Του Ιάκωβου Ιακώβου
Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την σημερινή σημαντικότητα της φωτογραφίας θα πρέπει να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή στην πορεία της φωτογραφίας.
Όσο παράξενο και αν ακούγεται η φωτογραφία ξεκίνησε ως ιδέα από τον Αριστοτέλη τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο Αριστοτέλης περιέγραψε τον τρόπο που θα μπορεί να λειτουργεί η πρώτη camera.
Βασισμένη στην ανάλυση που έδωσε ο Αριστοτέλης για τη δημιουργία εικόνας μέσα από καθρέφτη της εικόνας οι πρώτες φωτογραφικές μηχανές έγιναν το 1490 και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως από ζωγράφους της Αναγέννησης. Οι πρώτες φωτογραφικές μηχανές δεν μπορούσαν να αποτυπώσουν την εικόνα σε στερεή μορφή αλλά βοηθούσε τους ζωγράφους στο να σχεδιάσουν τοπία.
Η πρώτη φωτογραφική μηχανή έμεινε γνωστή ως camera obscura
Η πρώτη φωτογραφία η όποια κατάφερε να τυπωθεί ανήκει στον Γάλλο Ερευνητή Νικηφόρο Νίεπς (Nicéphore Niépce) το 1822
Η ονομασία που έδωσε ο δημιουργός της πρώτης φωτογραφίας ήταν η “Θέα από το παράθυρο του Le Gras”
Από εκείνη την στιγμή με αργά και σταθερά βήματα η φωτογραφία άρχισε να παίρνει θέση στις καρδίες των ανθρώπων.
Λόγο και της Βιομηχανικής Επανάστασης η φωτογραφία γνώρισε άνθηση.
Πλέον οι φωτογραφίες άρχισαν από ασπρόμαυρες και μη ανθεκτικές να μετατρέπονται σε πανέμορφα έργα τέχνης.
Αυτή που πιστεύεται ως η πρώτη έγχρωμη φωτογραφία. Η φωτογραφία είναι από το 1861
Φωτογραφία από το 1877
Φωτογραφία που θυμίζει κατά πολύ να είναι βγαλμένη από το σήμερα αλλά στην πραγματικότητα χρονολογείται από το 1912 και είναι από την Ρωσία.
Μπορεί να μην αποτύπωναν το πραγματικό τοπίο αλλά οι φωτογραφίες αυτές ήταν μια πραγματική επανάσταση για τη εποχή τους.
Ο επόμενος σταθμός για την φωτογραφία ήταν ο Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος.
Κατά τη διάρκεια των 2 πολέμων η χρήση των φωτογραφιών ήταν έντονη.
Οι δυο αντιμαχόμενες δυνάμεις χρησιμοποίησαν τις φωτογραφίες για να περάσουν τα δικά τους μηνύματα είτε στους αντιπάλους τους είτε στους δικούς τους που βρίσκονταν πίσω στην πατρίδα.
Κατά την διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου οι Συμμαχικές Δυνάμεις (Βρετανία, Ρωσία , Γαλλία, ΗΠΑ) και οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία. Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία) χρησιμοποίησαν την τέχνη της φωτογραφίας για να μεταφέρουν την δυναμική τους στους αντιπάλους.
Δείτε μερικές από τις καλύτερες φωτογραφίες της εποχής
Μέσα από τα μάτια των συμμαχικών δυνάμεων
Η όψη που παρουσίαζε το Verdun της Γαλλίας μετά από 8 μήνες βομβαρδισμών
Γάλλοι στρατιώτες κατά τη διάρκεια ξεκούρασης
Τα συντρίμμια ενός Γερμανικού τανκ
Ένα κορίτσι στο Reims της Γαλλίας το 1917 παίζει με την κούκλα της. Δίπλα της βρίσκονται δύο όπλα. Σαφές μήνυμα ότι πολεμάμε για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά του κόσμου.
Μέσα από τα μάτια των Γερμανών και των Κεντρικών Δυνάμεων
Γειτονιά της Στουτγάρδης, Καταστρεμμένα σπίτια.
