Του Μάριου Δημητρίου
Θα έλεγα ότι ο δικηγόρος υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικός ακτιβιστής Μιχάλης Παρασκευάς, ήρθε από πολύ μακριά και έχει πίσω του πολλές μάχες, σαν ένας βετεράνος του πολέμου στο σκληρό πεδίο του συστήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου, όταν δρασκέλισε προχθές Τετάρτη 1η Νοέμβρη 2017, για ακόμα μια φορά ως κατηγορούμενος, το κατώφλι του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, για μη καταβολή εισφορών στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (φωτογραφία).
Να θυμίσω κάποιες από αυτές τις μάχες, που τις κάλυψα όλες δημοσιογραφικά, ξεκινώντας από την τελευταία, στις 25 Σεπτεμβρίου 2015, όταν τέλειωσε στο Δικαστήριο, η πρώτη δίκη του, με τη Δικαστή Δώνα Κωνσταντίνου, να τον κρίνει «πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας», ένοχο και στις δύο κατηγορίες που αντιμετώπιζε. Η δίκη είχε αρχίσει τον Μάρτιο 2014 και ο Μιχάλης Παρασκευάς, την είχε αξιοποιήσει, στην προσπάθειά του να διευρύνει σε μαζικό κίνημα, την πολιτική ανυπακοή του.
Η Δικαστής, δεν έλαβε υπόψη της, την επίκληση, εκ μέρους του, της πολιτικής ανυπακοής, σχολιάζοντας ότι αυτή, «είναι όρος άγνωστος στο νομικό σύστημα». Αφού διάβασε τη μακροσκελή απόφασή της, τον κάλεσε να αγορεύσει για μετριασμό της ποινής του και ο κατηγορούμενος επικαλέστηκε απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2011, ότι απαγορεύεται η ανάμιξη της πολιτικής εξουσίας, με τη διοικητική λειτουργία του κράτους, εννοώντας ότι ο Υπουργός Οικονομικών ο οποίος διαχειρίζεται το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, παρανομεί και συνεπώς παραβιάζει το άρθρο 59 του Συντάγματος, αφού το αξίωμα του Υπουργού, είναι ασυμβίβαστο με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα.
Επικαλέστηκε ακόμα, μια ρήση του Σόλωνα του Αθηναίου, ότι «ο Νόμος είναι σαν τον ιστό της αράχνης, που παγιδεύει μόνο τα μικρά έντομα. Εγώ προφανώς είμαι μικρό έντομο, ενώ τα μεγάλα έντομα, τον ξεσκίζουν και τον διαπερνούν».
Ως μεγάλα έντομα, ο Μιχάλης Παρασκευάς παρομοίασε τους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, οι οποίοι όπως είπε, διαπράττουν ποινικό αδίκημα και παραβαίνουν το άρθρο 73 του νόμου περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ατιμώρητοι και έχοντας ασυλία, αφού, αγνοώντας υπόδειξη του Γενικού Ελεγκτή, δεν κατέθεσαν μέχρι τον Μάρτιο 2010, νομοσχέδιο για ανεξάρτητη διαχειριστική επιτροπή του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και για δημιουργία ικανοποιητικού αποθεματικού του Ταμείου.
Η Δικαστής παρατήρησε ότι ο κατηγορούμενος, «δεν αγόρευσε καθόλου για μετριασμό της ποινής του, αλλά επέλεξε να συζητήσει την απόφαση του Δικαστηρίου, την οποία σαφώς έχει δικαίωμα να συζητήσει, αλλά δεν είναι το παρόν Δικαστήριο, αρμόδιο να ελέγξει την απόφαση, υπάρχουν διαδικασίες, τις οποίες σαφώς έχει κάθε δικαίωμα ν’ ακολουθήσει. Τα αδικήματα που διέπραξε και στα οποία βρέθηκε ένοχος κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας, είναι χωρίς αμφιβολία σοβαρά, κάτι που φαίνεται και από την ποινή που προβλέπει ο νομοθέτης, που είναι ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει το ένα έτος, ή χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις 3,400 ευρώ ή και τις δύο αυτές ποινές. Στην πρώτη κατηγορία, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 350 ευρώ. Δεν επιβάλλεται οποιαδήποτε ποινή στη δεύτερη κατηγορία, όμως διατάσσεται να καταβάλει στο ΤΚΑ, το οφειλόμενο ποσό των 827 ευρώ και 21 σεντ».
Σχολιάζοντας την απόφαση μετά τη δίκη, ο Μιχάλης Παρασκευάς, μου είπε ότι «δυστυχώς, δεν μπορεί να θέσει πουθενά το θέμα της αντισυνταγματικότητας του Νόμου (περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων), εφόσον δεν μπόρεσε να το θέσει στο Δικαστήριο. Αυτή είναι η ξεκάθαρη απόδειξη ότι το Δικαστήριο, είναι μια κλειστή κάστα ανθρώπων που κατέχουν την εξουσία και ως μέρος του κράτους, είναι ένας φοροεισπρακτικός μηχανισμός».
