Ακολουθήστε μας στο facebook και στο twitter
Της Μανιάνας Καλογεράκη
Το κούρεμα ήταν πρωτοφανές φαινόμενο. Και δικαιολογημένα, τις ημέρες της κρίσης, το ένα μετά το άλλο όλα ανεξαιρέτως τα ΜΜΕ όχι μόνο είχαν την Κύπρο ως πρώτο θέμα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις την είχαν και ΜΟΝΟ θέμα.
Πριν το κούρεμα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο και το ταξίδι Σαρρή στη Μόσχα αποτέλεσαν το βασικό θέμα στα ξένα ΜΜΕ. Κυρίως, όμως, οι ξένοι εστίαζαν στο εάν τελικά η Κύπρος θα ελάμβανε την πολυαναμενόμενη βοήθεια της Ρωσίας ή όχι.
H βρετανική «Telegraph» έγραψε πως ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μιχάλης Σαρρής, πέταξε στη Μόσχα για να παρακαλέσει για οικονομική βοήθεια, παρά τις εκκλήσεις της γερμανίδας Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ να μην ανοίξει κύκλο διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση του Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Μια νέα κρίση περιμένει την ευρωζώνη μετά το «όχι» της Κύπρου στο πακέτο διάσωσης της χώρας», ανέφερε η «Guardian», η οποία σε γενικές γραμμές «συμπεριφέρθηκε» καλά στην Κύπρο, όπως και γενικότερα οι αγγλικές εφημερίδες. Πρόσθετε μάλιστα ότι η Κύπρος προσπαθεί να αποφύγει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματός της με σανίδα σωτηρίας της τη χρηματοδότησή της από τη Ρωσία. «Ο υπουργός Οικονομικών Σαρρής είπε ότι θα παραμείνει στη Ρωσία μέχρι να ολοκληρωθεί η συμφωνία», τόνισε αρκετές φορές η βρετανική εφημερίδα, υπογραμμίζοντας πως «το Κρεμλίνο θα μπορούσε να παρέμβει με ένα σχέδιο διάσωσης προκειμένου να διασφαλίσει τα ρωσικά αποθέματα στης κυπριακές τράπεζες», ενώ έκανε επίσης λόγο για τη συγκέντρωση πλούσιων Ρώσων επενδυτών στο νησί, «τριάντα εκ των οποίων εχουν ήδη πάρει τη κυπριακή υπηκοότητα». Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το κούρεμα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανακοίνωνε την παραχώρηση κυπριακής υπηκοότητας σε όποιον ΔΕΝ αποσύρει τα χρήματά του από το νησί.
Oι βρετανικοί «Financial Times» ασχολήθηκαν με την κρίση στη Κύπρο και τις συνέπειες στην ευρωζώνη σε άρθρο τους με τίτλο «Μεγάλα προβλήματα απ’ τη μικρή Κύπρο». Δεν ήταν η μόνη εφημερίδα που αναφέρθηκε στην δυσαναλογία μεγέθους του νησιού με το οικονομικό του πρόβλημα, αφού πολλοί ήταν εκείνοι που έκαναν λόγο για τεράστιο πρόβλημα από ένα τόσο μικρό νησί. «Η κυβέρνηση της Κύπρου είναι αφενός χρεωμένη και αφετέρου υπεύθυνη για έναν τραπεζικό κλάδο που σίγουρα είναι πολύ μεγάλος για διάσωση», σημείωνε λίγο πριν το κούρεμα ο οικονομικός αναλυτής Μάρτιν Γουλφ, συνεχίζοντας πως «οι τράπεζες βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν, καθότι οι φορολογούμενοι δεν μπορούν να το κάνουν με δικά τους χρήματα».
Σύμφωνα με την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, το BBC αναφέρθηκε κυρίως στο γεγονός πως οι τράπεζες στη Κύπρο θα παρέμεναν κλειστές για αρκετές ημέρες, γράφοντας χαρακτηριστικά πως «η κυβέρνηση της χώρας πλέον σκέφτεται το ενδεχόμενο να υπάρξει έλεγχος του κεφαλαίου, όταν ανοίξουν ξανά οι τράπεζες».
«Η Κύπρος αναζητά εναγωνίως χρήματα μετά την κατάρρευση της συμφωνίας του πακέτου διάσωσης», ήταν για αρκετές ημέρες ο τίτλος του κεντρικού άρθρου της αμερικανικής New York Times, η οποία επεπεσήμανε αρκετές φορές πως «η χώρα πρέπει να βρει επειγόντως τα 5.8 δισεκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται, την ώρα που και οι τρεις μεγάλες τράπεζες της Κύπρου είναι στα πρόθυρα του γκρεμού. Αν δεν βρεθεί λύση σύντομα, οικονομικοί αναλυτές φοβούνται για ένα οικονομικό ντόμινο που θα εξαπλωθεί σε όλη την ευρωζώνη, ενώ η Κύπρος θα καταρρεύσει».