Γερμανοί σε ώρα ξεκούρασης
Μέσα σε χιονισμένο τοπίο.
Τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου
Μετά το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου οι πιο ιστορικές φωτογραφίες που διασώζονται μέχρι σήμερα έχουν να κάνουν με την αρχή του Β Παγκοσμίου Πολέμου.
Άνοδος του Χίτλερ και Μουσολίνι σε Γερμανία και Ιταλία αντίστοιχα, Ισπανικός Εμφύλιος και το Κραχ του χρηματιστηρίου στις ΗΠΑ.
Ξαφνικά το χρώμα των φωτογραφιών γίνεται ξανά μαυρόασπρο θέλοντας με αυτό τον τρόπο να αποτυπώσει τη δυστυχία που μόνο η απαλή απόχρωση του γκρι μπορεί να προσφέρει.
1924. Ο Αδόλφος Χίτλερ αποφυλακίζεται από τη φυλακή. Η στιγμή της αναχώρησης. Οχτώ χρόνια αργότερα θα εκλεχθεί καγκελάριος της Γερμανίας και για τα επόμενα 12 χρόνια θα βυθίσει ολόκληρη την Ευρώπη στο αίμα.
Ο Ιταλός Μπενίτο Μουσολίνι κατά την διάρκεια της Πορείας προς τη Ρώμη. Η πορεία η όποια διήρκησε 7 μέρες και ήταν αυτή που συνέβαλε στην άνοδο της εξουσίας του Μουσολίνι στην Ιταλία. Τραγική ειρωνεία η πορείας έληξε στις 28 Οκτωβρίου 1922.
Ισπανικός Εμφύλιος. Σε αυτή την έκρηξη που έγινε ενάντια στους οπαδούς του Φράνκο στην Μαδρίτη σκοτώθηκαν 300 άνθρωποι.
Βομβαρδισμός από δυνάμεις αεροπορίας του Φράνκο στην Βαρκελώνη.
Μια από τις πιο ιστορικές φωτογραφίες από την εποχή της Οικονομικής Κρίσης στις ΗΠΑ. Στα μάτια της φαίνεται η απόγνωση για το μέλλον.
Κάψιμο βιβλίων. Στην Ναζιστική Γερμανία κάηκαν βιβλία τα όποια γράφτηκαν από σπουδαίους θεωρητικούς όπως ο Φρόιντ, ο Μαρξ και ο Μπρέχτ.
Αρχή και Τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου
Για ακόμα μια φορά η φωτογραφία χρησιμοποιείται από τα 2 στρατόπεδα.
Πλέων οι πλείστες αποστολές εκτός από στρατιώτες είχαν μαζί τους και ένα φωτογράφο ο όποιος όμως δεν δημοσίευε κάτι το όποιο να θίγει τα συμφέροντα των “εργοδοτών” του.
Η αρχή του Β Παγκοσμίου πολέμου. Η Γερμανία επιτίθεται στην Πολωνία κάτι που θα σημάνει και την αρχή ενός πολέμου που οδήγησε 60 εκατομμύρια ανθρώπους στο θάνατο.
Οι βόμβες πέφτουν βροχή
Η σκηνή αυτή συνέτεινε την ένταξη των ΗΠΑ στο Μεγάλο Πόλεμο. Ιαπωνικές βόμβες στο Pearl Harbour της Χαβάη
Η πτώση του Χίτλερ
Αεροφωτογραφία από τους βομβαρδισμούς στο Βερολίνο
Χιροσίμα. 80 χιλιάδες νεκροί αμέσως μετά την έκρηξη. Για το καπρίτσιο μερικών σχιζοφρενών.
Ναγκασάκι. Ένα τεράστιο “μανιτάρι” που κατασπάραξε της ψυχές 39,000 ατόμων.
Τέλος Β Παγκοσμίου Πολέμου. Αρχή της αβεβαιότητας. Η φωτογραφία σαν έργο τέχνης.
Τα επόμενα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο η φωτογραφία πήρε μια διαφορετική μορφή. Έγινε πιο καλλιτεχνική. Σκοπός της δεν ήταν να αποτυπώσει την στιγμή αλλά να μεταφέρει μέσα από αυτήν διάφορα νοήματα.
Μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου είχαμε και την είσοδο της ενημέρωσης στην εποχή της τηλεόρασης.
Αυτό ήταν και το μεγαλύτερο πλήγμα για την φωτογραφία αφού η κινούμενη εικόνα κατάφερε να γοητεύσει το κοινό.
Φυσικά όμως αυτό συνέβαλε να μειωθεί η φαντασία του δέκτη της είδησης. Η κινούμενη εικόνα δεν άφησε περιθώρια για δημιουργική φαντασία στον αναγνώστη. Αυτό ήταν που προσπάθησε να καταφέρει η φωτογραφία με την είσοδο μας στον 21ο αιώνα.
Οι φωτογραφίες πλέων έγιναν πιο καλλιτεχνικές ούτως ώστε να καταφέρνουν να γοητεύουν τον αναγνώστη της φωτογραφίας.
Τα παιδιά των λουλουδιών. Ένα κίνημα που το μόνο που ήθελε ήταν παγκόσμια ειρήνη. Ούτε για παχυλούς μισθούς ούτε για πολυτέλειες.
Μια από τις πιο όμορφες οπτικά φωτογραφίες του Albert Einstein από το 1951. Πολλοί θεώρησαν ότι με αυτό τον τρόπο ήθελε να δείξει την απάθεια του προς τον καθωσπρεπισμό.
Μια από τις πιο σημαντικές φωτογραφίες στην ιστορία της Ανθρωπότητας. Βραβεύτηκε με βραβείο Pulitzer το 1994. Ο φωτογράφος νιώθοντας τρομερές τύψεις που εγκατέλειψε το περιστατικό χωρίς να βοηθήσει το παιδί μετά από 3 μήνες αυτοκτόνησε.
Η Αφγανή κοπέλα. Η φωτογραφία είναι από το 1984 όταν οι ΗΠΑ ήταν σύμμαχοι με τους Ταλιμπάν που πολεμούσαν για την ειρήνη στη χώρα τους ενάντια στους Σοβιετικούς.
Η σημαντικότητα της φωτογραφίας απέναντι στην κινούμενη εικόνα παρουσιάζεται στις δύο φωτογραφίες που ακολουθούν.
Οι δύο αυτές φωτογραφίες είναι από ένα frame η καθεμία από βίντεο που υπήρχαν.
Η πρώτη φωτογραφία παρουσιάζει του δίδυμους πύργους λίγο πριν το αεροπλάνο χτυπήσει και στο 2ο πύργο.
Στο συγκεκριμένο καρέ της λήψης φαίνεται η απόγνωση και το άγνωστο. Μια απειλή που έρχεται αλλά πάντα μένει στάσιμη για να σε εκφοβίζει.
Η δεύτερη φωτογραφία παρουσιάζει την Neda Agha-Soltan που διαδήλωνε για νοθεία στης εκλογές του Ιράν. Οι διαδηλώσεις αυτές θεωρούνται η πρώτη μορφή επανάστασης στα αραβικά κράτη και η απαρχή της αραβικής άνοιξης. Οι διαδηλώσεις αυτές συνεχίστηκαν και σε άλλα κράτη όπως η Αίγυπτος η Τυνησία και η Λιβύη.
Η φωτογραφία είναι μια από τις σπουδαιότερες μορφές τέχνης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και σε κινηματογραφικά βραβεία όπως τα Όσκαρ δίνεται βραβείο καλύτερης φωτογραφίας.
Επειδή μόνο η φωτογραφία μπορεί να αιχμαλωτίσει τη στιγμή που μέσα στην κινούμενη εικόνα μπορεί να χαθεί.
Πηγή Φωτογραφιών: Time, The Telegraph, Big Picture, Assosiated Press, Reuters
