Του Κωνσταντίνου Δούκα
Το 24H συνάντησε τον Διευθυντή του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων του Υπουργείου Εργασίας κ. Ανδρέα Μυλωνά όπου μας ανέφερε ποια είναι τα δικαιώματα των εργαζομένων και τι πρέπει να γνωρίζει ο εργαζόμενος κάποιος όταν ο εργοδότης του δεν καταβάλλει μισθό ή κοινωνικές ασφαλίσεις και όταν δεν καταβληθεί ο 13ος μισθός στο εργαζόμενο.
Όσον αφορά τα δικαιώματα ενός εργαζόμενου ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι, «υπάρχει ο νόμος περί γραπτής ενημέρωσης του εργοδοτούμενου για τους όρους απασχόλησης όπου επιβάλλεται στον εργοδότη να ενημερώσει γραπτώς τον εργαζόμενο για συγκεκριμένα θέματα που εμπίπτουν απο τον νόμο».
Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων το ωράριο απασχόλησης, η θέση εργασίας, ο μισθός, αν υπάρχει δικαίωμα 13ου μισθού και άλλες λεπτομέρειες που αφορούν την απασχόληση.
«Ο κατώτατος μισθός ειναι 870 ευρώ στην πρόσληψη και με την πάροδο 6 μηνών απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη γίνεται 924 ευρώ για το 8ωρο ωράριο. Το ωρομίσθιο καθορίζεται μηνιαίως και υπάρχει σε δύο περιπτώσεις, στην περίπτωση των καθαριστριών και στην περίπτωση των φρουρών».
Ο εργοδότης πρέπει να προσαρμόσει τους όρους για τον εργαζόμενο του στην βάση των βασικών όρων που περιλαμβάνονται στο νόμο αλλά και όποιοδήποτε άλλο όρο που θέλει να θέσει ο εργοδότης και συμφωνεί ο εργαζόμενος.
Για τις επιπτώσεις ενός εργοδότη που δεν καταβάλλει τον μισθό ανέφερε ότι υπάρχει ειδικός νόμος, ο περί προστασίας των μισθών και σε αυτό το νόμο είναι υποχρεωμένος ο εργοδότης να καταβάλλει τον συμφωνημένο μισθό σε συγκεκριμένες προθεσμίες.
Αν παραβιάζεται αυτή η υποχρέωση του εργοδότη και δεν καταβάλλεται ο μισθός τότε υπόκειται σε δίωξη, είτε αστικά από τον ίδιο τον εργαζόμενο, είτε από το ίδιο το κράτος.
Το Υπουργείο Εργασίας όταν λάβει ένα παράπονο απο εργοδοτούμενο για οφειλές μισθού τότε το πρώτο που κάνει είναι προσπαθήσει να επικοινωνήσει με τον εργοδότη με σκοπό να καταβληθεί ο μισθός στον εργαζόμενο. Αν δεν γίνει αυτό τότε το Υπουργείο, κινείται δικαστικά απέναντι στον εργοδότη όπως αναφέρεται και στον νόμο – με μια τροποποίηση που έγινε το 2012 – και δικαστήριο μπορεί να διατάξει την πληρωμή των οφειλομένων στους εργαζόμενους.
Εκτός του ότι ο εργοδότης θα αναγκαστεί με εντολή δικαστηρίου να πληρώσει τα οφειλόμενα στους εργαζομένους, προβλέπεται και κύρωση με ποινικό πρόστιμο, όπου η ποινή είναι πολύ υψηλή και προβλέπεται μέχρι 15.000 ευρώ ή 6 μήνες φυλάκιση, ή και οι δύο ποινές μαζί.
Σε περίπτωση που ο εργοδοτούμενος δεν καταβάλλει κοινωνικές ασφαλίσεις στους εγαζόμενους, υπάρχει ο νόμος περι κοινωνικών ασφαλίσεων που καλύπτει τέτοιου είδους παραβάσεις.
Οσον αφόρα τον νόμο ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι , «αν ο εργοδότης εντοπιστεί να μην καταβάλλει κοινωνικές ασφαλίσεις στον εργαζόμενο, τότε το θέμα το αναλαμβάνουν οι υπηρεσίες κοινωνικών ασφαλίσεων οι οποίες θα καλέσουν τον εργοδότη να τις πληρώσει. Σε περίπτωση που δεν πληρωθούν οι οφειλομενες κοινωνικές ασφαλίσεις στον εργαζόμενο τότε το Υπουργείο κινείται δικαστικά και ο εργοδότης πληρώνει πρόστιμο εκτός απο τις οφειλόμενες κοινωνικές ασφαλίσεις που θα κληθεί να πληρώσει».
