Της Αλεξίας Καφετζή
Μισό αιώνα, όσο διαρκεί και το Κυπριακό, οι πρόσφυγες αγωνίζονται να εξασφαλίσουν κάποια βοήθεια έναντι της τεράστιας περιουσίας που άφησαν στα κατεχόμενα.
Σ’ αυτά τα πενήντα χρόνια εισπράττουν μόνο υποσχέσεις και παροτρύνσεις για υπομονή. Όλοι οι Πρόεδροι όλες οι Κυβερνήσεις ακολουθούν την ίδια γραμμή. Ζητούν θυσίες, τις οποίες υφίστανται μόνο οι πρόσφυγες σε αντίθεση με άλλους που πλουτίζουν στη ράχη τους και πουλώντας πατριωτισμό.
Τα τελευταία χρόνια και μετά που διαφαίνεται ότι λύση στο Κυπριακό δεν υπάρχει και κυρίως διαπιστωμένα πια χωράφια και άλλα ακίνητα στα κατεχόμενα πωλούνται σε χιλιάδες αλλοδαπούς που σπεύδουν να αγοράσουν σε τιμές ευκαιρίας, παρατηρήθηκε κάποια κίνηση από αριθμό προσφύγων να πουλήσουν εξ ανάγκης περιουσίες τους στην κατεχόμενη Κύπρο. Είτε προσφεύγοντας στη λεγόμενη Επιτροπή των κατεχομένων, είτε ακόμα ερχόμενοι σε συνεννόηση απευθείας με ενδιαφερόμενους αγοραστές.
Σ’ αυτή την κίνηση οι πρόσφυγες παραμένουν χωρίς στήριξη, ενημέρωση και κατεύθυνση. Όμως οι οικονομικές του ανάγκες είναι πολλές. Στέγαση, σπουδές και αποκατάσταση παιδιών, λόγοι υγείας, καθημερινές ανάγκες, βελτίωση επιπέδου ζωής είναι μερικοί από τους λόγους που ωθούν τους πρόσφυγες στο ξεπούλημα των περιουσιών τους. Μη αντέχοντας την κοροϊδία μισού αιώνα καταφεύγουν στο αναμενόμενο.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκα στα κατεχόμενα, από το 2006, οπότε δημιουργήθηκε η λεγόμενη επιτροπή, μέχρι τις 12 Ιανουαρίου το 2024 υποβλήθηκαν 7,473 αιτήσεις, αλλά ολοκληρώθηκαν μόλις 1,502, και το ποσό που αποφασίστηκε για αποζημιώσεις ανέρχεται στα 422 εκατομμύρια στερλίνες.
Παράλληλα αλλοδαποί πολίτες σπεύδουν στα κατεχόμενα για να αποκτήσουν ακίνητα που ανήκουν σε Ελληνοκύπριους. Βρετανοί, Ισραηλινοί, Ρώσοι και Ιρανοί πολίτες, έχουν πλημμυρίσει τα κατεχόμενα. Γίνονται πωλήσεις και ενοικιάσεις ακινήτων με έγκριση του λεγόεμνου Υπουργικού Συμβουλίου, κάτι που παραδέχθηκε πρόσφατα και η ίδια η Άγκυρα δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών Φιντάν. Μάλιστα έκρουσε το κώδωνα του κινδύνου κυρίως για αγορές ακινήτων από ισραηλινούς πολίτες, σημειώνοντας πως αυτοί βρίσκονται στη 12η θέση μεταξύ των πολιτών ξένων χωρών που αγοράζουν ακίνητα στα κατεχόμενα. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει ο τουρκοκυπριακός Τύπος, δεν είναι μόνο ισραηλινοί, αλλά και Ρώσοι και Ιρανοί πολίτες που έχουν αυξήσει τις αγορές ακινήτων στην κατεχόμενη Κύπρο τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, μόνο την τελευταία πενταετία, οι αιτήσεις αγοράς ακινήτων στην «ΤΔΒΚ» ανήλθαν στις 15 χιλιάδες και προέρχονται όχι μόνο από το Ισραήλ, αλλά από άλλες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2000, το Ηνωμένο Βασίλειο βρισκόταν στην πρώτη θέση αναφορικά με την αγορά περιουσιών στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια, το Ιράν έχει ανέλθει στην πρώτη θέση σε αυτό τον κατάλογο.
