Την προηγούμενη Κυριακή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης συναντήθηκε με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου στο Ισραήλ, με κύριο θέμα της συζήτησης τα ενεργειακά θέματα και την δημόσια πρόθεση της κυβέρνησης του Ισραήλ να διοχετεύσει το φυσικό αέριο του Λεβιάθαν προς την Τουρκία και από εκεί προς την υπόλοιπη Ευρώπη με υποθαλάσσιο αγωγό.
Η κυπριακή κυβέρνηση ξεκαθάρισε διά του Προέδρου ότι δεν θα γίνει αποδεκτό να περάσει αγωγός από την ΑΟΖ της Κύπρου που να καταλήγει στην Τουρκία, αλλά από την πλευρά του Ισραήλ φαίνεται ότι επιμένουν να κατασκευάσουν αγωγό προς την Τουρκία, θεωρώντας ότι δεν επηρεάζονται τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με το διεθνές σάιτ εξωτερικής πολιτικής, Foreign Policy, ο αγωγός Ισραήλ-Τουρκίας θα μπορούσε να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, υπό το δέλεαρ των κυπριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Συγκεκριμένα, το άρθρο αναφέρει: «Η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου που ανήκουν στην Αίγυπτο, το Ισραήλ ακόμη και στον Λίβανο, μεγάλωσε την προσοχή και τις επενδύσεις των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ενέργεια, συμπεριλαμβάνοντας τους «μεγάλους» της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Την Τετάρτη, η Κύπρος έκανε ένα μεγάλο βήμα για να πραγματοποιήσει τους ενεργειακούς της στόχους, ανακοινώνοντας ότι πολλοί μεγάλοι «παίκτες», συμπεριλαμβάνοντας την ExxonMobil από τις ΗΠΑ, την Total της Γαλλίας και την ENI της Ιταλίας, έκαναν προσφορά για να κάνουν γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στα ανοιχτά της νότιας ακτής του διχοτομημένου νησιού.
Η τελευταία προσπάθεια της Κύπρου να ξεκινήσει ξανά το ενδιαφέρον για τους πόρους – μετά από πολλές «άκυρες» εκκινήσεις και «καυγάδες» με την Τουρκία ακόμη και το 2014 για αμφισβητούμενα ύδατα, όπου βρίσκεται το φυσικό αέριο – έρχεται ενώ η Τουρκία και το Ισραήλ βελτιώνουν τις σχέσεις τους μετά από έξι χρόνια ανταγωνισμού.
Η επαναπροσέγγιση, οδηγείται, κατά μέρους, από την επιθυμία της Τουρκίας να εισάγει φυσικό αέριο από το Ισραήλ, το οποίο θα πρέπει να περάσει από αγωγό, ο οποίος πιθανότατα θα πρέπει να περάσει από κυπριακά ύδατα και η Λευκωσία έχει δηλώσει ότι θα μπλοκάρει οποιονδήποτε αγωγό, εάν το νησί παραμείνει διχοτομημένο.
Με άλλα λόγια, η… όρεξη της Άγκυρας για το ισραηλινό φυσικό αέριο μπορεί να δικαιολογούσε επαρκώς την επανένωση της Κύπρου, 42 χρόνια μετά την εισβολή και τη διχοτόμηση από τα τουρκικά στρατεύματα.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν κάνει μπερδεμένες δηλώσεις δημόσια. Ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ στις πρώτες του δηλώσεις μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, είπε ότι η Τουρκία στηρίζει τις συνομιλίες για την επανένωση. Αλλά, επίσης αποκάλεσε τον γύρο των συνομιλιών ως την τελευταία «ευκαιρία» για τους Ελληνοκύπριους να είναι ευέλικτοι. Ο πρέσβης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Σελίμ Γενέλ, είπε στο Politico ότι η επανένωση της Κύπρου δεν είναι προαπαιτούμενο για να αρχίσει η εισαγωγή φυσικού αερίου από την Άγκυρα στο Ισραήλ, αν και οι ειδικοί στην ενέργεια διαφωνούν.
Ένας εκπρόσωπος της τουρκικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον δήλωσε στο Foreign Policy ότι «η Τουρκία πιστεύει ότι οι πόροι υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να αναδειχθούν σε πηγή ειρήνης, συνεργασίας και ευημερίας της περιοχής. Πιστεύουμε ότι και οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι έχουν ίσα και αναφαίρετα δικαιώματα στους πόρους αυτούς».
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εκτιμήσεις του Μάικλ Λι από τις ΗΠΑ, ο οποίος σχολίασε ότι: «δεν είναι ξεκάθαρες οι θέσεις του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν σε ορισμένα ακανθώδη σημεία, όπου το πράσινο φως της Άγκυρας είναι απαραίτητο για να επέλθει λύση του Κυπριακού. Μεταξύ άλλων και το εδαφικό, το οποίο έχει προκύψει μετά από δεκαετίες διχοτόμησης και φυσικά η απομάκρυνση των περίπου 30.000 με 40.000 Τούρκων στρατιωτών που βρίσκονται ακόμη στην Κύπρο.
Κατόπιν του αποτυχημένου πραξικοπήματος από στοιχεία του τουρκικού στρατού και οι επόμενες ενέργειες του Ερντογάν που πήρε δρακόντια μέτρα απέναντι σε εχθρούς και κατά φαντασίαν εχθρούς, δεν είναι σίγουρο ότι οι Τούρκοι ηγέτες έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν μία λύση στο κυπριακό ζήτημα αυτή τη στιγμή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Λι.
Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι αβιάστο: Η Κύπρος πρέπει να βιαστεί με τις εμπορικές συμφωνίες για πώληση του φυσικού αερίου, ώστε να συνεχίσει να αποτελεί ενεργειακό «παίκτη» στην Ανατολική Μεσόγειο και να μην ξεπεραστεί από τις εξελίξεις, όπως για παράδειγμα την επαναπροσέγγιση του Ισραήλ με την Τουρκία και την ενεργειακή αυτάρκεια της Αιγύπτου.