Αν και γερμανικό, το Spiegel απέδωσε αρκετές φορές ευθύνες στην καγκελάριο Μέρκελ για την πολιτική της. «Η καταστροφή στην Κύπρο φέρει την υπογραφή της Μέρκελ», έγραψε αρχικά το περιοδικό, αναφέροντας πως «το SPD (οι Σοσιαλδημοκράτες, κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης) κατηγόρησε την γερμανίδα Καγκελάριο ότι πρόδωσε τους ευρωπαίους καταθέτες και βύθισε ολόκληρη την ευρωζώνη στο χάος».
«Θα πληρώσει ο Πούτιν τα χρέη της Κύπρου;», αναρωτωτήθηκε αρκετές φορές η εφημερίδα «Bild», ενώ η «Süddeutsche Zeitung» σημειώνει πως «ο πρόεδρος Αναστασιάδης θέλει μεν να καταπολεμήσει το ξέπλυμα μαύρου χρήματος αλλά απ’ την άλλη δεν θέλει να εκδιώξει από τη χώρα τους πάμπλουτους Ρώσους επενδυτές».
Μετά το κούρεμα, οι «επιθέσεις» εντάθηκαν, κυρίως από Γερμανικής πλευράς, αλλά και από τους Financial Times των ΗΠΑ, που έσταξαν χολή ουκ ολίγες φορές για την Μεγαλόνησο, με σενάρια επί εναρίων για την επόμενη μέρα και άκρως επικριτικές στήλες.
Η συντηρητική Die Welt έγραψε ότι «η λύση για τη Λευκωσία δεν αποτελεί πατέντα για την αντιμετώπιση άλλων τραπεζικών κρίσεων και τόνισε ότι οι Αρχές δύσκολα θα τολμούσαν να επαναλάβουν μια τέτοια διαδικασία σε άλλη χώρα.
Ακόμη πιο επικριτική ήταν η Βild: «Το Πλυντήριο για παράνομα ρωσικά χρήματα έκλεισε. Και το Κρεμλίνο βγάζει καπνούς. Όταν η Κύπρος χρειαζόταν καταθέσεις. Η Ρωσία δεν σήκωσε ούτε ένα δάχτυλο. Τώρα πετάει λάσπες στους διασώστες της. Για τους δισεκατομμυριούχους της Ρωσίας, η Κύπρος ήταν μια ευρω-αποικία όπου μπορούσαν να αυξήσουν τον πλούτο τους. Είναι μόνο δίκαιο να πληρώσουν αυτοί και όχι οι μικρο-καταθέτες τη διάσωσης της Κύπρου».
Η αριστερή Berliner Zeitung εστίασε στο πλήγμα που δέχτηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις εξελίξεις στην Κύπρο. «Ο κόσμος θα θυμάται την αγένεια του γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο οποίος εστίασε περισσότερο στο δημόσιο αίσθημα στη Γερμανία παρά στην ευημερία της κοινότητας. Και οι πολιτικοί ξεκαθάρισαν σε όλους τους επενδυτές και καταθέτες εντός και εκτός της νομισματικής ένωσης! Αν επενδύετε τα χρήματά σας στην ευρωζώνη, μαζί με τα οικονομικά ρίσκα παίρνετε και ένα μεγάλο πολιτικό ρίσκο. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης θα έχει μακρόχρονη επίδραση στα χτυπημένα από την κρίση κράτη και πολύ πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης», ανέφερε.