Επικαλούμενη πηγές του «υπουργείου εσωτερικών», η εφημερίδα Yeni Düzen σε ρεπορτάζ στις 03.11.23 έγραψε ότι ενώ προηγουμένως η πλειοψηφία των αλλοδαπών που αγόραζαν ακίνητα στα κατεχόμενα κατάγονταν από την Τουρκία, μετά το 2022 πλειοψηφούν οι Ρώσοι και οι Ιρανοί. Σύμφωνα με τα στοιχεία αγοράς ακινήτων, μειώθηκε περίπου στο 70% κατά τον τελευταίο χρόνο το ποσοστό των Τούρκων πολιτών, οι οποίοι αποτελούσαν περίπου το 90% των αλλοδαπών που αγόραζαν ακίνητα στα κατεχόμενα μέχρι το 2022.
Όταν μελετήσει κανείς τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην «επίσημη εφημερίδα», διαπιστώνει ότι, ειδικά από τον Νοέμβριο του 2021, αυξήθηκε εμφανώς ο αριθμός των αλλοδαπών στους οποίους δόθηκε το δικαίωμα να αγοράζουν ακίνητη περιουσία στα κατεχόμενα, συνεχίζει το δημοσίευμα, επισημαίνοντας ότι η εν λόγω ημερομηνία συμπίπτει με την περίοδο έναρξης της επιβολής κυρώσεων σε Ρώσους επενδυτές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Όπως, ωστόσο, επισήμανε σε δημοσίευμά της στις 23.11.23 η Avrupa, στις ανησυχίες που εκφράζει ο Τούρκος ΥΠΕΞ δεν γίνεται αναφορά στους Ρώσους αγοραστές που αγοράζουν περιουσίες στα κατεχόμενα.
Δεκάδες χιλιάδες Ρώσοι, Ιρανοί και Ισραηλίτες
Εξάλλου, ο αρθρογράφος της Kıbrıs (03.11.23) Ακάι Τζεμάλ φιλοξένησε σε άρθρο του δηλώσεις του συνταξιούχου εκπαιδευτικού και πρώην «αγωνιστή» στις μάχες των Κοκκίνων, Αχμέτ Γιλντιρίμ, ο οποίος μιλώντας στην τηλεοπτική εκπομπή του δημοσιογράφου, δήλωσε ότι αυτή την στιγμή διαμένουν στα κατεχόμενα 38 χιλιάδες Ρώσοι και Ουκρανοί μαζί με τις οικογένειές τους, 27 χιλιάδες Ιρανοί και 2 χιλιάδες Ισραηλινοί.
Επιπλέον, η διαδικτυακή Star Kıbrıs (27.11.23) έγραψε ότι σύμφωνα με «επίσημα» στοιχεία του λεγόμενου πρωθυπουργικού γραφείου, ανήλθαν στις 32,400 οι κατοικίες που πουλήθηκαν σε αλλοδαπούς μέχρι το 2023 μέσω κτηματομεσιτών στα κατεχόμενα.
Οι διεθνείς συγκυρίες
Οι πολιτικές εξελίξεις που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, καθώς και ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, έχουν αυξήσει τη ζήτηση αλλά και την αγορά ακινήτων από αλλοδαπούς στα κατεχόμενα. Την ίδια στιγμή οι χαμηλές τιμές των ακινήτων και η πολιτική κατάσταση που οδηγεί σε πιο χαλαρούς ελέγχους προσφέρεται για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και είναι αρκετά τα δημοσιεύματα στον τουρκοκυπριακό Τύπο που αναφέρονται στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος μέσω των αγορών αυτών.
Τα δημοσιεύματα στα κατεχόμενα επισημαίνουν επίσης πως οι πωλήσεις αφορούν κυρίως περιουσίες Ελληνοκυπρίων προσφύγων, αφού αναφέρεται ότι δεν πρόκειται για ακίνητα ή γη που διαθέτουν τουρκικούς τίτλους ιδιοκτησίας.
Η Τουρκία εκφράζει την ενόχληση της, όχι τόσο για την πώληση ακινήτων σε ξένους, αλλά για την πώληση σε συγκεκριμένους αλλοδαπούς και ειδικότερα σε Ισραηλινούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα επικριτικά δημοσιεύματα έκαναν την εμφάνιση τους μετά την έναρξη των Ισραηλινών επιθέσεων στη Γάζα.