Σε ότι αφορά το πως μπορεί να αποδειχθεί ότι ο εργαζόμενος όντως εργάστηκε και δεν καταβάλλονταν οι κοινωνικές ασφαλίσεις ο Διεθυντής του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων ανέφερε ότι «πρέπει να υπάρχουν όροι απασχόλησης για να μπορέσει ο εργαζόμενος να αποδείξει και να γίνει παράπονο ότι δεν λάμβανε κοινωνικές ασφαλίσεις. Ο εργαζόμενος με βάση αυτά τα στοιχεία μπορεί να κάνει παράπονο και να καταγγείλει στο Υπουργείο Εργασίας ότι δεν του καταβλήθηκαν κοινωνικές ασφαλίσεις.
Ο νόμος περι γραπτής ενημέρωσης είναι βασικός, αφου σκοπό έχει να γνωρίζει ο εργαζόμενος και το κράτος ότι όντως ο εργοδοτούμενος εργάζεται σε κάποιον εργοδότη.
Εφόσον υποβληθεί παράπονο ότι ο εργαζόμενος δεν λάμβανε κοινωνικές ασφαλίσεις, θα καλέσουν τον εργοδότη για να προσκομίσει τα βιβλία αποδοχών, βιβλία εργοδοτουμένων που είναι υποχρέωση από τον νόμο κοινωνικών ασφαλίσεων.
Αν πλήρωνε με επιταγές η με έμβασμα μέσω τράπεζας θα φανεί αν υπήρξε πληρωμή. Η δυσκολία που θα μπορεί να αντιμετωπιστεί για να αποδειχθεί αν όντως ο εργοδοτούμενος εργαζόταν είναι αν η πληρωμή γινόταν σε μετρητά. Είναι πιο δύσκολο για τον επιθεωρητή το να καταλάβει αν λέει αλήθεια ο εργοδότης ή ο εργοδοτούμενος.
Αλλά πάλι υπάρχει διαδικασία, που συνήθως μπορείς να καταλάβεις τι σχέση υπήρχε μεταξύ εργοδοτη και εργοδοτούμενου και απο πότε.
Όσον αφορά για το άν γίνονται έλεγχοι απο το Τμήμα Εργασιακών σχέσεων ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι, «στο Υπουργείο Εργασίας υπάρχουν επιθεωρητές στα εξής τμήματα: στο Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων, στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στο Τμήμα Εργασίας.
Το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων έχει άλλους νόμους για τους οποίους έχει επιθεωρητές, ο νόμος περι προστασίας των μισθών, ο περί κατώτατου ορίου μισθός, ο νόμος περί γραπτής ενημέρωσης του εργοδοτούμενου και διάφοροι άλλοι νόμοι.
Το Τμήμα Επιθεώρησης εργασίας κάνει την τεχνική επιθεώρηση: ρύποι στο αέρα, κατά πόσο τηρείται η ασφάλεια στην εργασία κ.λ.π
Οι κοινωνικές ασφαλίσεις έχουν επιθεωρητές ειδικά για τις επιθεωρήσεις για τον νόμο περί κοινωνικών ασφαλίσεων κ.ο.κ
Υπάρχουν, ανέφερε, τα λεγόμενα μικτά κλιμάκια επιθεωρητών τα οποία επικεντρώνονται κυρίως στην πάταξη της αδήλωτης και παράνομης απασχόλησης και παρεμφερως και σε κάποια άλλα θέματα.
Αυτά τα κλιμάκια ονομάζονται μικτά γιατί μετέχουν σε αυτά τα τρία τμήματα, το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων, το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων και το Τμήμα Εργασίας.
Τα μικτά κλιμάκια εκτελούν ελέγχους σε κάθε επαρχία κάνοντας συνεχώς επιθεωρήσεις. Σε κάθε επαρχία υπάρχει ένα κλιμάκιο το οποίο κάνει συνεχώς επιθεωρήσεις επιτόπου. Ο συντονισμός των κλιμακίων γίνεται απο το τμήμα εργασίακων σχέσεων το οποίο οργανώνει τις επιθεωρήσεις για το που θα γίνουν και πότε.
Εκτός απο τους ελέγχους που γίνονται απο τα κλιμάκια μπορούν να γίνουν και καταγγελίες από οποινδήποτε πολίτη για παράνομη ή αδήλωτη εργασία στην τηλεφωνική γραμμή 77 77 85 77 αρκεί να αναφέρεται που γίνεται η παράνομη και η αδήλωτη απασχόληση.