Πρόσθεσε ότι «δεν τέλειωσε η υπόθεση, τώρα έχει αρχίσει» – αυτό ακριβώς συνέβηκε.
Στην τελική αγόρευσή του, που διήρκεσε περισσότερες από δύο ώρες, ο Μιχάλης Παρασκευάς υπέβαλε στη Δικαστή, ότι «είναι αθέμιτος ο στόχος της ποινικοποίησης της μη καταβολής εισφορών στο ΤΚΑ» και διερωτήθηκε: «Μήπως με τη μη καταβολή εισφορών στο ΤΚΑ βλάπτεται ο Δήμος, δηλαδή οι πολίτες, οι υπήκοοι μάλλον; Όχι, εντιμοτάτη. Με τη μη καταβολή εισφορών π.χ. από εμένα, που έχω να καταβάλω 827 ευρώ, δεν πλήττεται η κοινωνία. Ο αθέμιτος σκοπός του κράτους είναι να εισπράττει τα λεφτά, με την ποινικοποίηση. Δηλαδή το κράτος, ως κοινός εκβιαστής, να απειλεί με φυλάκιση, για να μπορεί να ικανοποιήσει δημοσιονομικές ανάγκες του και αναπτυξιακή πολιτική του κι αυτό είναι αντισυνταγματικό». Για να στηρίξει τη θέση του αυτή, ο Μ. Παρασκευάς επικαλέστηκε συγκεκριμένες αποφάσεις του ΕΔΑΔ και κατέληξε: «Καλώ το σεβαστό Δικαστήριο να προστατεύσει τα δικαιώματα των ανθρώπων, να κηρύξει αντισυνταγματικό τον νόμο που διέπει το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, γιατί η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι η ουσία του άρθρου 9 του Συντάγματος. Δεν μπορείς να στείλεις ανθρώπους στη φυλακή και να παραβιάζεις την αρχή της αναλογικότητας, ενώ μπορείς να χρησιμοποιήσεις άλλα, πιο ήπια μέτρα».
Μεγάλο μέρος της τελικής αγόρευσης του Μιχάλη Παρασκευά, αναλώθηκε στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι δεν υπάρχει πραγματική δημοκρατία στις μέρες μας, όπως υπήρχε στην αρχαία Αθήνα – και προς τούτο, επικαλέσθηκε εκτεταμένα αποσπάσματα που αφορούν τη δράση του Σόλωνα (που με τη Σεισάχθειά του ακύρωσε τα δάνεια και τα χρέη των πολιτών) και τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη, από το βιβλίο «Η δημοκρατία ως ελευθερία», του πρώην Πρύτανη του Πάντειου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στην Αθήνα, Γιώργου Κοντογιώργη. Είπε ότι στην αθηναϊκή δημοκρατία «οι πολίτες είχαν θεσμικό ρόλο, δηλαδή μπορούσαν να κατηγορήσουν εκείνον που είχε εξουσία και που δεν είχε πολιτική ασυλία, ως άρχοντας. Όμως εγώ, ως πολίτης, ή ως υπήκοος καλύτερα, δεν μπορώ να κατηγορήσω και να φέρω στα δικαστήρια τους Υπουργούς Εργασίας και Οικονομικών, που ξεκάθαρα παραβιάζουν τον νόμο. Στην υποτιθέμενη δημοκρατία μας, ολόκληρη η πολιτική εξουσία ελέγχεται από το κράτος, στο οποίο δεν έχουν απολύτως κανένα θεσμικό ρόλο οι υπήκοοι. Η μεγαλύτερη διαστρέβλωση στην ιστορία της ανθρωπότητας, αφορά τον όρο δημοκρατία. Αυτή τη στιγμή, έχουμε πολίτευμα πανομοιότυπο με αυτό που ίσχυε στην Αθήνα το 700 π.Χ., την εποχή του Δράκοντα, όταν η κοινωνία, ο Δήμος, δεν συμμετείχε με κανένα τρόπο στη διοίκηση της πόλης.
Στη διάρκεια της διαδικασίας του Ιουνίου 2015, ο Μιχάλης Παρασκευάς είπε ότι «ο σκοπός των Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι η ανακατανομή του πλούτου για αξιοπρεπή διαβίωση των φτωχών και όχι για να παίρνει τα χρήματα το κράτος και να τα σπαταλά. Θεωρώ, λοιπόν, ότι νομιμοποιούμαι να προστατεύσω το Σύνταγμα, αφού δεν μου αφήνει άλλη επιλογή το κράτος. Ασκώντας, δηλαδή, πολιτική ανυπακοή, όπως έκαναν στο παρελθόν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, η Ρόζα Παρκς και ο Μοχάμετ Άλι, που με τη συμπαράσταση εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών τους, «εξανάγκασαν» τους Δικαστές, να πάρουν τη σωστή και ηθική απόφαση».
