικογενειακή παράδοση της κεραμικής. Ποτέ, όμως, δεν απώλεσε αυτή τη σύνδεση με τη λογοτεχνία, ενσωματώνοντας, κατά καιρούς, στα έργα του στίχους άλλοτε του Καβάφη και άλλοτε του Σεφέρη.
Το 1948, ο Βαλεντίνος αναχωρεί για την Αγγλία όπου σπουδάζει κεραμική στο Central School of Arts and Crafts στο Λονδίνο. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η Σχολή αποδέχθηκε να τον εγγράψει στο πρόγραμμά της για δοκιμαστική περίοδο έξι μηνών παρά το ότι ο Βαλεντίνος δεν είχε λάβει την απαραίτητη προπαίδεια και δεν πληρούσε τις ηλικιακές προδιαγραφές. Τόσο πηγαίο ήταν το ταλέντο του, που με το πέρας των έξι μηνών συνέχισε κανονικά τις σπουδές του και όταν τις ολοκλήρωσε διορίστηκε τεχνικός βοηθός στη σχολή.
Σημείο καμπής στην καλλιτεχνική πορεία του Βαλεντίνου υπήρξε αναμφίβολα η γνωριμία του με τον μεγάλο Άγγλο κεραμίστα Bernard Leach. Έχοντας ζήσει για χρόνια στην Ιαπωνία, ο Leach μετέφερε στο έργο του επιρροές από την παράδοση της Ανατολής, τις οποίες συνδύασε με στοιχεία της δυτικής τεχνοτροπίας.
Αυτό ακριβώς θα κατορθώσει και ο Βαλεντίνος, αντίστοιχα, με τον αραβικό κόσμο, όταν ίδρυσε το 1957 το Τμήμα Κεραμικής στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών της Βαγδάτης, τμήμα το οποίο διηύθυνε μέχρι το 1983.
Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί πως ο Βαλεντίνος με το έργο του και την ευρύτερη προσωπικότητά του αποτελεί τη γέφυρα της Κύπρου με τις αραβικές χώρες και την ανατολική Μεσόγειο, μια γεωγραφική περιοχή η οποία ανέκαθεν αποτελούσε για μας ζωτικό πολιτιστικό χώρο.
Λόγω της φυσικής του απουσίας από την Κύπρο, η συμμετοχή του Βαλεντίνου στην πολιτιστική ζωή του τόπου του ήταν σποραδική μέχρι τη μόνιμη επιστροφή του το 1985. Κουβαλούσε, όμως, πάντα τον τόπο του μέσα του και, κυριολεκτικά, μέσα στα έργα του αφού χρησιμοποιούσε χώμα από την Κύπρο το οποίο έπαιρνε μαζί του κατά τις επισκέψεις του τα καλοκαίρια. Με τον τρόπο αυτό, πέρα από τα θέματα και τα μοτίβα, τα έργα του Βαλεντίνου είχαν πάντοτε στη φυσική τους, απτή, υπόσταση ένα κομμάτι της Κύπρου.
Αναγνωρίζοντας την προσφορά του κεφαλαίου που ονομάζεται Βαλεντίνος Χαραλάμπους, η Πολιτεία του απένειμε, το 2007, το Αριστείο Γραμμάτων, Τεχνών και Επιστημών, την ύψιστη διάκριση του κυπριακού κράτους προς τους Κύπριους δημιουργούς που με το έργο τους χάραξαν νέους δρόμους στην πνευματική και καλλιτεχνική ζωή του τόπου και συνέβαλαν ταυτόχρονα στη διεθνή προβολή της πατρίδας μας.
Αγαπητοί φίλες και φίλοι,
Η παρουσία μου, απόψε, στα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης του Βαλεντίνου Χαραλάμπους σκοπό έχει να καταδείξει, και με αυτή τη μορφή, το ενδιαφέρον της κυβέρνησής μας για τον πολιτισμό. Επιδίωξή μας είναι να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε την παράδοσή μας και, παράλληλα, να ενισχύσουμε τις προσπάθειες δημιουργικής αναχώνευσης της παράδοσης αυτής που θα τη συγχρονίσουν με το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Στοχεύουμε, επίσης, στο να προβάλουμε τους Κύπριους δημιουργούς και, στηρίζοντας τη διάχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, να φέρουμε σε επαφή το ευρύτερο κοινό με τα αγαθά του πολιτισμού.
Αυτοί οι άξονες προτεραιοτήτων που ανέφερα συγκλίνουν στην έκθεση του Βαλεντίνου Χαραλάμπους που εγκαινιάζουμε απόψε. Στο έργο του Βαλεντίνου ενώνονται αρμονικά η λαϊκή παράδοση και η έντεχνη καλλιτεχνική δημιουργία και δικαίως του έχει αποδοθεί ο τίτλος του πατέρα της σύγχρονης κυπριακής κεραμικής.
Με τις σκέψεις αυτές, εγκαινιάζω την αναδρομική έκθεση έργων του Βαλεντίνου Χαραλάμπους και συγχαίρω θερμά τους δυο φορείς οι οποίοι συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του εγχειρήματος αυτού, το Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη και τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού καθώς και τους επιμελητές της έκθεσης.
Στον ίδιο τον Βαλεντίνο εύχομαι πολλά ακόμη χρόνια δημιουργίας ξέροντας πως έχει ακόμη πολλά πράγματα να μας δώσει.»