Ο Σίμους Μίλνε δήλωσε στην Guardian ότι «τα σαρκοφάγα της Ευρώπης τώρα απειλούν να μας κατασπαράξουν όλους», υποστηρίζοντας ότι ο ισχυρισμός ότι τα χειρότερα πέρασαν για την ευρωπαϊκή κρίση χρέους μοιάζει πλέον ανόητος και τονίζοντας ότι ως επί τον πλείστον οι κύπριοι καταθέτες, όχι οι ρώσοι ολιγάρχες ή οι τραπεζίτες και μεγαλομέτοχοι θα είναι αυτοί που θα πληρώσουν το τίμημα. «Η απόφαση της τρόικας να βάλει χέρι στα στις κυπριακές καταθέσεις έστρωσε τον δρόμο για μια νέα εξάπλωση της κρίσης. Βραχυπρόθεσμα αυτή θα περιοριστεί εξαιτίας της μικρής συμμετοχής της Κύπρου στην οικονομία της ευρωζώνης. Όμως δεδομένης της εκπληκτικής αποτυχίας της λιτότητας να καταπολεμήσει την κρίση σε ολόκληρη την ήπειρο, παρόμοια χρηματοπιστωτικά σοκ θα είναι στην ημερήσια διάταξη. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι κόσμος είναι όμηρος τραπεζών, μετόχων και εταιριών, αποφασισμένων να διασφαλίσουν ότι δεν θα πληρώσουν εκείνες το κόστος της κρίσης που προκάλεσαν και πολιτικών που θεωρούν δουλειά τους να τους διευκολύνουν σε αυτό.»
Από την πλευρά του στη βρετανική εφημερίδα Ιndependent, ο Χάμις Μακρέι σχολιάζει ότι η Κύπρος θέτει σε κίνδυνο ολόκληρο το πρόγραμμα λιτότητας της Ευρώπης, διότι οι τράπεζες πλέον θα αντλούν από πολύ μικρότερο πηγάδι για να χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις. «Εν καιρώ, ο κόσμος θα προσέχει ώστε να έχει μέχρι 100.000 ευρώ σε κάθε τραπεζικό όμιλο. Ενώ για τα άτομα δεν είναι κακό αυτό, για τις επιχειρήσεις είναι μεγάλο πρόβλημα. Η Ευρώπη κινείται προς ένα σύστημα όπου οι άνθρωποι που έχουν χρήματα θα τα τοποθετούν σε κάποιον ασφαλή θεσμό, ίσως κυβερνητικά ομόλογα και δεν θα τα τοποθετούν σε τράπεζες. Ένα ευρώ που επενδύεται από έναν ιταλό παππού σε ομόλογα του γερμανικού δημοσίου είναι ένα ευρώ που δεν θα είναι διαθέσιμο από μια τοπική τράπεζα για μια μικρή η μεσαία επιχείρηση στην Ούμπρια, γα παράδειγμα.»
Οι New York Times είπαν ότι οι Ευρωπαίοι έσπειραν τους σπόρους της κρίσης στην Κύπρο. «Το μονοπάτι που οδήγησε την Κύπρο στην παρούσα κρίση – μεγάλες τράπεζες στερεμένες από χρήματα, μια κυβέρνηση σε αταξία και πολίτες γεμάτους θυμό και απελπισία- ανατρέχει τουλάχιστον ένε μέρει, σε μια μοιραία απόφαση η οποία έγινε πριν από 17 μήνες από τους ίδιους θεματοφύλακες δημοσιονομικής πειθαρχίας που τώρα ζητούν από την Κύπρο να βάλει τάξη. Ήταν όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση, παλεύοντας τότε να περιορίσει την ελληνική κρίση χρέους ουσιαστικά φύτεψε μια ωρολογιακή βόμβα η οποία θα δημιουργούσε μια τεράστια τρύπα στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα και θα προκαλούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Επρόκειτο για το κούρεμα κατά 50% του ελληνικού χρέους μεγάλο μέρος του οποίου κατείχαν οι πλούσιες τότε κυπριακές τράπεζες – οι οποίες έχασαν τουλάχιστον τα μισά χρήματα από αυτά που νόμιζαν ότι είχαν. Το P.S.I., δηλαδή η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αρχικά είχε φανεί ανώδυνο όμως τελικά έδειξε ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται κεκλεισμένων των θυρών στις Βρυξέλλες βοηθούν στο να εξηγήσει κανείς πώς το ευρωπαϊκό σχέδιο μοιάζει να πηγαίνει στα τυφλά μετά από απανωτές κρίσεις. Οι ευρωπαίοι διαμαρτύρονται πια ότι οι Βρυξέλλες λίγη σημασία δίνουν στα συμφέροντά τους, ενώ οι σκοποί των Βρυξελλών υπαγορεύονται αντιθέτως από οικονομικές ανησυχίες και εκλογικούς κύκλους στη Γερμανία. Είτε στην Αθήνα, το Δουβλίνο, τη Ρώμη, την Μαδρίτη ή τη Λευκωσία, οι πολίτες ρωτούν ολοένα και πιο συχνά αν η Ευρωπαϊκή Ένωση εξυπηρετεί τις δικές τους προσδοκίες ή εκείνες απόμακρων κέντρων αποφάσεων που ελέγχονται από άλλους, ιδίως τους γερμανούς».