Να θυμίσω τέλος, την αξιομνημόνευτη αντεξέταση του Μιχάλη Παρασκευά από την εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας Χριστιάνα Τρυφωνίδου, όπου αποδέχτηκε ότι, ως αυτοτελώς εργαζόμενος δικηγόρος, δεν κατέβαλε τις εισφορές του και δεν έχει καταβάλει εισφορές από το 2012, όπως κατηγορήθηκε.
Χ. Τρυφωνίδου: «Σου υποβάλλω, ότι αποδέχτηκες εγγραφή ως αυτοτελώς εργαζόμενος δικηγόρος, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχεις συμμορφωθεί και εξακολουθείς να οφείλεις το ποσόν των 824 ευρώ και 21 σεντ, για οφειλές που δεν κατέβαλες στο ΤΚΑ».
Μ. Παρασκευάς: «Διαφωνώ, θεωρώ ότι δεν έχω υποχρέωση να καταβάλω αυτό το ποσόν».
Χ. Τρυφωνίδου: «Σου υποβάλλω, ότι μέχρι σήμερα εξακολουθείς να έχεις την υποχρέωση, εκ του νόμου, να καταβάλεις το ποσόν αυτό».
Μ. Παρασκευάς: «Διαφωνώ, θεωρώ ότι δεν έχω τέτοια υποχρέωση».
Χ. Τρυφωνίδου: «Σου υποβάλλω, ότι με όσα ανέφερες, ότι στο πλαίσιο αυτής της μορφής πολιτικής ανυπακοής, αρνείσαι να καταβάλεις τις εισφορές σου στο ΤΚΑ ως αυτοτελώς εργαζόμενος, ουσιαστικά έχεις παραδεχτεί τη διάπραξη του αδικήματος».
Μ. Παρασκευάς: «Έχω αποδεχτεί ότι δεν έχω καταβάλει τις εισφορές μου στο ΤΚΑ για τους λόγους που έχω εξηγήσει, ασκώντας πολιτική ανυπακοή και θεωρώ ότι δεν είμαι υποχρεωμένος να καταβάλω αυτό το ποσόν. Αρνούμαι ότι πρέπει να ποινικοποιηθεί αυτή η πράξη και θεωρώ ότι δεν νομιμοποιείται το κράτος, να με κατηγορεί».
Χ. Τρυφωνίδου: «Το ότι ασκείς πολιτική ανυπακοή, δεν σε απαλλάσσει από την υποχρέωσή σου, βάσει διατάξεων της νομοθεσίας, να καταβάλεις τις εισφορές σου».
Μ. Παρασκευάς: «Θεωρώ ότι, σύμφωνα με την πολιτική ανυπακοή, υπάρχει ένας ανήθικος νόμος που επέτρεψε στο κράτος να κατασπαταλήσει τα λεφτά του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δίνοντάς τα σε τραπεζίτες τοκογλύφους. Θεωρώ ότι όταν η νομιμότητα ταυτίζεται με την ηθική, τότε η ηθική βγαίνει εκτός νόμου».
Χ. Τρυφωνίδου: «Σου υποβάλλω, ότι η άσκηση πολιτικής ανυπακοής δεν αποτελεί υπεράσπισή σου, ως προς τη διάπραξη του αδικήματος της παράλειψης καταβολής εισφορών».
Μ. Παρασκευάς: «Θεωρώ ότι νομιμοποιούμαι να ασκώ πολιτική ανυπακοή, γιατί δυστυχώς κανένας κρατικός λειτουργός δεν λογοδοτεί ποτέ σε κανέναν και θεωρώ ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος αντίστασης σε αυτό το σύστημα. Θεωρώ ότι είναι ο μόνος τρόπος να θέσω αυτά τα ζητήματα και να θέσω κάποιους προ των ευθυνών τους, δημοσιοποιώντας τη θέση αυτή, για να καταδείξω ότι όλοι όσοι κατασπατάλησαν τα λεφτά του ΤΚΑ, όλες οι κυβερνήσεις, όλοι οι Διευθυντές του ΤΚΑ, δεν λογοδοτούν σε κανένα – θα αφυπηρετήσουν και όταν μετά από ένα χρονικό διάστημα θα καταρρεύσει το Ταμείο, αυτοί θα έχουν τα προνόμια και τις συντάξεις τους και θα είναι βολεμένοι».
Χ. Τρυφωνίδου: «Σου υποβάλλω, ότι τα όσα ανέφερες, δεν αφορούν την παρούσα διαδικασία και είναι εκτός δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου».
Μ. Παρασκευάς: «Το Δικαστήριο έχει την επιλογή ν’ ακούσει τη συνείδησή του και ν’ αποφασίσει το ίδιο και δεν θα του υποβάλετε εσείς, την απόφασή του».