Αναφορικά με τον 13ο μισθό ο κ. Μυλωνάς ανέφερε ότι, «νόμος ειδικά κατοχυρωμένος για το 13ο μισθό δεν υπάρχει».
Ο 13ος μισθός θεωρείται κατά πάγια τακτική -είτε με βάση συλλογικής σύμβασης εργασίας είτε με βάση τακτική είτε με γραπτή συμφωνία- ότι πρέπει να καταβληθεί αν κατά τα προηγούμενα χρόνια καταβαλλόταν και αποτελούσε μέρος του μισθού του συνολικού μισθολογικού πακετου που λάμβανε ένας εργοδοτούμενος.
Αν φέτος δεν δοθεί συνεπάγεται ότι δίνεται χαμηλότερος μισθός απ’ οτι έχει συμφωνηθεί ενώ κυρώνεται από τον νόμο περι προστασίας των μισθών και θεωρείται ότι ο εργοδότης παρανομεί αν δεν καταβάλλει τον 13ο μισθό. Είναι συνάρτηση κατα πόσο υπήρξε συμφωνία τα προηγούμενα χρόνια να καταβάλλεται ή όχι σαν μέρος του μισθού ή όχι. Αν ποτέ δεν καταβαλλόταν δεν είναι υποχρεωμένος να τον καταβάλλει.
Αν καταβαλλόταν τα προηγούμενα χρόνια και φέτος δεν καταβληθεί τότε υπόκειται στις συνέπειες του νόμου όπου ο εργαζόμενος αν δεν καταλήξει σε συμφωνία με τον εργοδότη για την καταβολή του 13ου μισθού τότε μπορεί να καταφύγει στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών.
Για το 2014 και την ανεργία των νέων ο Διευθυντής του Τμήματος Εργασιακών σχέσεων δήλωσε ότι «υπάρχουν πολλά προγράμματα για την αντιμετώπιση της ανεργίας και πολλαπλασιάζονται. Τα σχέδια του Υπουργείου Εργασίας είναι να υποβοηθήσουν στην συγκράτηση της ανεργίας ή της απασχόλησης, δεν δημιουργούν συνθήκες υποβοήθησης των εταιριών αποσκοπώντας στην ανάπτυξη, αυτό είναι άλλο θέμα».
Τα σχέδια, ανέφερε, είναι για να συντηρήσουν την όλη κατάσταση, να βοηθήσει κάποιους ανθρώπους να μην είναι στην ανεργία όπως για παράδειγμα το σχέδιο της ΑΝΑΔ το οποίο θα συνεχιστεί με άλλη μορφη. Σκοπός είναι να βοηθήσει τους ανέργους και κυρίως τα νέα παιδιά να μην είναι στην ανεργία δίνοντας τους και ένα εφόδιο με κάποιου είδους πρακτική εξάσκηση στον τομέα τους αποκτώντας κάποια χρήματα για να μην ζητάνε απο τους γονείς τους ή να σηκώνονται να φεύγουν για να δουλέψουν σε άλλες χώρες.
«Είναι μέτρα τα οποία υποβοηθούν αλλά δεν μπορούν να λύσουν απο μόνα τους την ανεργία. Η ανεργία για να λυθεί πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη στην Κύπρο».
Επίσης ανέφερε ότι, «αυτό που πρέπει να κάνει η κάθε χώρα είναι να συγκρατήσει τους ανθρώπους της, τα «κεφάλια» της, καθώς η όλη προσπάθεια κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, να υποβοηθηθούν οι νέοι. Γι αυτό το σκοπό υπάρχει ένα σχέδιο της Ε.Ε, για τους νέους μέχρι 24 ετών το οποίο είναι στο σχεδιασμό ακόμα αλλά είναι κεφάλαια τα οποία διατίθενται για να βρεθούν τρόποι υποβοήθησης των νέων και για τον σκοπό αυτό πήραμε 8 εκατ. ευρώ απο την ΕΕ, πρόσθετα κεφάλαια, περαν των άλλων για να καταρτήσουμε σχέδιο εγγύησης για την νεολαία».
Τέλος το μήνυμα του κ. Μυλωνά προς τους νεόυς της Κύπρου είναι να μείνουν στην χώρα τους.
«Το κυριότερο που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο που διαθέτει ένας τόπος, αν φύγει σε τόπους που είναι πολύ πιο ανεπτυγμένοι, μπορείς να τους χάσεις για πάντα».
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων
